Çfarëdo që të ndodhë në zgjedhjet amerikane dhe në krizën e euros, vjeshta e vitit 2012 mund të hyjë në histori si një moment i rëndësishëm i shekullit të 21të - një sezon politik që mund edhe të jetë transformues më shumë se trazirat financiare që filluan me falimentimin e Vëllezërve Lehman katër vjet më parë. Emërimi i Paul Ryan për biletën republikane do të thotë se votuesit amerikanë do të ndjehen të detyruar për të bërë një zgjedhje radikale mes dy vizioneve shumë të ndryshme ndaj qeverisë dhe tregut, në fakt ndaj gjithë strukturës së politikës dhe ekonomisë në një shtet modern kapitalist. Zgjedhja me të cilën përballet Evropa në disa muajt e ardhshëm - duke filluar më 12 shtator me zgjedhjet holandeze dhe me vendimin e gjykatës gjermane për financimet shpëtuese evropiane - është në disa mënyra edhe më dramatike: Kjo nuk është vetëm në lidhje me rolin e qeverisë, por për vetë ekzistencën e shtetit-komb.

Por këto vendime vërtet duhet të jenë aq radikale? Është e modës të shpallim se e ardhmja është një çështje e së zezës dhe e së bardhës: qeveri më të madhe apo tregje më të lira, pavarësi kombëtare apo një supërshtet Evropian. Por këto mospajtime ekstreme nuk kanë kuptim. Mësimi i qartë nga kriza e vitit 2008, ishte që tregjet dhe qeveritë mund edhe të bëjnë gabime katastrofale - e për këtë arsye mekanizmat e reja të kontrolleve dhe balancave midis politikës e ekonomisë janë të nevojshme. Mësimi i dytë i dukshëm i krizës ishte se problemet ekonomike injorojnë kufijtë kombëtarë dhe për këtë arsye mekanizmat gjithnjë e më komplekse për bashkëpunim ndërkombëtar janë të nevojshme në një ekonomi të globalizuar.

Duke pasur parasysh rëndësinë historike të vendimeve që do të merren këtë vjeshtë në të dyja anët e Atlantikut, do të jetë tragjike nëse çështjet komplekse të tilla si roli i qeverisë ose e ardhmja e Evropës të reduktohen në zgjedhje të tejthjeshtëzuara mes alternativave të polarizuara.
Në SHBA, emërimi i Ryan ka mbushur tashmë eterin me pretendimet për guximin e pranimit se shpenzimet qeveritare dhe deficitet janë të paqëndrueshme dhe kërkojnë shkurtime janë drastike. Por këto pretendime janë në rastin më të mirë gjysmë të vërteta. Është e vërtetë se shpenzimet e qeverisë amerikane po rriten pashmangshmërisht dhe se vetëm një pjesë e buxhetit vërtet i kushtohet kësaj tendence - rritjes eksponenciale të kostove të Medicare. Nuk vjen prej kësaj, megjithatë, që SHBA është e kërcënuar me falimentimin kombëtar. Dhe edhe në qoftë falimentimit ishte në horizont, reduktimet radikale në Medicare ose të drejtat e tjera të qeverisë nuk do të jetë e nevojshme në mënyrë të pashmangshme për të sjellë deficitin dhe borxhet e qeverisë nën kontroll.

E vërteta është se qeveria amerikane mund të vazhdojë të financojë deficitin për vitet e ardhshme pa kosto për gjeneratat e ardhshme për shkak se ekonomia mbetet kaq e dobët sa që Bordi Federal i Rezervaqve mund të shtypë të holla, pa nxitur inflacionin - dhe sapo ekonomia të fillojë në rritje të fortë të mjaftueshme për të krijuar inflacion, një pjesë e madhe e deficiteve automatikisht do të zhduket. Por çfarë do të bëhet për një periudhë afatgjatë, kur deficitet e tepruara qeveritare me siguri do të shndërrohen në problem? Në këtë pikë, rritja e paqëndrueshme e Medicare mund të trajtohet në katër mënyra të ndryshme: nëpërmjet reduktimit të së drejtës së qeverisë për kujdesin shëndetësor dhe duke e zëvendësuar atë me sigurim privat; duke rritur taksat për të paguar për shpenzimet mjekësore në rritje; nga forcimi i kontrolleve të çmimeve në spitalet, mjekët dhe kompanitë farmaceutike; ose duke ulur kostot rregullatore të zhvillimit të barnave dhe të shkollimit të mjekëve. Kombinime të ndryshme të këtyre katër qasjeve nuk janë të mundshme vetëm në teori, por janë duke u zbatuar në praktikë në të gjitha vendet e OECD.

Megjithatë politikanët janë vlerësuar rëndom për "ndershmëri" dhe "guxim", kur ata në mënyrë të gabuar thonë se vetëm një prej këtyre opsioneve - privatizon Medicare ose ashpërson rritjen e taksave - është përgjigja e pashmangshme.

Trill i njëjtë për tejthjeshtëzim (banalizim) mund të shihet në përgjigjen e Evropës ndaj krizës së euros. Udhëheqësit evropianë tani pothuajse njëzëri pohojnë se për të shmangur një ndarje prej euros, "nuk ka alternativë" ndaj vendosjes së rregullave më të forta fiskale të modeluara në reformat e fundit në kushtetutën gjermane. Votuesve evropiane iu është ofruar gjithsesi një zgjedhje radikale e tipit Hobson: ose të braktisë aspiratat evropiane ose të pranojë depresionin afatgjatë ekonomik dhe një humbje poshtëruese të sovranitetit kombëtar.
Kohët e fundit, megjithatë, politika evropiane duket të jetë në ndryshim. Teksa përgatiten për zgjedhjet e muajit të ardhshëm, politikanët në Itali, Francë, Spanjë dhe Greqi, dhe madje disa në Holandë, janë duke pranuar se ka më opsione pak radikale - dhe më të ndjeshëme - se thjesht pranimi ose refuzimi i kërkesave shtrënguese të Gjermanisë.

Shumica e udhëheqësve të BE-së tani këmbëngulin se shtrëngimi fiskale do të punojë vetëm në qoftë se kundërbalancohet me më shumë radikalizim monetar të lehtësuar nga ana e Bankës Qendrore Evropiane. Edhe më e rëndësishme, liderët në Francë dhe Itali kanë filluar të pranojnë parimin e bashkimit fiskal dhe politik, por duke shtuar një kusht vendimtar që deri tani ka qenë humbur nga debati. Kontrolli kolektiv evropiane mbi politikat kombëtare fiskale, i kërkuar nga Gjermania, do të jetë i pranueshëm nëse - dhe vetëm nëse - kjo është balancuar nga përgjegjësia kolektive për barrën e borxhit kombëtar, të cilën Angela Merkel ka refuzuar deri më tani për ta diskutuar. Kjo qasje më komplekse dhe e balancuar për integrimin fiskal mund të lejojë euron për të mbijetuar pa dënuar Evropën me një dekadë depresioni.

Nëse një proces i tillë i nuancuar jetë i pranueshëm për politikën dhe opinionin gjerma,n kjo mbetet e paqartë, çka është arsyeja pse një konfrontim mes Gjermanisë dhe vendeve të Mesdheut me siguri pritet në vjeshtë. Në Berlin si në Uashington, moda për radikalizëm të tejthjeshtëzuar ka marrë hov në të menduarit si politik dhe ekonomik - një ironi tragjike kur problemet globale janë qartësisht më komplekse se kurrë më parë.

(Anatole Kaletsky është një gazetar dhe ekonomist me bazë në Mbretërinë e Bashkuar. Ai ka shkruar që nga viti 1976 për The Economist, Financial Times dhe The Times e Londrës përpara se të bashkohet me Reuters dhe International Herald Tribune në vitin 2012.)/Përktheu: Skënder Buçpapaj
--
Reject the politics of oversimplification

Wed, Aug 15 2012


By Anatole Kaletsky

Whatever happens in the U.S. election and the euro crisis, the autumn of 2012 may go down in history as a pivotal moment of the early 21st century - a political season that may even be more transformational than the financial upheavals that started with the bankruptcy of Lehman Brothers four years ago. Paul Ryan's nomination to the Republican ticket means American voters will feel forced to make a radical choice between two very different visions of the government and the market, in fact of the whole structure of politics and economics in a modern capitalist state. The choice facing Europe in the next few months - starting on September 12 with the Dutch elections and the German court decision on European bailouts - is in some ways even more dramatic: It is not just about the role of government, but about the very existence of the nation-state.

But do these decisions really need to be so radical? It is fashionable to proclaim that the future is a matter of black and white: bigger government or freer markets, national independence or a European superstate. But these extreme dichotomies do not make sense. The clearest lesson from the 2008 crisis was that markets and governments can both make disastrous mistakes - and therefore that new mechanisms of checks and balances between politics and economics are required. The second obvious lesson of the crisis was that economic problems ignore national borders and therefore that ever more complex mechanisms for international cooperation are needed in a globalized economy.

Given the historic importance of the decisions that have to be made this autumn on both sides of the Atlantic, it will be tragic if complex issues such as the role of government or the future of Europe are reduced to oversimplified choices between polarized alternatives.

In the U.S., the Ryan nomination has already filled the airwaves with claims about the courage of acknowledging that government spending and deficits are unsustainable and demand drastic cuts. But these claims are at best half-truths. It is true that U.S. government spending is rising inexorably and that only one part of the budget really matters in driving this trend - the exponential growth of Medicare costs. It does not follow from this, however, that the U.S. is threatened with national bankruptcy. And even if bankruptcy were on the horizon, radical reductions in Medicare or other government entitlements would not be inevitably needed to bring government deficits and debts under control.

The truth is that the U.S. government can continue to finance deficits for the next few years at no cost to future generations because the economy remains so weak that the Federal Reserve Board can print money without fueling inflation - and once the economy starts growing strongly enough to create inflation, a large part of the deficits will automatically disappear. But what about the long term, when excessive government deficits will surely become a problem? At that point, the unsustainable growth of Medicare spending can be tackled in four different ways: by reducing eligibility for government healthcare and replacing it with private insurance; by raising taxes to pay for rising medical costs; by tightening price controls on hospitals, doctors and pharmaceutical companies; or by lowering the regulatory costs of drug development and of training doctors. Many different combinations of these four approaches are not just possible in theory, but are being applied in practice in all OECD countries.

Yet politicians are habitually praised for "honesty" and "courage" when they falsely claim that only one of these options - whether privatizing Medicare or sharply raising taxes ­- is the inevitable answer.

The same fad for oversimplification can be seen in Europe's response to the euro crisis. European leaders now almost unanimously claim that to avoid a breakup of the euro, "there is no alternative" to abiding by much tighter fiscal rules modeled on recent reforms in the German constitution. European voters have therefore been offered a radical Hobson's choice: either abandon European aspirations or accept long-term economic depression and a humiliating loss of national sovereignty.

Recently, however, European politics appear to be shifting. As they prepare for next month's elections, politicians in Italy, France, Spain and Greece, and even some in the Netherlands, are recognizing that there are less radical - and more sensible - options than simply accepting or rejecting Germany's austerity demands.

Most EU leaders now insist that fiscal tightening will only work if counterbalanced by much more radical monetary easing by the European Central Bank. Even more important, leaders in France and Italy are starting to accept the principle of fiscal and political union, but adding a crucial condition that has so far been missing from the debate. Collective European control over national fiscal policies, as demanded by Germany, will be acceptable if - and only if - it is balanced by collective responsibility for national debt burdens, which Angela Merkel has thus far refused to discuss. This more complex and balanced approach to fiscal integration could allow the euro to survive without condemning Europe to a decade of depression.

Whether such a nuanced approach will be acceptable to German political and public opinion remains unclear, which is why a confrontation between Germany and the Mediterranean countries probably lies ahead in the autumn. In Berlin as in Washington, the fashion for oversimplified radicalism has taken hold in both economic and political thinking - a tragic irony when global problems are clearly more complex than ever before.

(Anatole Kaletsky is a journalist and economist based in the United Kingdom. He has written since 1976 for The Economist, The Financial Times and The Times of London before joining Reuters and The International Herald Tribune in 2012.)