Kur
Barak Obama të takojë në Moskë javën e ardhshme Dimitri Medvedev dhe Vladimir
Putin, dyshen udhëheqëse të Rusisë, të dy palët kanë dëshirë të shtypin më në
fund "butonin e paqes" në marrëdhëniet ruso-amerikane. Nuk do të jetë e lehtë.
Marrëdhëniet dypalëshe mes dy ish-rivalëve të Luftës së Ftohtë, arritën kulmin
e përkeqësimit me pushtimin rus të Gjeorgjisë vitin e kaluar dhe procesin e
zgjerimi të mëtejshëm të aleancës së NATO-s.
Tensionet ende vazhdojnë. Moska kundërshton ashpër vendosjen e baterive
anti-raketë amerikane si dhe sistemin e radarëve në Poloni dhe Çeki. SHBA e
konsideron Rusinë si aspak ndihmuese në procesin e kufizimit të ambicieve
bërthamore të Iranit dhe shumë armiqësore gjithashtu në nënshkrimin e
marrëveshjeve për armët me aleatë të tjerë anti-amerikanë.
Manipulimi i furnizimit me gaz dhe naftë është një tjetër shkak për dyshimet e
SHBA-së. Obama ka gjetur një shfajësim perfekt për samitin, duke theksuar
nevojën për të nënshkruar një pakt të ri për armët bërthamore që skadon në
dhjetor.
Ai parashikon një forum ku Rusia mund të konsiderohet si e barabartë dhe me
këtë fiton respektin e Putinit që në veçanti ndjen se vendi i tij është
shpërfillur nga SHBA që prej shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik. Nëse skadon
pakti i parë, nuk do të ketë më proces verifikimi për të parandaluar një garë
të re armatimesh. Ka ende detaje për të cilat duhet të gjendet gjuha e
përbashkët dhe Rusia kërkon garanci për mbrojtjen raketore, pra që ajo të
lidhet me paktin e ri.
Ky është një lëshim që presidenti i ri amerikan nuk është i gatshëm ta bëjë,
sepse kjo mund të kërkojë një procedurë të komplikuar ratifikimi në Kongresin
amerikan. Në parim, të dyja palët janë të gatshme për të rënë dakord për të
kufizuar pajisjen me armë. Ato kanë interesa të tjera të përbashkëta që janë
ndalimi i përhapjes së armëve bërthamore, stabilizimi i Afganistanit dhe
parandalimi i ringjalljes së regjimit taleban, dhe natyrisht bindja e Iranit
për të hequr dorë nga ambiciet e tij bërthamore. Rusia
ka më shumë interes te stabilizimi i Iranit dhe Afganistanit sesa SHBA-ja. Ata
janë vende fqinje. Por, Moska kërkon më shumë lëshime në këmbim të bashkëpunimit.
Më e rëndësishme është njohja e Rusisë si një vend që gëzon privilegje të
caktuara në një sferë interesi në hapësirën ish-sovjetike. Kjo duket si një
kartë e bardhë për të ndërhyrë në punët e brendshme të vendeve si Ukraina dhe
Gjeorgjia. Këto janë vende që duan të hyjnë në NATO: ato ndihen të kërcënuara
nga "bosja" e dikurshme. E vetmja mënyrë për të bindur Rusinë është që ajo të
angazhohet. Dëshira e Obamës për ta bërë këtë është fare e pafajshme. Ai mund
të shkojë edhe me tej, duke i ofruar një sistem të përbashkët mbrojtjeje
Rusisë, një provë që ky sistem nuk ka në shënjestër këtë vend. Do të jetë e
vështirë që Putin të bindet për këtë.