Është pa dyshim simboli i përpjekjeve perverse të një njeriu për
shfarosjen e një populli të tërë. Simbol i një lufte të çmendur, që
zhyti Europën dhe gjithë botën në një krizë identiteti që shkaktoi
miliona të vdekur.
Ky është kampi famkeq i vdekjes, Aushvic, në të cilin përgjatë viteve
të Luftës II Botërore humbën jetën rreth 1 milionë e 500 mijë vetë,
shumica hebrenj, në atë që do të quhej në vitet pasuese si Holokausti!
Më 27 janar shënohet dhe 70 vjetori i çlirimit të kampit të
Aushvicit. Ngritur në vitin 1940 nga forcat pushtuese naziste pranë
qytetit polak Osvieçim, kampit ju vu variant gjerman i emrit, Aushvic.
Në të, vrasja u ngrit në nivelin e një industrie të mirfilltë, ndërsa
eksperimentet pseudo-mjeksore ndaj të burgosurve nga mjekët nazistë,
shënuan përjetësisht emrin e këtij kampi në kapitujt e errët të
historisë së njerëzimit, duke u bërë sinonim i gjenocidit dhe degradimit
total të qenieve njerëzore.
Mes shumë burrave, grave e fëmijëve, kryesisht hebrenj, por edhe
mjaft romë, rusë dhe polakë të mbledhur nga qytetet e pushtuara prej
hitlerianëve në gjithë Europën. Shumë vdiqën në dhomat e gazit, por edhe
nga uria. Disa shpëtuan...
Një prej tyre është edhe Zhisllava Vlodarzhik. Ajo është kthyer në
vendin e makthit për të kujtuar ditët dhe javët e tmerrit që kaloi atje.
Në foto: Zhisllava Vlodarzhik
Ajo ishte vetëm 11 vjeç kur në gusht 1944 u dërgua në Aushvic pas
dështimit të kryengritjes së Varshavës në gusht. Mbërritja kaq vonë në
kamp, sipas saj, është e vetmja arsye pse ka mbijetuar. Sepse vetëm pesë
muaj më vonë, më 27 janar 1945, kampi u çlirua nga forcat e Ushtrisë së
Kuqe...
Sot, Zhisllava kujton se si mbërriti në Aushvic me tren, duke
udhëtuar me të atin, të ëmën dhe vëllain e vogël në vagonin ku zakonisht
transportoheshin bagëtitë.
"Njerëzit shtypeshin me njëri-tjetrin, qanin, luteshin dhe bërtisnin...
kemi udhëtuar për disa ditë, të paktën tri. Mbaj mend që në hyrje të
kampit ishte tabela ku shkruhej "Aushvic" dhe im atë, me ta parë, filloi
të godiste me kokën vagonin e trenit, duke qarë e duke thënë "O Zot, ku
na kanë sjellë!" thotë ajo.
Sot, Aushvici është shndërruar në muze që vizitohet çdo vit nga
qindra mijëra vetë. Edhe pse ka qenë vetëm 11 vjeç në atë kohë,
Zhisllava arrin të gjejë barrakën ku ajo dhe fëmijët e tjerë mbaheshin
të mbyllur. Kujtimet e saj janë të tmerrshme...
"Buburreca, parazitë dhe minj që na kafshonin... Ishim të detyruar t'i
përplasnim në murë për të shpëtuar prej tyre. Dëgjoheshin vetëm të qara
dhe të bërtitura"
Liria e shumëpritur erdhi në ditë dimri, të ngjashme ditën kur
Zhisllava vizitoi kampin. Ajo kujton, ndoshta e kapluar nga emocionet,
se edhe atë ditë dielli shndrinte njëlloj... Ajo mban mend britmat e
ushtrisë ruse që përparonte dhe shpërthimet e dhomave të gazit nga ana e
nazistëve që largoheshin në përpjekje për të fshehur dëshmitë e
Holokaustit.
"Dielli po perëndonte, sikur tani. Binte borë, dhe kishte ngricë
kudo. Por të shtënat dëgjoheshin fort. Edhe shëprthimet e
krematoriumeve. E dinim që fronti po afrohej dhe po i prisnim ushtarët
sovjetikë të vinin"
Por edhe pse shpëtoi vetë, ajo nuk e pa më të atin, i cili nuk i
rezistoi "marshimit të vdekjes", siç quheshin transferimet e të
burgosurve nga Aushvici në kampet e tjerë në brendësi të Gjermanisë,
pasi bëhej në këmbë. Ndërsa e ëma mbijetoi.
Sipas të dhënave zyrtare të Muzeut të Aushvicit, deri në ditën e
çlirimit nga Ushtria e Kuqe, Gjermania Naziste mori 1,1 milionë jetën
njerëzisht duke i djegur në furra, ndërsa disa qindra mijëra të tjerë
vdiqën nga kushtet mjerane... Kujtimi i tyre sot shërben si një këmbanë
për të mos harruar se deri në çfarë niveli është në gjendje të degradojë
mendja njerëzore, me shpresën se bota nuk do të bjerë më në këtë kurth
vrastar.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
