VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - FUQIA AMERIKANENga JOSEPH S. NYE

                                                                                      

E Enjte, 04.18.2024, 04:01pm (GMT+1)

Ballina Linqe Stafi Kontakt
 
 
::| Fjala:       [Advance Search]  
 
Gjithë lajmet  
LAJMI I FUNDIT
OPINONE-EDITORIALE
ZVICRA
INTERVISTË-PRESS
SHQIPTARËT
LAJME NDËRKOMBËTARE
POLITIKË
DIASPORA NË ZVICËR DHE BOTË
PERSONAZH
ART KULTURË
DOSSIER
KËNDI I SHKRIMTARIT
HOLLYWOOD
AFORIZMA
GOSSIPE
SPORT
::| Newsletter
Emri juaj:
Emaili juaj:
 
 



 
OPINONE-EDITORIALE
 

FUQIA AMERIKANE

Nga JOSEPH S. NYE


E Enjte, 08.12.2010, 08:56am (GMT+1)

Kina nuk do t'ia marrë primatin SHBA-së dhe të bëhet fuqia kryesore e shekullit 21 për shkak të aftësisë së Amerikës për t'i tërhequr më të mirët dhe më të zgjuarit nga pjesa tjetër e botës

Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë mbyllur në debatin për emigracionin. Shteti i Arizonës e ka miratuar kohëve të fundit një legjislacion i cili e inkurajon policinë lokale për t'iu kontrolluar statusin e emigracionit njerëzve të cilët janë ndaluar për arsye tjera dhe mund t'iu kërkojë emigrantëve paraqitjen e dëshmive të statusit të tyre ligjor.


Administrata e Obamës e ka kritikuar ligjin, grupet e kishës kanë protestuar duke e konsideruar atë diskriminues, kurse një gjykatë federale ka lëshuar urdhër të përkohshëm, sipas të cilit, emigracioni është çështje federale. Pavarësisht nga rezultati i çështjes ligjore, ligji i Arizonës është dëshmuar i popullarizuar edhe në shtetet tjera dhe tregon për rëndësinë në rritje të emigracionit si çështje politike. Nëse SHBA do ta kufizonte në mënyrë serioze imigrimin, kjo do të kishte pasoja të rënda për pozitën e Amerikës në botë. Me nivelet e tashme të emigracionit, Amerika është njëra nga ato pak shtete të zhvilluara të cilat mund ta shmang rënien demografike dhe ta ruajë përqindjen e saj në popullsinë botërore, por kjo mund të ndryshojë në qoftë se reagimet ndaj ngjarjeve terroriste apo ksenofobisë publike do t'i mbyllin kufijtë.


Frikët ndaj efektit të imigracionit në vlerat kombëtare dhe në ndjenjën koherente të identitetit amerikan kanë ekzistuar që nga vitet e hershme të krijimit të SHBA've. Partia "Know Nothing", në shekullin 19, ishte ndërtuar mbi kundërshtimin ndaj emigrantëve, veçanërisht atyre irlandezë. Aziatikët ishin zgjedhur për t'u përjashtuar nga viti 1882 e më tutje, ndërsa me Aktin e Kufizimit të Imigracionit, në 1924, fluksi i emigrantëve u ngadalësua për katër dekada. Në vitin 1910, SHBA-të e regjistruan përqindjen më të lartë në shekullin 20 të banorëve që kishin lindur në ndonjë vend tjetër - gjithsej 14.7 për qind e popullsisë. Sot, 11.7 për qind e banorëve të SHBA've kanë lindur diku tjetër. Pavarësisht se është një komb i emigrantëve, më shumë amerikanë janë skeptikë ndaj emigracionit sesa që janë në favor të tij. Në varësi të hulumtimeve, qoftë shumica e thjeshtë apo shumica e plotë, dëshiron më pak imigrantë. Recesioni i ka përkeqësuar qëndrimet e tilla. Në vitin 2009, 50 për qind e amerikanëve e kanë përkrahur zvogëlimin e emigracionit ligjor, që shënon rritje nga 2008, kur kjo përkrahje ishte 39 për qind. Si përqindja, ashtu edhe origjina e emigrantëve të rinj, kanë shkaktuar shqetësime në lidhje me efektet e emigracionit në kulturën amerikane. Të dhënat nga regjistrimi i vitit 2000 tregojnë një rritje të popullsisë hispanike, kryesisht për shkak të valëve të emigrantëve të rinj, qoftë legalë apo ilegalë. Në të vërtetë, demografët parashikojnë se në vitin 2050, të bardhët johispanikë do të jetë vetëm një shumicë e thjeshtë e banorëve të SHBA've. Hispanikët do të jenë 25 për qind, afro-amerikanët 14 për qind, dhe aziatikët 8 për qind.


Shumica e fakteve dëshmojnë se emigrantët e fundit janë duke u asimiluar të paktën aq shpejt sa edhe paraardhësit e tyre. Nevoja për të komunikuar në mënyrë efektive, së bashku me fuqinë e tregut, prodhon një nxitje të fuqishme për ta zotëruar gjuhën angleze dhe për ta pranuar një shkallë të asimilimit. Mediat moderne gjithashtu iu ndihmojnë emigrantëve të rinj që paraprakisht të dinë më shumë për vendin e tyre të ri, sesa atyre një shekull më parë.


Ndërkohë që rritja shumë e shpejtë e shkallës së emigracionit mund të shkaktojë probleme sociale, përkrahësit thonë se në aspektin afatgjatë emigracioni e rritë fuqinë e SHBA-ve. Në realitet, 83 shtete dhe territore, përfshirë shtetet më të zhvilluara, aktualisht kanë shkallë më të ulët të lindshmërisë sesa ajo që është e nevojshme për ta ruajtur nivelin konstant të popullsisë. Për shembull, për ruajtjen e nivelit aktual të popullsisë së saj, Japonia do të duhej të pranonte nga 350.000 emigrantë në vit për 50 vitet e ardhshme, gjë e cila është e vështirë për një kulturë e cila historikisht ka qenë armiqësore ndaj emigracionit. Në anën tjetër, pavarësisht nga ambivalenca e amerikanëve, SHBA'të mbeten shtet i emigracionit. Zyra e Regjistrimit të Popullsisë projekton se popullata amerikane do të rritet për 49 për qind gjatë katër dekadave të ardhshme.


Sot SHBA-të janë vendi i tretë më i populluar në botë, me gjasa të mira që edhe pas 50 vjetëve ende të jenë në të njëjtën pozitë (dy të parat do të jenë Kina dhe India). Çështja e emigracionit jo vetëm që është e rëndësishme për fuqinë ekonomike, por duke qenë se pothuajse të gjitha vendet e zhvilluara janë duke u plakur dhe do të përballen me barrën e sigurimit të kushteve për gjeneratat e vjetra, ajo mund të ndihmojë në uljen e mprehtësisë së problemit të politikave institucionale. Përveç kësaj, edhe pse studimet tregojnë se përfitimet e drejtpërdrejta, afatshkurtra dhe të matshme ekonomike në nivel kombëtar janë relativisht të vogla, dhe punëtorët e pakualifikuar mund të vuajnë nga konkurrenca, emigrantët e kualifikuar mund të jenë të rëndësishëm për sektorët e veçantë ekonomikë. Një rritje prej 1 për qind e numrit të emigrantëve që kanë diplomë universiteti çon në rritje prej 6 për qind të zbulimeve për frymë banori. Në vitin 1998, inxhinierët e lindur në Kinë dhe në Indi e udhëhiqnin çerekun e bizneseve të teknologjisë së lartë në Silicon Valley, që realizonte shitje në vlerë prej 17.8 miliardë dollarësh. Ndërsa sipas të dhënave të vitit 2005, emigrantët kishin ndihmuar në krijimin e çdo të katërtës firmë teknologjike amerikane gjatë dekadës së kaluar.


Po kaq të rëndësishme janë edhe përfitimet e emigracionit për pushtetin e butë të Amerikës. Fakti që njerëzit duan të vijnë në SHBA, së bashku me mobilitetin e lartë të emigrantëve, rritë joshjen e shtetit. Amerika është magnet dhe shumë njerëz mund ta shohin veten si amerikanë për shkak se shumë amerikanë të suksesshëm duken si njerëzit e shteteve tjera. Për më tepër, lidhjet ndërmjet emigrantëve dhe familjeve e shokëve të tyre në vendet prej nga vijnë ndihmojnë për të përcjellë informacion të saktë dhe pozitiv për SHBA-të. Përveç kësaj, prania e kulturave të shumta krijon lidhje me vendet tjera dhe ndihmon në zgjerimin e rëndësishëm të qëndrimeve amerikane në epokën e globalizimit. Në vend se ta dobësojë fuqinë e fortë dhe atë të butë, emigracioni i rritë të dyja. Një burrështetas i lartë nga Azia, vëzhgues i saktë dhe i kamotshëm i SHBA-ve dhe Kinës, arrin në përfundimin se Kina nuk do t'ia marrë primatin SHBA-ve dhe të bëhet fuqia kryesore e shekullit 21 për shkak të aftësisë së Amerikës për t'i tërhequr më të mirët dhe më të zgjuarit nga pjesa tjetër e botës, si dhe për t'i shkrirë ata në një kulturë diverse të kreativitetit. Kina ka popullsi më të madhe për të rekrutuar, por sipas tij, kultura e saj sinocentrike do ta bëjë atë më pak kreative sesa SHBA-të. Ndërsa mund të kuptohet rezistenca e qytetarëve të zakonshëm amerikanë ndaj konkurrencës prej emigrantëve gjatë periudhës së papunësisë së lartë, do të ishte ironike nëse debati aktual do të çonte drejt politikave të cilat ia hiqnin SHBA-ve njërin nga burimet unike të fuqisë së saj.

Joseph S. Nye ka qenë Ndihmëssekretar i Mbrojtjes së SHBA-ve. Ai është autor i librit "Fuqia e Butë: Rruga e Suksesit në Politikën Botërore", kurse aktualisht është profesor në Harvard. Shkrimi është publikuar së pari në portalin "Project Syndicate"

www.voal-online.ch


Rating (Votes: )   
    Comments (0)        Dërgoja shokut        Printo


Other Articles:
POLITIKA E BANKROTITNga PATRICK MOORE (08.11.2010)
UNIFIKIMI I FAKTORIT POLITIK NË SHQIPËRI NË SHËRBIM TË KOSOVËS DETYRIM EVROPIANO-KOMBËTAR Nga ELIDA BUÇPAPAJ (08.10.2010)
LETER Z. FAREED ZAKARIA, DREJTUES I PROGRAMIT FAREED ZAKARIA GPS GLOBAL PUBLIC SQUARE (GPS) NË CNN Nga ILIR HYSA, New York (08.10.2010)
A ËSHTË MË E LEHTË TË FITOJMË BETEJËN PËR NJOHJE APO ATË PËR ZHVILLIM ? NGA FATON BISLIM (08.09.2010)
KUÇEDRA SHMANGET VETËM NË ASAMBLENË E PËRGJITHSHMENga SKËNDER BUÇPAPAJ (08.08.2010)
AMBASADA AMERIKANE NË TIRANË NDERON DY ISH ZYRTARË TË SAJ"Ranë për idealet e lirisë dhe demokracisë"Nga FRANK SHKRELI (08.07.2010)
SHQIPËRIA NDRYSHE NGA ÇEKIANga ELIDA BUÇPAPAJ (08.07.2010)
SIGURIA E QIELLIT MBETET ENDE NJË PRIORITET I SHËRBIMEVE INTELIGJENTE AMERIKANENga JANET NAPOLITANO, Foreign Affairs (08.07.2010)
SERBIA NUK MUND TË KETË FAT MË TË MIRË SE KOSOVANga SKËNDER BUÇPAPAJ (08.05.2010)
KUJDES NGA POLITIKA PUTINISTE NE BALLKANNGA FRANK SHKRELI (08.04.2010)



 
::| Lajme të fundit
::| Kalendari
Prill 2024  
D H M M E P S
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30        
 
::| Hot News
PËRMBYTJET NË SHQIPËRI - QEVERIA THOTË SE GJENDJA ËSHTË KRITIKE, KËRKON NDIHMË NGA BRUKSELI
ARVIZU - PRESIM QË DREJTËSIA SHQIPTARE TË DËNOJË TRAFIKANTËT E NJERËZVE
NATO NUK MUND TË NDIHMOJË NË KRIJIMIN E USHTRISË NË KOSOVË
GJERMANIA, FRANCA, BRITANIA E MADHE, HOLLANDA DHE DANIMARKA KUNDËR STATUSIT TË VENDIT KANDIDAT PËR SHQIPËRINË
THAÇI PARALAJMËRON ZGJEDHJEN E PRESIDENTIT GJATË JAVËS SË ARDHSHME
MISIONI MISHELËNga MICHELLE OBAMA, Newsweek
BABAI E NJEH MË MIRËNga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times
NATO dhe BE borxhlinj ndaj Kosovës ?Nga Elida Buçpapaj

 
VOAL
[Shko lartë]