Ne jetojmë në një shoqëri të polarizuar, kështu që ndoshta është e pashmangshme që përvoja jonë e pabarazisë duhet polarizuar, gjithashtu.

Në radhë të parë, është ajo që ju mund ta quani Pabarazia Blu. Ky është lloji që ndeshet në New York City, Los Angeles, Boston, San Francisco, Seattle, Dallas, Houston dhe District of Columbia. Në këto vende, ju shihni 1 për qind të kreut të fituesve duke u ngjitur lart, duke grumbulluar kamje dhe pasuri. Ekonomistët Jon Bakija, Adam Cole dhe Bradley Heim kanë bërë hulumtimin më autoritativ në krye të të cilit janë 1 përqindëshit.

Rreth 31 për qind e këtyre ngritën ose menaxhojnë biznese jo-financiare. Rreth 16 për qind janë mjekë, 14 përqind janë në sektorin e financës, 8 për qind janë avokatë, 5 për qind janë inxhinierë dhe rreth 2 për qind janë në sport, argëtim apo media.

Nëse jetoni në këto qytete ose rreth këtyre qyteteve të mëdha, ju shihni kudo rreth e rrotull supermerkatet e këtyre 1 për qind. Ju shikoni një ndryshim në normat sociale. Deri në vitet 1970 apo më shumë, një shef ekzekutiv do të kishte qenë i detyruar për të marrë për vete më shumë se 20 milionë dollarë. Por tani nuk ka më turp, dhe orekset janë shumë më lart.

Ju gjithashtu shikoni efektin superstar që ekonomistët kanë vënë re në të dhënat e të ardhurave. Brenda çdo profesioni, drejtuesit e lartë janë tani shumë më mirë të paguar se drejtuesit e niveleve mbimesatare ose mesatare.

Nëse jetoni në këto qytete të mëdha, ju shihni njerëz të ngjashëm me veten, që mund të kenë shkuar në kolegj të njëjtë, të cilët janë duke fituar shumë më tepër duke përfituar nga normat e taksave të ulëta, duke ushtruar pushtetin disproporcional politik, duke fituar nëpërmjet prestigjit dhe duke kontribuar dukshëm pak për të mirën e shoqërisë. Kjo është përvoja e pabarazisë Blu.

Pastaj është ajo që ju mund ta quani Pabarazia e Kuqe. Ky është lloji i ndeshur në Scranton, Des Moines, Naperville, Macon, Fresno, dhe pothuajse kudo tjetër. Në këto vende, pabarazia e konsiderueshme nuk është në mes 1 përqindëshit dhe 99 për qindëshit. Është në mes të atyre me një diplomë kolegji dhe atyre pa këtë diplomë. Gjatë disa dekadave të kaluara, përfitimet ekonomike të arsimit janë rritur në mënyrë të qëndrueshme. Në vitin 1979, mesatarja e të diplomuarve në kolegje përbën 38 për qind më shumë se mesatarja e diplomuarve të shkollave të mesme, sipas kryetarit Fed, Ben Bernanke. Tani të diplomuarit në kolegje përbëjnë mesatarisht më se 75 për qind më shumë.

Për më tepër, të diplomuarit e kolegjeve kanë pasur rezultat në kalimin e avantazheve tek fëmijët e tyre. Nëse jeni të lindur me prindërit të cilët janë të diplomuar kolegji, shanset tuaja për të marrë kolegjin janë të shkëlqyera. Nëse jeni të lindur të prindërve me shkollë të mesme, shanset tuaja janë të tmerrshme.

Në fakt, diferencat e të ardhurat zvogëlojnë hendekun mes të diplomuarve në kolegj dhe atyre me shkollë të mesme. Në vitin 1970, të diplomuarit në shkolla të mesme dhe të diplomuarit e kolegjeve kishin struktura shumë të ngjashme të familjes. Sot, të diplomuarit në kolegje kanë më shumë gjasa për t'u martuar, ata kanë shumë pak të ngjarë të divorcohen dhe kanë shumë, shumë më pak të ngjarë që të ketë një fëmijë jashtë martese.

Sot, të diplomuarit në kolegje kanë shumë më pak gjasa për të pirë duhan se ata me shkollë të mesme, kanë më pak të ngjarë të jetë mbipeshë, kanë më shumë gjasa të jenë aktivë në komunitetet e tyre, ata kanë besim më të madh social, ata iu flasin shumë më tepër fjalë fëmijëve të tyre në shtëpi.

Disa studime sugjerojnë se të diplomuarit në kolegj kanë rrjete shumë më të mëdha miqësie se të diplomuarit me shkollë të mesme. Ndarja sociale është edhe më e madhje se ndarja në të ardhurat.

Këto dy forma të pabarazisë ekzistojnë në Amerikë moderne. Ato janë të lidhura, por të ndryshme. Gjatë muajve të fundit, vëmendja është zhvendosur pothuajse ekskluzivisht ndaj Pabarazisë Blu.

Kjo për shkak se protestuesit dhe njerëzit e mediave që i pasqyrojnë ata kanë tendencë për të jetuar në ose pranë qyteteve të mëdha, ku në krye 1 për qindëshi është aq i qartë. Kjo për shkak se të diplomuarit e arteve liberale duan të shprehin përbuzja e tyre për biznesin e cekët dhe diploma e financave që i bëjnë të gjitha paratë. Kjo për shkak se është më e lehtë të flitet për pabarazinë e opsioneve të aksioneve se të flitet për pabarazinë e strukturës së familjes, modelet e rritjes së fëmijës dhe nivelin arsimor. Kjo për shkak se shumë njerëz janë pajtuar me idenë se problemet tona janë të shkaktuara nga një klasë shtypëse e privilegjuar që vazhdimisht mban çizmen e tij në qafën e njeriut të zakonshëm.

Por fakti është se Pabarazia e Kuqe është shumë më e rëndësishme. Pasuria ngjitëse e 1 për qindëshit është një problem, por nuk është as për së afërmi si problemi i madh i dhjetra miliona amerikanëve, të cilët kanë braktisur shkollën e mesme apo kolegjin. Ky nuk është as për së afërmi si problemi i madh se 40 përqind e fëmijëve që janë të lindur jashtë martese. Kjo nuk është gati si problem i madh si i kryeqytetit të amullt njerëzor të vendit, lëvizshmërisë ndenjur sociale të saj dhe strukturës së çorganizuar sociale për 50 qindëshin e shtresës më të ulët.

Nëse qëllimi juaj final është për të zvogëluar pabarazinë, atëherë ju duhet të zemëroheni me mjekët, bankierët dhe shefat ekezekutivë të bizneseve. Nëse qëllimi juaj është të zgjerojë mundësinë, atëherë ju keni një axhendë shumë më të madhe dhe të ndryshme./Skënder Buçpapaj

--

October 31, 2011

We live in a polarizing society, so perhaps it's inevitable that our experience of inequality should be polarized, too.

In the first place, there is what you might call Blue Inequality. This is the kind experienced in New York City, Los Angeles, Boston, San Francisco, Seattle, Dallas, Houston and the District of Columbia. In these places, you see the top 1 percent of earners zooming upward, amassing more income and wealth. The economists Jon Bakija, Adam Cole and Bradley Heim have done the most authoritative research on who these top 1 percenters are.

Roughly 31 percent started or manage nonfinancial businesses. About 16 percent are doctors, 14 percent are in finance, 8 percent are lawyers, 5 percent are engineers and about 2 percent are in sports, entertainment or the media.

If you live in or around these big cities, you see stores and entire neighborhoods catering to the top 1 percent. You see a shift in social norms. Up until 1970 or so, a chief executive would have been embarrassed to take home more than $20 million. But now there is no shame, and top compensation zooms upward.

You also see the superstar effect that economists have noticed in the income data. Within each profession, the top performers are now paid much better than the merely good or average performers.

If you live in these big cities, you see people similar to yourself, who may have gone to the same college, who are earning much more while benefiting from low tax rates, wielding disproportionate political power, gaining in prestige and contributing seemingly little to the social good. That is the experience of Blue Inequality.

Then there is what you might call Red Inequality. This is the kind experienced in Scranton, Des Moines, Naperville, Macon, Fresno, and almost everywhere else. In these places, the crucial inequality is not between the top 1 percent and the bottom 99 percent. It's between those with a college degree and those without. Over the past several decades, the economic benefits of education have steadily risen. In 1979, the average college graduate made 38 percent more than the average high school graduate, according to the Fed chairman, Ben Bernanke. Now the average college graduate makes more than 75 percent more.

Moreover, college graduates have become good at passing down advantages to their children. If you are born with parents who are college graduates, your odds of getting through college are excellent. If you are born to high school grads, your odds are terrible.

In fact, the income differentials understate the chasm between college and high school grads. In the 1970s, high school and college grads had very similar family structures. Today, college grads are much more likely to get married, they are much less likely to get divorced and they are much, much less likely to have a child out of wedlock.

Today, college grads are much less likely to smoke than high school grads, they are less likely to be obese, they are more likely to be active in their communities, they have much more social trust, they speak many more words to their children at home.

Some research suggests that college grads have much bigger friendship networks than high school grads. The social divide is even starker than the income divide.

These two forms of inequality exist in modern America. They are related but different. Over the past few months, attention has shifted almost exclusively to Blue Inequality.

That's because the protesters and media people who cover them tend to live in or near the big cities, where the top 1 percent is so evident. That's because the liberal arts majors like to express their disdain for the shallow business and finance majors who make all the money.

That's because it is easier to talk about the inequality of stock options than it is to talk about inequalities of family structure, child rearing patterns and educational attainment. That's because many people are wedded to the notion that our problems are caused by an oppressive privileged class that perpetually keeps its boot stomped on the neck of the common man.

But the fact is that Red Inequality is much more important. The zooming wealth of the top 1 percent is a problem, but it's not nearly as big a problem as the tens of millions of Americans who have dropped out of high school or college. It's not nearly as big a problem as the 40 percent of children who are born out of wedlock. It's not nearly as big a problem as the nation's stagnant human capital, its stagnant social mobility and the disorganized social fabric for the bottom 50 percent.

If your ultimate goal is to reduce inequality, then you should be furious at the doctors, bankers and C.E.O.'s. If your goal is to expand opportunity, then you have a much bigger and different agenda.

(http://www.nytimes.com)