FILIPPO TOMMASO MARINETTI
Kemi qëndruar zgjuar gjithë natën miqtë e mi dhe unë, nën llampa të varura të xhamive me kupolat prej tunxhi të filigrantë, yjëzuar si shpirtërat tanë, duke ndriçuar si ata me rrezatimet e ngujuara të një zemre elektrike. Kemi shkelur për orë të tëra plogështinë tonë atavike mbi qilimat e pasur orientalë, duke diskutuar përballë kufijve ekstremë të logjikës dhe duke nxirë shumë letra me shkrimet tona të furishme.
Një krenari e pafundme gufonte nga kraharorët tanë, sepse ne ndiheshim vetëm në ato orë, vetëm, zgjuar dhe më këmbë, si fenerë madhështorë apo si buri kushtruese, përballë ushtrisë së yjeve armike, duke na i lëbyrur sytë nga fushimet e tyre qiellore. Vetëm me zjarrtarët që ushqejnë zjarrin ferror të anijeve të mëdha, vetëm me fantazmat e zeza që rrëmojnë në barqet e vala të lokomativave të lëshuara në vrapin marramendës, vetëm me pijanecët që kalamenden si zogj të palogosur rrëzë mureve të qytetit.
U hodhëm përpjetë për një çast, tek dëgjonim zhurmën e fuqishme të tramave të panumërt dykatësh, që kalonin duke fërgëlluar, vezullues prej dritave shumëngjyrëshe, si fshatrat në festë, të cilët, pa pritur e pa kujtuar lumi Po iu vërsulet e i çrrënjos, për t'i tërhequr rrëshqanë deri në det, mbi kaskadat e përmes vorbullave të një përmbytjeje.
Pastaj heshtja u bë paksa më e thellë. Por teksa dëgjonim gurgullimën e njëtrajtëshme e të lodhur të jazit të moçëm dhe kërkëllimën e kockave të pallateve të mekur sipër mjekrave të gjelbërimit të lagësht, ne dëgjuam të hungërinin vërtikshëm nën dritaret tona automobilët e babëzitur urie.
"Ecim," thashë unë, "ecim, miq! Nisemi! Më në fund, mitologjia dhe ideali mistik janë kapërcyer. Ne jemi këtu për të marrë pjesë në lindjen e Centaurit dhe shpejt do të shohim të fluturojnë Engjëjt e parë!...Duhet t'i shpërthejmë dyert e jetës për t'i provuar menteshat dhe drynat!...Nisemi! Ja, mbi tokë, agimi i parë i vërtetë! Nuk ka asgjë në botë që të ngjasojë me shkëlqimin e shpatës së kuqe të diellit që çan tejpërtej për herë të parë terrin e mijëvjeçarëve tanë!..."
Ne iu avitëm tri bishave turfulluese, për t'i prekur me duart tona dashurisht gjokset e tyre zhuritëse. Unë isha lëshuar në makinën time si një kufomë e ngujuar në hekura, por u ngjalla menjëherë pranë timonit, tehut të gijotinës që kërcënonte stomakun tim.
Shkopi i furishëm i çmendurisë na rrëmbeu ne dhe na dërgoi përmes rrugëve, reshpore e të thella si shtretër lumenjsh të rrëmbyeshëm. Andej këndej ndonjë llampë e sëmurë, përmes xhamave të një dritareje, na mësonte ne të mos i besojmë matematikës rrenacake të syve tanë të shkimur.
Unë thirra. "Nuhatja, vetëm nuhatja iu mjafton bishave tona!"
Dhe ne, si luanë djalosharë, hap pas hapi ndiqnim Vdekjen, me pelerinë të zezë ndyer me kryqa të zbehtë, e cila ikte vrikshëm për në qiellin e gjerë të manushaqtë, qiellin e gjallë dhe regëtues.
Megjithatë ne nuk kishim në Dashnore ideale që do të ngjitte format e saj hynjore deri tek retë, as nuk kishim në Mbretëreshë mizore së cilës t'ia jepnim trupat tanë, spërdredhur si unaza bizantine! Asgjë që të na bënte të vdisnim, përveç dëshirës që të çlirohemi më në fund nga mbipesha e guximit tonë!
E ne rendnim duke shtypu në pragjet e shtëpive qentë rojtarë që kruspulloseshin nën zjarret tona përvëluese, si këmishat nën hekurin e rrobave. Vdekja, kafshë e zbutur, më lëpihej këmbëve, për të ma zgjatur këmbën e parë në shenjë mirënjohjeje, dhe kohë pa kohe përpëlitej përdhè me një kërcëllimë nofullash të shtrënguara, duke më dërguar shikime të kadifejta dhe ledhatuese.
"Le ta shpërthejmë arsyen si një guaskë të tmerrëshme dhe të dalim andej si fruta plotë aromë krenarie në gojën e madhe të haparavur të erës!...I bëhemi gjellë së Panjohurës, jo tashmë nga dëshpërimi, por vetëm për t'i kulmuar pusat e thellë të Absurdit!"
Sapo i kisha nxjerrë këto fjalë nga goja, kur e vërtita furishëm makinën time rrotull si një qen tek përpiqet ta tundë bishtin e tij, dhe atje në çast u ndesha me dy çiklistë, që ma vunë fajin, duke m'i treguar grushtat, duke u tundur si dy argumente njësoj bindëse dhe kundërthënëse. Dilema e tyre e marë ishte bllokimi i rrugës sime...Medet! Uh!...E ndala në vend makinën dhe, më e keqja, e pashë veten në një hendek me makinën e përmbyrur me të katër rrotat përpjetë në ajër...
Oh! Hendek amnor, pothuaj plot me baltë kënetore! Hendek i hijshëm ofiçine! Unë e hurb babëzisht baltën tënde jetëdhënëse, që ma kujtoi sisën e shenjtë të dadës sime sudaneze... Kur u ngrita përlyer e përbaltur kokë e këmbë nën makinën e përmbysur, unë ndjeva hekurin e bardhë të valë të gëzimit të ma përshkonte ëmbëlsueshëm zemrën time!
Një turmë peshkatarësh të pajisur me grepa peshqish dhe majasëlle natyralistësh vërtitej tashmë rrotull mrekullisë. Me një përkujdesje të durueshme dhe plot dashuri, këta njerëz hodhën pajisje të stërmëdha dhe rrjeta të hatashme hekuri për ta peshkuar automobilin tim, i ngjashëm me një peshkaqen të madh të ngecur në rërë. Makina doli dalëngadalë prej hendekut, duke braktisur në fund të hendekut, si luspën, karrocerinë e tij të madhe të mirëkuptimit dhe astarët e butë të komoditeteve të tij.
Ata kujtonin se peshkaqeni im i bukur kishte vdekur, por një përkëdhelje e butë e imja mjaftoi për ta ringjallur nga një sëmundje që dukej pa shërim, dhe ajo ku është, sërish e gjallë, duke rendur prapë mbi fletët e tij të stërfuqishme!
Dhe kështu, me fytyrën të mbuluar nga balta e ëmbën e ofiçinave brumosur nga zhgjyrat metalike, djersët e padobishme, nga blozat qiellore ne, të ndrydhur dhe me krahë të fashuar, por sypatrembur, ua shpallëm qëllimet tona të larta të gjithë njerëzve të gjallë të tokës:
Manifesti i Futurizmit
1. Ne duam ta këndojmë dashurinë e rrezikut, zakonin e energjisë dhe të mosfrikës.
2. Trimëria, guximi, ngritja krye do të jenë elementet themelore të poezisë sonë.
3. Letërsia deri sot ka ekzaltuar palëvizshmërinë medituese, ekstazat dhe gjumin. Ne duam të ekzaltojmë lëvizjen agresive, pagjumësinë e ethëshme, hapin e vrapimit, kërcimin mortal, shuplakën dhe grushtin.
4. Ne afirmojmë se mrekullia e botës është pasuruar me një bukuri të re: bukurinë e shpejtësisë. Një automobil garash me kapakun e motorit stolisur me tuba të mëdhenj të ngjashëm me gjarpërinj fryme shpërthyese... një automobil uluritës, që duket sikur rend mbi predha mitralozi, është më i bukur se Fitorja e Samotrakës.
5. Ne duam t'i ngremë hymn njeriut në timon, i cili hedh shtizën e shpirtit të tij tejet Tokës, përgjatë perimetrit të orbitës së saj.
6. Duhet që poeti ta filojë veten me guxim dhe bujari, për ta shtuar dalldinë entusiaste të elementëve zanafillorë (primordialë).
7. Përveç luftës nuk ka tjetër bukuri. Asnjë vepër që nuk ka një karakter agressiv nuk mund të jetë kryevepër. Poezia duhet ngjizur si një sulm i dhunshëm kundër forcave të panjohura, për t'i pakësuar ato dhe për t'i mbrojtur nga njeriu.
8. Ne jemi në vijën e parë të frontit të shekujve!... Pse u dashka të shikojmë prapa, nëse duam t'i shpërthejmë portat misterioze të të Pamundshmes? Koha dhe Hapësira vdiqën dje. Ne jetojmë tashmë në absolutin, sepse kemi krijuar ndërkohë shpejtësinë e përjetëshme të kundondodhshme.
9. Ne duam t'i thurim lavde luftës e vetmja higjienë e botës - militarizmi, patriotizmi, gjesti shkatërrues i lirisjellësve, idetë e bukura për të cilat vdiset dhe përçmimi i femrës.
10. Ne duam t'i shkatërojmë muzetë, le bibliotekat, akademitë e çdo lloji, e të luftojmë kundër moralizmit, feminizmit e kundër çdo qyqarie oportuniste apo dobiprurëse.
11. Ne do t'iu këndojmë turmave të mëdha të mllefosura nga puna, nga kënaqësia apo nga revolta: do t'iu këndojmë baticave shumëngjyrëshe dhe shumëzërëshe të revolucionit në kryeqytetet moderne; ne do t'iu këndojmë dalldive drithëruse netore të arsenaleve e të kantiereve të shkrumuar nga hënat e dhunshme elektrike; stacioneve të stërmbushura të trenave që lëshojnë gjarpërinj tymi; ofiçinave pluskuese mbi retë nëpërmjet vijave të harkuara të tymrave të tyre; urave që kërcejnë mbi lumenjtë si akrobatë gjigantë, që flakërojnë nën diell me një vezullim thikash; piroskafëve aventurozë që nuhatin horizontin, lokomotivave me gjokse të gjerë, që galopojnë mbo shinat si kuaj të përbindshëm hekuri shtrëgnuar me tuba, dhe fluturimin shkitës të aeroplanit, helika e të cilit valvitet në erë si një flamur dhe ngjason me duartrokitjet një turme entusiaste.
Nga Italia po ia shpallim botës këtë manifestin tonë të dhunës shkundulluese dhe përvëluese, me të cilin themelojmë sot "Futurizmin", sepse duam ta çlirojmë këtë vend nga gangrena e tij e qelbur e profesorëve, arkeologëve, e ciceronëve dhe e antikuareve.
Ka prej tepër shumë kohësh që Italia është një treg vjetërsirash. Ne duam ta çlirojmë nga muzetë e panumërt që e mbulojnë të tërën me varreza të panumërta.
Muzè: varreza!...Të njëjtë, sigurisht, për përzierjen e tyre të ligë të aq shumë trupave të panjohur ndaj njëri tjetrit. Muzetë: fjetore publike ku dikush shtrihet përgjithmonë pranë qeniesh të urryera ose të panjohura. Muzetë: thertore absurde piktorësh dhe skulptorësh që therin mizorisht njëri tjetrin me teha ngjyrash dhe vijash, përgjatë faqeve të mureve!
Që të shkosh për një pelegrinazh vjetor, bash si shkohet në varreza Ditën e të Vdekurve...unë e lejoj. Që një herë në vit të jesh gati për t'i bërë nderime me lule Xhokondës, unë e lejoj...Por nuk pranoj të na vënë në rresht çdo ditë për në muzetë e trishtimeve tona, të guximit tonë të munguar, të mosqetësisë sonë të qullët. Pse të dëshirojmë të helmohemi ? Pse të dëshirojmë të kalbemi?
E çfarë të shikosh në pikturat e vjetra përveçse përpëlitjet e stërmundimshme të një artisti, i cili sfilitet për t'i kapërcyer pengesat e pakalueshme të cilat i kundëvihen dëshirës së tij për ta shprehur tërësisht ëndërrën e tij?... Të admirosh një pikturë antike është njëlloj si ta harxhojmë ndjeshmërinë tonë në një urnë mortore, në vend që ta përkushtojmë atë larg, në rekasione të dhunshme krijimi dhe veprimi.
Dashkeni atëherë t'i çoni kot forcat tuaja më të mira, në këtë admirim të përjetëshëm dhe të padobishëm të së kaluarës, nga e cila dilni fatalisht tejet të drobitur, të zvogëluar dhe të rrënuar?
Në të vërtetë unë ju deklaroj se vajtja e përditshme në muzetë, në bibliotekat dhe në akademitë (varreza të stërmundimeve të kota, kalvarë të ëndërrave të kryqëzuara, regjistra të fillimeve të dështura!) është, për artistët, tejet më e dëmshme se tutela e stërzgjatur e prindërve ndaj disa të rinjve të dehur nga talenti i tyre dhe nga dëshirat e tyre ambicioze. Për fikanat, për plogështanat, për të burgosurit, qoftë edhe: - e kaluara e admirueshme ndoshta një ilaç ndaj dergjëve të tyre, sepse për ata e ardhmja është përmbyllur... Por ne nuk duam të dimë më për të shkuarën, ne, futuristët e rinj dhe të fortë.
Le të vinë, pra, zjarrvënësit gazmorë me gishta të shkrumuar! Ja ku janë! Ja ku janë!...
Ejani! Vërjuani zjarrin rafteve të bibliotekave!... Lëshojini jazet për t'i përmbytur muzetë!...
Oh, gëzimi i të shikuarit të kanavacave tek lundrojnë sipër ujërave, të shngjyrosura dhe të qullosura, kanavacat e vjetra e të lavdishme!... Merrni kazmat, sopatat e çekiçët dhe shkatërroni pa mëshirë qytetet e nderuara!
Më të vjetrit nga ne janë tridhjetë vjeç: na mbetet, pra, së paku një dhjetëvjetësh për ta përmbushur veprën tonë. Kur ne të jemi dyzet vjeç, njerëz të tjerë më të rinj dhe më të vlefshëm se ne, ndoshta do të na hedhin ne në kosha, si dorëshkrime të padobishme. Ne e dëshirojmë!
Do të na kundërvihen ne pasrardhësit tanë; do të vijnë nga larg, nga çdo anë e botës, duke kërcer nën ritme të mëkuara nga këngët e tyre të para, duke i zgjatur kthetrat grabitqare, duke nuhatur qenërisht në dyert e akademive erën e mirë të mendjeve tona në kalbëzim, tashmë ushqim për katakombet e bibiliotekave.
Po ne nuk do të jemi atje... Së fundi ata do të na gjejnë ne një natë dimri në fushëtirën e hapur, në një çati mbi të cilën kumbon një shi monoton, e do të na shikojnë kacul pranë aeroplanëve tanë të drithëruar dhe duke ngrohur duart në zjarrin e varfër që librat tanë të sotëm tek flakërojnë nën fluturimin e përfytyrimeve tona.
Ata do të vërshojnë rrotull nesh, duke gulçuar nga ankthi dhe marazi, pezmatuar nga trimëria jonë krenare, të palodhur së guxuari, do të vërsulen të na vrasin ne, shtyrë nga urrejtja aq e pashterrëshme sa më shumë që zemrat e tyre do të jenë të dehura me dashuri dhe me admirim për ne.
Padrejtësia e fortë dhe e shëndetëshme do të pëlcasë rrezatuese në sytë e tyre.
Arti, në fakt, nuk mund të jetë tjetërgjë veçse dhunë, mizori dhe padrejtësi.
Më të vjetrit nga ne janë tridhjetë vjeç: megjithatë, ne i kemi zbrazur tashmë thesarët, një mijë thesarë force, dashurie, guximi, dhelpërie, dhe vullneti të egër; i kemi hedhur tutje më padurim, në furi, pa çarë kokën, pa nguruar kurrë, pa pushuar kurrë, pa frymë, pa u ndalur...
Shikonani! Ne jemi ende të palodhur ! Zemrat tona nuk ndjejnë asnjë lodhje, sepse janë ushqyer me zjarr, me urrejtje dhe me shpejtësi!... Çuditeni ?... Është e arsyeshme, sepse ju nuk mbani mend as që keni jetuar ! Ngjitur në majën e botës, ne e vazhdojmë ende sfidën tonë tek yjet!
Kini kundërshtime?... Mjaft! Mjaft! I dimë... I kemi kuptuar!... Mençuria jonë e bukur dhe mashtruese na rrëfen se ne jemi rilindja dhe zgjatimi i të parëve tanë. Ndoshta!... Le të jetë ashtu!... Po ç'rëndësi ka? Nuk duam t'ia dimë !... Mjerë kush na i thotë ato fjalë të mbrapshta edhe një herë !...
Ngreni kokat lart!...
Ngjituni në majën e botës, ne vazhdojmë edhe njëherë sfidën tonë tek yjet!...
Përktheu: Elida BUÇPAPAJ
Italisht:
Avevamo vegliato tutta la notte - i miei amici ed io sotto lampade di moschea dalle cupole di ottone traforato, stellate come le nostre anime, perché come queste irradiate dal chiuso fulgòre di un cuore elettrico. Avevamo lungamente calpestata su opulenti tappeti orientali la nostra atavica accidia, discutendo davanti ai confini estremi della logica ed annerendo molta carta di frenetiche scritture.
Un immenso orgoglio gonfiava i nostri petti, poiché ci sentivamo soli, in quell'ora, ad esser desti e ritti, come fari superbi o come sentinelle avanzate, di fronte all'esercito delle stelle nemiche, occhieggianti dai loro celesti accampamenti. Soli coi fuochisti che s'agitano davanti ai forni infernali delle grandi navi, soli coi neri fantasmi che frugano nelle pance arroventate delle locomotive lanciate a pazza corsa, soli cogli ubriachi annaspanti, con un incerto batter d'ali, lungo i muri della città.
Sussultammo ad un tratto, all'udire il rumore formidabile degli enormi tramvai a due piani, che passano sobbalzando, risplendenti di luci multicolori, come i villaggi in festa che il Po straripato squassa e sràdica d'improvviso, per trascinarli fino al mare, sulle cascate e attraverso i gorghi di un diluvio.
Poi il silenzio divenne più cupo. Ma mentre ascoltavamo l'estenuato borbottìo, di preghiere del vecchio canale e lo scricchiolar dell'ossa dei palazzi moribondi sulle loro barbe di umida verdura, noi udimmo subitamente ruggire sotto le finestre gli automobili famelici.
«Andiamo,» diss'io, «andiamo, amici! Partiamo! Finalmente, la mitologia e l'ideale mistico sono superati. Noi stiamo per assistere alla nascita del Centauro e presto vedremo volare i primi Angeli!... Bisogneràscuotere le porte della vita per provarne i cardini e i chiavistelli!... Partiamo! Ecco, sulla terra, la primissima aurora! Non v'è cosa che agguagli lo splendore della rossa spada del sole che schermeggia per la prima volta nelle nostre tenebre millenarie! ... »
Ci avvicinammo alle tre belve sbuffanti, per palparne amorosamente i torridi petti. lo mi stesi sulla mia macchina come un cadavere nella bara, ma subito risuscitai sotto il volante, lama di ghigliottina che minacciava il mio stomaco.
La furente scopa della pazzia ci strappò a noi stessi e ci cacciò attraverso le vie, scoscese e profonde come letti di torrenti. Qua e làuna lampada malata, dietro i vetri d'una finestra, c'insegnava a disprezzare la fallace matematica dei nostri occhi perituri.
Io gridai: «Il fiuto, il fiuto solo, basta alle belve!»
E noi, come giovani leoni, inseguivamo la Morte, dal pelame nero maculato di pallide croci, che correva via pel vasto cielo violaceo, vivo e palpitante.
Eppure non avevamo un'Amante ideale che ergesse fino alle nuvole la sua sublime figura, né una Regina crudele a cui offrire le nostre salme, contorte a guisa di anelli bisantini! Nulla, per voler morire, se non il desiderio di liberarci finalmente dal nostro coraggio troppo pesante!
E noi correvamo schiacciando su le soglie delle case i cani da guardia che si arrotondavano, sotto i nostri pneumatici scottanti, come solini sotto il ferro da stirare. La Morte, addomesticata, mi sorpassava ad ogni svolto, per porgermi la zampa con grazia, e a quando a quando si stendeva a terra con un rumore di mascelle stridenti, mandandomi, da ogni pozzanghera, sguardi vellutati e carezzevoli.
«Usciamo dalla saggezza come da un orribile guscio, e gettiamoci, come frutti pimentati d'orgoglio, entro la bocca immensa e tôrta del vento!... Diamoci in pasto all'Ignoto, non giàper disperazione, ma soltanto per colmare i profondi pozzi dell'Assurdo! »
Avevo appena pronunziate queste parole, quando girai bruscamente su me stesso, con la stessa ebrietàfolle dei cani che voglion mordersi la coda, ed ecco ad un tratto venirmi incontro due ciclisti, che mi diedero torto, titubando davanti a me come due ragionamenti, entrambi persuasivi e nondimeno contradittorii. Il loro stupido dilemma discuteva sul mio terreno... Che noia! Auff!... Tagliai corto, e, pel disgusto, mi scaraventai colle ruote all'aria in un fossato...
Oh! materno fossato, quasi pieno di un'acqua fangosa! Bel fossato d'officina! lo gustai avidamente la tua melma fortificante, che mi ricordò la santa mammella nera della mia nutrice sudanese... Quando mi sollevai - cencio sozzo e puzzolente - di sotto la macchina capovolta, io mi sentii attraversare il cuore, deliziosamente, dal ferro arroventato della gioia!
Una folla di pescatori armati di lenza e di naturalisti podagrosi tumultuava giàintorno al prodigio. Con cura paziente e meticolosa, quella gente dispose alte armature ed enormi reti di ferro per pescare il mio automobile, simile ad un gran pescecane arenato. La macchina emerse lentamente dal fosso, abbandonando nel fondo, come squame, la sua pesante carrozzeria di buon senso e le sue morbide imbottiture di comodità.
Credevano che fosse morto, il mio bel pescecane, ma una ta, malattia che si riteneva colmia carezza bastò a rianimarlo, ed eccolo risuscitato, eccolo Pisse le persone sedentarie). in corsa, di nuovo, sulle sue pinne possenti!
Allora, col volto coperto della buona melma delle officine - impasto di scorie metalliche, di sudori inutili, di fuliggini celesti - noi, contusi e fasciate le braccia ma impavidi, dettammo le nostre prime volontàa tutti gli uomini vivi della terra:
Manifesto del futurismo
1. Noi vogliamo cantare l'amor del pericolo, l'abitudine all'energia e alla temerità.
2. Il coraggio, l'audacia, la ribellione, saranno elementi essenziali della nostra poesia.
3. La letteratura esaltò fino ad oggi l'immobilitàpensosa, l'estasi e il sonno. Noi vogliamo esaltare il movimento aggressivo, l'insonnia febbrile, il passo di corsa, il salto mortale, lo schiaffo ed il pugno.
4. Noi affermiamo che la magnificenza del mondo si è arricchita di una bellezza nuova: la bellezza della velocità. Un automobile da corsa col suo cofano adorno di grossi tubi simili a serpenti dall'alito esplosivo... un automobile ruggente, che sembra correre sulla mitraglia, è più bello della Vittoria di Samotracia.
5. Noi vogliamo inneggiare all'uomo che tiene il volante, la cui asta ideale attraversa la Terra, lanciata a corsa, essa pure, sul circuito della sua orbita.
6, Bisogna che il poeta si prodighi, con ardore, sfarzo e munificenza, per aumentare l'entusiastico fervore degli elementi primordiali.
7. Non v'è più bellezza, se non nella lotta. Nessuna opera che non abbia un carattere aggressivo può essere un capolavoro. La poesia deve essere concepita come un violento assalto contro le forze ignote, per ridurle a prostrarsi davanti all'uomo.
8. Noi siamo sul promontorio estremo dei secoli!... Perché dovremmo guardarci alle spalle, se vogliamo sfondare le misteriose porte dell'Impossibile? Il Tempo e lo Spazio morirono ieri. Noi viviamo giànell'assoluto, poiché abbiamo giàcreata l'eterna velocitàonnipresente.
9. Noi vogliamo glorificare la guerra - sola igiene del mondo - il militarismo, il patriottismo, il gesto distruttore dei libertari, le belle idee per cui si muore e il disprezzo della donna.
10. Noi vogliamo distruggere i musei, le biblioteche, le accademie d'ogni specie, e combattere contro il moralismo, il femminismo e contro ogni viltàopportunistica o utilitaria.
11. Noi canteremo le grandi folle agitate dal lavoro, dal piacere o dalla sommossa: canteremo le maree multicolori o polifoniche delle rivoluzioni nelle capitali moderne; canteremo il vibrante fervore notturno degli arsenali e dei cantieri incendiati da violente lune elettriche; le stazioni ingorde, divoratrici di serpi che fumano; le officine appese alle nuvole pei contorti fili dei loro fumi; i ponti simili a ginnasti giganti che scavalcano i fiumi, balenanti al sole con un luccichio di coltelli; i piroscafi avventurosi che fiutano l'orizzonte, le locomotive dall'ampio petto, che scalpitano sulle rotaie, come enormi cavalli d'acciaio imbrigliati di tubi, e il volo scivolante degli aeroplani, la cui elica garrisce al vento come una bandiera e sembra applaudire come una folla entusiasta.
È dall'Italia, che noi lanciamo pel mondo questo nostro manifesto di violenza travolgente e incendiaria, col quale fondiamo oggi il «Futurismo», perché vogliamo liberare questo paese dalla sua fetida cancrena di professori, d'archeologhi, di ciceroni e d'antiquarii.
Giàper troppo tempo l'Italia è stata un mercato di rigattieri. Noi vogliamo liberarla dagl'innumerevoli musei che la coprono tutta di cimiteri innumerevoli.
Musei: cimiteri!... Identici, veramente, per la sinistra promiscuitàdi tanti corpi che non si conoscono. Musei: dormitori pubblici in cui si riposa per sempre accanto ad esseri odiati o ignoti! Musei: assurdi macelli di pittori e scultori che varino trucidandosi ferocemente a colpi di colori e di linee, lungo le pareti contese!
Che ci si vada in pellegrinaggio, una volta all'anno, come si va al Camposanto nel giorno dei morti... ve lo concedo. Che una volta all'anno sia deposto un omaggio di fiori davanti alla Gioconda, ve lo concedo... Ma non ammetto che si conducano quotidianamente a passeggio per i musei le nostre tristezze, il nostro fragile coraggio, la nostra morbosa inquietudine. Perché volersi avvelenare? Perché volere imputridire?
E che mai si può vedere, in un vecchio quadro, se non la faticosa contorsione dell'artista, che si sforzò di infrangere le insuperabili barriere opposte al desiderio di esprimere interamente il suo sogno?... Ammirare un quadro antico equivale a versare la nostra sensibilitàin un'urna funeraria, invece di proiettarla lontano, in violenti getti di creazione e di azione.
Volete dunque sprecare tutte le forze migliori, in questa eterna ed inutile ammirazione del passato, da cui uscite fatalmente esausti, diminuiti e calpesti?
In veritàio vi dichiaro che la frequentazione quotidiana dei musei, delle biblioteche e delle accademie (cimiteri di sforzi vani, calvarii di sogni crocifissi, registri di slanci troncati! ... ) è, per gli artisti, altrettanto dannosa che la tutela prolungata dei parenti per certi giovani ebbri del loro ingegno e della loro volontàambiziosa. Per i moribondi, per gl'infermi, pei prigionieri, sia pure: - l'ammirabile passato è forse un balsamo ai loro mali, poiché per essi l'avvenire è sbarrato... Ma noi non vogliamo più saperne, del passato, noi, giovani e forti futuristi!
E vengano dunque, gli allegri incendiarii dalle dita carbonizzate! Eccoli! Eccoli!... Suvvia! date fuoco agli scaffali delle biblioteche!... Sviate il corso dei canali, per inondare i musei!... Oh, la gioia di veder galleggiare alla deriva, lacere e stinte su quelle acque, le vecchie tele gloriose!... Impugnate i picconi, le scuri, i martelli e demolite senza pietàle cittàvenerate!
I più anziani fra noi, hanno trent'anni: ci rimane dunque almeno un decennio, per compier l'opera nostra. Quando avremo quarant'anni, altri uomini più giovani e più validi di noi, ci gettino pure nel cestino, come manoscritti inutili. Noi lo desideriamo!
Verranno contro di noi, i nostri successori; verranno di lontano, da ogni parte, danzando su la cadenza alata dei loro primi canti, protendendo dita adunche di predatori, e fiutando caninamente, alle porte delle accademie, il buon odore delle nostre menti in putrefazione, giàpromesse alle catacombe delle biblioteche.
Ma noi non saremo là... Essi ci troveranno alfine - una notte d'inverno - in aperta campagna, sotto una triste tettoia tamburellata da una pioggia monotona, e ci vedranno accoccolati accanto ai nostri aeroplani trepidanti e nell'atto di scaldarci le mani al fuocherello meschino che daranno i nostri libri d'oggi fiammeggiando sotto il volo delle nostre immagini.
Essi tumultueranno intorno a noi, ansando per angoscia e per dispetto, e tutti, esasperati dal nostro superbo, instancabile ardire, si avventeranno per ucciderci, spinti da un odio tanto più implacabile inquantoché i loro cuori saranno ebbri di amore e di ammirazione per noi.
La forte e sana Ingiustizia scoppieràradiosa nei loro occhi. - L'arte, infatti, non può essere che violenza, crudeltàed ingiustizia.
I più anziani fra noi hanno trent'anni: eppure, noi abbiamo giàsperperati tesori, mille tesori di forza, di amore, d'audacia, d'astuzia e di rude volontà; li abbiamo gettati via impazientemente, in furia, senza contare, senza mai esitare, senza riposarci mai, a perdifiato... Guardateci! Non siamo ancora spossati! I nostri cuori non sentono alcuna stanchezza, poiché sono nutriti di fuoco, di odio e di velocità!... Ve ne stupite?... E logico, poiché voi non vi ricordate nemmeno di aver vissuto! Ritti sulla cima delmondo, noi scagliamo una volta ancora, la nostra sfida alle stelle!
Ci opponete delle obiezioni?... Basta! Basta! Le conosciamo... Abbiamo capito!... La nostra bella e mendace intelligenza ci afferma che noi siamo il riassunto e il prolungamento degli avi nostri. - Forse!... Sia pure!... Ma che importa? Non vogliamo intendere!... Guai a chi ci ripeteràqueste parole infami!...
Alzare la testa!...
Ritti sulla cima del mondo, noi scagliamo, una volta ancora, la nostra sfida alle stelle!... 
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
