Një nga arritjet më të mëdha të kohëve moderne është se ne e kemi bërë shoqërinë më të ndershme. Gjashtëdhjetë vjet më parë, nivelet e larta ishin të dominuara nga ato që E. Digby Baltzell i quante Klasa Protestante dhe C. Wright Mills i quante Ajka e Pushtetit. Nëse babai yt arsimohej në Harvard, ti kishe një 90 për qind shans ta mobilizoje veten dhe të ngjiteshe përjetë në shtegun e hapur për ju.
Prej atëherë ne kemi krijuar shanse për femrat, afrikano-amerikane, hebreje, italiane, polake, hispanike dhe pjesëtarë të shumë grupeve të tjera. Për më tepër ne i kemi ndryshuar kriteret e suksesit. Është më pak e nevojshme të jesh klanor. Më rëndësi ka të jesh i mprehtë dhe i papërtuar.
Dhe pastaj kemi një gjë qesharake. Teksa ne i bëmë institucionet tona më meritokratike, pozicioni i tyre është rrokullisur. Ne kemi ngjitur diversitetin dhe nivelin e talentit të njerëzve në krye të shoqërisë, por prapë besimi në elitat nuk ka qenë kurrë më i ulët.
Dhe nuk është madje e qartë nëse shoqëria është orientuar më mirë. Para pesëdhjetë vjetësh, bota financiare ishte dominuar nga njerëz gjak kaltër me lidhje të forta të cilët deheshin në drekë dhe luanin golf pasditeve. Tani firmat financiare rekrutojnë nga ajka e Ligës së Fildishtë. Në vitin 2007, 47 për qind e të diplomuarve ishin nga sektori i financave ose e këshillimeve. Dhe a mund të themi se bankat janë duke performuar më me zotësi se para një gjysmë shekulli?
Qeveria përbëhej rëndom nga qejfli festash. Sot është përbërë nga njerëz prej shkollave publike. Por a punon qeveria më mirë se më parë?
Gazetaria rëndom furnizohej me gdhenj nga klasa punëtore, të cilët radhitnin shkrimet dhe dhe zbrazin baret. Tani furnizohet nga analistë të kulturuar që radhitin shkrimet dhe zbrazin shishet e ujit. A është media gjithandej më me reputacion se ishte atëherë?
Premtimi i meritokracisë nuk është përmbushur. Niveli është më i lartë, por reputacioni është më i ulët.
Pse ka ndodhur kjo? Unë mund të mendoj disa faktorë kontribues.
Së pari, meritokracia bazohet në një përkufizim tejet të ngushtë të talent. Sistemi ynë shpërblen ata që mund të zotërojnë dije teknike. Por kjo cilësi është vetëm dytësore në krahasim me cilësinë e të qenit i ndieshëm ndaj kontekstit. Nuk ka asnjë lidhje me cilësi si empatia. Gjatë viteve të shkuara ne kemi parë njerëz mendjemprehtë të bënin gabnime, sepese nuk e kuptonin kontekstin në të cilin po vepronin.
Së dyti, ky sistem i ri ka krijuar hendeqe të reja sociale. Në kohët e dikurshme, natyrisht që kishte ndryshime të mëdha midis njerëzve jetët e të cilëve ishin përkufizuar nga "Historia e Filadelfias" dhe atyre që ishin të përkufizuar nga "Vilet e zemërimit". Por nëse ti drejton bankën më të madhe në Murfreesboro, Tennessy, ndoshta jetonit më parë në Murfreesboro. Tani jetoni në Charlotte ose në Qytetin e Nju Jorkut. Ti mund të ishe i martuar me një sekretare. Tani ti martohesh me një bankiere tjetër. Ti mund të kesh pasur të njëjtën mënyrë jetese si njerëzit e tjerë në qytezë. Tani modelet e mënyrës së jetesës të atyre që janë shkolluar në kolegje janë të ndryshme nga modelet e klasave të tjera. Edhe sjelljet sociale janë po ashtu krejt të ndryshme.
I bie kështu që amerikanët sot të ndihen më pak të lidhur me klasën e tyre udhëheqëse se dikur, dhe kanë të drejtë.
Së treti, solidariteti i klasës udhëheqëse është më i dobët. Klasa Protestante ishte shartuar. Nga ana tjetër, ato lidhje sociale u zëvendësuan nga kufijtë informalë në rivalitet. Skandalet personal dylloseshin. Tani anëtarët e klasës udhëheqëse janë përfshirë një gjendje lufte të përhershme. Secila palë kërkon përfitime ditore në mënyrat si e helmojnë reputacionet afatgjata të secilit.
Së katërt, horizontet e kohës janë tkurrur. Nëse kisha gjak të kaltër të dikurshëm, ti e përshkoje linjën tënde në shekujt e shkuar, dhe ishte një shans prejardhjeje të drejtoje një kompani të përbërë nga anëtarë të klanit tënd. Kjo trimëronte mënyrën afatgjatë të të menduarit.
Tani njerëzit iu përgjigjen të gjitha kritereve të çastit çmimeve ditore të aksioneve dhe përqindjeve të sondazheve. Ky perversitet trimëron sjelljen kokëkrisur. Ti lë një gjurmë në një botë marramendëse, garuese, liderët kërkojnë të arrijnë një qeverisje të brendshme të hatashme. Clinton u orvat të transformojë kujdesin shëndetësor. Bush u orvat të transformonte Lindjen e Mesme. Obama u orvat të transformonte kujdesin shëndetësor, energjinë dhe shumë më tepër.
Ka më pak vënie theksi në ndryshimet e ngadalshme, më shumë vënie thekse në hopet e mëdha. Kjo prodhon më shumë dështime spektakolare dhe më shumë paqartësi. Shumë amerikanë, që nuk iu fle në shpirt kjo romancë e këtij lloj heroizmi, janë të lemerisur.
Së pesti, shoqëria është tepër transparente. Që nga Watergate, ne jemi përpjekur ta bëjmë qeverinë sa më të hapur. Por siç nënqesh William Galston i Brookings Institution, qeveria nganjëherë duhet veshur për të njëjtat arsye që njerëzit e moshës së mesme duhet zhveshur. Ky nuk ishte theksi i Galston-it, por unë do të thoja se, sa më shumë qeveria është bërë transparente, aq më pak njerëzit priren t'i besojnë asaj.
Kjo nuk do të thotë që ne duhet të kthehemi në kohën e WASP (një protestant i bardhë i klasës së lartë ose të mesme, shikuar si pjesëtar i grupit më të plotpushtetshëm social shënim përkthimi). Kjo nuk është as e mundshme, as e dëshirueshme. Më saktë, sistemi ynë i ngritjes në detyrë ka nxjerrë disa probleme tejet serioze, të cilat dalin më tepër në pah çdo ditë që kalon./Elida BU ÇPAPAJ
--
February 19, 2010
Op-Ed Columnist
The Power Elite
By DAVID BROOKS
One of the great achievements of modern times is that we have made society more fair. Sixty years ago, the upper echelons were dominated by what E. Digby Baltzell called The Protestant Establishment and C. Wright Mills called The Power Elite. If your father went to Harvard, you had a 90 percent chance of getting in yourself, and the path upward from there was grooved in your favor.
Since then, we have opened up opportunities for women, African-Americans, Jews, Italians, Poles, Hispanics and members of many other groups. Moreover, we've changed the criteria for success. It is less necessary to be clubbable. It is more important to be smart and hard-working.
Yet here's the funny thing. As we've made our institutions more meritocratic, their public standing has plummeted. We've increased the diversity and talent level of people at the top of society, yet trust in elites has never been lower.
It's not even clear that society is better led. Fifty years ago, the financial world was dominated by well-connected blue bloods who drank at lunch and played golf in the afternoons. Now financial firms recruit from the cream of the Ivy League. In 2007, 47 percent of Harvard grads went into finance or consulting. Yet would we say that banks are performing more ably than they were a half-century ago?
Government used to be staffed by party hacks. Today, it is staffed by people from public policy schools. But does government work better than it did before?
Journalism used to be the preserve of working-class stiffs who filed stories and hit the bars. Now it is the preserve of cultured analysts who file stories and hit the water bottles. Is the media overall more reputable now than it was then?
The promise of the meritocracy has not been fulfilled. The talent level is higher, but the reputation is lower.
Why has this happened? I can think of a few contributing factors.
First, the meritocracy is based on an overly narrow definition of talent. Our system rewards those who can amass technical knowledge. But this skill is only marginally related to the skill of being sensitive to context. It is not related at all to skills like empathy. Over the past years, we've seen very smart people make mistakes because they didn't understand the context in which they were operating.
Second, this new system has created new social chasms. In the old days, there were obviously big differences between people whose lives were defined by "The Philadelphia Story" and those who were defined by "The Grapes of Wrath." But if you ran the largest bank in Murfreesboro, Tenn., you probably lived in Murfreesboro. Now you live in Charlotte or New York City. You might have married a secretary. Now you marry another banker. You would have had similar lifestyle habits as other people in town. Now the lifestyle patterns of the college-educated are very different from the patterns in other classes. Social attitudes are very different, too.
It could be that Americans actually feel less connected to their leadership class now than they did then, with good reason.
Third, leadership-class solidarity is weaker. The Protestant Establishment was inbred. On the other hand, those social connections placed informal limits on strife. Personal scandals were hushed up. Now members of the leadership class are engaged in a perpetual state of war. Each side seeks daily advantage in ways that poison the long-term reputations of everybody involved.
Fourth, time horizons have shrunk. If you were an old blue blood, you traced your lineage back centuries, and there was a decent chance that you'd hand your company down to members of your clan. That subtly encouraged long-term thinking.
Now people respond to ever-faster performance criteria "” daily stock prices or tracking polls. This perversely encourages reckless behavior. To leave a mark in a fast, competitive world, leaders seek to hit grandiose home runs. Clinton tried to transform health care. Bush tried to transform the Middle East. Obama has tried to transform health care, energy and much more.
There's less emphasis on steady, gradual change and more emphasis on the big swing. This produces more spectacular failures and more uncertainty. Many Americans, not caught up on the romance of this sort of heroism, are terrified.
Fifth, society is too transparent. Since Watergate, we have tried to make government as open as possible. But as William Galston of the Brookings Institution jokes, government should sometimes be shrouded for the same reason that middle-aged people should be clothed. This isn't Galston's point, but I'd observe that the more government has become transparent, the less people are inclined to trust it.
This is not to say that we should return to the days of the WASP ascendancy. That's neither possible nor desirable. Rather, our system of promotion has grown some pretty serious problems, which are more evident with each passing day.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
