Ne jemi në mes të një revolucioni në Lindjen e Mesme, ajo që ka lëshuar afatet e fundit të forcave të shtypura do të vazhdojë të dërgojë valë tronditëse në të gjithë harkun e vendeve nga Maroku deri në Iran. Ne jemi të gjithë në kërkim të çdo krize pavarësisht se si ajo shpërthen. Por në qoftë se bëjmë një hap prapa ne mund të shohim se kjo është me të vërtetë një ndryshim sizmik dhe se ajo gjatë kohës do të kumbojë në të gjithë rajonin.

Për herë të parë ndoshta në mijëvjeçar, arabët kanë marrë pagesën për punët e tyre. Që nga shekulli XI, pas pushtimit nga Mongolët, Persianët dhe ushtritë Turke, tokat arabe kanë qenë të kontrolluara nga fuqitë e huaja. Shumica e këtyre tokave ishin të sunduara nga Perandoria Osmane për shekuj me radhë. Nga fund i shekullit XVIII, ashtu fuqia osmane ra, epoka e zgjerimit europian filloi dhe për 150 vitet e ardhshme Lindja e Mesme ra nën sundimin e saj. Si pasojë e Luftës së Parë Botërore, Britania dhe Franca gdhendën mbeturinat në Perandorinë Osmane, duke krijuar shumicën e shteteve moderne të Lindjes së Mesme. Pas Luftës së Dytë Botërore, ndërsa perandoritë e Europës u shembën, Lindja e Mesme u bë një rajon i superfuqisë me rivalitet intensiv. Moska dhe Uashingtoni rreshtuan një sërë aleatësh, për të cilën premtuan mbrojtje ushtarake dhe ndihmë. Pasi perandoria Sovjetike u shpërbë dhe Shtetet e Bashkuara u bënë fuqia e vetme nga jashtë. Shumica e vendeve arabe kishin për të bërë paqe me Uashingtonin - mospranimi i Libisë për programin e saj bërthamor ishte një shembull i gjallë. Irani është përpjekur për ta vendosur veten si energji alternative në balancimin me hegjemoninë amerikane, por ka pasur sukses të kufizuar jashtë Libanit. Gjatë gjithë këtyre gati 1000 vjetëve të dominimit të huaj, gjithmonë arabët kanë pasur sundimtarë lokalë. Por këto sheikë, mbretër dhe gjeneralë janë emëruar ose mbështetur nga fuqitë e jashtme perandorake. Shumica e monarkive të Lindjes së Mesme u krijuan nga e gjithë mbulesa britanike - Arabia Saudite ishte një përjashtim i rëndësishëm. Këto sundimtarë lokalë ishin shumë të aftë në negociatat deri në autoritetet perandorake, se sa ata mund të bënin negociata poshtë, për njerëzit e tyre. Ata vendosin njerëzit e tyre jo përmes negociatave, por me forcë dhe me anë të ryshfetit (një herë paratë e naftës filluan të rrjedhin).Gjatë viteve të fundit, dy ndërrime të mëdha amerikane kanë hapur Lindjen e Mesme.
I pari ishte njohja e Uashingtonit se mbështetja amerikane për diktatorët e rajonit ka edukuar një tendosje vicioze të opozitës islame - të dhunshme dhe thellësisht anti-amerikane. Që atëherë, Uashingtoni ka qenë publikisht dhe privatisht më shumë ambivalent në mbështetjen e saj për sundimtarët në Lindjen e Mesme, duke i shtyre ata drejt reformës (Kjo është e dokumentuar edhe nga rrjetet e Wikileaks nga Lindja e Mesme.) E dyta ka qenë ulja e vetë fuqisë amerikane. Lufta në Irak dhe më pas e përgjakshme, një Afganistan ende kaotik dhe një marrëveshje izraelo-palestineze e cila duket aq larg ndonjëherë nga të gjithë kufizimet e nxjerra në pah të fuqisë amerikane.

Të dy Xhorxh W. Bush dhe Barack Obama meritojnë një kredi për atë që ka ndodhur. Bush vuri problemin e politikës të Lindjes së Mesme në qendër të politikës së jashtme të Amerikës Artikulimi i tij për një "agjendë të lirë" për Lindjen e Mesme është një ndryshim i fuqishëm dhe thelbësor në politikën e jashtme amerikane (siç kam shkruar në atë kohë). Por për shkak se shumë prej politikave të Bushit janë jopopullore në rajon dhe ato shihet nga arabët shumë si "anti-arabe", u bë e lehtë diskreditimi i demokracisë si një komplot perandorak. Në vitin 2005, Hosni Mubarak heshti në mënyrë efektive për një lëvizje të fuqishme pro-demokracisë duke e lidhur atë me Bush. Obama ka pasur një qasje të qetë, për të mbështetur lirinë, por duke insistuar që Shtetet e Bashkuara nuk kanë ndërmend ta vendosin atë mbi askënd. Si pakënaqësi kjo mund të ketë qenë si retorikë në publik, ajo ka pasur efektin dhe lejimin e revoltave arabe të 2011-ës që do të zotëroheshin tërësisht nga arabët. Kjo nuk është çështje e vogël, për shkak se suksesi i këtyre protestave varet nga ajo nëse ata do të shihen si lëvizje organike, vendase kombëtare.

Deri më tani administrata Obama ka trajtuar çdo krize që ka shpërthyer, duke bërë balancimin e interesave dhe mundësitë e paraqitura në çdo vend. Kjo është kuptueshme në një situatë të shpejtë-lëvizje, fluide. Bahrein është një aleate e ngushtë mikpritëse bazës së marinës amerikane - me një monark disi reformist. Libia është një shtet shtypës, mashtrues me një njeri mizor dhe të çmendur në krye të saj - dhe Washingtoni duhet të lëvizë më me shumë forcë kundër tij. Por në disa pika, administrata e Obamës do të duhet të bëjë një hap prapa dhe të mendojë për një strategji të re amerikane për në Lindjen e Mesme që është në mes të këtij ndryshimi historik.
(http://www.gazeta55.net)
--

By Fareed Zakaria
Thursday, February 24, 2011;

For the first time in perhaps a millennium, the Arab people are taking charge of their own affairs. Since the 11th century, after conquests by Mongol, Persian and Turkish armies, Arab lands have been controlled by foreign powers. Most of these lands were ruled by the Ottoman Empire for centuries. By the late 18th century, as Ottoman power waned, the era of European expansion began, and for the next 150 years the Middle East fell under its sway. In the aftermath of World War I, Britain and France carved up the remnants of the Ottoman Empire, creating most of the modern Middle Eastern states.

After World War II, as Europe's empires collapsed, the Middle East became a region of intense superpower rivalry. Moscow and Washington lined up a set of allies, to which they each promised military protection and aid. Then the Soviet empire crumbled, and the United States became the sole outside power. Most Arab countries had to make their peace with Washington - Libya's renunciation of its nuclear program being a vivid example. Iran has tried to set itself up as the alternative power balancing American hegemony, but it has had limited success outside of Lebanon.

Throughout this almost 1,000 years of foreign domination, the Arabs always had local rulers. But these sheiks, kings and generals were appointed or supported by the outside imperial powers. Most of the Middle East's monarchies were created out of whole cloth by the British - Saudi Arabia being the important exception. These local rulers were more skilled at negotiating up, to the imperial authorities, than they were at negotiating down, to their people. They ruled their people not through negotiations but by force and bribery (once the oil money began to flow).

Both George W. Bush and Barack Obama deserve some credit for what has happened. Bush put the problem of the Middle East's politics at the center of American foreign policy. His articulation of a "freedom agenda" for the Middle East was a powerful and essential shift in American foreign policy (as I wrote at the time). But because so many of Bush's policies were unpopular in the region, and seen by many Arabs as "anti-Arab," it became easy to discredit democracy as an imperial plot. In 2005, Hosni Mubarak effectively silenced a vigorous pro-democracy movement by linking it to Bush.

Obama has had a quieter approach, supporting freedom but insisting that the United States did not intend to impose it on anyone. As unsatisfying as this might have been as public rhetoric, it has had the effect of allowing the Arab revolts of 2011 to be wholly owned by Arabs. This is no small matter, because the success of these protests hinges on whether they will be seen as organic, indigenous, national movements.