|
DR. GËZIM ALPIONI DHE POETIKA E NJË VËSHTRIMI Essé nga XHEMAIL ALI PECI
E Djelë, 08.08.2010, 06:33pm
"Një shqiponjë e arratisur fluturon në Mal të Thatë" (Lasgush Poradeci)
"Vjen nga larg një zog i shkruar, në kurbetet shkon mërguar"
(Një poet i kohës së Ali Pashë Tepelenës, që mes tjerash shkroi këto vargje, para se Ali Pashait t'i pritej koka e t'i çohej në Stamboll)
Një Parathënie vjen si një Zëdhënie, sa e fortë aq edhe e qartë, e përmbledhur në dy fjalë: Shpresojmë në Shpresë. Shaploset kështu hijeshia dhe bukuria e një shkrimi, madhështia dhe bardhësia e një përjetësimi, mençuria si dhe bujaria, sa edhe vetëdijësimi e ndërgjegjësimi, sa kombëtar po aq edhe njerëzor. |
|
 |
|
DRITARE MBI BOTË - KËNAQËSIA TURKE Nga ORHAN PAMUK dhe MATTEO PERICOLI
E Hënë, 08.02.2010, 09:32am
Një seri ku shkrimtarët nga e gjithë bota përshkruajnë pamjen nga dritaret e tyre.
Shumica e shkrimeve të mia është përshkuar duke formuar fjalinë tjetër në përfytyrimin tim. Kur mendja ime është e mbushur me fjalë, krejt vetvetiu sytë e mi largohen nga fleta e shkrimit dhe nga pena. Ky është pejsazhi të cilin e kundroj nga dritarja ime e Stambollit në 15 viet e fundit. Në anën e majtë është Azia dhe në mes është Bosfori si dhe hapja e tij në Detin Marmara, po ashtu ishujt ku unë shkoj çdo verë për 58 vjet rresht. Në të djathtë është hyrja në Bririn e Artë e në pjesën e qytetit të cilën banorët e qytetit të Stambollit e quajnë Kulla e Vjetër, shtëpia e dinastisë Otomane për shekuj të tërë, përfshirë Pallatin Topkapi, Katedralja e Shën Sofisë dhe Xhamia Blu.
|
|
|
|
ME POETIN ALEKSANDËR ESENIN Nga ROZI THEOHARI
E Djelë, 08.01.2010, 03:24pm
“ VEÇ NJË QËLLIM KAM TË QARTË,
SYNIMIN E ÇMENDUR: LIRINË!â€
Fundjanari 2008. Shëtisim tok me poetin rus Aleksandër Esenin bregut të Atlantikut në Reverë, pranë Bostonit. Tash jemi bërë miq pas intervistës që i mora shtatorin e vitit të kaluar. Poeti plak 83-vjeçar reciton ngadalë poezitë e tij: /Vetëm vargje përmendësh/ Këndova një jetë të tërë.../
Aleksandër Sergejeviç u lind në Petërsburg në maj të vitit 1924 nga dy prindër poetë, e ëma, Nadjezhda dhe i ati, poeti i famshëm rus Sergei Aleksandroviç Esenin. Aleksandri është i vetmi fëmijë i Eseninit mbetur gjallë. Ai ishte në moshën 14 vjeç kur lexoi për herë të parë poezitë e të atit, Eseninit, dhe, rreth kësaj moshe filloi të shkruante edhe poezitë e veta antisovjetike. Ai studioi ne Universitetin e Moskës, u bë një matematikan i dëgjuar e filozof dhe kurrë nuk i besoi materializmit dhe kurrë nuk e zbatoi metodën e realizmit socialist.
|
|
|
|
MARRËZI TË ËMBLA NËN BUKOVILE Prozë poetike nga RAIMONDA MOISIU
E Shtunë, 07.31.2010, 10:01am
Pulëbardhat fluturonin të menduara mbi detin e trazuar nga dallgët.
Ajo ishte ulur në një stol poshtë një bukovileje të dëndur dhe me lule që prushëronin si të kuq buzësh.
Ndjente flladin e freskët t’i ledhatonte krahët e zbuluar dhe sinfoninë shushuritëse të gjetheve mbi kokë. Pas gjithë asaj lumturie që pati ndjerë natën e kaluar me ATË, sot ndjehej e pushtuar nga melankolia. Sa dëgjoi zhurmën e një makine, hoqi sytë nga libri, duke shpresuar të shihte makinën e blertë përsëri.
Por jo!
|
|
|
|
ZHAPIU Tregim humoristik nga NAUM PRIFTI
E Premte, 07.16.2010, 01:08pm
Nga qershori deri në fund të tetorit, ne djemtë e rritur 12-14 vjeçarë, shkonim në pyll për dru. Delnim nga shtëpitë herët, në orën tre a katër të mëngjesit, u hipnim hajvanëve dhe pas tre orësh soseshim në ndonjë brinjë të pyllit. Sa rrëzonim vlastarët, sa i shkurtonim, sa anosnim drutë dhe ngarkonim kafshët, kalonin dhe nja dy orë të tjera. Kur ktheheshim nga pylli ishim më të ngeshëm, se kafshët e dinin rrugën vetë, prandaj gjenim kohë të argëtoheshim duke mbledhur luleshtryshe, manaferra, çaj mali ose qëlluar ndonjë shenjë me gur. Disa herë nxirrnim edhe koçanë nga toka, të cilët i hanim, pasi u pastronim fletët me gjemba. Nuk ishin as të ëmbël, as të lëngshëm, as të brydhtë, po gjithsesi haheshin.
|
|
|
|
NJË TAKSI PËR MACEN TIME Tregim nga ALEKO LIKAJ
E Premte, 07.02.2010, 05:41pm
k flitet me ta. Ta masin kokën me pe. Nuk dinë ku t'i çojnë lekët. Të djelën e tretë të dhjetorit kishim zënë vend në "Quai de Stalingrad". Aty ku vijnë e takohen tri nga rrugët më të rëndësishme të lagjes sonë në Paris. Ishte një bar i hapur në atë orar afër mesditës, ku shërbehej më pas dreka. Një telefonatë në mëngjes më kishte nxjerrë nga shtëpia, nën një qiell gri parisien që breronte pa ndërprerë një shi të imët, si të ishte situr atje lart. .. |
|
|
|
ZOGJTË PREJ LETRE Tregim nga PIRRO LOLI
E Djelë, 06.27.2010, 08:31am
… Do çajmë qiellin, do prekim Perëndinë. Ja, atje sipër, e shikon atë vijën e kaltër ku maja e malit prek qiellin, atje do vemi, si thua, do vish ?
Eja, Blerta, do çuditesh…
-Po pastaj ? Ç'do bëjmë ?
-Do futim dorën në atë të çarën e Perëndisë dhe do kapim zogj sa të duam. Unë e di zogjtë atje mblidhen e ne do mbushim duart e përparsen tënde, po të duash marrim dhe një shportë me vete. Pastaj do miqësohemi me ta e ata do na mësojnë të gjitha këngët e tyre. Kopështi ynë e pastaj i gjithë fshati do mbushet me cicërima. Unë që tani di të fërshëllej me anë të buzës, me mes dhe gjuhën e vendos atje ku del melodia.
-Unë nuk di.
-Do mësosh nga unë e nga zogjtë.Mua më ka mësuar bariu i deleve. Ai më ka thënë se do bëhem bari i mirë. Babai më thotë gjithnjë se kam zë të bukur për këngë por nga mendja jam fyell.
VIZITA E JAKOMONIT
Tregim nga NAUM PRIFTI
E Mërkurë, 06.23.2010, 08:55am
Na paralajmëruan se Mbreti ynë i ri donte të vizitonte fshatin tonë. Nder më i madh s’kishte si bëhej. Asnjë mbreti, qëkur njihen mbretëritë në tokë, s’i kishte rënë ndërmend të na vizitonte. Dhe pse do ta bënte? Fshat si gjithë të tjerët, me lopë e dhën, me kararisje pulash e gjelash, me plehë dhe bajga. Dhe fshatarët ishin të ndërgjegjshëm dhe e dinin se mbretit aq i bënte në ndodhej, apo nuk ndodhej mbi faqe të dheut një fshat i varfër në ca rrëpira të Gramozit. Në anët tona qarkullonte një shprehje shumë e goditur: "Pyet Mbreti se ka Mësiçkë?" Mësiçka ishte një fshat i rrëgjuar rrëzë Radomit, emrin e së cilës nuk e dinin as ata që ishin rreth e rrotull saj. Natyrisht në sytë e mbretit që rrinte në fronin mbretëror, ai fshat nuk vlente një dhjetësh.
Mirëpo Mbreti i ri kishte shprehur dëshirën të vinte në Rehovë e për më tepër kishte caktuar edhe datën, pra e kishte seriozisht.
-E po mirë, le të vijë të na shikojë, - thanë fshatarët.
Këtë lajm të ri ia shpunë dhe plakës Coce në mulli dhe ajo u gëzua më shumë se të tjerët.
-Shyqyr, shyqyr që u kujtua! – tha duke ngritur sytë nga qielli, se mbret e Perëndi për të ishin njëlloj. – Të shikoj dhe unë një mbret nga afër, të bisedoj me të gojë më gojë, pa le të më bjerë pika që të nesërmen. Dhe ua lë amanet, hiç mos më qani, se vete e ngopur.
|
|
|
|
VIZITA E JAKOMONIT Tregim nga NAUM PRIFTI
E Mërkurë, 06.23.2010, 08:55am
Na paralajmëruan se Mbreti ynë i ri donte të vizitonte fshatin tonë. Nder më i madh s’kishte si bëhej. Asnjë mbreti, qëkur njihen mbretëritë në tokë, s’i kishte rënë ndërmend të na vizitonte. Dhe pse do ta bënte? Fshat si gjithë të tjerët, me lopë e dhën, me kararisje pulash e gjelash, me plehë dhe bajga. Dhe fshatarët ishin të ndërgjegjshëm dhe e dinin se mbretit aq i bënte në ndodhej, apo nuk ndodhej mbi faqe të dheut një fshat i varfër në ca rrëpira të Gramozit. Në anët tona qarkullonte një shprehje shumë e goditur: "Pyet Mbreti se ka Mësiçkë?" Mësiçka ishte një fshat i rrëgjuar rrëzë Radomit, emrin e së cilës nuk e dinin as ata që ishin rreth e rrotull saj. Natyrisht në sytë e mbretit që rrinte në fronin mbretëror, ai fshat nuk vlente një dhjetësh.
Mirëpo Mbreti i ri kishte shprehur dëshirën të vinte në Rehovë e për më tepër kishte caktuar edhe datën, pra e kishte seriozisht.
-E po mirë, le të vijë të na shikojë, - thanë fshatarët.
Këtë lajm të ri ia shpunë dhe plakës Coce në mulli dhe ajo u gëzua më shumë se të tjerët.
-Shyqyr, shyqyr që u kujtua! – tha duke ngritur sytë nga qielli, se mbret e Perëndi për të ishin njëlloj. – Të shikoj dhe unë një mbret nga afër, të bisedoj me të gojë më gojë, pa le të më bjerë pika që të nesërmen. Dhe ua lë amanet, hiç mos më qani, se vete e ngopur.
Në foto: Rehova, qendra e fshatit
|
|
|
|
HAKËRRIM - KOHA E MASKARENJVE POR ATDHEU I SHQIPTARËVE
Poezi nga ALI ASLLANI (1882-1966)
E Hënë, 06.21.2010, 05:27am
HAKËRRIM
***
Që nga Korça gjer te Shkodra mbretëron një errësirë,
nëpër fusha, nëpër kodra, vërshëllen një egërsirë!
Pra, o burra, hani, pini, hani, pini or’ e ças,
Për çakallin, nat’ e errët, është ras’ e deli ras’!
***
Hani, pini dhe rrëmbeni, mbushni xhepe, mbushni arka,
të pabrek’ ju gjeti dreka, milionier’ ju gjeti darka!
Hani, pini e rrëmbeni, mbushni arka, mbushni xhepe,
gjersa populli bujar t’ju përgjigjet: peqe, lepe!
***
Ai rron për zotrinë tuaj, pun’ e tija, djers’ e ballit,
ësht’ kafshit për gojën tuaj. Rroftë goja e çakallit!
Shyqyr zotit, s’ka më mirë, lumturi dhe bukuri,
dhe kur vjen e ju qan hallin, varni buz’ edhe turi!
Hani, pini dhe rrëmbeni, është koha e çakenjvet;
hani, pini e rrëmbeni, ësht’ bot e maskarenjve;
Hani, pini, vidhni, mblidhni gjith’ aksione, monopole,
ekselenca dhe shkëlqesa, tuti quanti come vuole!
Nënshkrim i zotris suaj nëpër banka vlen milion,
ju shkëlqen në kraharuar dekorata "Grand Cordon"!
Dhe kërkoni me ballhapur (!) komb i varfër t’ju thërres’
gjith me emrin tingëllonjës: Ekselenca e Shkëlqes’
dhe të quheni përhera luftëtar’ e patriot’,
në ka zot dhe do duroj’, posht ky zot, ky palo zot!
Grand Kordon i zotris’sate, që në gji të kan’ vendosur,
ësht’ pështyma e gjakosur e atdheut të veremosur;
dhe kolltuku ku ke hipur, duke hequr nderin zvarr’,
ësht’ trikëmbshi që përdita varet kombi në litar!
Dhe zotrote kullurdise, diç, u bëre e pandeh,
kundër burrit të vërtetë zë e vjell e zë e leh! |
|
|
|
DHE ÇDO VIT KA NJË ÇAST TË SHKUTËR TRULLOSËS KUR NE NDALIM FRYMËN NË MES TË UDHËS SË GJATË PËR NË SHTËPI Poezi nga poeti bashkëkohor amerikan EDWARD HIRSCH
E Premte, 05.28.2010, 08:14am
RËNIE
Bie, rashë, rënë. Kjo është mënyra qysh stina
Ndërron dyndjen e saj në panjat flokëgjata
Që shënojnë rrugën; gjethet në formë duarsh damarëshe
Përskuqen në degët e tyre (në një garë të zjarrtë
Më të fundmit kardinalë të mbetur) dhe pastaj
Fillojnë të skajojnë dhe të plluskojnë nëpër ajër, së mbrami
Duke endur me qilima shumëngjyrësh tokën.
Në spërdredhë edhe drita është shtruar mbi drurët
Në stinën e rrokapjekjes tek a çifte; një mllikuqe
Dhe era e gjetheve që digjen, një langua i artë
Tek shkon revan mespërmes rrugës së gjerë dhe dielli
Tek perëndon përtej drurëve plot tym në largësi,
Një hendek tek hapet mes majdrurëve dhe një reje të rreshkët
Pafajshëm tek mbushin hapësirën me purpure. Gjithçka
Ndryshon dhe lëviz sa çel e mbyll sytë midis së shkuarës
Zdërhallëse të verës dhe rikthimit rëndues të dimrit, një çast |
|
|
Faqe 90/92: « :: ... 86 87 88 89 90 91 92 »
|
