Ne kemi nisur tashmë fushatën tjetër presidenciale, në të cilën religjioni do të luajë një rol të rëndësishëm, pa ndonjë marrëveshje se cilat do të jenë rregullat bazë për këtë përfshirje.

Nëse mendoni se jemi duke folur për njëri-tjetrin mbi punët dhe buxhetet, merreni në konsideratë ndarjen fetare. Njëra anë thotë "ndarje e kishës nga shteti" ndërsa tjetri flet për "rol legjitim fetar në terrenin publik". Secili kamp "‹"‹atëherë e sheh çështjen si të mbyllur dhe mund t'i japë vetes të drejtë të shmangë pretendimet e tjetrit.

Kushdo që hyn në këtë terren duhet ta bëjnë këtë me frikë dhe me të dridhura. Por disa gjëra duhet të jenë të qarta, dhe le të fillojmë me këtë: besimi Mormonit i Mitt Romneyt ose Jon Huntsmanit nuk duhet të jenë një çështje në këtë fushatë. Periudhë.

Në Shtetet e Bashkuara, ne nuk kemi analiza fetare për zyrë. Është e vërtetë se kjo dispozitë kushtetuese nuk e ndalon një votues të hedhë fletën e votimit për cilin ai apo ajo dëshiron ta votojë. Megjithatë, është e drejta e supozimi për qytetarët në një demokraci pluraliste.

Të gjithë amerikanët duhet të theksojnë minoritetet fetare sepse secili prej nesh është pjesë e njërit. Nëse Mormonizmi mund të vihet kundër Romneyt dhe Huntsmanit, atëherë të gjitha traditat të tjerëve - dhe, për jobesimtarët, mungesa e përkatësisë fetare të tyre - mund të vihen kundër tyre, gjithashtu. Ne e kemi rrahur këtë rrugë më parë. Kujtojnë polemikat e shëmtuara mbi katolicizmin, kur Al Smith dhe John F. Kennedy kërkuar presidencën. Ne nuk duhet të duam të përsërisim përvojat e 1928 apo 1960.

Por të thuash këtë nuk është e njësoj si të kesh thënë se feja duhet të përjashtohet nga politika. Testi duhet të jetë: Në çfarë mase pikëpamjet fetare të një kandidati do të ndikojnë në atë që ai ose ajo mund të bëjë në zyrë?

Shumë besime rrënjosur në një traditë (Lindja Virgjërore, se si një individ i mban ligjet e drejta, saktësisht se si dikush koncepton jetën e përtejme) nuk janë relevante në asnjë mënyrë direkte për të si një kandidat që do të qeverisë. Në rastin e Mormonizmit, ata që nuk pajtohen me parimet e tij fetare janë të lirë ta bëjnë këtë, por ata duhet të argumentojnë rreth tyre jashtë kufijve të një fushate politike.

Megjithatë, ka shumë pyetje - dhe jo vetëm lidhur me abortin - në të cilën angazhimet etike dhe morale që dalin nga besimi do të kenë një ndikim të drejtpërdrejtë në atë që kandidatët mund të bëjnë në detyrë. Ata duhet të argumentojnë për këtë. Pikëpamjet e mia për varfërinë, barazisë dhe drejtësisë sociale, për shembull, kanë qenë të ndikuar fuqishëm nga mendimi social katolik, profetët e Dhjatës së Vjetër dhe të drejtat civile të predikuesve. Konservatorët fetarë kanë arritur në bindje mjaft të ndryshme në shumë raste nga imi, pas reflektimit mbi besimin e tyre dhe traditat e tyre.

As ata nuk kanë të drejtë të përdorin shtetin për të imponuar pikëpamjet e tilla mbi baza fetare. Ky është thelbi i volitshëm pluralist. Por ne mund të bëjmë një rast fetar për ta në qoftë se ne dëshirojmë.

Kjo çon në një përfundim që filozofi Jean Bethke Elshtain ka arritur disa vite më parë: "Ndarja e kishës nga shteti është një gjë. Ndarja e fesë dhe politika është diçka tjetër krejt. Feja dhe politika rrjedhin para dhe mbrapa në shoqërinë civile amerikane gjatë gjithë kohës - gjithmonë kanë qenë kështu, gjithmonë do të jenë kështu."

Kjo është plotësisht e vërtetë. Gjithashtu nuk është aq e thjeshtë sa duket. Sepse nëse njerëzit fetarë në mënyrë të drejtë pretendojnë se besimi është një vend legjitim në jetën publike, ata duhet të pranojnë se publiku (përfshirë gazetarët) është i justifikuar plotësisht në argumentimin se si se besimi mund të ndikojë në atë se çfarë do të bëjë me pushtetin politik.

Njerëzit fetarë nuk mund ta kenë atë në të dy mënyrat: të pohojnë se besimi i tyre me të vërtetë ka rëndësi për angazhimin e tyre publik, dhe pastaj të insistojnë, kur është e përshtatshme, se feja është një çështje për të cilën askush nuk ka të drejtë të bëjë pyetje. Votuesit në veçanti kanë të drejtë të dinë se si prirjet filozofike të kandidatit formojnë qëndrimet e tij apo të saj ndaj lirisë fetare të jobesimtarëve, si dhe të besimtarëve.

Dhe këtu është pjesa më e vështirë: Ne të gjithë duhet të pyesim veten nëse ajo që ne pretendojmë të jetë dëgjim i zëri të besimit (apo Zotit), në fakt nuk mund të jetë asgjë më shumë se zëri i ideologjisë sonë apo zëri i partisë politike. Ne gjithashtu duhet të pyesim nëse kandidatët janë thjesht duke shfrytëzuar fenë për të mbledhur një pjesë të elektoratit në anën e tyre. Vështirësia e përgjigjes është për të dyja pyetjet - duke pasur parasysh gjeninë njerëzore për racionalizimin - mund të nxisë një përulje të caktuar që vjen e vështirë për shumicën prej nesh, dhe ndoshta, mbi të gjitha, për njerëzit që shkruajnë kolona opinionesh./Skënder Buçpapaj
-

We have embarked on yet another presidential campaign in which religion will play an important role without any agreement over what the ground rules for that engagement should be.

If you think we're talking past each other on jobs and budgets, consider the religious divide. One side says "separation of church and state" while the other speaks of "religion's legitimate role in the public square." Each camp then sees the question as closed and can get quite self-righteous in avoiding the other's claims.

Anyone who enters this terrain should do so with fear and trembling. But a few things ought to be clear, and let's start with this: The Mormon faith of Mitt Romney or Jon Huntsman should not be an issue in this campaign. Period.

In the United States, we have no religious tests for office. It's true that this constitutional provision does not prevent a voter from casting a ballot on any basis he or she wishes to use. Nonetheless, it's the right assumption for citizens in a pluralistic democracy.

All Americans ought to empathize with religious minorities because each of us is part of one. If Mormonism can be held against Romney and Huntsman, then everyone else's tradition "” and, for nonbelievers, their lack of religious affiliation "” can be held against them, too. We have gone down this road before. Recall the ugly controversy over Catholicism when Al Smith and John F. Kennedy sought the presidency. We shouldn't want to repeat the experiences of 1928 or 1960.

But to say this is not the same as saying that religion should be excluded from politics. The test should be: To what extent would a candidate's religious views affect what he or she might do in office?

Many beliefs rooted in a tradition (the Virgin Birth, how an individual keeps kosher laws, precisely how someone conceives the afterlife) are not relevant in any direct way to how a candidate would govern. In the case of Mormonism, those who disagree with its religious tenets are free to do so but they should argue about them outside the confines of a political campaign.

Yet there are many questions "” and not just concerning abortion "” on which the ethical and moral commitments that arise from faith would have a direct impact on what candidates might do in office. Those should be argued about. My own views on poverty, equality and social justice, for example, have been strongly influenced by Catholic social thought, the Old Testament prophets and the civil rights preachers. Religious conservatives have arrived at convictions quite different in many cases from mine, after reflection on their own faith and their traditions.

Neither they nor I have a right to use the state to impose such views on religious grounds. That's the essence of the pluralist bargain. But we can make a religious case for them if we wish.

This leads to a conclusion that the philosopher Jean Bethke Elshtain reached some years ago: "Separation of church and state is one thing. Separation of religion and politics is something else altogether. Religion and politics flow back and forth in American civil society all the time "” always have, always will."

That is entirely true. It's also not as simple as it sounds. For if religious people fairly claim that faith has a legitimate place in public life, they must accept that the public (including journalists) is fully justified in probing how that faith might influence what they would do with political power.

Religious people cannot have it both ways: to assert that their faith really matters to their public engagement, and then to insist, when it's convenient, that religion is a matter about which no one has a right to ask questions. Voters especially have a right to know how a candidate's philosophical leanings shape his or her attitudes toward the religious freedom of unbelievers as well as believers.

And here's the hardest part: We all have to ask ourselves whether what we claim to be hearing as the voice of faith (or of God) may in fact be nothing more than the voice of our ideology or political party. We should also ask whether candidates are merely exploiting religion to rally some part of the electorate to their side. The difficulty of answering both questions "” given the human genius for rationalization "” might encourage a certain humility that comes hard to most of us, and perhaps, above all, to people who write opinion columns.