E Enjte, 03.28.2024, 11:19am (GMT+1)

Ballina Linqe Stafi Kontakt
 
 
::| Fjala:       [Advance Search]  
 
Gjithë lajmet  
LAJMI I FUNDIT
OPINONE-EDITORIALE
ZVICRA
INTERVISTË-PRESS
SHQIPTARËT
LAJME NDËRKOMBËTARE
POLITIKË
DIASPORA NË ZVICËR DHE BOTË
PERSONAZH
ART KULTURË
DOSSIER
KËNDI I SHKRIMTARIT
HOLLYWOOD
AFORIZMA
GOSSIPE
SPORT
::| Newsletter
Emri juaj:
Emaili juaj:
 
 



 
OPINONE-EDITORIALE
 
THYEJI TË GJITHA RREGULLAT
Nga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times

E Enjte, 01.24.2013, 11:08am (GMT+1)




Së pari, urimet dhe ngushëllimet e mia për John Kerryn që u propozua të jetë sekretar i ardhshëm i shtetit tonë. Askush nuk është më i mirë për këtë punë sot dhe asnjë punë nuk është më e keqes se kjo sot. Nuk është rastësi që ne kemi filluar matjen e sekretarëve të shtetit tonë më shumë nga miljet e udhëtimeve se nga piketat arritura. Është tejet e vështirë për të bërë më diplomaci të madhe.

Pse? E pra, si sekretar i shtetit sot ju keni përt t'u marrë me Vladimir Putinin, i cili është dobiç i lindur dhe mendon se goditi në shenjë. Kjo ngaqë, edhe pse ekonomia e Rusisë është jashtëzakonisht e korruptuar dhe aspak inovative si duhej të ishte, Putin ulet në majë të një rezervë të madhe të naftës dhe gazit që e bën atë të mendojë se ai është një gjeni dhe nuk ka nevojë të dëgjojë. Kur kohët e fundit u përball me sjelljen e keqe të regjimit të tij, instinkti i tij i parë ishte për të bllokuar prindërit amerikanë që të adoptojnë jetimë rusë, edhe pse shumë prej tyre kanë nevojë pa masë për shtëpi.
Nëse do të kishte pasur një anti-çmim Nobel, Putin do ta fitonte me të dyja duart.

Kur Putin nuk është i zoti për të na ngrirë ne, Kinën, së cilës i kemi borxh një dynja dollarë, është gati të merret vesh. Këta të dy janë kombe të vërtetë, ku ka së paku dikë që të na përgjigjet në telefon. Tjetërkund, sekretarit të shtetit i ndodh të merret me shtete të dështuara apo shtete në dështim, si Mali, Algjeri, Afganistani dhe Libia, qeveritë e të cilave nuk mund të merren vesh me njerëzit e tyre, e lëre pastaj me ne. Nëse ai është duke kërkuar nga t'ia nisë, Kerry gjithnjë mund të telefonojë aleatin tonë të një kohe të gjatë, Egjiptin, presidenti i të cilit, Mohamed Morsi, na del se, në vitin 2010 hebrenjtë i përshkroi si "pasardhësit e majmunëve dhe të derrave". Kush e dinte?

Pra, çfarë ka për detyrë të bëjë një sekretar i shtetit? Unë do të sugjeroja të provojë diçka radikalisht të re: krijimin e kushteve për diplomaci ku ato tani nuk ekzistojnë duke shmangur liderët dhe duke u marrë direkt me njerëzit. Dhe unë do të fillojë me Iranin, Izraelin dhe Palestinën. Ne jetojmë në një moshë të rrjeteve sociale në të cilën krerët e çdo vendi, përjashto Korenë e Veriut, sot janë të detyruar tashmë të angazhohen në një bisedë të dyanshme me qytetarët e tyre. Nuk ka më vetëm nga lart-poshtë. Njerëzit kudo janë duke gjetur zërin e tyre dhe udhëheqësit janë të tmerruar. Ne kemi nevojë për ta kthyer këtë në avantazhin tonë për të fituar kapital në diplomaci.

Le të thyhen të gjitha rregullat.

Në vend që të negociojmë me liderët e Iranit në fshehtësi - çka, deri tani, nuk ka prodhuar asgjë dhe ua lejon udhëheqësve iranianë për të kontrolluar opinionin dhe për t'iu përrallosur njerëzve të tyre se ata janë duke vuajtur dënime për shkak të papajtueshmërisë me SHBA - pse nuk negociojmë me popullin iranian? Presidenti Obama duhet të vërë një ofertë të thjeshtë në tavolinë, në gjuhën Farsi, për ta parë të gjithë iranianët: Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj do të lejojnë që Irani të mbajë një kapacitet civil të pasurimit bërthamor - për të cilin ai pretendon se është e gjitha që dëshiron për të përmbushur nevojat e energjisë - me kusht që të pranojë vëzhguesit e OKB-së dhe kufizimet që do të parandalojnë Teheranin që të prodhojë ndonjëherë një bombë bërthamore. Ne nuk duhet vetëm ta bëjmë këtë ofertë publike, por gjithashtu t'i themi popullit iranian sërish e sërish: "Arsyeja e vetme që monedha juaj është duke rënë, kursimet tuaja duke u gërryer me shpejtësi nga inflacioni, shumë nga të diplomuarit tuaj në shkolla të larta janë duke mbetur pa punë dhe tregtia juaj globale gjen pengesa e rreziku i luftës iu rri mbi kokë, është për shkak se liderët tuaj nuk duan të pranojnë një marrëveshje e cila do të lejojë që Irani të zhvillojë fuqinë bërthamore civile, por jo një bombë." Irani dëshiron që populli i tij të mendojnë se nuk ka partner për një marrëveshje bërthamore civile. SHBA mund të dëshmojë të kundërtën.

Në Izrael-Palestinë, sekretari i shtetit duhet t'i ofrojë publikisht presidentit Mahmoud Abbas e Autoritetit Palestinez sa vijon: SHBA do të njohë Autoritetin Palestinez në Bregun Perëndimor si shtet të pavarur të Palestinës mbi bazat e përkohshme të linjave të 4 qershorit 1967, do të mbështesi anëtarësimin e plotë në OKB të saj dhe ka për të dërguar një ambasador në Ramallah, me kusht që palestinezët të pranojnë parimin e "dy shtete për dy popuj" - një shtet arab dhe një shtet hebraik në përputhje me Rezolutën e Asamblesë së Përgjithshme 181 - dhe të pajtohen që kufijtë e përhershëm, siguria dhe këmbimet e tokës do të negociohet direkt me Izraelin. Statusi i refugjatëve do të negociohet mes Izraelit dhe Organizatës Çlirimtare të Palestinës, i cili përfaqëson të gjithë palestinezët brenda dhe jashtë Palestinës. Gaza, tani një entitetit de facto, do të njihet si pjesë e Palestinës vetëm kur qeveria e saj ta njohë Izraelin, të heqë dorë nga dhuna dhe të ribashkohet  me Bregun Perëndimor.

Pse e bëjmë këtë? Sepse nuk do të ketë rrugëdalje izraelito-palestineze për sa kohë shumicat e heshtura në të dy anët  nuk do ta dinë se ata kanë një partner - se palestinezët kanë përqafuar dy shtete për dy popuj dhe se izraelitët kanë përqafuar shtetin palestinez. As kryeministri Benjamin Netanyahu dhe as Presidenti Abbas nuk kanë treguar një angazhim të vërtetë për të ushqyer këto parakushte për paqe, dhe diplomacia jonë sekrete vetëm luan lojën e tyre. Ne kemi nevojë për të hedhur këtë hap të madh duke u përpjekur për t'iu treguar publikisht iranianëve, izraelitëve dhe palestinezëve se ata vërtet kanë mundësi të cilat udhëheqësit e tyre nuk duan që ata t'i shohin. (Zgjedhja e Izraelit të martën tregoi se kampi i paqes në Izrael është ende i gjallë dhe domethënës.) Kjo nuk mund të punojë. Udhëheqësit ende mund të bllokonjë atë ose njerëzit nuk mund të jenë të interesuar. Por ne kemi nevojë për të filluar të sillemi si një superfuqi dhe duke imponuar një moment të së vërtetës. Duart tona janë plot tani, dhe ne nuk mund të humbim më katër vjet me aleatët (apo armiqtë), të cilët mund të jenë duke u tallur me ne./ SKËNDER BUÇPAPAJ
--

January 22, 2013
Break All the Rules
By THOMAS L. FRIEDMAN

First, my congratulations and condolences to John Kerry for being nominated to be our next secretary of state.
There is no one better for the job today and no worse job to have today. It is no accident that we've started measuring our secretaries of state more by miles traveled than milestones achieved. It is bloody hard to do big diplomacy anymore.

Why? Well, as secretary of state today you get to deal with Vladimir Putin, who was born on third base and thinks he hit a triple. That is, even though Russia's economy is hugely corrupt and nowhere nearly as innovative as it should be, Putin sits atop a huge reserve of oil and gas that makes him think he's a genius and doesn't need to listen to anyone. When recently confronted with his regime's bad behavior, his first instinct was to block American parents from adopting Russian orphans, even though so many of them badly need homes. If there were an anti-Nobel Peace Prize, Putin would win hands down.

When Putin isn't available to stiff us, China, to whom we owe a gazillion dollars, is ready to stand in. Those two are the real nations, where there's at least someone to answer the phone "” and hang up on us. Elsewhere, the secretary of state gets to deal with failed or failing states, like Mali, Algeria, Afghanistan and Libya, whose governments cannot deliver for their people, let alone for us.
If he is looking for a break, Kerry could always call on our longtime ally Egypt, whose president, Mohamed Morsi, we find out, in 2010 described Jews as "descendants of apes and pigs." Who knew?

So what's a secretary of state to do? I'd suggest trying something radically new: creating the conditions for diplomacy where they do not now exist by going around leaders and directly to the people. And I'd start with Iran, Israel and Palestine. We live in an age of social networks in which every leader outside of North Korea today is now forced to engage in a two-way conversation with their citizens. There's no more just top-down. People everywhere are finding their voices and leaders are terrified. We need to turn this to our advantage to gain leverage in diplomacy.

Let's break all the rules.

Rather than negotiating with Iran's leaders in secret "” which, so far, has produced nothing and allows the Iranian leaders to control the narrative and tell their people that they're suffering sanctions because of U.S. intransigence "” why not negotiate with the Iranian people? President Obama should put a simple offer on the table, in Farsi, for all Iranians to see: The U.S. and its allies will permit Iran to maintain a civil nuclear enrichment capability "” which it claims is all it wants to meet power needs "” provided it agrees to U.N. observers and restrictions that would prevent Tehran from ever assembling a nuclear bomb. We should not only make this offer public, but also say to the Iranian people over and over: "The only reason your currency is being crushed, your savings rapidly eroded by inflation, many of your college graduates unemployed and your global trade impeded and the risk of war hanging overhead, is because your leaders won't accept a deal that would allow Iran to develop civil nuclear power but not a bomb." Iran wants its people to think it has no partner for a civil nuclear deal. The U.S. can prove otherwise.

On Israel-Palestine, the secretary of state should publicly offer President Mahmoud Abbas of the Palestinian Authority the following: the U.S. would recognize the Palestinian Authority in the West Bank as the independent State of Palestine on the provisional basis of the June 4, 1967, lines, support its full U.N. membership and send an ambassador to Ramallah, on the condition that Palestinians accept the principle of "two states for two peoples" "” an Arab state and a Jewish state in line with U.N. General Assembly Resolution 181 "” and agree that permanent borders, security and land swaps would be negotiated directly with Israel.
The status of the refugees would be negotiated between Israel and the Palestine Liberation Organization, which represents all Palestinians inside and outside of Palestine. Gaza, now a de facto statelet, would be recognized as part of Palestine only when its government recognizes Israel, renounces violence and rejoins the West Bank.

Why do this? Because there will be no Israeli-Palestinian breakthrough unless the silent majorities on both sides know they have a partner "” that Palestinians have embraced two states for two peoples and that Israelis have embraced Palestinian statehood. Neither Prime Minister Benjamin Netanyahu nor President Abbas have shown a real commitment to nurture these preconditions for peace, and our secret diplomacy with both only plays into their hands. We need to blow this charade wide open by trying to publicly show Iranians, Israelis and Palestinians that they really do have options that their leaders don't want them to see. (Israel's election on Tuesday showed that the peace camp in Israel is still alive and significant.) It may not work.
The leaders may still block it or the people may not be interested. But we need to start behaving like a superpower and forcing a moment of truth. Our hands are full now, and we can't waste four more years with allies (or enemies) who may be fooling us.


Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ


Rating (Votes: )   
    Comments (0)        Dërgoja shokut        Printo


Other Articles:
21 JANARI,PRESIDENTI OBAMA,LINKOLNI,MARTIN LUTHER KING JR.,RUGOVA, LIRIA, SHQIPTARËT E SERBËT -Nga ELIDA BUÇPAPAJ (01.22.2013)
Ç'JANË KËTA AMBASADORË ME SHTETËSI TË HUAJNga SHABAN MURATI (01.22.2013)
NË NDER TË PROFESOR ERNEST KOLIQITNga FRANK SHKRELI (01.21.2013)
PROFITERËT E RUGOVËS JANË ANTIRUGOVIANËNga ELIDA BUÇPAPAJ (01.21.2013)
PërmendoreIBRAHIM RUGOVA, VËLLAI YNË, BABAI I KOMBIT TONËShkruar më 22 janar 2006Nga SKËNDER BUÇPAPAJ (01.21.2013)
TRAKTAT DËSHIRASH SHQIPTARENga XHEMAL AHMETI (01.20.2013)
LIBRI QË PATI TUNDUR SISTEMIN KOMUNIST SOVJETIKALEKSANDËR SOLZHENITSIN: NJË DITË NË JETËN EIVAN DENISOVIÇIT (Me rastin e 50-vjetorit të botimit)Nga FRANK SHKRELI (01.19.2013)
QYTETARËT DHE ELITAT E PUSHTETEVENga AFRIM KRASNIQI (01.19.2013)
FREEDOM HOUSE: DEMOKRACIA NË RËNIE PËR TË SHTATIN VITNga FRANK SHKRELI (01.17.2013)
DILEMA NË ZGJEDHJET E 23 QERSHORIT - DËGJUES TË VERBËR APO TË DËGJUAR - SOVRANË TË FATIT TË TYRE APO FATALISTË TË BINDURNga ELIDA BUÇPAPAJ (01.16.2013)



 
::| Lajme të fundit
::| Kalendari
Mars 2024  
D H M M E P S
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            
 
::| Hot News
PËRMBYTJET NË SHQIPËRI - QEVERIA THOTË SE GJENDJA ËSHTË KRITIKE, KËRKON NDIHMË NGA BRUKSELI
ARVIZU - PRESIM QË DREJTËSIA SHQIPTARE TË DËNOJË TRAFIKANTËT E NJERËZVE
NATO NUK MUND TË NDIHMOJË NË KRIJIMIN E USHTRISË NË KOSOVË
GJERMANIA, FRANCA, BRITANIA E MADHE, HOLLANDA DHE DANIMARKA KUNDËR STATUSIT TË VENDIT KANDIDAT PËR SHQIPËRINË
THAÇI PARALAJMËRON ZGJEDHJEN E PRESIDENTIT GJATË JAVËS SË ARDHSHME
MISIONI MISHELËNga MICHELLE OBAMA, Newsweek
BABAI E NJEH MË MIRËNga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times
NATO dhe BE borxhlinj ndaj Kosovës ?Nga Elida Buçpapaj

 
VOAL
[Shko lart�]