Kur kam filluar të shkruaj e ëndërroja tokën time dhe në ëndërrat e mia ajo tokë ka filluar të jetojë. Por ka momente në të cilat të ëndërrosh duket tejet e vështirë. Ka momente në të cilat gjithçka duket e lejuar përveçse të ëndërrosh. Në të cilat rrethanat janë kaq trysnuese, në të cilat përditshmëria është kaq e vështirë, sa që ëndërra duket vesi i intelektualit ose shpresa e fundit e të dëshpëruarit.

Ka momente në të cilat ëndërra jonë - e jona para se e të gjithë të tjerëve - duket e padobishme. Pse të vazhdosh të shkruash për histori të kriminalitetit dhe të vdekjeve, për histori të fluksit të parave dhe policitë, për padrejtësisë dhe demokracitë në rrezik? Pse ta bësh këta gjersa asgjë nuk ndryshon? Pse ta bësh nëse dhe një njeri, qoftë një i vetëm, të vijë e të thotë se i ka lexuar ato që ti ke shkruar, por se bota të ngjall gjithnjë neveri? Se asgjë nuk ndryshon pavarësisht se të gjithë e dinë se çfarë po ndodh? Rrëfej se mijëra herë më kanë pyetur, në muajt e shkuar, se a ishte ky momenti për të shkruar dhe botuar një libër për kokainën, një libër për narkotrafikun ndërkombëtar.

Jam pyetur se a ishte ky vërtet tregimi për të cilin njerëzit kanë nevojë tani. Për të cilin unë kam nevojë. Jam pyetur se a mos është kjo një kohë për art, për trillim, për zbavitje. Një kohë për shkrehje më shumë se për përkushtim.

Përgjigjen e kam gjetur në ëndrrën time, atë të dikurshmen. Ëndrrën e një bote që njeh dhe lufton për të njohur. Përgjigjen e kam gjetur në vështrimet dhe në fjalët e njerëzve që takoj. Nuk është e vërtetë - si mund të mendohet nganjëherë - se italianët tashmë janë dorëzuar dhe se "asgjë më nuk mund të ndryshojë"./Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ

(02 maggio 2013)

Roberto Saviano

Quando ho iniziato a scrivere sognavo la mia terra e nei miei sogni quella terra ha iniziato a vivere. Ma ci sono momenti in cui sognare sembra difficilissimo. Ci sono momenti in cui tutto ci sembra lecito tranne che sognare. In cui le contingenze sono talmente pressanti, in cui il quotidiano è talmente difficile, che il sogno sembra il vezzo dell'intellettuale o l'ultima speranza del disperato.

Ci sono momenti in cui il nostro sogno - a noi stessi prima che agli altri - ci sembra inutile. Perché continuare a scrivere storie di criminalità e di morte, di flussi di denaro e polizie, di ingiustizie e di democrazie in pericolo? Perché farlo se poi nulla cambia? Perché farlo se anche solo una persona, ne basta una, ti verrà a dire che ha letto ciò che hai scritto ma che il mondo fa sempre schifo? Che nulla cambia nonostante tutti sappiano ciò che accade? Confesso che mille volte mi sono chiesto, nei mesi scorsi, se fosse questo il momento per scrivere e pubblicare un libro sulla cocaina, un libro sul narcotraffico internazionale.

Mi sono chiesto se fosse davvero questo il racconto di cui le persone avessero bisogno ora. Di cui io avessi bisogno ora. Mi sono chiesto se non fosse questo piuttosto un tempo da fiction, da invenzione, da svago. Un tempo per l'evasione più che per l'impegno.

La risposta l'ho trovata nel mio sogno, lo stesso di un tempo. Il sogno di un mondo che conosce e lotta proprio perché conosce. La risposta l'ho trovata negli sguardi e nelle parole delle persone che incontro. Non è vero - come a volte si può credere - che gli italiani siano ormai rassegnati al "niente può più cambiare".