VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve

Fotoreporterët e parë që fiksuan rrëzimin e bustit të diktatorit
E Premte, 02.20.2009, 07:43am (GMT+1)

Më 20 shkurt 1991, të gjitha kanalet televizive të botës transmetuan si lajm të parë një vullkan urrejtjeje, që u zbraz mbi një statujë shtatë metra të lartë të diktatorit Enver Hoxha. Ndonëse busti i udhëheqësit komunist nuk ishte veçse një tog bronxi, i vendosur në sheshin më të madh të Tiranës, përmbysja e tij ishte simboli i rrëzimit të një sistemi dogmatik që i kishte ardhur koha të ikte. Lulëzim Lika, në atë kohë fotoreporter i Agjencisë Telegrafike Shqiptare, ishte një nga të paktët që arriti të fiksonte këtë moment historik. Fotoja e rrëzimit të bustit u transmetua nga ATSH-ja, me diçiturën "Pamje nga rrëzimi i bustit të Enver Hoxhës", paçka se, për ironi të fatit, në agjencinë e vetme të lajmeve punonte në një post drejtues nusja e djalit të Enver Hoxhës. Por do të ishte kjo foto që do t'i ndryshonte karrierën fotoreporterit Lika, sepse të nesërmen, drejtues të "Reuters" i kërkuan atij të punonte për agjencinë prestigjioze, me të cilën Lika punon edhe sot.

Armando Babani, fotoreporter, kujton se në ato ditë gri e mbante aparatin gjithnjë me vete. Studentët në qytezën e tyre ishin në kulm të protestave kundër regjimit komunist. Për fat, Babani u ndodh në Sheshin "Skënderbej", në momentin e duhur. Në tarracat dhe ballkonet e ndërtesave, përbri bustit, kishin hipur qindra njerëz. Ishin disa syresh që e ngjitën Babanin në një nga ballkonet e katit të dytë, ku ai do të arrinte të fiksonte momentet historike. "Hipeni lart se është fotograf!", kujton sot Babani. "Mund të kem bërë 9-10 shkrepje dhe ishte e gjitha kjo, gati 1 sekond e gjysmë, se më pas bustin e mbuluan njerëzit. Unë nuk e dija ç'do të ndodhte më vonë, por sot them se këto kanë qenë fotografitë e jetës sime", thotë Babani, një nga fotoreporterët më të njohur në Shqipëri. Fotografitë e Babanit u botuan në gazetën "Republika" dhe "Rilindja Demokratike", ndërsa sot fotot e Likës nga ATSH-ja, të Babanit, por edhe një fotoreporteri italian, ndodhen në të gjitha arkivat e medias në botë.

Fatmir Çepani, operator në Televizionin Shqiptar, ishte i vetmi që hodhi në celuloid këto momente historike. "Me kameran në sup, ku mbaja edhe peshën e dhjetëra njerëzve që vrojtonin mbi trupin tim, arrita të xhiroja atë që po ndodhte në shesh.

17 minuta xhirim të Fatmir Çepanit, shprehin përjetimet e këtyre momenteve historike, ku mbretëronte kaotizmi, turmë e revoltuar, plumba, gurë dhe forca të blinduara të policisë.

"ROJTER", duke komentuar rrëzimin e statujës së Enver Hoxhës shkruan, se u rrëzua një simbol i urryer i të kaluarës staliniste

 

Komente të agjencive të huaja për zhvillimet e fillimvitit '91 në Shqipëri

 

Në një njoftim tjetër të saj, agjencia ROJTER bën fjalë mbi ndryshimin e emrit të Universitetit të Tiranës. Autoritetet komuniste të Shqipërisë thekson ajo u gjunjëzuan përpara protestave popullore dhe hoqën emrin e ish-udhëheqësit stalinist, Enver Hoxha, nga Universiteti i Tiranës, por paralajmëruan se vendi është në prag të krizës

Agjencia britanike e lajmeve ROJTER, duke komentuar rrëzimin e statujës së Enver Hoxhës shkruan, se u rrëzua një simbol i urryer i të kaluarës staliniste. Një diplomat i huaj, komenton kjo agjenci, theksoi se statuja e themeluesit të shtetit komunist u rrëzua pas një demonstrate masive në qendër të Sheshit "Skënderbej". 100 000 veta jo vetëm studentët, por edhe punëtorë dhe intelektualë, u grumbulluan në sheshin qendror të kryeqytetit dhe në të gjithë bulevardin e gjërë rreth tij. Kjo ishte ngjarja më e rrezikshme komplekse në Shqipëri gjatë këtyre dekadave.

Në një njoftim tjetër të saj, po kjo agjenci bën fjalë mbi ndryshimin e emrit të Universitetit të Tiranës. Autoritetet komuniste të Shqipërisë thekson ajo, u gjunjëzuan përpara protestave popullore dhe hoqën emrin e ish-udhëheqësit stalinist, Enver Hoxha, nga Universiteti i Tiranës, por paralajmëruan se vendi është në prag të krizës.

Shqipëria më parë kështjella e fundit e stalinizmit është përfshirë nga ndryshimet që nga lëvizjet e para studentore të vitit të kaluar. Alia legalizoi partitë e opozitës dhe premtoi reforma të mëtejshme. Por, ai mbajti një qëndrim të vendosur ndaj studentëve grevistë, duke i quajtur kërkesat e tyre jodemokratike.

Sheshi "Skënderbej" ku mijëra shqiptarë rrëzuan statujën e madhe të ish-diktatorit Enver Hoxha është zemra politike e sistemit stalinist të vendit, ekuivalenti i Tiranës për sheshin "Tienanmen".

Në komentin e saj mbi ngjarjet e fundit në Shqipëri, agjencia jugosllave e lajmeve TANJUG, pohon se trazirat e mëdha dhe shkatërrimi i momumentit të Enver Hoxhës në Tiranë të kujtojnë fillimin e përmbysjes së diktaturës në Rumani, dimrin që shkoi.

Shkatërrimit të monumentit të babait të kombit, Enver Hoxha në Tiranëm i parapriu një luftë e vogël midis policisë dhe popullit, i cili i mbuloi me gurë forcat speciale. Në rrugë dolën edhe autoblinda e tanke u dëgjuan të shtëna.

Bashkë me monumentin, theksoi agjencia e mësipërme, ra edhe një epokë e historisë së re jo aq të lavdishme të Shqipërisë. Policia nuk mundi të mbronte më tepër atë që nuk mund të mbrohet nga populli. Ajo hoqi dorë nga udhëheqësi i saj i dashur dhe për këtë fitoi të puthurat e masës së ekzaltuar të popullit të grumbulluar.

Ndërkohë, bëhet e ditur se populli ka shkatërruar monumentin e Enver Hoxhës edhe në qytetin bregdetar të Durrësit, ndërsa i njëjti fat e pret monumentin e Enverit edhe në Korçë.

Ngjarjet dhe pamjet rumune në Tiranë nuk mbetën pa jehonë edhe midis shqiptarëve në Jugosllavi, sidomos në Kosovë dhe në Maqedoninë Perëndimore. Studentët e Prishtinës i dërguan telegram përkrahjeje dhe solidariteti studentëve në Tiranë. Telegram përkrahje studentëve të Tiranës i kanë dërguar edhe të rinj nga Tetova në emër të Lidhjes Demokratike të të Rinjve shqiptarë.

Lidhur me rrëzimin e monumentit të Enver Hoxhës, agjencia austriake e lajmeve APA, shkruan: Fakti se kur udhëheqësi heroik i popullit shqiptar, Enver Hoxha, do të rrëzohej nga piedestali i monumentit të tij, ishte thjeshtë një çështje kohe. Prej vitesh regjimi i tij stalinist mbante përgjegjësi për keqdrejtimin katastrofik të ekonomisë dhe izolimin e Shqipërisë nga pjesa tjetër e Evropës për më tepër se 45 vjet. Me rrëzimin e përmendores së tij prej bronzi, në Sheshin "Skënderbej" në zemër të Tiranës, 6 vjet pas vdekjes së tij përfundoi më në fund një epokë, e cila në bazë të teorisë së Hoxhës ishte një luftë e përhershme kundër armikut të jashtëm.

Hoxha nuk ishte njeri që i linte gjërat përgjysmë. Ai e drejtonte vetë rrënjësisht politikën që ndërtoi sipas modelit stalinsit. Aparati shtetëror ishte plotësisht në dorën e vet, ai ngriti një shërbim të fshehtë, i cili me emrin "Sigurimi" ngjallte tmerr tek njerëzit. Ashtu si edhe i vetshpalluri Mbreti Zog, që gjatë periudhës midis dy luftërave ndiqte kundërshtarët e kuq, në të njëjtën mënyrë veproi edhe Hoxha pas luftës kundër çdo elementi antikomunist. Vala e persekutimeve të tij ideologjike mori përmasa absurde. Më në fund, si purist mbronte pikëpamjen se, vetëm ai përfaqësonte mësimet e pastra të komunizmit, dhe me këtë e shkëpuste veten nga komunistët otodokse të Lidhjes. Për KSBE dhe institucionet e të drejtave të njeriut ai nuk kishte asnjë përfillje.

Hoxha i thurrte gjithashtu vetes lavdi si shkrimtar. Prodhimi i tij letrar u derdh në më tepër se 70 libra, për të mos i përmendur literaturën për të. Partia Komuniste e mban lart kujtimin e tij në mbarë vendin me shkronja gjigande të tipit hollivudian. Lavdi Enverit, në shpate malesh ose me parrulla të vendosura në ndërtesa të larta... Më në fund, atij i është dedikuar dhe ndërtesa më e shtrenjtë në vend, muzeumi i bukur futurist Enver Hoxha, i cili u ndërtua me shpenzimet që arrijnë deri në 3 miliard shilinga. RD/Voal-online.


Copyright © 2005-2008 Nulled by [x-MoBiLe]