Garnitura e re e pushtetit në Serbi, që ka për president të ri
ish-zëvendëskryeministrin e Sllobodan Millosheviçit, dhe për kryeministër të ri
ish-zëdhënësin e Sllobodan Millosheviçit, duhet të kishte nxitur një program të
ri qëndrimi, reflektimi dhe reagimi në Tiranë dhe në Prishtinë. Në Tiranë, ku
duket vazhdon inercia e autosugjestionit se do të kenë përfilljen e Serbisë,
dhe në Prishtinë, ku duket se vazhdon letargjia e autosugjestioni se mund të
rrinë të qetë përderisa në fushën e betejës është SHBA dhe NATO, nuk ka shenja
deri tani se janë përgatitur apo po përgatiten për valën e re të tensioneve, që
pritet të përhapë në Kosovë dhe rreth Kosovës garnitura e re e pushtetit në
Serbi. Presidenti i sapo zgjedhur serb, Tomislav Nikoliç afishoi në 19 korrik
platformën e tij të re tensiongritëse për Kosovën. Ajo përmbledh tre drejtime
të rëndësishme, të cilat në çdo analizë politike dhe diplomatike rezultojnë të
tilla, që kërkojnë qëndrim dhe reagim, si nga Tirana, ashtu dhe nga Prishtina.
Naivitetet diplomatike se duhet t'i jepet kohë presidentit Nikoliç apo
kryeministrit Daçiç të tregojnë vetëpërmbajtjen, që zakonisht diktojnë postet
ekzekutive, tingëllojnë si një justifikim për largim nga detyrimi i syçeltësisë
ndaj kthesave negative, që mund të shkaktojnë kalorësit e vjetër të
radikalizmit serb, të cilët tani, pas 12 vjetësh të të ashtuquajturit
revolucion demokratik serb, rimorën plotësisht pushtetin në Beograd. Drejtimi i
parë i platformës së presidentit të ri serb për Kosovën është rishikimi i
marrëveshjeve të arritura deri tani nga bisedimet e qeverisë së Beogradit me
qeverinë e Prishtinës, me ndërmjetësimin dhe drejtimin e Bashkimit Europian.
Nikoliç, i cili i vuri në dyshim të gjitha, me pretekstin se janë në dëm të
Serbisë, u shpreh qartë se ai do t'i rishikojë ato, që do të thotë se nuk do
t'i zbatojë dhe do t'i çvleftësojë marrëveshjet e arritura mes qeverisë së
ish-presidentit Tadiç dhe qeverisë së kryeministrit Hashim Thaçi.
Në këtë
mënyrë, presidenti serb kërkon të kthejë mbrapa gjendjen e marrëdhënieve mes
Serbisë dhe Kosovës, në periudhën kur nuk ishte arritur asnjë marrëveshje
teknike, që nga kadastra e targat e deri tek menaxhimi i integruar i kufijve.
Presidenti i ri prish kështu një rrugë të ndërtuar me aq mundim në procesin e
normalizimit të marrëdhënieve Serbi-Kosovë. Ai hedh poshtë një paketë
marrëveshjesh ndërkombëtare dhe një produkt diplomatik, i cili, ndonëse nuk la
plotësisht të kënaqur as palën serbe dhe as palën shqiptare, ishte një hap dhe
një shkallëzim pozitiv dhe gradual drejt normalizimit të marrëdhënieve mes dy
shteteve fqinj. Sfida e presidentit të i ri Nikoliç nuk ka të bëjë vetëm me
ish-rivalin e tij politik, ish-presidentin Boris Tadiç, dhe as vetëm me armikun
e tij të deklaruar, që është populli shqiptar i Kosovës. Ajo ka të bëjë direkt
me Bashkimin Europian, diplomacia e të cilit është organizatorja dhe mediatorja
e bisedimeve diplomatike Serbi-Kosovë dhe arkitektja e atyre marrëveshjeve të
vështira, të arritura me një mund diplomatik mbinormal. Duke goditur dhe zhvleftësuar marrëveshjet e arritura mes Serbisë dhe Kosovës, ai i adreson një
goditje jo vetëm veprës, por edhe rolit të Bashkimit Europian në Kosovë dhe në
Ballkan, si dhe vetë BE si organizatë. Ai akuzoi BE-në se ka mbajtur anën e
Kosovës në bisedimet, dhe deklaroi se në të gjitha çështjet e diskutuara kishte
patur dy palë kundër palës serbe.
Drejtimi i dytë i platformës së rrezikshme
strategjike të presidentit të ri serb për Kosovën ka të bëjë me paralajmërimin
dhe tezën e re të tij se në bisedimet mes Serbisë dhe Kosovës duhet të
përfshihet edhe OKB-ja. Teza e futjes së OKB-së në formatin e bisedimeve të
deritanishme mes Serbisë dhe Kosovës, që janë zhvilluar me ndërmjetësimin e
BE-së synon që të bllokojë dhe acarojë situatën mes dy shteteve fqinj dhe të
mënjanojë Bashkimin Europian. Presidenti i ri i Serbisë me siguri duhet ta dijë
se ka qenë pikërisht OKB, me rezolutën e saj të tetorit të viti 2010, që
mandatoi Bashkimin Europian të drejtojë bisedimet mes Serbisë dhe Kosovës. Por
ai e neglizhon me dashje këtë dhe parashtron kërkesën që OKB të futet si
pjesëmarrëse në bisedimet. Plotësimi i kësaj kërkese do të hapte një rreth të
ri vicioz sepse do të kërkonte një rezolutë tjetër të OKB, një seri tjetër
tratativash e marrëveshjesh me shtetet kryesore të Këshillit të Sigurimit, etj.
Objektivi i tij është që duke kërkuar përfshirjen e OKB në bisedime, të hapet
rruga dhe mundësia që në këto bisedime të përfshihet edhe Rusia. Kjo kërkesë e
Nikoliçit është një truk politik dhe diplomatik për t'i krijuar Rusisë hapësirë
më të madhe ndikimi në Ballkan dhe në punët ballkanike.
Nuk është e habitshme
kjo strategji e Nikoliçit, i cili në vitin 2008, kur u zgjodh kryetar i
parlamentit të Serbisë bëri deklaratën e famshme publike se për Serbinë është
më mirë të bëhet gubernë e Rusisë se sa anëtare e Bashkimit Europian. Dhe në
maj të viti 2012, sapo u zgjodh president, vizitën e parë e bëri në Moskë.
Drejtimi i tretë dhe më alarmues i platformës së presidentit të ri Nikoliç
është kërcënimi i tij i hapur për luftë ndaj Kosovës. I pyetur në cilësinë e
komandantit të përgjithshëm të forcave të armatosura të Serbisë, ai deklaroi
se: "Nëse dikush sulmon Kosovën e Veriut duke përdorur forcën, a nuk do të
duhet ta konsiderojnë ata se Serbia mund të përdorë forcën për ta marrë Kosovën
përsëri?" Ky qëndrim paraqet një Nikoliç, i cili nuk ka pritur as edhe pak që
të bëjë retushin e tij elektoral dhe që rikthehet tek thelbi i tij radikal
nacionalist.
Recidivizmi i drejtuesve të rij të Serbisë është një zhvillim që
duhej të ishte parashikuar dhe pritej. Kërcënimi i tij duhet marrë seriozisht
edhe në Tiranë, edhe në Prishtinë. Duhet marrë seriozisht sepse ai është
presidenti i shtetit dhe në kërcënimin e tij doli me uniformën e
kryekomandantit të forcave të armatosura të Serbisë. Duhet marrë seriozisht
sepse ai ka njësoj si vetja edhe kryeministrin e ri të Serbisë, kryetarin e
Partisë Socialiste të Millosheviçit, Ivica Daçiç. Si presidenti i ri, ashtu dhe
kryeministri i ri, e ndjejnë humbjen e Kosovës si humbje personale dhe ata,
nëse u krijohet hapësirë, janë gati të ndërmarrin çdo aventurë për riparimin e
kësaj humbjeje personale. Kërcënimi duhet marrë seriozisht sepse detyra e
mbrojtjes së Kosovës i takon në radhë të parë qeverisë, parlamentit,
institucioneve dhe popullit të Kosovës. Përgjegjësia dhe barra që ka mbajtur
dhe mban KFOR-i dhe BE për integritetin dhe sovranitetin e Kosovës janë punë e
atyre organizatave dhe nuk duhet lejuar mentaliteti se shqiptaret nuk kanë
detyra për të kryer në fushën e mbrojtjes së vendit në situatat e reja.
Kërcënimi
duhet marrë seriozisht edhe në Tiranë, ku i takon qeverisë, parlamentit dhe
institucioneve të sigurisë, që të jenë në gatishmërinë e mbrojtjes së një
interesi madhor jetik e kombëtar, siç është pavarësia e Kosovës. Duhet të marrë
fund ajo gjendje, ku drejtuesit e qeverisë dhe të diplomacisë shqiptare struken
pas formulave të të ashtuquajturit moderim, dhe të mos vazhdohet me paaftësinë
dhe paguximin për t'iu përgjigjur zhvillimeve dhe qëndrimeve të reja negative
në Beograd. Udhëheqësit e qeverisë dhe të diplomacisë në Tiranë nuk duhet të
mallëngjehen aq shumë nga telefonatat e urimit që vijnë nga Beogradi sepse ato
janë pupla për fëmijë, për të larguar vëmendjen nga trompetet dhe topat e
luftës diplomatike dhe reale, që po përgatisin kundër Kosovës presidenti dhe
kryeministri i ri në Beograd. Me garniturën e re recidiviste në Serbi duhet
pritur një keqësim i mëtejshëm i situatave në Mitrovicë, në Kosovë dhe në
Ballkan. Qeveria dhe diplomacia shqiptare duhet të zgjohen dhe të kuptojnë se
ka ndryshim të situatave në Beograd dhe se nuk mund të sillen me Nikoliçin
njësoj si me Xhinxhiçin apo edhe me Tadiçin.