Lajmi i mirë përsëri ka pasur një gjysmë jete më pak se 24 orë. Ashtu si lajmi nga Spanja i qetësoi tregjet bankare për vetëm disa orë, një rezultat zgjedhor grek që ishte aq i mirë sa mund të ketë qenë shpresuar nuk i mbajti mbi ujë tregjet qoftë edhe për një ditë. Nuk mund të ketë dëshmi më të qartë se strategjisë aktuale - të zotimit se sistemi evropian do të mbijetojë, të bërjes së minimumit të nevojshëm për të trajtuar çdo krizë ashtu si ajo vjen, dhe të zotimit në çdo moment për të ndërtuar një sistem që është i shëndoshë në afat të gjatë - i ka ikur koha.

As Grupi i 20 nuk ka të ngjarë të ndryshojë gjë kurrkund së afërmi. Ekonomitë e trazuara të Evropës do të kërkojnë të vënë më shumë theksin në rritjen, në normat e ulëta të interesit mbi borxhet e tyre zyrtare dhe në më shumë transfere. Gjermanët do të tregojnë simpati për qëllimin e reformës, por do të këmbëngulin që integrimi financiar të përkojë me integrimin politik, duke theksuar se askush nuk ofron një kartë krediti, pa ruajtur kontrollin mbi përdorimin e saj. Pjesa tjetër e botës do të shprehi zemërim ndaj dështimit të Evropës për të vepruar së bashku dhe do të kërkojë që të bëhet më shumë. Zyrtarët të bekuar me më shumë fuqi diplomatike sesa njohuri ekonomike apo kurajo do të prodhojnë një komunikatë duke shprehur një masë të kënaqësisë me hapat e ndërmarrë dhe duke mirëpritur dialogun e vazhdueshëm. E vetmja gjë e mirë është se pritjet janë aq të ulëta, sa kjo nuk ka gjasa t'i zhgënjejë tregjet shumë.

E vërteta për të ardhur keq është se debitorët evropiane dhe kreditorët kanë të dyja palët të drejtë. Huamarrësit janë të saktë kur thonë se asketizmi dhe zhvlerësimi i brendshëm asnjëherë nuk kanë qenë një strategji e suksesshme rritjeje, sigurisht jo kur partnerët kryesorë tregtarë kanë stagnuar. Në disa raste ku konsolidimi fiskal ka paraprirë rritjen, ata kanë përfshirë stanjacionin në lidhje me nivelet e mëparshme të të ardhurave (si në Irlandë dhe në Vendet Balltike) ose kërkesën e gjallë lidhur me eksportet e tronditura, rritjen e konkurrencës dhe koston e ulët të huamarrjes (shumë anëtarë të euros në vitet e fillimit). Huamarrësit kanë gjithashtu të drejtë të pretendojnë se edhe një ekonomi më parë e shëndoshë shpejt do të bëhet e sëmurë, nëse do të jetë e detyruar të veprojë për disa vite me normat e interesit sa më lart ritmeve të rritjes, siç është rasti në të gjithë Evropën Jugore. Përvoja tregon qartë se reforma strukturore, gjithmonë e vështirë, është më e vështirë kur ekonomia po kontraktohet dhe nuk ka sektorë për të absorbuar ata që janë shpërbërë nga reforma.

Ata që druhen nga institucionalizimi i integrimit financiar, pa integrimin e madh politike gjithashtu kanë të drejtë. Në një sistem të shëndoshë, ata me xhepa të thellë që duhet të veprojnë ose si huamarrës ose si garantues duhet të kenë kontroll mbi vendimet e huamarrjes. Një sistem ku unë marr hua dhe ti shpërblen është një recetë për shërim të paqëndrueshëm. Kjo është arsyeja pse ka kaq shumë diskutime për "obligacionet e euro-zonës" dhe sigurim të mbarë depozitave të Evropës duke u lidhur me integrimin më të thellë politik.

Por dy probleme qëndrojnë prapa referenca të buta për integrim më të madh. I pari është çështja se kush vërtet e ka kontrollin. Nëse vendimet janë vërtet për t'u marrë nga anëtarët e zonës euro, është shumë e qartë, sidomos pas zgjedhjeve franceze, se është njëfarë shumice apo edhe një mbështetje pluraliste për politikat e përgjegjëshme. Nëse ideja është se e ardhmja zonën së euros do të modelohet mbi Bankën Qendrore Evropiane, një fasadë evropiane ku ndiqen politikat gjermane - është hapur ndaj pyetjes nëse kjo do të apo duhet të jetë e pranueshme në të gjithë kontinentin.

Problemi i dytë është madhësia e transfertave që mund të përfshihen. Gjatë krizës së kursim-kredive amerikane, Jugperëndimi mori një transfer nga pjesa tjetër e vendit të barabartë me të paktën 20 për qind të GDP-së së rajonit. A ka një vullnet të vërtetë për të angazhuar transfere të mundshme të kësaj shkalle në Evropë? Ndoshta e gjithë kjo mund të zgjidhet, por me siguri nuk do të ndodhë shpejt.

Dhe jo të gjitha problemet mund të zgjidhen. Nuk është e sigurt se ripagimi i plotë e të gjitha borxheve sovrane të kontraktuar aktualisht, rritja e qëndrueshme për të gjithë, si dhe mbajtja në zonën e euros e të gjithë anëtarëve të saj do të provohet e realizueshme. Sektori privat është duke e bërë të qartë se ai e njeh këtë realitet të dhimbshëm. Edhe zyrtarët e sektori të planifikimit duhet ta njohin atë mirë. Jashtë Evropës, madje teksa udhëheqësit shpresoj për të mirë, ata kanë nevojë të planifikojnë për më të keqen, që të sigurojnë likuiditetin e duhur dhe e kërkesë në ekonomitë e tyre edhe nëse situata e Evropës përkeqësohet me shpejtësi. Ky fortifikim i Fondit Monetar Ndërkombëtar është një fillim; politikëbërësit duhet gjithashtu të marrin në konsideratë strategjitë kombëtare, financimin e tregtisë dhe rrjetet sociale të sigurisë.

Një kolaps i euro-zonës do të jetë një katastrofë ekonomike që mund të përcaktojë epokën tonë. Kjo perspektivë duhet të përqëndrohet në mendjet e të gjithëve në G-20 për veprim të menjëhershëm. Ata jashtë Evropës duhet t'i bindin evropianët se rregullat ndryshojnë kur aksionet rriten. Besueshmëri e Bankës Qendrore Evropiane do të thotë pak, nëse nuk ka më tek një monedhë të përbashkët.

Vendimi i drejtë paraprak dukej shumë më i rëndësishëm 24 orë para kolapsit të Lehman Brothers sesa 24 orë më pas. Tani është koha për shkurtime rrënjësore në normat zyrtare me të cilat kreditorët ngarkojnë sovranët evropianë; për një vullnet që të asistohen borxhet zyrtare, jo për të privilegjuar kreditorët privatë, por për të ofruar një perspektivë për ruajtjen sistematike; dhe për politikat ekspansioniste monetare në Evropë që parandalojnë deflacionin e për të inkurajuar rritje që mund të krijojnë vende pune si dhe mund ta zvogëlojnë borxhin. Vetëm nëse sistemi është ruajtur e ardhmja e saj mund të debatohet./Skënder Buçpapaj

-

Avoiding a global catastrophe

By Lawrence Summers, Published: June 18

Once again good news has had a half-life of less than 24 hours. Just as news of Spain's bank bailout rallied markets for only a few hours, a Greek election outcome that was as good as could have been hoped did not buoy markets for even a day. There could be no clearer evidence that the current strategy "” vowing that the European system will hold, doing the minimum needed to address each crisis as it comes, and pledging at every juncture to build a system that is sound in the long run "” has run its course.

Nor is the Group of 20 likely to change anything anytime soon. Europe's troubled economies will demand more emphasis on growth, lower interest rates on their official debts and more transfers. Germans will show sympathy with the goal of reform but will insist that financial integration coincide with political integration, noting that no one provides a credit card without maintaining control over its use. The rest of the world will express exasperation with Europe's failure to get its act together and demand that more be done. Officials blessed with more diplomatic ability than economic insight or courage will produce a communique expressing a measure of satisfaction with the steps underway and looking forward to continued dialogue. The only good thing is that expectations are so low, this is not likely to disappoint markets much.

The unfortunate truth is that European debtors and creditors are both right. The borrowers are correct that austerity and internal devaluation have never been a successful growth strategy, certainly not when major trading partners are stagnating. In the few cases where fiscal consolidation has preceded growth, they have involved stagnation relative to previous levels of income (as in Ireland and the Baltics) or buoyant demand associated with surging exports, increasing competitiveness and low borrowing costs (many euro members in the early years). The borrowers are also right to claim that even a previously healthy economy will quickly become sick if forced to operate for several years with interest rates far above growth rates, as is the case across Southern Europe. Experience clearly shows that structural reform, always difficult, is harder when an economy is contracting and there is no sector to absorb those displaced by reform.

Those chary of institutionalizing financial integration without major political integration also are right. In a sound system, those with deep pockets who must act as either borrowers or guarantors must have control over borrowing decisions. A system where I borrow and you repay is a prescription for unsustainable profligacy. This is why there is so much discussion of "euro-zone bonds" and Europe-wide deposit insurance being linked with much deeper political integration.

But two problems lie behind the soft references to greater integration. The first is the question of who really has control. If decisions are genuinely to be made by members of the euro zone, it is far from clear, especially after the French election, that there is any kind of majority or even plurality support for responsible policies. If the idea is that the euro zone's future will be modeled on the European Central Bank "” a European facade behind which Teutonic policies are pursued "” it is open to question whether this will or should be acceptable across the continent.

The second problem is the magnitude of the transfers that could be involved. During the U.S. savings-and-loan crisis, the Southwest received a transfer from the rest of the country equal to at least 20 percent of the region's GDP. Is there a real willingness to commit to potential transfers of this scale in Europe? Maybe all of this can be resolved, but surely it will not happen quickly.

And not all problems can be solved. It is not certain that the full repayment of all currently contracted sovereign debts, sustainable growth for all, and the euro zone retaining all of its members will prove feasible. The private sector is making clear that it recognizes this painful reality. Official-sector planning needs to recognize it as well. Outside Europe, even as leaders hope for the best they need to plan for the worst, ensuring adequate liquidity and demand in their economies even if Europe's situation deteriorates rapidly. The fortification of the International Monetary Fund is a start; policymakers also need to consider national strategies, trade finance and social safety nets.

A euro-zone collapse would be an economic disaster that might define our era. That prospect must focus the minds of all at the G-20 on immediate action. Those outside Europe must persuade Europeans that the rules change when the stakes rise. The European Central Bank's credibility will mean little if there is no longer a common currency.

Setting the right precedent seemed much more important 24 hours before Lehman Brothers' collapse than 24 hours afterward. Now is the time for radical cuts in the rates official creditors charge European sovereigns; for a willingness to subordinate official debts, not to privilege private creditors but to offer a prospect for systemic preservation; and for expansionary monetary policies in Europe that prevent deflation and encourage the growth that can create jobs and reduce debt. Only if the system is preserved can its future be debated.