"Unë, shërbëtor i ligshtë i Zotit, duhet ta marr mbi vete këtë detyrë të
pashembullt, që e kapërcen çdo aftësi njerëzore". Me këto fjalë, shqiptuar në
homelinë e 24 prillit 2005, e niste papninë e tij Benedikti XVI.
E, në Meshën për fillimin e papnisë, shpjegonte: "Programi im i vërtetë i
qeverisjes, është të mos bëj vullnetin tim, të mos ndjek idetë e mia, por të
vihem, me gjithë Kishën, në dëgjim të fjalës e të vullnetit ë Zotit e ta lë
veten të më prijë Ai vetë".
U zgjodh në fronin e Shën Pjetrit më 19 prill 2005, në moshën 78 vjeçare, duke
u bërë Papa i shtatë gjerman në historinë e Kishës, pas një Konklavi, që zgjati
vetëm dy ditë, me katër numërime votash. Zinte vendin e Gjon Palit II.
Në fjalimin e parë të Benediktit XVI, ndjekur nga bekimi Urbi et Orbi-Romës e
Botës, nuk mungoi kujtimi për paraardhësin "Pas Papës së madh Gjon Pali II,
zotërinjtë kardinaj më zgjodhën mua, punëtorin e thjeshtë e të përvuajtur në
vreshtin e Zotit. Më ngushëllon fakti se Zoti di të punojë e të veprojë edhe me
mjete të mangta e, posaçërisht, mbështetem në lutjet tuaja".
Me rastin e audiencës së parë të përgjithshme në Sheshin e Shën Pjetrit, më 27
prill 2005, shpjegonte arsyet e zgjedhjes së emrit papnor: "Desha të quhem
Benedikti XVI për t'u rilidhur simbolikisht me papën e nderuar Benedikti XV, i
cili i priu Kishës në një periudhë tejet të trazuar, për shkak të luftës
botërore. Qe profet guximtar e i vërtetë i paqes e punoi me qëndresë burrërore,
një herë për ta shmangur dramën e luftës, e pastaj për t'i kufizuar pasojat e
saj orgurzeza. Dëshiroj të ec mbi gjurmët e tij, në shërbim të paqes e të
harmonisë ndërmjet njerëzve e popujve, me bindje të thellë se e mira e madhe e
paqes është, mbi të gjitha, dhuratë e Zotit, ndonëse tejet e brishtë dhe e
çmuar, për të cilën duhet të lutemi e ta ruajmë, duke e ndërtuar ditë për ditë
me ndihmesën e të gjithëve".
Më 7 maj 2005, në Bazilikën e Shën Gjonit në Lateran, gjatë Meshës për fillimin
e papnisë, Benedikti XVI e përsëriti edhe një herë konceptin e "shërbëtorit të
ligshtë të Zotit": "Ai, që kryen misionin papnor, duhet të jetë i vetëdijshëm
se është njeri i brishtë e i ligshtë siç janë të brishta e të ligshta forcat
e tij - e gjithnjë nevojtar për pastrim e pendesë".
Gjatë pothuajse tetë vjetëve të papnisë, Benedikti XVI e vuri gjithnjë fenë, në
qendër të çdo veprimtarie. Një primat, që e pati theksuar në Eukaristinë Pro
Eligendo Romano Pontefice kur, si dekan i Kolegjit kardinalor, aso kohe ende
Jozef Ratcinger, pohonte: " Një fe, që ndjek valët e modave dhe të renë e fundit,
nuk mund të themi se ka fituar pjekurinë. E rritur dhe e pjekur është feja e
ngulitur thellësisht në miqësinë me Krishtin. Është kjo miqësi, që i hap rrugën
gjitha të mirave e që na jep kriterin për të dalluar çiltërisnë, nga mashtrimi;
të vërtetën, nga gënjeshtra".
Gjatë papnisë së tij, Benedikti XVI shkroi e shpalli tri Letra enciklike ("Deus
caritas est", "Spe salvi" dhe "Caritas in veritate").
Veç tyre, botoi katër Nxitje apostolike pas sinodale: "Sacramentun Caritatis",
kushtuar Eukaristisë si burim e kulm i jetës dhe i misionit të Kishës (22
shkurt 2007), "Verbum Domini", kushtuar Fjalës së Zotit në jetën dhe misionin e
Kishës (30 shtator 2010); "Africa munus", kushtuar Kishës në Afrikë, në shërbim
të pajtimit, të drejtësisë e paqes (19 nëntor 2011); "Kisha në Lindjen e Mesme:
bashkim e dëshmi" (14 shtator 2012), kushtuar pikërisht Kishës së kësaj zone të
trazuar të botës.
Botoi tre libra personalë, kushtuar figurës historike të Jezu Krishtit: "Jezusi
i Nazaretit"(2007); "Jezusi i Nazaretit. Nga hyrja në Jeruzalem deri në
ngjallje"(2011); dhe "Fëmijëria e Jezusit" (2012).
Benedikti XVI shtegtoi në 21 vende të të pesë kontinenteve: vizitoi tri herë
Gjermaninë (shtegtimi i parë apostolik jashtë kufirit, ai për Ditën Botërore të
Rinisë të Këlnit); pastaj Poloninë, atdhe i Gjon Palit II; Spanjën (tre
shtegtime, një për Ditën Botërore të Rinisë); Turqinë, Austrinë, Francën,
Republikën Çeke, Maltën, Portugalinë, Qipron, Mbretërinë e Bashkuar, Kroacinë
dhe San Marinon.
Shtatë, shtegtimet e tij apostolike ndërkontinentale: në Brazil, SHBA, Meksikë,
Kubë, Australi, Afrikë (Kamerun, Angola e Benin); Liban e Tokë Shenjte
(Jordani, Izrael).
Tridhjetë, vizitat apostolike në Itali: në Bari (29 maj 2009, në përfundim të
Kongresit XXIV Eukaristik Kombëtar); në Shenjtëroren e Fytyrës së Shenjtë të
Manopelos (1 shtator 2006); Veronë (19 tetor 2006, për Takimin IV Kombëtar të
Kishës italiane); Vigjevano e Pavi (21-22 prill 2007); Asizi (2 herë: 17
qershor 2007 per 800-vjetorin e Kthimit të Shën Françeskut dhe më 17 tetor 2011,
për Ditën e reflektimit, dialogut dhe lutjes për paqen e drejtësinë në botë);
Loreto (2 herë: më 1-2 shtator 2007, me rastin e takimit të të rinjve italianë;
më 4 tetor 2012 në 50-vjetorin e shtegtimit të Gjonit XXIII); Veletri-Senji (23
shtator 2007); Napoli (21 tetor 2007); Savonë e Gjenovë (17-18 maj 2008); Santa
Maria di Leuka e Brindizi (14-15 qershor 2008); Caliari (7 shtator 2008);
Shenjtërorja Papnore e Pompeit (19 tetor 2008); zonat e dëmtuara nga tërmeti të
Abruzeve (28 prill 2009); Casino e Montecasino (24 maj 2009); San Giovanni
Rotondo (21 qershor 2009); Viterbo e Banjoregjo (6 shtator 2009); Bresha e
Conçesio (8 nëntor 2009); Torino (2 maj 2010); Sulmona (4 korrik 2010);
Karpineto Romano (5 shtator 2010); Palermo (3 tetor 2010); Akuileia e Venecia
(7-8 maj 2011); San Marino-Montefeltro (19 qershor 2011); Ankona (11 shtator
2011 për përfundimin e Kongresit XXV Eukaristik Kombëtar); Lamecia Terme e
Serra San Bruno (9 tetor 2011); Areco, La Verna e Sansepolkro (13 maj 2012);
Milano (1-3 qershor 2012 per Takimin VII Botëror të Familjeve); në zonat e
dëmtuara nga tërmeti të Emilia-Romanjës (26 qershor 2012).
Më 11 shkurt 2013, njoftimi për dorëheqjen gjatë Koncistorit për disa çëshje
shenjtërimi. Shkruhet në Kodin e së Drejtës Kanonike, në paragrafin e dytë,
neni 332: "Në rast se Papa i Romës heq dorë nga detyra e tij, kërkohet, për
vlefshmëri, që dorëheqja të bëhet lirisht e të shprehet siç i takon. Nuk
kërkohet, ndërkaq, që ndokush ta pranojë".