Çfarë po ndodh në Kajro dhe Bengazi duket të jetë një rast i oportunizmit
politik - jo, jo nga Mitt Romney, edhe pse pati diçka të ngjashme të mërkurën -
por nga ekstremistët salafistë islamikë të cilët janë të pakënaqur me suksesin
që partitë më të moderuara islamike dhe laike në Egjipt dhe Libi kanë pasur në
krijimin e mbështetjes politike.
Ne jemi ende në atë që unë doja ta quaj "mjegulla e revolucionit" në
të dy vendet, ku është e vështirë të dish me siguri se çfarë po ndodh dhe kush
përfiton, kështu që raportimi im vjen me një paralajmërim nga terreni. Por në
bazë të bisedave me burimet që ishin në rrugë të martën në mes të demonstratës
së Kajros dhe të cilët kanë ndjekur ngjarjet në Libi nga afër, është e mundur
të hyj pak në këtë mjegull dhe të ofroj disa analiza themelore:
Së pari, situata në Kajro: Parulla në arabisht të protestuesve që lëvizin në
drejtim të ambasadës amerikane të vetidentifikuar si anëtarë të Partisë Dritë
dhe Partisë Al-Asala, dy grupet kryesore salafiste që kanë garuar në zgjedhjet
egjiptiane. Salafistët, emri i të cilit shënon respekt për
"paraardhësit" islamikë të kohës së Profetit Muhamed, janë më
konservatore dhe më pak pragmatike se Vëllazëria Myslimane, tani në pushtet
Egjiptin.
Një analist i cili ishte në mes të asaj turme të martën më tha se ai mendon që
demonstruesit salafistë ishin duke përdorur pretekstin e një filmi amerikan të
supozuar anti-islamik për të dërguar dy mesazhe: I pari ishte padyshim
anti-amerikanizmi, i cili është i fuqishëm në Egjipt e sotëm; mesazhi i dytë
dhe më interesant ishte një sfidë nga salafistët për rivalët e tyre në qeverinë
e Vëllazërisë Myslimane të Presidentit Mohamed Morsi.
Siç ndodh aq shpesh rasti në revolucionet, trazira e Kajros duket të jetë
pjesërisht një rast i radikalëve që duan të minojnë një parti më të moderuar
qeverisëse. Kërcënimi e demonstruesve salafistë u shtua nga huliganë të
dhunshëm, të cilët janë përshkruar shpesh si tifozë futbolli, por gjithnjë e më
shumë janë anarkistë pezmatues.
Një proces i ngjashëm i manovrimeve post-revolucionare po ndodh në Libi, dhe
kjo tragjikisht çoi të martën në vdekjen e Ambasadorit Christopher J. Stevens
dhe tre amerikanëve të tjerë. Sulmi i salafistëve në konsullatën amerikane në
Bengazi në fillim dukej të ishte një "kopje" si sulmi në Kajro, por
zyrtarët amerikanë thanë se mund të ketë qenë planifikuar nga ekstremistët e
lidhur me al-Kaedën. Ata u mbështetën nga një milici e mirë-armatosur islamike.
Mëria e tyre, përsëri, është e përzier në mes të një baze anti-amerikanizmi
(fatkeqësisht, gjithmonë një pikënisje në rajon) dhe një sfidë ndaj
kryeministrit Abdurraheem el-Keib dhe partive sekulariste që janë shtylla
kurrizore e qeverisë së re të Libisë.
A ka Amerika një interes në luftën e brendshme që po ndodh në këto vende ende
duke u dridhur nga kryengritjet arabe? Sigurisht që po, sidomos kur ambasadat e
SHBA janë objektivat e protestuesve dhe diplomatët amerikanë vriten. Por kjo
nuk është me të vërtetë për Amerikën: Është për fraksionet që luftojnë për
pushtet në një situatë fluide politike.
Fatkeqësisht, konfiskimi i ambasadës amerikane në Teheran në vitin 1979 është
një paralele e prirur. Kjo ishte puna e një grupi "nxënësish" të
ekstremistëve iranianë, të cilët ishin të pakënaqur që Qeveria
post-revolucionare e Ayatollah Khomeinit nuk ishte provuar mjaft radikale. Ata
e kapën revolucionin, kur morën kontrollin e ambasadës. Mësimi i kësaj
fatkeqësie është se autoritetet lokale të sigurisë duhet shpejt të rivendosin
rendin - dhe në qoftë se ata nuk mund ose nuk duan, atëherë amerikanët duhet të
shmangen nga rruga e rrezikshme.
Gjithashtu shqetësuese është lidhja midis salafistëve (posterat e të cilëve në
mënyrë shqetësuese paraqiten në lagjet e Kajros pranë Heliopolis që janë të
populluara nga ushtarakët) dhe krahut më të dhunshëm "takfiri", i
cili beson se është e lejuar të vrasësh femohuesit e myslimanëvë dhe ka lidhje
me al-Kaedën . Takfirët urrejnë Vëllazërinë Myslimane në pushtet, në qoftë se
kjo gjen ndonjë ngushëllim.
Ekuilibri delikat politik në Egjipt dhe Libi përbën retorikën e çorientuar të
fushatës së Romneyt, kandidatit republikan presidencial, sidomos për të ardhur
keq. Komentet e tij e bëjnë më shumë këtë krizë "për Amerikën" se ajo
duhet të jetë.
Le të kthehemi te shkaktarët kryesorë për këto ngjarje: Është suksesi i qeverive
njëfarësoj joekstremiste (unë nuk do i quaj "të moderuara") në Egjipt
dhe Libi në konsolidimin e pushtetit, dhe zemërimi i salafistëve më radikalë
ndaj këtij suksesi. Morsi, për shembull, ka fituar tashmë premtime për
mbështetje financiare në miliarda nga Arabia Saudite dhe Katari. Arabët e
Gjirit janë duke bërë një bast se gjatë vitit të ardhshëm, Morsi mund të
stabilizojë Egjiptin dhe do të bëjë që ekonomia lëvizë përpara. Përkundër
ngjarjeve tragjike të së martës, Shtetet e Bashkuara duhet të bëjnë të njëjtin
bast.
-
In Egypt and Libya, radicals are jockeying for power
By David Ignatius, Published: September 12
What's happening in Cairo and Benghazi appears to be a case of political
opportunism "” no, not by Mitt Romney, though there was some of that Wednesday "”
but by Salafist Islamic extremists who are unhappy with the success that more
moderate Islamist and secularist parties in Egypt and Libya have had in
building political support.
We're still in what I like to call the "fog of revolution" in both countries,
where it's hard to know for sure what's happening and who benefits, so my
reporting comes with a basic caveat. But based on conversations with sources
who were on the streets Tuesday in the midst of the Cairo demonstration and who
have been following events in Libya closely, it's possible to pierce the fog a
bit and offer some basic analysis:
First, the situation in Cairo: The Arabic banners of the protesters moving
toward the U.S. Embassy identified them as members of the Nour Partyand the
al-Asala Party, the two leading Salafist groups that have competed in the
Egyptian elections. The Salafists, whose name connotes respect for the Islamic
"ancestors" of the prophet Mohammed's time, are more conservative and less pragmatic
than the Muslim Brotherhood, now ruling Egypt.
An analyst who was in the midst of that crowd Tuesday told me that he thinks
the Salafist demonstrators were using the pretext of a supposedly anti-Islamic
American film to send two messages: The first was obviously anti-Americanism,
which is potent in today's Egypt; the second and more interesting message was a
challenge by the Salafists to their rivals in the Muslim Brotherhood government
of President Mohamed Morsi.
As is so often the case in
revolutions, the Cairo uproar appears to be partly a case of radicals wanting
to undermine a more moderate governing party. The Salafist demonstrators'
threat was augmented by violent hooligans, who are often described as soccer
fans but increasingly are inflammatory anarchists.
A similar process of post-revolutionary jockeying is going on in Libya, and it
tragically led to the death Tuesday of Ambassador Christopher J. Stevens and
three other Americans. The Salafists' assault on the U.S. consulate in Benghazi
at first appeared to be a "copycat" attack like the one in Cairo, but U.S.
officials said it may have been planned by extremists linked to al-Qaeda. They
were augmented by a well-armed Islamic militia. Their anger, again, is mixed
between a baseline anti-Americanism (sadly, always a draw in the region) and a
challenge to Prime Minister Abdurraheem el-Keib and the secularist parties that
are the backbone of the new Libyan government.
Does
America have an interest in the internal fights taking place in these countries
still quaking from the Arab uprisings? Of course it does, especially when U.S.
embassies are targets of protesters and U.S. diplomats get killed in the
crossfire. But this isn't really
about America: It's about factions battling for power in a fluid political
situation.
Unfortunately,
the seizure of the U.S. Embassy in Tehran in 1979 is an apt parallel. That was
the work of a group of extremist Iranian "students" who were unhappy that the
post-revolutionary government of Ayatollah Khomeini wasn't proving radical
enough. They captured the revolution when they seized the embassy. The lesson
of that disaster is that local security authorities must quickly restore order
"” and if they can't or won't, then Americans must move out of harm's way.
Also worrisome is the link between Salafists (whose posters worryingly appear
in Cairo neighborhoods near Heliopolis that are populated by members of the
military) and the more violent "takfiri" wing, which believes it's permissible
to kill apostate Muslims and has links with al-Qaeda. The takfiris hate the
ruling Muslim Brotherhood, if that's any consolation.
The delicate political balance in
Egypt and Libya makes the blunderbuss campaign rhetoric of Romney, the
Republican presidential candidate, especially unfortunate. His comments make
this crisis more "about America" than it needs to be.
Let's return to the main trigger for these events: It's the success of the
tolerably non-extremist (I won't say "moderate") governments in Egypt and Libya
in consolidating power, and the anger of the more radical Salafists at this
success. Morsi, for example, has just won pledges of billions in financial
support from Saudi Arabia and Qatar. The Gulf Arabs are making a bet that over
the next year, Morsi can stabilize Egypt and get the economy moving again. Despite
Tuesday's tragic events, the United States should make the same bet.
davidignatius@washpost.com
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
