Kur dëgjon zerin
monoton të një zogu, fshehur në pemë a ndonjë shkurre, nuk arrin
të kuptosh në se këndon, apo vajton. Në kengët e zogjve nuk ka
tekste. Kur nuk ka as melodi, mendja të shkon se mund të qaj ose
të ankohet për diçka që i mungon.
Kështu ndodhi me zogun
e braktisur në parkun më të populluar të qytetit. Gjysmë i
mbuluar me pendë, lëshonte tinguj "lutës", sa herë i
afroheshin kalimtarë, të cilët shëtisnin në një ditë feste
plotë diell. Shumica e injoronin pa i hedhur as sytë. Të tjerë e
vështronin me përbuzje, si një gjallesë pa vlerë. Zogu, në
vetëvete, nuk shquhej për ndonjë bukuri tërheqëse dhe cicërimat,
i ngjanin klithjes bezdisëse që të vret dëgjimin. Vetëm një
çift studentesh u ndal dhe po tregonte interes. Të dashuruar prej
disa vitesh, bashkjetonin në nje shtëpi modeste me te ardhurat
minimale që u siguronte puna "part time". Natyrisht, jashtë
kohës së nevojshme për studimet universitare. Ishte pkërisht
Djali, që bëri i pari disa hapa drejt zogut. Ky, jo vetëm që nuk
u tremb, por "shqeu" sqepin dhe sytë, si ta perpinte në
stomakun e vogël, pa kurrfarë droje.
"E dashur. Ky zog
ndihet i braktisur, ka nevojë për ndihmë! Shiko sa i bukur dhe i
pafajshëm që është!..."
Ajo u afrua dhe po e
vështronte me keqardhje. Ishte vërtetë një zog i braktisur. Akoma
i paplotësuar me pendë, nuk dukej dhe aq i bukur, por të dy
studentet, shihnin me tej se e tashmja e tij. Në tingujt e zogut nuk
dalluan as këngë, as vajtim. I lexuan si "lutje" për ndihmë,
që të rritej e flutoronte i lirë, si gjithë vëllezërit e
çerdhes së përbashkët. Panë në sy njeri tjetrin, pastaj
përsëri zogun.
"Duhet të jetë
rrëzuar nga çerdhja", tha djali dhe i hodhi sytë mbi pemët me
të aferta, të zbulonte shtëpinë e të braktisurit.
"Ndoshta ka provuar
te fluturojë", shtoi vajza pa i shqitur sytë nga lutjet e tij
cicëruese.
Kur nuk zbuluan as
çerdhen dhe as nënën e zogut ta kërkonte, çifti studentor mori
një vendim të pakthyeshëm: "Ta rritnin në çerdhen e tyre qe
sapo e kishin ndërtuar!"
Ndërsa djali zgjati
krahët, ta merrte në duart e ngrohta njerzore, zogu gjeti forca dhe
fluturoi disa metra tutje. Madje bëri një "ulje" të vështirë
që mund t'i kushtonte shtrenjtë. Djali iu afrua përsëri, por ai u
shty me tej me këmbë e krahë, duke kercyer "pupthi", derisa u
fsheh në një grumbull lulesh si kurore nusërie.
"I dashur. Le ta lemë
në fatin e vetë! Ndoshta e gjenë e ëma dhe e çonë në çerdhe."
"Jo, jo! Tashmë fati
i tij është në duart tona. Nuk e dëgjon si qanë?!..."
Te dy studentët u
afruan te kurora e luleve. Dëgjohej vetëm zeri i tij, sepse ishte
fshehur mes petaleve, duke i përzier me puplat e lëmuara e të
ngjyruara si ato. Djali e mprehu vështrimin dhe dalloi dihatjen e
frymëmarrjes së nxituar, aty ku lulet ishin me të dendura. Zgjati
gishtrinjtë dhe e kapi si një gonxhe të bukur. Zogu vazhdonte të
cijonte me të njëjtin zë, pa shprehur ndonjë frikë dhe pa
tentuar t'i largohej nga duart. Në gishtrinjtë e djalit, tani
ndihej ritmi i zemrës së zokthit. Ndjeu pulsin e vetë të shtonte
me shume rrahjet dhe të sinkronizohej me atë të fluturakut, akoma
pa krahë për të fluturuar. Iu bë sikur kishte dy zemra; një
thellë në gjoks dhe një tjetër në duar. Ai po e mbante me të
dyja duart, t'i krijonte hapsirë të mos ndihej "i burgosur".
"E dashur. Kthehemi
në shtëpi. Duket se është i uritur. E mban sqepin hapur..."
"Ndoshta është më
mirë të shkojmë në ndonjë dyqan shpendësh! Pyesim dhe marrim
ushqimin e përshtatshëm."
Ashtu bënë. Në
dyqanin e njohur të qytetit, shitësi, njohës i mirë i shpendëve,
zgjodhi ushqimin e duhur dhe u rekomandoi të blinin edhe një kafaz
special.
"Jo, jo; kafaz jo"
- nxitoi t'i përgjigjej djali.
"Duhet të jetojë në
të njëjtat kushte me ne" - shtoi vajza.
Zogu ishte llups i
madh. Bashkë me ushqimin, ishte gati t'u gëlltiste edhe gishtin.
Kjo ndodhte sa herë që e ushqenin. Ujin ia jepnin me nje shiringë,
që në fillim nuk funksionoi si duhet, por që u ambientua shumë
shpejtë.
E sistemuan në
sallonin e pritjes, mbi një arkë kartoni, mbushur me copa letre dhe
pambuk, për të asorbuar mbetjet e jashtëqitjes. Sipër arkës
montuan dy steka, pas të cilave mbërthente këmbët si dy ganxha të
vogla me kthetra.
Tani, ata ishin tre.
Zogu ishte pjesë e jetës, pjesë e gëzimit dhe trishtimit të
tyre. Rritej çdo ditë, dhe çdo ditë që kalonte, bëhej më "i
prapë". Kur nuk ishin në shtëpi, "guxonte" te fluturonte
nëpër sallon duke u ulur mbi mobilje e ndotur gjithëandej. Kur
ktheheshin, e gjenin mbi stekë duke cijuar plotë gëzim, me gojën
hapur, njësoj si dikur në çerdhe, kur priste të ëmën. Tani nënë
dhe baba kishte çiftin studentor. E ushqenin gjithë qejf, si të
ushqenin të voglin e tyre. Lodronin, e komplimentonin, jepnin dhe
merrnin të njëjtin gëzim reciprok. Kjo gjëndje vazhdoi për dy
javë. Zogu u rrit, u mbulua me pendë e me ngjyra të mrekullueshme.
Duke perplasur krahët mbi stekën e montuar mbi arkë, stërvitej
për fluturim. Dukej se ishte gati, por hapsira e ngushtë e dhomës,
nuk e bindte se mund të ngrihej i lirë. Edhe pse i rrethuar e
trajtuar me plotë dashuri e kujdes, ndihej gjysmë i burgosur në
një kafaz të stërmadh me tavan e dritare të mbullura.
Atë ditë ishte festë.
Koha e bukur dhe pranvera, ofronte një panoramë magjike, që
dallohej edhe nga dritarja e apartamentit. Çifti studentor u pa sy
me sy. Pa folur, këmbyen të njëjtin opinion për të voglin që u
kishte dhuruar lumturi plotë dy javë. Tani duhej të mendonin për
lumturinë e tij. Ajo gjendej në hapsirën e pafund të lirisë.
Vajza e mori në duar, i lëmoi puplat, e puthi lehtë në gushë dhe
ia dorezoi Djalit. Edhe ai bëri të njëjtën gjë. U panë përsëri
sy me sy. I kishin plotë me lotë gëzimi, gati për shpërthim. Pa
folur asnjë fjalë e lëshuan mbi parvazin e jashtëm të dritares.
Në njerën nga pendët e krahut i lidhën një fjongo të lehtë si
pupël, në ngjyrë të kuqe. Ishte shenja e njohjes. Zogu, në
fillim, u ndje i hutuar. Vështronte gjithandej dhe nuk po orientohej
dot. Disa dallëndyshe që fluturonin aty afër, i shikonte si i
trembur. Ktheu kokën nga njëra anë, pastaj në tjetrën dhe dukej
që po i kthehej gëzimi i lirisë. Përplasi krahët disa herë, si
të ushtrohej për një ngritje pa kthim. Pas disa ushtrimesh, u
ngrit!... Beri dy tre rrotullime në ajër, iu afrua dy herë
dritares, pershendeti dhe u largua në drejtim të
parkut ku u gjet i braktisur.
Çifti studentor u pa
sy me sy per here te tretë. Kete herë, u hapi digën lotëve të
një gëzimi njerëzorë të natyrshëm. Kishin bërë një veper
qytetarie për të gjithë ata që i injorojnë ngjarje të tilla...
Qerim Skënderaj. Piza, më 3 maj 2015