VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - SUNDIMTARJA E KUQENga QERIM SKËNDERAJ

I gjithë vendi dergjej në mjerim. Mbi të, erdhi e u ul këmbëkryq pushtimi i zi. Re të zeza e të dendura, si bloza në oxhaqet e vjetër, e mbuluan skajshëm. Tymi i djegieve po e linte pa frymë dhe kollitej mbytur si një qënie që po zhytej thellë e më thellë në fundin e sketerrës. Në një fund që vjen ngadalë duke ta marrë shpirtin pjesë-pjesë, deri sa të bënë pronë të errësirës, e cila të mbanë pastaj buzë varrit, gjysmë të vdekur. Është një kllapi e tmerrshme me prirje në të dy drejtimet. Por këputja e përgjithshme, dobësia, të krijon një gjendje delirante dhe nuk të lë as të ngrihesh, as të rrëzohesh.

Ajo u shfaq në mesnatë. Vetë nata e shqiti nga barku kur qielli sterronte nga re të zeza e të dendura që hermetizonin çdo skaj për t'i prerë rrugën ndriçimit, qoftë edhe të një ylli të vetëm. Katrani i shkrumbit të zi që e rrethonte, ja hiqte mundësinë për të parë edhe zbehtë. Trupi i saj, ende i paformuar mirë, nisi të dridhej nga rëndesa e ngjyrës së frikshme. Peshën e ndjente në çdo qelizë. Sytë ju mbushën me errësirë. Po bindej gjithnjë e më shumë se i gjithë vendi (atdheu i saj) po flinte në një gjysmëvdekje që mund të zgjaste pafundsisht. Çdo lëvizje, pothuajse, ishte shuar. Edhe ajri ndihej si i vdekur. Ajo kishte frikë të lëvizte. I dukej se do të zgjuante pushtetin e errësirës që ishte mbjellë gjithandej dhe kishte çelur vetëm sytha frike të zinj. Mbajti vesh se mos dëgjonte fërfërimën e ndonjë gjetheje. Harroi se edhe ato ishin djegur. Trungjet e nxirë, mbetur cung, i bashkoheshin territ duke e bërë edhe më të zi. Asnjë pipëtimë nuk mbërriti në veshët e saj përgjues. Ajo po përgjonte me vesh, sytë nuk i vlenin. U mblodh kruspull dhe u ul mbi një gur të djegur aty pranë që e gjeti me dorë. Hodhi sytë nga qielli. Atje lart nuk dukej asnjë yll. As qielli nuk i ofronte mbështetje. Edhe ai, që andej dërgonte vetëm errësirë. Kjo e trishtoi më shumë. Ç'kishte qielli me të?! E tromaksur, i hodhi një sy vehtes. Mbi gurin ku ishte ulur dukej si një lëmsh i zjarrtë, gati për ta ndezur errësirën. Brenda vetes ndjeu ti vrullojë një ndjenjë e çuditshme që nuk e kishte provuar më parë. Errësira që deri tani e kishte trembur, po i kthente në shpirt qetësinë. Po e bënte të shihte bukur nga sytë e ngopur me të zezën e natës. E kuptoi se sa më e thellë të jetë errësira, aq me vezulluese do të dukej xhaketa e kuqe që kishte veshur. Ngjyra e zjarrtë do ta ndihmonte që errësira, të paktën, të merrte një krisje nga mund të shquante rrugën ku do të ecte. Ajo që tani e dalloi për një çast krisjen. Siç dallohet vetëtima në motin e rënduar nga retë e ngarkuara me rrebesh. Paçka se iu përvijua një terren i thepisur me ulje e ngritje të vështira, e poqi mendimin, se andej do të kalonte për të sunduar.

Gjetja interesante, se errësira, mund të shkërmoqej vetëm me të kuqe, për një çast, ju duk si zbulim i saj. Kjo, nuk ishte e rastësishme. Që fëmijë ishte dashuruar me të kuqen. Në oborrin e shtëpisë së prindërve, një godinë dykatëshe e ndërtuar me gurë të skalitur, nga ai që ka ngjyrë gri të thellë, kishte vetëm trendafila të kuq. Pak më tej një kopsht i rrethuar që përdorej për shlodhje, çdo pranverë "mbytej" nga lulëkuqet. E blerta pothuaj mbulohej, duke ju dorzuar pa kushte të kuqes së ndezur si gjaku. Sa shumë i pëlqente të delte në errësirë mbi ballkon e të shikonte si digjej oborri nga zjarri i trendafilave. Guxonte të shkonte edhe më tej për të parë flakën e lulëkuqeve. I pëlqente të "digjej" në atë flakë që e rrëmbente brenda si vakum i kuq. Qëndronte gjatë pranë zjarrit të ndezur në oxhak me dru të thata lisi. Magjepsej nga prushi i ndezur dhe nuk ja shqiste sytë. Njëherë i kërkoi nënës të fikte llampën për të parë se si ndizej errësira nga flakërima e prushit. Kur nëna ja kishte plotësuar dëshirën, ajo i pati thënë: "A nuk të duket errësira si një buall i therur, mbytur në gjakë?!..."

Para se të shkonte në shkollë çdo shkarravinë në letër e shkruante vetëm me bojë të kuqe. Madje pati provuar që nga lulëkuqet të merrte bojën. Kur vuri re që kjo doli tjetër ngjyrë, ndërroi mendim edhe për vetë lulet.

Sa e sa herë i kishte vendosur ngjyrat përballë njera-tjetrës për të zbuluar se kush ishte më e fortë. Në sytë e saj e kuqja i dominonte të gjitha. Në errësirë i dukej më e bukur. Ky fakt e entuziazmonte dhe vendosi të vishej vetëm me këto dy ngjyra. Në mes e lart, e kuqe, në mes e poshtë, e zezë. Kështu mendonte se të zezën e vinte nën vehte, e nënështronte...

Tani në këtë ngjyrë donte të ndizte gjithë vendin e pushtuar nga e zeza. Pa menduar, ose e ndërgjegjshme se të dyja ishin njësoj të dhunshme, njësoj vrastare. Si e zeza, ashtu dhe e kuqja, janë përbërse të zjarrit. Flaka dhe prushi janë të kuq, ndërsa shkrumbi dhe tymi janë të zinj. Diktaturat dhunojnë e vrasin njësoj. Në fund të fundit ky kishte qënë fati i vendit (atdheut) të saj. Pas sundimit të zi, e sundoi 50 vjet të tjerë me dhunën e pushtetit të kuq...