Historia
na tregon se urrejtja racore dhe persekutimi fetar janë djaj që nuk mund të
zhduken aq kollaj dhe që u rikthehen shpesh kombeve. Edhe kur mbarojnë punë
duke shkatërruar, ata nuk zhduken, por bien në një gjumë të qetë, nga i cili
zgjohen me provokimin më të lehtë e rifillojnë punën e tyre rrënuese.
Përpjekjet
për anëtarësimin në BE të Islandës kanë shkaktuar trazim te shtetet e Ballkanit
mijëra kilometra më larg. Ballkani ia ka dalë gjithmonë që t'ia transmetojë
problemet dhe vuajtjet pjesës tjetër të kontinentit evropian, kështu ka ndodhur
dhe kësaj here.
Në
momentin kur Bashkimi Evropian do të vendosë se cili nga vendet e Ballkanit, të
cilët ndodhen nën vëzhgimin të pandërprerë dhe dashamir të tij, do të pranohet
në familjen evropiane, është e kuptueshme që do shpërthejnë rivalitetet e
vjetra.
E gjitha
kjo nuk ka sjellë xhelozi për Islandën e vogël nordike, por ka çuar në më shumë
xhelozi mes vendeve ballkanike. Vendimi i BE për të hequr vizat me Serbinë,
Maqedoninë dhe Malin e Zi është një shenjë se këto vende po afrohen më shumë me
Evropën. E meqë me Shqipërinë, Kosovën dhe Bosnjën nuk ka ndodhur e njëjta gjë,
këto vende ndjehen të diskriminuara dhe kjo ka zgjuar armiqësitë e vjetra.
Vendimi i
BE nuk u kritikua vetëm në Ballkan, por nuk u prit mirë në të gjithë Evropën.
Ky favor nuk u pa si një hap drejt stabilizimit të rajonit, por më shumë u
vlerësua në të kundërt si një vendim që do sjellë pakënaqësi.
Dy gjëra
mund të sjellin shqetësim: Në radhë të parë një nga vendet që përfitoi është
Serbia, e cila jo para shumë kohësh druhej nga sanksionet e BE dhe NATO-s për
shkak të të kërkuarve për krime lufte gjatë viteve të fundit. Nga ana tjetër,
vendet e diskriminuara nga vendimi, Bosnja dhe Kosova, janë viktima të këtyre
krimeve të luftës.
Kështu,
të krijohet përshtypja se Evropa po kërkon ndjesë dhe po rimendon pozicionin e
saj politik e moral ndaj sulmeve ushtarake në Ballkan, të cilat u dhanë fund
vrasjeve. Sipas mendimit të shumë ekspertëve, ky do të ishte një hap i madh
prapa në historinë moderne të Evropës.
Një
tjetër çështje shumë e ndjeshme është fakti se tri nga vendet e lëna jashtë
kanë shumicën e popullsisë myslimane, çka rizgjon një tjetër keqkuptim që
supozohej se ishte zgjidhur prej kohësh në Evropë.
Në Bosnjë
Sllobodan Millosheviç përdori një argument mashtrues përpara komunitetit
ndërkombëtar që hezitonte për të sulmuar. Në vitin 1999, kur ngrihej sërish e
njëjta pyetje, tirani serb ishte i bindur se serbët "kristianë" në Kosovë do të
masakroheshin. Por Evropa dhe NATO kësaj radhe nuk do mashtroheshin nga
paragjykimet e vjetra.
Në vend
që t'ia linin tiranit të Ballkanit çështjen në dorë, ata luajtën një rol
qendror në çlirimin e rajonit, që do të hyjë në histori.
Ky vendim
i palumtur i BE ndoshta nuk përbën një rrezik për konflikt potencial, që do të
rrezikonte ekuilibrat aktualë, dëmi mbetet i kufizuar, por kërkohet më shumë
kujdes.
Konfliktet
e fundit në Ballkan me masakrat, gjenocidin dhe përdhunimet e tmerrshme nuk
duhen harruar kurrë.
Marrë nga
"Frankfurter Rundschau"