Sipas Biblës terrori i ushtruar nga diktatori Neron e detyroi Shën Pjetrin të
braktiste Romën por, rrugës gjatë ikjes, iu shfaq fryma e shenjtë që i tha:
- "Quo Vadis"?
Shën Pjetri u kthye përsëri në Romë ku u sakrifikua. Ky shembull i
jashtëzakonshëm m'u kujtua këto ditë kur dëgjoj debatet e pamoralshme për gjoja
vlerësimin e figurave të regjimit të urryer komunist. Ndaj, me të drejtë, unë
pyes:
Quo Vadis Shqipëri?
Kjo pyetje më bren nga brenda. Fati e pruri që, gjatë rrugës së jetës time, të
takohem me ata burra të rrallë që zor se mund t'i vijnë më këtij kombi. Isha
fare i ri. Nuk isha në gjendje të vlerësoja se kush kishte të drejtë ose jo.
Ata burra më mësuan të vërtetën e këtij kombi, atë të vërtetë që dua ta shpreh
në këtë shkrim.
Këto ditë, si kundërpërgjigje e vlerësimit të ish-figurave të shquara të
nacionalizmit shqiptar që kanë dhënë një kontribut të vyer për kombin tonë, me
rastin e 100 vjetorit të shpalljes së pavarësisë, ka shpërthyer edhe nje
fushatë e nostalgjikëve të regjimit komunist që, me të gjitha mënyrat, përpiqen
të reabilitojnë figurat e diskriminuara të atij sistemi.
Një rast i tillë shërbeu edhe 100 vjetori i lindjes së kryekriminelit të
regjimit komunist, Mehmet Shehu. Konferenca jubilare e organizuar me këtë rast
nga pinjollët e atij regjimi te urryer dhe publikimi i saj në faqet e para të
medias shqiptare, është treguesi më i mirë që Shqipëria, në fakt, nuk po ecën
në rrugën e duhur drejt demokratizimit të saj. Ju do të pyesni: përse?
Përgjigjen kësaj pyetje jua jap unë:
Në Gjemani deri pas viteve 70-të nuk mësohej fare historia e nazizmit ose ajo e
drejtuesit të saj Hitlerit. Përse bëhej kjo? Mos vallë kot së koti sa për të
shkuar rradhën? Jo. Ajo kishte një qëllim. Ajo periudhë e errët e kombit gjerman duhej të harrohej.
Populli gjerman duhej të mësohej me frymën e re që kishte lindur
pas përmbysjes së nazizmit. Një gjë e tillë dha rezultatet e saj. Gjermania,
djepi i nazizmit, shumë shpejt u kthye në një nga vendet më demokratike të
Europës. Ky është gjenialiteti i atij kombi. Një gjë të tillë mund ta bënte një
komb i veçantë siç ishte ai gjerman.
Para disa vitesh në Austri një parti neo naziste fitoi shumicën në zgjedhjet
parlamentare dhe formoi qeverinë. Kundër saj u ngritën të gjitha qeveritë
demokratike të botës që e detyruan të jepte dorëheqjen.
Lidhur me këto dy shembuj dua të pyes:
-Quo Vadis Shqipëri? Si ka mundësi që lejon fundërinat e regjimit të përmbysur
të ringjallin ato figura që ti i hodhe në koshin e plehrave?
Ndërmjet këtyre figurave, ajo që bie më tepër në sy është ajo e kriminelit
Mehmet Shehu. Ndoqa me vëmendje debatin e zhvilluar në emisionin "Opinion" në
Tv Klan. Midis pjesmarrësve pashë dy figura që ora u ka mbetur qysh më shumë se
pesëdhjetë vjet më parë. Njëri prej tyre, Fatos Klosi, është pedagog në një nga
universitetet e vendit. Mjerë studentët që marrin leksione prej tij. Nuk e di
se çfarë u mëson pedagogu i tyre. Se po të jenë ato që shprehu në këtë emision
do të thoja pa mëdyshje se është mëkati i Ministrisë së Arsimit që ka caktuar
në detyrën e edukimit të brezit të ri njerës të tillë të indoktrinuar jashtë
mase me mentalitetin e përmbysur të epokës së errët komuniste. Ky pinjoll i
atij regjimi kishte kurajon edhe sot në sistemin kapitalist dhe demokratik të
deklarojë se Mehmet Shehu paska qenë një burrë shteti i shquar. I të njejtit
mendim me të ishte edhe përfaqësuesi tjetër i këtij klani, Idajet Beqiri, një
klloun i një partie që veç atij nuk ka asnjë anëtar tjetër, madje as pjestarë
te familjes së tij.
Tani le t'i kthehemi figurës së Mehmet Shehut që po bëhet kaq shumë zhurmë
ditët e fundit. Kush ishte ai? A ishte me të vërtetë një burrë shteti, ashtu
siç e paraqesin dy individët e përmendur më sipër?
Unë do të doja që figura të tilla, të inkriminuara me regjimin komunist, as të
mos përmendeshin fare në vendin tonë, ashtu siç veproi Gjermania me Hitlerin
dhe nazistët. Por, duke u nisur nga zhvillimi i ngjarjeve në vend, dua të
shpreh mendimin tim për figurën e Mehmet Shehut apo edhe të figurave të tjera
të atij regjimi, mendim që më thotë se Shqipëria duhet t'i hedhë në koshin
plehrave dhe të mos kujtohet më për to.
Kush ishte Mehmet Shehu. Unë nuk jam historian që të merrem me dokumenta dhe
fakte. Nuk dua as të citoj se ka vrarë në mënyrë cinike qindra kundërshtarë
politikë apo robër lufte, para dhe pas marrjes së pushtetit nga komunistët. Unë
dua t'i përgjigjem mendimit të dy zotërinjve se Mehmet Shehu paska qenë një
burrë shteti i vërtetë.
Kush mund të quhet një burrë shteti i vërtetë? Zotërinjtë e mësipërm dhe
sidomos pedagogu Klosi, që e quan veten një intelektual i formuar plotësisht, e
dinë shumë mirë se burrë shteti quhet një person që punon me vetmohim për të
mirën e kombit të vetë.
Ndaj dua ta pyes:
A punoi Mehmet Shehu për të mirën e kombit shqiptar?
Kush ishin merita e tij në këtë drejtim?
Në rast se zoti Klosi, apo edhe zoti Beqiri, quajnë merita shpronësimin total
të pronarëve, kolektivizimin e detyruar të tokave bujqësore, militarizimin pa
shkak të vendit, shtypjen e fjalës së lirë, varfërimin deri në limitet e
mbijetesës për qytetarët e të tjerë, unë do t'iu jepja të drejtë.
Le t'i analizojmë këto njera pas
tjetrës.
Le të marrim shpronësimin total të pronarëve. Zotërinjtë nuk mund të
pretendojnë se zoti Shehu nuk ka dorë në këtë çështje. E pra, ku çoi ky proces.
Në rrëmbimin e një prone të ligjëshme, që e kishin vënë me djersë për vite me
rradhë. A solli një veprim i tillë përmirësimin e gjendjes ekonomike të
shqiptarëve? Përkundrazi ai solli varfërimin e tyre të skajshëm.
Po kolektivizimi i detyrueshëm i tokave bujqësore?
Fillimisht dua të bëj disa pyetje:
-Në cilin vend të botës ky kolektivizxim ishte i detyrueshëm? A dha rezulta ky kolektivizim. Përveç asaj që fshati mbillte grurë
dhe hante vetëm misër, madje edhe ky nuk mjaftonte për nevojat e tij, nuk
kishte rezultat tjetër.
Le të shohim fenomenin e militarizimit të vendit. Në çdo skaj u ndërtuan mijra
bunkerë për t'u mbrojtur nga armiqtë imagjinarë të krerëve komunistë. U ngritën
fabrika të prodhimit të armëve që shpenzonin shuma maramendëse të buxhetit të
shtetit. Çfarë panë qytetarët e këtij vendi nga këto/ Asgjë përveç varfërimit
të mëtejshëm. Një ushtri e jashtëzakonshme. Për çfarë shërbeu? Një flluskë
sapuni që u shkërmoq brenda ditës në fundin e viteve 90-të.
Shtypja e fjalës së lirë, fenomeni më negativ i atij regjimi. Shqipëria e vogël
u mbush me dhjetra burgje dhe kampe pune të detyruar ku dergjeshin mijra
fatkeqë, vetëm e vëtëm se kishin guxuar të ngrinin zërin për të drejtat e tyre.
Diktatori dhe ndjekësit e tij nuk shikonin gjë tjetër përveç se armiq. Madje
armiq u bënë edhe ata që kishin luftuar në një barrikadë me të. Sipas rradhës
lakejtë filluan të hanë njëri-tjetrin sipas rradhës. Kjo ishte logjika e
sundimtarëve.
Varfërimi ishte pika kulminante e atij regjimi. Kush është mbi moshën dyzet
vjeç i mban mend rradhët e pafund për të marrë një kilogram qumësht, tollonat e
racionit ku çdo familje nuk mund të merrte më shumë se një kilogarm mish, 100
gram gjalp apo ushqime të tjera të limituara kësisoj në muaj. Sot të gjitha
këto duken si ëndrra, si të pabesueshme.
Atëherë pyes përsëri:
-Vallë ky ishte kryeministri i suksesshëm i asaj periudhe? Ky ishte kryeministri që, sipas mendimit të shprehur nga dy
zotërinjtë, ishte kryeministri i dytë për sukseset në Shqipëri pas Ismail
Qemalit?
Si përfundim unë do të doja t'u thoja dy zotërinjve dhe gjithë atyre që kanë
mendjen e tyre që të heshtin. Duan apo nuk duan epoka e tyre tashmë është
përmbysur. Atyre nuk u ka mbetur gjë tjetër veçse, në rast se kanë ende ndonjë fije ndërgjegje, të
pendohen dhe të kërkojnë falje. Do të doja t'iu kujtoja fjalët e Hamletit
drejtuar nënës së tij:
-O nënë, hidhe poshtë gjysmën e keqe të zemrës dhe jeto me gjysmën tjetër më të mirë!
Nëqoftëse do të kenë kurajo ta bëjnë një gjë të tillë, atëherë do të kenë të
drejtën të jetojnë të qetë në shoqërinë e sotme shqiptare. Në të kundërt
fatkeqësia është për ta.
Në mbyllje të këtij shkrimi dua t'i kthehem pyetjes së Biblës:
Quo Vadis Shqipëri? Quo Vadis shqiptarë? Quo Vadis analistë dhe gazetarë që nuk reshtni së shkruari për shkaktarët e mënxyrës që
pësoi ky komb? A e keni dëgjuar një gjë të tillë në vendet e tjera të botës
demokratike?
Ju lutem, përgjigjuni këtyre pyetjeve. Në të kundërt heshtni!