Nexhmije MEHMETAJ
Një fjalë e urtë e popullit thotë: "Kush mbjell një arë me grurë punon për një vit, kush mbjell një pemë- punon për dhjetë vjet, kush hap një shkollë punon për njëqind vjet". Shkolla e mësimit plotësuese të gjuhës shqipe në Jura u krijua më 1993 dhe vazhdon punën e saj edhe sot. Ky fakt tregon edhe për punën me nivel që bëjnë prindërit shqiptarë për të mbajtur lartë ndërgjegjen kombëtare. Parimisht në këtë drejtim është bërë një punë e mirëfilltë në dy drejtime: E para në ruajtjen dhe zhvillimin e kulturës kombëtare dhe e dyta: në ruajtjen e gjuhës amtare nga fëmijët e mërgimtarëve. Populli shqiptar arrit të ruaj vlera ideale dhe gjuhën shqipe nëpër shekuj. Kultivimi i një trungu kombëtar kulturor është i domosdoshëm dhe i nevojshëm, njësojë edhe në diasporë. Popujt që humbën gjuhën e tyre kulturore shpejt u zhdukën. I vetmi mjet kundër asimilimit dhe ruajtjes sonë në "detin"e kulturës zvicerane që gjendemi është mësimi i gjuhës shqipe në shkollë: Tek shumë prindër shqiptarë, në Jura e kam konstatuar këtë dëshirë, të cilët kujdesen që fëmijët e tyre të mësojnë gjuhën shqipe. Rolin kryesor në mësimin e gjuhës shqipe e kanë prindërit. Duke mësuar gjuhën shqipe fëmijët tanë, do të pasurojnë kulturën e tyre, dhe më e rëndësishmja, veç përvetësimit të gjuhës amtare, do të përfitojnë edhe traditat dhe zakonet e mira që populli ynë ka trashëguar në shekuj. Fëmijët tanë në radhë të parë duhet të njohin vet-vetën, origjinën e tij dhe të familjes dhe pas kësaj do t'i njohin të tjerët. Duke bërë përpjekje të arrihet një krahasim në mes të traditave dhe elementeve kombëtare të vendlindjes së të parëve dhe vendit ku jetojnë, ata do të aftësohen për t'u integruar në vendin ku jetojnë dhe për të ngritur ura bashkëpunimi në mes atdheut dhe vendit ku ata gjenden. Në këtë shkollë kanë mësuar mbi 400 nxënës të cilët kanë ardhur nga të gjitha trojet shqiptare, fjalët e para të gjuhës shqipe dikush prej tyre i dëgjoi ATJE, fjalë që më vonë do të përziheshin e zbeheshin përballë një gjuhe tjetër që flitej në një ambient tjetër e më vonë edhe në shkollë. Disa lindën këtu. Disa gjuhën shqipe kanë gjuhë të nënës disa gjuhë të babait. Për penelat në reportazhin për krijimin e kësaj tabloje të nxënësve në mësimin plotësues zgjodha bisedën me nxënës të cilët kanë filluar mësimin e shqipes më parë, si dhe tani. Ky çast u shënua në klasën e grupit të parë në Delemont nga 19 nxënës sa ka klasa të gjithë janë të lindur në Zvicër dhe janë 16 djem e tri vajza, prej tyre 5 nxënës janë shqiptaro- zviceran. Në orën e parë të shqipes. Për ju, për ne, është një ditë e zakonshme dhe një orë e zakonshme. Për nxënësit e mi është një ditë e shënuar, një orë e madhe e jetës. Që në këtë çast për ta, do hapet një botë tjetër, një dritare e madhe nga ku shihet me zë dhe me shpirt Atdheu. Po i përcjell ashtu siç u prezantuan, pa redaktuar, me ndonjë ndërhyrje të vogël prezantuese.
Flora Jasiqi
Si e ke emrin?
Flora
Në cilën klasë je ?
Jam në klasën e tretë.
A di ti shqip? Po, po,di.
Pse ke ardhur në ketë klasë?
Dua të mësoj shqip. Dua me fol shqip me gjyshen në Kosovë.
Si quhen prindërit tuaj?
Nëna ime quhet Nathalie.
Babi Isa.
A të duket gjuha shqipe e vështirë? Jo, jo. Shqipja më pëlqen.
Endri Zenuni
Si e ke emrin?
Endri.
Sa vjeç je?
Dhjetë.
Pse ke ardhur këtu?
Për të mësuar shqip. Jam shqiptar. Dua me fol shqip me prindërit e mi.
Kur shkoj në Kosovë me fol me tjerët shqip.
Gjuha shqipe e është mirë.
Yllnor Hamzaj
Si quhesh?
Yllnor
Sa vjeç je?
Tetë.
Pse ke ardhur në shkollën shqipe?
Për të shkruar dhe lexuar shqip.
Edhe se jam shqiptar.
A vjen me gëzim në shkollën shqipe?
Po.
Gent Muhaxheri
Si quhesh ?
Gent.
Sa vjeç je?
Gati tetë.
A di të recitosh shqip?
Po.
Pse vjen në shkollën shqipe?
Unë di me fol shqip edhe di të lexoj, por në shkollë vijë se dua edhe të shkruaj shqip.
Edhe se jam shqiptar.
Altin Gaxherri
Si e ke emrin?
Altin.
Në cilën klasë je
Të dytën.
Pse ke ardhur këtu?
Të mësoj shqip.
Edhe me fol shqip.
Kam qejf. Se jam shqiptar.
Ermal Berisha
Si quhesh?
Ermal
Prej nga vjen ?
Prej Gurbardhit, ngatë Malishevës.
Në cilën klasë je?
Në klasën e katërtë.
A je i kënaqur se vjen në shkollën shqipe. Po shumë. Tash i di dy gjuhë edhe shqipe edhe frëngjisht. Është shumë mirë në shkollën shqipe.
Dardan Krasniqi
Si quhesh?
Dardan.
Si quhet babai yt?
Genc
E nëna jote si quhet
Hasime.
Sa vjeç je?
Tetë.
Pse vjen ti në shkollën shqipe?
Të mësoj shqip. Se jam shqiptar.
A di të shkruash shqip?
Valon dhe Laureta Osdautaj
Si quhesh ?
Laureta.
Në cilën klasë je?
Të parën.
Prej nga je?
Prej Kosove.
A të pëlqen kur vjen në shkollën shqipe?
Po.
Si quhesh?
Valon
Në cilën klasë je?
Jam në klasën e dytë.
Pse vjen në shkollën shqipe?
Me dit më mirë shqipen.
Si e ka emrin babai yt ?
Jeton
A të duket gjuha shqipe e lehtë apo e vështirë për ta mësuar?
Pak e lehtë pak e vështirë.
Arbër, Armelinda, Kushtrim Ahmeti
Si quhesh?
Arbër Ahmeti.
Në cilën klasë je?
Në klasën e gjashtë.
Çfarë ke mësuar ti në shkollën shqipe?
Kam mësuar shqip, histori, gjeografi.
A të pëlqen ty gjuha shqipe.
Po. Gjuha shqipe është e bukur.
Si quhesh?
Armelinda.
Pse ke ardhur këtu?
Të mësoj shqip.
A më lehtë në shkollën shqipe apo frëngjishte?
Ma kollaj në shqip. Kam qejf kur vijë në shkollën shqip.
Pse ke dëshirë?
Se këtu këndojmë, mësojmë shqip, vallëzojmë kur janë festat.
Si quhesh?
Kushtrim
Në cilën klasë je ?
Të parën.
Di të shkruash dhe të lexosh shqip.
Jo.
Mirë tani këtu do të mësojmë së bashku si shkruhet dhe si lexohet në gjuhën shqipe.
Po.
Dren Ukshini
Si quhesh?
Dren
Si flet ti në shtëpi?
Frëngjisht me mamin.
A të duket shqipja e vështirë.
Pak .
A është më lehtë për të folur shqip apo për të shkruar?
Shkrimi është më vështirë.
Pse dëshiron të mësosh shqipen?
Se është gjuha e babit. Më mirë është me dy gjuhë.
Alban Köker Delija
Si quhesh?
Alban
Në cilën klasë je?
Të pestën
Ku banon?
Në Moutier
Pse ke ardhur këtu? Të mësojë shqip.
A është për ty gjuha shqipe e vështirë?
Po. Shumë.
Dilan Mehmetaj
Si e ke emrin?
Dilan.
Në cilën klasë je?
Tretën.
A të pëlqen gjuha shqipe?
Po.
Me kë flet ti shqip?
Me babin.