SHQIPTARËT NË QYTETIN BORÃ…S

Shqiptarët në qytetin e BorÃ¥s datojnë qysh herët por ishte shumë e vështirë që njeriu të gjejë ndonjë gjurmë lidhur me jetën dhe veprimtarinë e tyre në këtë qytet, sepse nuk egziston asfarë dokumentacioni lidhur me aktivitete që këta kanë zhvilluar. Duhet theksuar se koha kur ndoshta individët e parë janë vendosur në këtë qytet duhet të jetë diku kah vitet e 80-ta e jo më herët sikur kemi të bëjmë me nacionalietet tjera nga ish Jugosllavia, të cilat kanë arritur në këtë qytet dhe ende edhe sot jetojnë nga vitet 60-të, kur në këtë qytet ishte nevoja për fuqi punëtore në industrinë e tekstilit, sepse qyteti BorÃ¥s është edhe qyteti i textilit në Skandinavi. Gjatë vizitës që i bëmë Institutit të Migracionit të Suedisë me seli në BorÃ¥s nga udhëheqësi i Institutit mësojmë se edhe këtu nuk mund të gjeshë gjurmë që të ketë lënë dikush nga bashkëkombasit tanë në këtë vend. Në një kënd të Institutit është vendosur një fotografi me kornizë ku shkruan "Kosova", e asgjë më tepër. Nga Miguel Benito mësojmë se diku nga vitet 80 ky Institut do ketë pasur bashkëpunim me komunitetin shqiptar dhe se në atë kohë paskesh jetuar familja Gashi në BorÃ¥s dhe se një djalosh nga kjo familje me emrin HYSEN do të ketë punuar një film dokumentar lidhur me jetën dhe punën e komunitetit shqiptar në BorÃ¥s, por Miguel nuk ka njohuri me tepër se si qëndron cështja me Hysen Gashin dhe dokumentarin e filmit të tij. Ne u interesuam të kontaktojmë me familjen Gashi dhe në bazë të të dhënave të mbledhura nga bashkëkombasit tonë që edhe në atë kohë të kenë jetuar në BorÃ¥s, mësojmë se Hysen Gashi para ca vitesh të jetë shpërngulur për në Zvicer ku ai tash atje jeton me familjen tij. Po bëhen përpjekje për kontakt me të për të mësuar me shunmë për dokumenatrin e tij. Gjatë viteve të 90-ta, në këtë qytet do të ketë funskionuar një Shoqatë Kulturore Shqiptare, ku do të ketë zhvilluar aktivitet kulturor për komunitetin shqiptar që edhe atëherë nuk ishte aq i pakët. Dëshmi në arkiva apo institucione tjera nuk ka, por vetëm në bazë të bisedave që njeriu zhvillon me bashkëkombas që edhe sot jetojnë në këtë qytet.

Në bazë të bisedave të zhvilluara me bashkatdhetarët tanë, njeriu mëson se duhet të ketë pasur edhe poetë e shkrimtarë nga bashkëkombasit tanë, por puna dhe veprat e tyre do të jenë humbur apo zhdukur. Problemi si duket është në atë se ata që është dashur ta bartin barrën e aktiviteteve kulturore nuk kanë qenë sado të angazhuar dhe krejt kjo është pasojë e kësaj. Kjo shihet edhe sot kur në qytet dhe rrethinë jetojë mbi 350 apo 400 familje e duhet të ketë mbi 200 nxënës, por mësimet i vijon një numër simbolik i nxënësve shqiptarë. E si duket, defekti qëndron këtu, edhe pse të gjithë ata të cilët janë angazhuar në këtë drejtim, janë ata të cilët mendojnë dhe dëshirojnë ta çojnë përpara realizimin e qëllimeve të parashtruar nga ana e krysisë së QKSH "Migjeni" dhe nga ana e redaksisë së revistës dhe radios lokale. Por për fat të keq këta të cilët janë pishtarë të kulturës, gjuhës, traditës shqiptare në Skandinavi nga bashkëkombasit nuk gjejnë përkrahje tjetër, përveç asaj morale. Pra, qëllimi është që të ruhet kultura, tradita e gjuha e asgjë më tepër.

HISTORIKU I QENDRËS KULTURORE

SHQIPTARE "MIGJENI" BORÃ…S - SUEDI

Qendra kulturore shqiptare "Migjeni" BorÃ¥s, u themelua më 10 mars 2007, me inisiativë dhe kërkesë të vetë bashkatdhetarëve. Qëllim primar ishte ruajtja e gjuhës, kulturës dhe identitetit kombëtar të bashkatdhetarëve tanë me banim në BorÃ¥s me rethinë. Që nga fillimi i punës, Qendra kulturore shqiptare "Migjeni" kishte veprimtari kulturore, informative, sportive dhe humanitare. Nga themelimi e deri më sot në organizim të QKSH "Migjeni" u bë shënimi dhe manifestimi i të gjitha

datave historike dhe fetare, u organizuan mbrëmje shoqërore. Duhet theksuar se në tërë këtë veprimtari rol të veçantë pati grupi themelues i cili ishte edhe bartës kryesor i jetës kulturore. Këtu duhet theksuar edhe aktivitetin dhe kontributin e madh të nxënësve shqiptarë. Detyrë primare për fillim, Shoqata kishte tubimin e bashkatdhetarëve, kontaktet me ta, shqyrtimin e mundësive për një organizim më të mirë, shtimin e bashkëpunimit me shoqatat tjera shqiptare si në Suedi, ashtu edhe jashtë saj. Por, mbi të gjitha, detyrë e të gjitha detyrave, para Shoqatës u shtrua çështja e ruajtjes se gjuhës, kulturës, traditëss dhe identitetit kombëtar te shqiptaret me banim në BorÃ¥s, e sidomos kjo çështje madhore, kishte të bënte me gjeneratat e reja dhe fëmijët që kishin lindur në Suedi. Për, këtë

　

qëllim Qendra kulturore shqiptare "Migjeni" prej themelimit e deri më sot ka organizuar takime të shumta kulturore, manifestime të ndryshme, në përkujtim të ngjarjeve më të rëndësishme të historisë sonë të begatshme si p.sh. për Ditën e flamurit, përkatësisht 28 Nëntorin (Ditën e pavarësisë së Shqipërisë), Shpalljen e pavarësisë së Kosovës dhe manifestime të tjera kulturore. Por në këtë drejtim, në BorÃ¥s me rrethinë është duke u bërë pak kur dihet se numri i shqiptarëve që jetojnë në këtë qytet me rrethinë është shumë i madh dhe se nevoja e ruajtjes së kuturës, traditës dhe gjuhës te fëmijët dhe të rinjtë tanë është prioritet, atëhere duhet një angazhim më i madh i të gjithëve. Fillimi ishte i vështirë, por me entuziazmin dhe angazhimin të pashoq të aktivistëve të QKSH u arrit një kontinuitet i jetës kulturore dhe shoqërore të shqiptarëve në BorÃ¥s me rrethinë.

REVISTA DITURIA DHE RADIO LOKALE RADIO DITURIA

Në prill të vitit 2007 respektivisht me 10 prill doli edhe numri i parë i revistës "Dituria", organ i Qendrës kulturore shqiptare "Migjeni", në BorÃ¥s, e cila do të dalë një herë në muaj në gjuhën shqipe e me dy ose katër faqe në gjuhën suedeze. Revista "Dituria" është një revistrë për fëmijë, të rinj dhe prindër shqiptar që jetojnë dhe veprojnë ne Suedi. Revista "Dituria" del në çdo të 15-tin e muajit me një tirazh 250 ekzemplarë dhe me 20 faqe. Temat të cilat trajtohe në revistë janë nga jeta e fëmijëve, të rinjve, shkollës, familjes, prindërve, bashkëkombasve që jetojnë në mërgim si dhe tema nga vendlindja dhe trojet shqiptare. Revista ka krijuar një rrjet të gjërë bashkëpunëtorësh në Suedi, Kosovë e Shqipëri, e po ashtu edhe në mesin e mërgimtarëve shqiptarë në vende të ndryshme të botës. Revista shpërndahet te bashkekombasit gratis në qytetin e BorÃ¥sit me rrethinë, por edhe në internet. Gjithashtu dërgohet një numër i caktuar egzemplarësh edhe ne Kosovë, Shqipëri, Finlandë, Zvicër, Gjermani, Angli, SHBA, Rumani dhe vende tjera ku ka shoqata të shqipëtareve e me të cilat QKSH ka një bashkëpunim të frytshëm. Ne i falënderojmë të gjithë ata poetë, shkrimtarë, gazetarë të cilët na ndihmuan me punimet e tyre në begatimin e revistës sonë.

Shkurt 2007, Këshilli Kombëtar Suedez i Kulturës në Stockholm i kishte ndarë kësaj redaksie një ndihmë simbolike materiale për botimin e revistës dhe përmirësimin e kushteve të punës së redaksisë. Tani redaksia pajiset me mjete bashkëkohore, kompjuter e gjera tjera të nevojshme. Në po këtë muaj të këtij viti, redaksia e revistës "Dituria" merr edhe një hap guximplotë dhe mjaft të rëndëshishëm për gjuhën dhe kulturën shqipe. Ajo vendos që të fillojë me emetimin e një programi shqip në radion lokale në BorÃ¥s. Pasi i bëhet kërkesa Entit për radio të Suedisë, këta marrin përgjegje pozitive e tani pritet vetëm momenti për fillimin e një radio programi në shqip. Redaksia e revistës "Dituria" në bashkepunim me QKSH "Migjeni" në BorÃ¥s në kuadër të shpalljes së pavarësise se shtetit të Kosovës më 17 shkurt 2008 organizoi një manifestim në qytetin e BorÃ¥sit nga ora 17.00 me një parakalim nëpër qytet me vetura dhe flamuj kombëtarë shqiptarë e një mbrëmje gazmore për shqiptarët që jetojnë dhe veprojnë në BorÃ¥s. Mbrëmja u organizua dhe u mbajt në qendër të qytetit, ku merrnin pjesë mbi 800 shqiptarë. Kjo ishte një kënqësi e madhe për bashkëkombasit tanë, ku ata i uruan njeritjetrit pavarësinë e shtetit të Kosovës. Në fytyrat e bashkëkombaseve tanë shihej gëzimi, hareja, entuziazmi për shtetin e ri, për shtetin dhe pavarësinë e shumëpritur të Kosovës. Për nderë të shpalljes së pavarësisë së Kosovës dhe në kuadër të manifestimit të kësaj kremteje të madhe për popullin e Kosovës, më 27 shkurt 2008 filloi nga puna Radioja lokale Radio Dituira në gjuhën shqipe, në qytetin e BorÃ¥sit. Ja, pra, edhe një zë i embël në shqip mbi qiellin e BorÃ¥sit! Programin e vet kjo radio lokale e emiton çdo të merkurë nga ora 18.00 deri në ora 19.00 e kjo do jetë një ndihmë e madhe për QKSH "Migjeni".

Në valët e Radio Diturisë mund të urohet dhe përshendetet, të dëgjohet muzikë në shqip e me mjaft rëndësi janë programet për fëmijë të cilat programe i përgatisin dhe udheheqin vetë fëmijët shqiptarë.

　

　

　

Nga shtatori 2008 u shtrua kërkesa e që kjo radio të dëgjohet në tër regjionin e Västragötaland d.m.th. kjo do të dëgjohet edhe në qyetet Göteborg, Udevalla, Trollhättan, Skövde, Jönkoping, Vernamo e jo vetëm në BorÃ¥s me rrethinë siç ishte më parë (në Tranemo, Ulricehamn, VargÃ¥rda, AlingsÃ¥s, Kinna), gjë që u mundësua me një dhënës më të fortë të valeve të Radio Diturisë.

AKTIVITETE KULTURORE TË QKSH "MIGJENI"

Në muajin maj 2008 në Javën e kulturës së Evropës në BorÃ¥s në Shtëpine e kulturës u organizua dhe u mbajt ekspozita e fotografive të fotografes së njohur shqiptare me prejardhje nga Maqedonia, Mimoza Veliut me titull "Të pathyeshmit" e cila prezantoi mbi 70 fotografi të fëmiijëve dhe grave shqiptare në luftën e fundit dhe pas saj në Kosovë. Ekspozita ishte e hapur nga 9 deri më 16 maj 2008 në Shtëpinë e kulturës në BorÃ¥s. Kësaj ekspozite nga mjetet e informimit në BorÃ¥s dhe rrethinë iu dha një publicitet i madh, ndërsa ekspozitën e vizituan shqiptarë, suedezë si dhe nxënës të shkollave fillore dhe të mesme të BorÃ¥sit. Kjo ekspozitë e të resë shqiptare Mimoza Veliu bëri jehonë në Suedinë Përendimore. Brenda këtyre gjashtë ditëve sa ajo ishte e hapur në foajen e Shtëpisë së kultures, respektivisht Bibliotekës së qytetit të BorÃ¥sit u vizitua nga mijëra qytetarë. Vizitë ekspozitës i bënë edhe nxënësit e shkollave fillore si dhe të institucioneve parashkollore të qytetit.

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

Mimoza në shenjë mirënjohje për kontributin që japin në prezantimin e kulturës, traditës dhe gjuhës shqipe u dha si shperblim në kujtim nga një fotografi Shtëpisë së kulturës në BorÃ¥s, Fjärdingskolan e cila ka numrin më të madh të nxënesve shqiptarë si dhe institucioni parashkollor HässlegÃ¥rden ku zhvillojnë qëndrimin ditor një mori fëmijësh shqiptarë dhe marrin njohuritë e para të gjuhës suedeze. Edhe këto institucione dhe ente shprehën mirënjohje për fotografen e re shqiptare dhe patën fjalë miradie për punën që ajo kishte bërë me prezantimin e këtyre fotografive në BorÃ¥s.

Kjo ishte nisma dhe fillimi i mbarë i punës së aktivistëve të palodhur shqiptarë në qytetin e BorÃ¥sit për ta çuar pëpara çështjen kulturore shqiptare këtu. Në lëmin e informimit ishte bërë shumë dhe që në mbledhjen themeluese të QKSH "Migjeni" u propozua dhe u zgjosh redaksia e revistës shqipe "Dituria" që do të dilte në BorÃ¥s. Kjo ishte një e arritur mjaft e madhe e këtyre entuziastëve, e të gjithë bashkëkombasve tanë në BorÃ¥s me rrethinë. Filluan edhe takimet mes shqiptarëve në mbledhje dhe ndeja të ndryshme, që ata ta njohin njëri-tjetrin dhe të kontribuojnë sa më shumë në çështjen kombëtare. Me daljen e revistës filloi një jetë e re për shqiptarët këtu. Informimi mbi rrjedhat aktuale kulturore në vend dhe atdhe si dhe në trojet shqiptare ishte tani komplet. Redaksia e revistës ia arriti që në nje kohë shumë të shkurtër të krijojë një rreth gazetaresk si këtu ne vend, po ashtu edhe në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, por edhe në vendet e ndryshme të Evropës dhe më larg. Tani në faqet e revistës do gjeshë punime të poetëve dhe shkrimtarëve gazetareskë si nga ketu, ashtu edhe nga Shqipëria, Kosova e diaspora, emra të njohur në letersinë shqipe për fëmijë dhe të rritur.

　

Redaksia e revistës "Dituria" ishte iniciatore që këtë vit në qytetin e BorÃ¥sit të organizohet një akademi solemne me rastin e 28 Nëntorit, Ditës së flamurit, ku edhe në bashkëpunim me QKSH "Migjeni" më 26 nëntor në lokalet e Instituit të Imigracionit në BorÃ¥s mbajti këtë akademi në të cilën morën pjesë mbi 80 mysafirë e në të cilën e hapi kryetari i QKSH "Migjeni", Agron Çela. Fjalën e rastin mbi rëndësinë historike të 29 Nëntorit për shqiptarët e mbajti historiani i njohur nga Prishtina, Rrahman Jashari, i cili në fjalën e tij u përqendrua në zhvillimet historike që patën një ndikim mjaft të madh në jetën e shtetit shqiptar dhe në themelim e tij, deri në shpalljen e pavarësisë, mbetjen e tokave shqiptare jashtë shtetit shqiptar si dhe në ngjarjet e sotme aktuale në Kosovë dhe trojet e tjera shqiptare. Në Akademi ishin të pranishëm mbi 70 miq dhe mysafirë të ftuar. Për të pranishmit u organizua një koktej rasti. Në këtë Akademi ishin të pranishëm edhe mysafirë tjerë nga shoqatat kulturore të kombësive të tjera që jetojnë dhe veprojnë në BorÃ¥s si dhe mysafirë suedezë. Këshili për Informim kishte përgatitur edhe disa recitale nga ana e fëmijëve shqiptarë në gjuhën shqipe dhe suedeze. Ky ishte nje manifestim qe u prit mjaft mirë nga të pranishmit. Vitin 2008 redaksia e revistës "Dituria" do ta fillojë me një entuziazëm dhe bindje se do jetë viti i mbarë, sepse deri më atëherë kjo redaksi nuk kishte marrë kurrfarë ndihme për botimin e revistës.

　

　

　

　

　

　

BABA DIMRI NGA KOSOVA NË BORÃ…S

Radio Dituria në gjirin e saj ka edhe redaksinë e programit për fëmijë ku vetë fëmijët janë sajues dhe kreatorë të programit të tyre. Për fund viti redaksia e programit për fëmijë ka paraparë çdo vit të organizojë pritje për Vitin e Ri për fëmijët shqiptarë nga qyteti i BorÃ¥sit, apo, siç këta e quajnë këtë grup fëmijësh: "Fëmijët e radios". Qëllimi me këtë është që edhe fëmijët tjerë të cilët ende nuk i janë bashkangjituri këtij grupi fëmijësh të jenë me ta dhe të shijojnë bukurinë e gjuhës dhe kulturës shqipe. Redaksia e këtij programi është kujdesur që fëmijëve të cilët po kontribuojnë në këtë drejtim t`u japë nga një dhuratë modeste me rastin e Vitit të Ri. Redaksia e kesaj radio lokale në shqip ka blerë një numër të konsiderueshëm librash në shqip për fëmijë të cilat ua shpërndau fëmijëve shqiptarë. Babadimri që ka ardhur enkas për këta voglushë nga Kosova, ka sjellur edhe një mori dhuratash tjera për fëmijët mërgimtarë këtu në Skandinavi, të cilat nga thesi i tij ua ndai fëmijëve tanë me rastin e pritjes së Vitit të Ri. Edhe fëmijët tanë fatosa, me këtë rast kanë përgatitur një program të pasur me këngë, recitime, përrlla në shqip të cilin ata e shfaqën para mysifirëve të ftuar në këtë manifestim të organizuar nga redaksa e Radio diturisë, programi për fëmijë dhe të rinj.

　

　

　

　

　

　

　

Kjo ishte një kënaqësi për fëmijët tanë, kjo ishte një respekt për ta. Redaksia e Radios dituria konsideron se manifestimet e këtilla të jenë sa më mirë të organizuara dhe të përfshihen të gjithë fëmijët që jetojnë në këto anë. Kështu mendon edhe Ferki Avdiu prindë nga Häsllehom i BorÃ¥sit. Është punë e madhe që të realizohen manifestime të tilla, ku fëmijët tanë do takohen dhe njihen me njëri tjetrin - thotë nje nënë e cila së bashku me djalin e saj ishte shumë e lumtur për dhuratën që i ka sjellë "Babadimri kosovar" fëmijës së saj. Sipas fjalëve të organizatorit të këtij manifestimi këtu kanë qenë të ftuar të gjithë fëmijët shqiptar që jetojnë në këto anë, jo vetëm ata nga BorÃ¥si e rrethina e tij, por edhe nga qytetet përreth BorÃ¥sit. Prandaj në këso manifestimesh marrin pjesë fëmijë nga Gisllaved, Kinna, Mark, Ulricehamn, AlingsÃ¥s, Svenljunga e qytete tjera ku në të ardhmen mendohet se këto qytete së bashku me radion lokale në gjuhen shqipe në BorÃ¥s Radio Dituria do jenë organizatorët kryesorë të këtij manifstimi dhe do ftojnë të gjithë fëmijët që gravitojne nga këto anë të jenë prezentë me rastin e pritjes së Vitit të Ri dhe ardhjes së Babadimrit nga Kosova. Bajram Berisha, kryetar i Shoqatës "Nëna Terezë" nga Gisllaved, thotë se së bashku me shqiptarët nga BorÃ¥s do bëjnë përpjeke që në të ardhmen jeta kulturore në këto treva te jetë më e gjallë dhe se ata së bashku do jenë më aktiv në këtë drejtim.

Në BorÃ¥s të Suedisë në organizim të Qendrës Kulturore shqiptare "Migjeni" në bashkëpunim më revistën shqipe "Dituria" u organizua në mënyrë madhështore festimi i njëvjetorit të shpalljes së pavarësise së Republikës së Kosovës. Manifetimi u mbajt në lokalet e Insititutit të Migracionit i cili është i vendosur në këtë qytet. Në manifestim ishin të pranishëm shumë familje shqiptare, të rinj, të reja si dhe mysafirë të ftuar me këtë rast. Këtë tubim madhështor e hapi Kryetari i QKSH "Migjeni" Agron Çela, i cili mes tjerash tha se ne sot jemi tubuar këtu si një vit më parë kur në menyrë madhështore pritëm shpalljen e pavarësisë së shtetit tonë e sot jemi këtu të festojmë njëvjetorin e pavarësisë së shtetit tonë. Kjo ne na bën më të fortë, më të qëndrushëm në rrugën tonë drejt ndërtimit të demokracisë dhe shtetit tonë të ri demokratik. Ne duhet të jemi ata të cilët duhet të ndihmojnë vendin tonë në të gjitha aspektet dhe duhet të jemi sa më afër atdheut tonë. Pastaj fjalën e mori poeti, letrari dhe publicisti i njohur shqiptar Ibrahim Abedini, i cili në fjalën e tij u përqëndrua në rëndësinë historike që ka Republika e Kosovës për vetë kosovarët dhe rajonin në përgjithësi. Ai foli për vuajtjet shekullore të shqiptarëve nën sundime dhe diktate të ndryshme deri në ditët e pavarësisë së Kosovës. Ibrahim Abedini e ndjeu në supet e tij peshën e vuajtjes nën thundrën e të huajve në vendin tonë të cilën vuajtje ai e përshkroi edhe në veprimtarinë e tij letrare.

Për të pranishmit në sallë ishte organizuar nje spektakël muzikor nga i riu nga BorÃ¥si Rrahim Jashari i cili i argëtoi bashkëkombasit e tij për gjatë tërë mbrëmjes me tinguj muzikor nga vendlindja. Besojmë se në të ardhmen këtu në këtë qytet ku jetojnë një numër i konsiderushëm shqiptarësh jeta kulturore do të ngjallet dhe shqiptarët do të jenë më aktivë.

　

　

　

　

　

　

　

Ishin mbushur tre vjet nga dita e parë kur një grup entuziastësh morën iniciativën për thememelimin e Qendrës kulturore shqiptare "Migjeni" në BorÃ¥s. Po ashtu, ishin mbushen tre vjet nga nxjerrja e numrit të parë të revistës "Dituria" dhe një vit nga sinjali i parë i Radio Diturisë, radioja lokale me emisione në gjuhën shqipe që dëgjohen në në këtë zonë të Skandinavisë. Për t`i shënuar këto data ishin mbledhur shqiptarët me miqtë dhe dashamirët të cilët e përkrahin dhe i japin kurajo punës së veprimtarëve e të entuziastëve në shërbim të kombit. "Ne i falënderojmë të gjithë ata që na përkrahin, na mbështesin moralisht e materialisht në punën tonë. U jemi miërnjohës organeve dhe organizatave të qytetit ku ne jetojmë dhe veprojmë për mbështetjen e tyre dhe ndihmën që na kanë dhënë dhe na japin në realizimin e këtij qëllimi fisnik" ishin fjalët e bartësve kryesorë të punëve, për të vazhduar më tutje:

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

"Falenderojmë isntitucionet dhe entet e kulturës, arsimit të cilat na dalin në krah në çdo iniciativë që ne marrim dhe na ndihmojnë në realizimine tyre. I falënderojmë shkollat dhe entet parashkollore për kontributine tyre që japin në ruajtjen dhe kultivimine gjuhës shqipe. Ne falënderojme edhe bashkatdhetarët tanë të cilët dinë që me punen dhe veprat e tyre të ndihmojnë në ruajtjen dhe kultivimin e gjuhës, të traditës dhe kulturës shqiptare në Suedi".

Në këtë festim u ndanë mirën johje dhe falënderime. Mirënjohje speciale iu nda Radio Suedisë, Programit në gjuhën shqipe "Jehona". QKSH "Migjeni" kishte tretman te posaçëm për entet dhe institucionet e kulturës dhe në këtë rast u shprehën falënderime për entet dhe institucionet e kulturës së qytetit të BorÃ¥sit për përkrahjen që japin, siçështë p. sh. si Zyra e Kulturës, Bibilioteka e qytetit, Stduefrämjande, si dhe Konst och Kultur i Väst nga Göteborgu. U falenderuan edhe individet të cilët kanë kontribuar në këtë drejtim, si poetët Hamit Gurguri dhe Ibrahim Abedini, individët si Igballe Nici, Sven Esselius dhe Muhamet Thaçi. Pastaj bashkëkombasit tanë pronarë të firmave private, të cilët kanë ndihmuar të rinjtë tanë dhe bashkatdhetarët tanë në BorÃ¥s dhe rrethinë, si Bahri Seferi, Sami Terdeva, Ibrahim Shala dhe Sami Sejdiu. Igballe Nici iu nga një Mirënjohje.

Në fund poetët iu drejtuan të pranishmëve me punimet e tyre.

　

　

　

　

　

　

　

Shkrimtari i mirënjohur Hamit Gurguri flet para bashkatdhetarëve

pozitive te ky studjues e krijues se ana e jetës gjithmonë dominon në referatet e tij. Ai vetë thotë se edhe pse sot jemi në shekullin XXI dhe Kosova është shpallur shtet, ne si shqiptarë duhet të jemi syçelë dhe të punojmë shumë në çurjen përpara të asaj çka kemi nisur. Për këtë na nevojitet që të krijojmë miq, miqësi në të gjithë botën. Kjo është një bazë e shëndoshë, e cila do të na mundësojë që të realizojmë ëndrrën tonë shekullore me lehtë.

Me tema të tilla, me mbrëmeje të tilla, thotë Hamiti, ne prezentojmë te miqtë tanë suedezë realitetin kosovar dhe vetë shqiptarin e Kosovës me të gjitha ato tiparet pozitive që ai i ka, por këtë mund ta bëjmë më me efket sikur sonte këtu kur jemi së bashku me mikun tonë suedez, i cili në mënyrë fantastike para bashkëkombasëve të tij dhe shqiptarëve që jetojnë dhe veprojnë në këtë qytet u sjell një copë atdhe para.

Pastaj të pranishmit të cilët ishin në numër, si shqiptarë, po ashut edhe suedezë, mësuesja e gjuhës shqipe nga Tranemo, Qerime Hajra, i njohtoi me gjendjen në Republikën e Kosovës.

Përshtypje të veçantë te të pranishmit la prifit suedes Ronny　 Augustsson i cili kishte qëndruar shtatë muaj në Kosovë vitin e kaluar me forcën paqruajtse suedeze atje. Ai paraqite fotografi nga miqësia me shqiptarë dhe familje shqiptare, kushtet ekonomike atje.

"Kjo është ajo çka unë kam verejtë atje. Unë nuk isha në mison humanitar, por me një mision ushtarak. Por, duke parë gjendjen në fhatrat e Kosovës, duke parë atë miqësi që kanë shqiptarët për të tjerët e të cilën miqësi nuk e kanë popujt tjerë, kjo të bën të mendosh shumë dhe të jeshë ai i cili do u gjendesh pranë këtyre njerëzve.

Unë kam përshtypje jashtëzakonisht të mira nga atje, kam kontakt me shume miq atje, të cilët me shkruajnë dhe u shkruaj.

Unë kam organizuar së bashku me miqtë e mi këtu në BorÃ¥s një aksion për të ndihmuar familje shqiptare atje. Jemi shumë të kënaqur me këtë. Por nuk majfton vetëm kjo që unë dhe disa miq të mi të angazhohemi në këtë drejtim, sepse ai popull atje ka nevojë për ndihmë materiale. Situata e pasluftës nuk është e lehtë të përballohet, prandaj është nevoja që njerëzit të jenë solidarë dhe human.

Unë nuk kam arritur të mësoj shqip shumë, kam mësuar tri fjalë të cilat tërë jetën time do t`i mbaj mend e këto fjalë janë të përditshme për mua dhe miqtë e mi nga Kosova nga të cilët i kam mësuar këto fjalë. Këto fjalë janë. "falmnderit", "shumë të falmnderit" dhe fjala e tretë eshtë fjala "Dhi". Kjo është një gjedhë e cila mbahet dhe rritet shumë në fshatart e Kosovës.

Unë mendojë se në Kosovë duhet bërë edhe shumë në menyrë që njerëzit të ndihen mirë. Duhet ndihmuar ata njerëz se e meritojnë një gjë të tillë", ishte rrëfimi i Ronny　 Augustsson.

Ne takuam edhe shumë bashkëkombas tanë të cilet ishin të pranishëm në mbrëmje e mendimi i tyre ishte se këso temash duhet organizuar në tërë vendin në mënyrë që vendasit në mënyrë të drejtë të njihen me Kosovën dhe shqiptarët që jetojnë në Kosovë e atëherë ata do ta kenë një fotografi reale edhe për ne të cilët jetojmë këtu.

Gjatë gjithë kohës së mbrëmjes të pranishmit i argëtuan grupi i valleve "2008" nga Gislaved i Suedisë dhe ky ishte një prezentim i kulturës dhe traditës shqiptare përmes valleve, këngëve si dhe veshjeve kombëtare çka zgjuoi interesim dhe kërshëri te të pranishmit.

　

　

Që nga sot karvani i miqësisë Suedi-Shqipëri ka marrë rrugë drejt qytetit bregdetar shqiptar Durrës. Këtu kemi të bëjmë me një projekt përpiluar kohë më parë nga pedagogë të Fjärdingskolan të qytetit BorÃ¥s të Suedisë me emrin "Udha e shkronjave" i cili projekt finansohet nga ana e Programkontoret në Stockholm e që ka të bëjë me bashkëpunimin mes shkollave në rajon. Kjo shkollë ka një traditë të gjatë në arsimimin e fëmijëve e krysisht të fëmijëve të emigrantëve sepse përbërja e nxënësve në këtë shkollë është mbi 50% nxënës emigrantë, e shumica e tyre janë shqiptarë. Projekti kohë më parë ka filluar të realizohet në jetë me një vizitë të katër pedagogëve shqiptarë në BorÃ¥s, të cilët për një javë ishin mysafirë të Fjärdingskolan dhe qytetit BorÃ¥s.

Ishte fillimi i realizimit të këtij projekti thonë këtu në Fjärdingskolan në vitin 2007 kur për herë të parë mësues nga Shqipëria erdhën te ne në Suedi respektivisht në BorÃ¥s. Ishte kënaqësi për ne, thonë këta, të njihemi më për së afërmi me një vend që ne pak dinim më herët për te.

Në Fjärdingskolan përgatitjet për vizitë në qytetin Durrës dhe në shkollën fillore "Demokracia" me të cilën kjo shkollë është binjakzuar kanë filluar me kohë dhe kanë përfunduar dhe ata të cilët do të udhëtojnë për në Durrës thonë se kjo vizitë do jetë e suksesshme dhe do ketë vlerë të madhe në bashkepunimin mes dy shkollave dhe dy qyteteve.

NJË PRITJE VËLLËZËRORE NË BORÃ…S TË SUEDISË

PËR BUBULINON DHE KRIJUESIN E TIJ

Është një mbrëmje komplete letrare, ku nuk mungon komunikimi me artin e letërsinë. Mbrëmje, të cilën unë do ta ëndërroja ta përjetoja edhe ndonjë herë tjetër jo vetëm këtu në BorÃ¥s të Suedisë, por edhe në Prishtinë, Tiranë, apo gjetiu në hapësirat shqiptare apo edhe në qytet tjera skandinave ku jetojnë dhe veprojnë shqiptarët, me shkrimtarë shqiptarë dhe të huaj.

artin e letërsinë. Mbrëmje, të cilën unë do ta ëndërroja ta përjetoja edhe ndonjë herë tjetër jo vetëm këtu në BorÃ¥s të Suedisë, por edhe në Prishtinë, Tiranë, apo gjetiu në hapësirat shqiptare apo edhe në qytet tjera skandinave ku jetojnë dhe veprojnë shqiptarët, me shkrimtarë shqiptarë dhe të huaj.
Teksa analizonim me miqtë suedezë këtë eveniment, vijmë në përfundim se këso evenimente janë të nevojshme të organizohen jo vetëm me shkrimtarë shqiptarë, finlandezë apo suedezë, por edhe me shkrimtarë dhe poetë të kombeve tjera që jetojnë këtu, në mënyrë që të njihen me gjuhën dhe kulturën e njeri-tjetrit. Me ftesë të Qendrës kulturore shqiptare "Migjeni" nga BorÃ¥s i Suedisë dhe në bashkëpunim me Fjärdingskolan është organizuar ky eveniment në të cilin u prezantua libri për fëmije dhe të rijn i Viron Konës "Eh more Bubulino" apo me përkthim në suedisht "Min kära Bubulino". Ishin prezentë miq suedez, bashkëkombës nga vetë BorÃ¥s, por edhe nga qytete tjera suedeze, të cilët kishin shprehur dëshirën të jenë pjesë e kësaj mbrëmjeje dhe të takojnë shkrimtarin e njohur për fëmije dhe të rijn Viron Kona i cili në vitin 2006 për këtë vepër kishte marrë çmimin UNESKO e tani ajo mund të lexohet dhe suedisht. Vironi thotë së është shumë i lumtur që Bubulinoja e tij tani komunikon edhe suedisht, jo vetëm me fëmijët shqiptarë që jetojnë dhe mësojnë këtu, por edhe me fëmijët suedezë dhe fëmijët e të gjitha nacionaliteteve që jetojnë në Suedi. Ndjehem krenar që arrita që Bubulino të flasë suedisht, por ai është shumë i shkathët, shumë i zgjuar, do qëndrojë ca kohë atje edhe pa mua sepse unë nuk pata kohë të jem më gjatë atje, ai do vazhdojë misionin e tij, do bëjë vizita edhe tjera në shumë qytete suedeze, do jetë në Stockholm, do vizitojë Uppsallan, por nuk do ndalet vetëm me kaq. Ai do vizitojë edhe qytetin më verior Kiruna. Atje ai do bëjë mrekulli, besoj unë, thotë autori. Mendoj se ai do vizitojë Qendrën e gjithësisë "Esrange Space" në Kiruna, pastaj Hotelin e akullt dhe atraksione tjera në veriun i largët. Në mbrëmje të prezantimit të "Bubulinos" në sallën e mbushur për plotë me adhurues të fjalës së shkruar, në mesin e tyre gjejmë edhe shkrimtarin e njohur nga Kosova që ka kohë jeton dhe vepron në Suedi dhe është bërë shumë i njohur për lexuesit e këtushëm me veprat e tija të botuara ne suedisht, Hamit Gurguri, pastaj drejtoreshën e Drejtorisë arsimore të komunës së Brämhult, një ndër komunat me më shumë banorë të qytetit BorÃ¥s, shumë drejtorë shkollash dhe kopshtesh, mësues, dhe bashkëkombës nga të gjitha pjesët e Suedisë ku ata jetojnë e veprojnë. Takuam bashkëkombas të cilët kishin bërë rrugëtim mbi 600 km për të qenë pjesë e kësaj mbrëmjeje ku do të prezentohej Bubulino në suedisht. Ishte kjo kënaqësi, ishte ushqim për shpirtin kjo mbrëmje e organziaur nga bashkëkombasit tanë anëtar të QKSH "Migjeni" këtu në BorÃ¥s, por kënaqësia ishte edhe më e madhe se krah për krah me ta ishin edhe miqtë suedezë.

Nga organizatorët e mbrëmjes Fjärdingskolan dhe QKSH "Migjeni" për mysafirët nga Shqipëria me këtë rast ishte porositur torta speciale me Flamurin kombëtar shqiptar si shenjë respekti për autorin Viron Kona me rastin e prezantimit të "Bubulinos" në suedisht. Gjatë kohës së evenimentit m`u kujtuan shumë figura të çmuara letrare shqipe, të cilat nuk e kanë mundësinë për të komunikuar me lexues, me kritikë dhe me dashamirë të artit dhe gjuhës, sepse mungon publiku, mungon kritika, kryesisht mungon publiku shqiptar, sepse ata vendas, pra suedezë, janë admirues dhe adhurues të artit dhe letërsisë.

Pra duhet të mburremi me ata të cilët kontribuojnë në këtë drejtim dhe ndihmojmë e japim përkrahje. Prandaj ne duhet të angazhohemi sa më shumë dhe të kontribuojmë në këtë drejtim. Besojmë se ky bashkëpunim mes qytetit BorÃ¥s, atij të Durrësit dhe shkrimtarit Viron Kona me QKSH "Migjeni" edhe në të ardhmen do jetë në nivel.

Në BorÃ¥s të Suedisë, në këtë vend skandinavik për herë të parë u mbajt sfilata e modës me veshje kombëtare shqiptare e organizuar nga Qendra kulturore shqiptare "Migjeni".

Në mesin e të pranishmëve në këtë sfilatë ishte edhe kryetari i Këshillit Bashkiak të qytetit BorÃ¥s Per-Olof Höög, i cili me prezencën e tij ia shtoi edhe më vlerën këtij manifestimi. Per-Olof Höög nderoi me dhurata organizatorët e manifestimit dhe me ëmbëlsi u shpreh me fjalë miradie si për organizatorët, ashtu edhe për shqiptarët që jetojnë dhe veprojnë në këtë qytet. Në fjalën e tij Kryetari i Këshillit Bashkiak foli edhe për bashkëpunimin mes

　

　

　

　

　

　

　

Fjärdingskolan nga BorÃ¥s me shkollën nëntëvjeçare Demokracia nga qyteti Durrës. Ai në këtë rast tha se komuna e BorÃ¥sit është duke planifikuar që në një të ardhme të afërt këtë shkollë ta ndihmojë me kompjuterë dhe materil tjetër mësimor dhe se në një të ardhme të afërt ai pret që komuna e Gjakovës të bëjë një ftesë zyratre për zyrtarët e Këshillit Bashkiak në BorÃ¥s në mënyrë që të shikohet mundësia e një vizite nga ana e tyre në qytetin e "Bora fashion" nga ishin edhe realizuesit e këtij projekti madhështor të revysë së modës me veshjeve kombëtare shiqptare në BorÃ¥s.

Është me rëndësi të përmendet se ditë më parë për mysafirët e Bashkisë së BorÃ¥sit nga Kosova ishte bërë një pritje madhështore. Anëtarët e suitës gjakovare ishin në vizitë edhe në një shkollë fillore në BorÃ¥s ku takuan edhe fëmijët shqiptarë, të cilët vijojnë mësimet në këtë shkollë fillore. Udhëheqësia e grupit Bora Balaj thotë se ishte për ne kënaqësi takimi me fëmijët shiptarë në këtë shkollë, sepse ata kanë ruajtur gjuhën e tyre dhe traditën shqiptare.Të rinjtë dhe të rejat shqiptare nga qyteti Falkenberg të Shoqërisië kulturore "Shqiponja e mleve" në mënyrë solemne hapën revynë e modës me këngë dhe valle folklorike shqiptare nën udhëheqjen e mësuesit dhe koregrafit të njohur Hamdi Arifaj. Ky ishte një prezentim i denjë i valles shqipe e cila bëri përshtypje te miqtë sudezë të pranishëm në këtë manifestim. Pastaj ishte interesante paraqitja e mjeteve dhe veglave tradicionale shqiptare nga ana e anëtarëve të kësaj shqoqërie. Me kalimin e kohës kërshëria për pikën kryesore të këtij manifestimi "Sfilatën e modës" sa vinte e shtohej tek të pranishmit. Kur moderatorët e programit Bahtir Latifi dhe Grisellda Hallulli paralajmëruan të renë e parë që t`u paraqitet para publikut salla e Muzeut të Textilit jehoi nga brohoritja dhe duartrokitja madhështore e qindra të pranishmëve në sallë.

Muzika e zgjedhur për mrekulli nga Gëzim Arifi, përgatitja fantastike e veshjeve nga Bora Balaj, grimimi orogjinal dhe me përmbajtje nga stilistja e njohur Flora Balaj edhe më ia shtonin madhështinë këtij evenemangu. Ishte kënaqësi dhe shihej gëzimi dhe krenaria e bashkëkombasve të pranishëm në manifestim me rastine prezentimit të traditës sonë kombëtare nga ana e të rinjve dhe të rejave shqiptare nga qyteti BorÃ¥s, Kinna, Skene, Gislaved, Nösjö, Falkenberg, Kristianstad, Trollhätan. Edhe të rinjtë dhe të rejat ndiheshin krenare, shihej ajo krenari në fytyrat e tyre, u qeshte nuri në veshjet kombëtare, veshje të cilat nëpër shekuj kanë ruajtur traditën tonë shqiptare. Ky manifestim është i pari i këtij organizuar në Skandinavi, por që bëri jehonë te bashkëkombasit tanë. QKSH "Migjeni" në BorÃ¥s falënderon të gjithë ata që ndihmuan në realizimin e këtij manifestimi dhe përshendet poetin Remzi Basha për kontributin e tij dhe dhuratat që ndau për të rinjtë pjesëmarrës në këtë manifestim, pastaj veteranen Qibrije Hoxha për kontributin në prezentimin që bëri rreth kulturës dhe traditës shqiptare për miqtë suedezë në këtë mnaifestim, shkrimtarin dhe publicistin Hamit Gurguri për kontributin e tij në afirmimin e gjuhës dhe historisë sonë kombëtare.

Mbrëmjen e të enjtës së fundit të muajt janar në Göteborg të Suedisë u mbajt festivali i radiove lokale nga Västragötalandslän. Në këtë fesitval u paraqit edhe e vetmja radio lokale shqiptare nga qyteti BorÃ¥s i Suedisë me një prezentim të shkurtër të punës së redaksisë së saj, si dhe një prezentim të gjuhës, kulturës dhe

traditës shqiptare. Festivali u mabjt në sallën e njohur për mbrëmje të tilla në qyetin Göteborg "Valands festvÃ¥ning". Në këtë　festival të organizuar nga Shoqata e radiove lokale me emrin "Radiotorget" dhe në bashkëpunim me "Studiefrämjandet" nga qyteti Göteborg, pastaj "Västra Götalandsregionen Konst- och kulturutveckling" nga Göteborg dhe 26 radiot lokale, në mesin e tyre është anëtarë edhe Radios Dituria.

Qendra Kulturore Shqiptare Migjeni në BorÃ¥s të Suedisë festoj pesë vjetorine themelimit dhe punës së sajt ë suksesshme në këtë vit jubilar kur kremtojme katër vjetorine shpalljes së pavarësisë së Repulbikës së Kosovës dhe në 100 vjetorin e Shpalljes së pavarësisës së Shqipërisë, njëherit u krtemtua edhe pesë vejtori i daljes në drityë të numrit të parë të mujores kulturore Dituria që del në kuadër të QKSH Migjeni dhe katër vjetorit të emetimit të programit të parë në shqip në radio Dituria edhe kjo organ i QKSH Migjeni në BorÃ¥s të Suedisë.

Ky ishte një manifestim që rrallë mund të shihet në diasporë i roganziauar nga ana e anetareve të kesaj Qendre në bashkëpunim me krysin e saj dhe anetarët aktiv në te.

Numri i madhe i të pranishmëve në manifestim, prania e miqeve suedez, mbeshtetsve dhe perkrahësve të kesaj Qendre ia shtuan edh me madheshtinë manifestimit.

Duhet cekur se kishte edhe mysafire nga Republika e Shqiperisë prof. Mag. Murta Gecaj, publicist dhe shkrimtar nga Tirana, shkrimatri i njohur per femije Viron Kona, mesuesja dhe peotja Kadrije Gurmani si dhe gazetarja e njohur e radio Tiranës Kozeta Hoxha, ishte i pranishim në këtë mnaifestim madhor të shqipatreve në këtë qytete suedez edhe Kryetari i bashkisë së Komunave të BorÃ¥s Per Olof Höög,profesor Ullamr Qvick mik i shqiptareve, Hysen Ibrahimi kryetar së bashku me anëtaret e krysise së SHSHAKSHS, Xhevat Jusufi, këshilltar në ministrinë e diasporës, poet e shkrimatr shqiptar në Suedi Hamit Gurguri, Fetah Bahtiri, Rizah Shaqiri, Zyrafete Manaj, Ismet Hasani, Bahtir Latifi, Sokol Demaku, miq nga Norvegjia Ymri Trena, Shemsi Rukovci gazetar, mësues të mesimit të Gjuhës shqipe në Suedi, Sanie Selmani, Dinore Loshi, Murat Koci, miku i shqiptareve Anders Wesman, anëtari i keshllit komunal Uddevalla Essam El-Naggar, Irina Nilson nga Ljungby, piktorët Shyqri Gjurkaj dhe Florije Bajraktari, poeti Ismet Hasani nga Hässleholm, dhe shume e shumë miq dhe mysafire nga të gjitha viset e Suedise së largët.

Në këtë mbledhje solemne u paraqqitë fjala e rastit mbi punëne e saj si dhe u zhvilluan diskutime dhe fjalë rasti.

Në këte manifestim u promovua libri i shkrimjtarit Fetah bahtiri kushtuar albanologut të njohur Ullmar Qvick, këtij kolosi të letrave shqipe me kete rasti iu nda cmimi anëtar nderi i SHSHAKSHS, iu nda mirenjohje nga ana e Ministrise së Diasporës të cilën e bëri keshilltari i kësaj minsitrie Xhevat Jusufi, pastaj u bë promovimi i librave të poeteve dhe shkrimatreve që jetojne e punojn në Suedi, si Sadullah Zendelit Daja, Hamit Gurgurit, Zyrafete Manaj, Bahtir Latifi, Sokol Demaku etj.

Në këtë manifestim rasti Lidhaj e arsimatrëve të Shqiperisë mësusve, punetorëve kulturor, si dhe miqeve suedez të cilët ndihmojnë ne ruajtjen dhe kultivimin e gjuhës dhe kultures shqiptare u ndau Mirënjohje, ndersa qksh Migjeni u ndau Mirënjohje aktivisatëve të dalluar te kultures në Suedi si Anders Wesman, Göran Wasenius, Dinore Loshi Qmega, Nehat Jahiut, Murat gecaj, KozetA Hoxha si dhe Kadrije Dushkut.

Bashkia e komunave të BorÃ¥s QKSH Migjeni në pesëvjetorin e saj i ndau simbolin e qytetit BorÃ¥s gërsheret.

Manifestimi u mbyllë me një koktej rasti.