VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve

BOTA KU SOT NE JETOJMË
Nga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times

E Hënë, 10.01.2012, 08:52am (GMT1)



Për herë të parë pas një kohe të gjatë, shumë të gjatë, një demokrat po kandidon për president dhe e ka avantazhin të qartë në politikën e sigurisë kombëtare. Kjo nuk është "si gjërat mendohej të ishin," dhe republikanët duken të damllosur për këtë. Por ka një arsye pse Presidenti Obama është duke pasur epërsi në sigurinë kombëtare, dhe kjo ishte e dukshme në fjalimin e tij të OKB-së javën e kaluar, çka tregoi një president që kupton se ne, me të vërtetë, sot do të jetojmë në një botë më komplekse - dhe që, e thënë kështu, kjo nuk është një fjalë goje. Kjo është një hartë rruge. Mitt Romney, falë sfondit ndërkombëtar të biznesit të tij, duhet ta kuptonte këtë, por në vend të kësaj ai vepron sikur ka mësuar politikën e tij të jashtme në The International House of Pancakes, ku menuja dhe arkitektura rrallë ndryshojnë. (The International House of Pancakes, është një grup restorantesh në Shtetet e Bashkuara të specializuar në ushqimet e mëngjesit, shënim përkthimi).

Në vend se vërtet të ishte duke menduar sërish për botën, Romney ka zgjedhur ndërkaq të shkojë me njëjtën menu të vjetër republikane me proshutë dhe vezë - se demokratët janë hamburgerë të butë që nuk do të qëndrojnë përballë armiqve tanë apo për vlerat tona, se republikanët janë të ashpër dhe se është viti 1989 përsëri. E vërteta është se Amerika qëndron me të dyja këmbët mbi globit me fuqi të prazivalizueshme të vërë botën në të njëjtën rrugë me ne, dhe e vetmja gjë që mungon është një president me "dua". E vetmja gjë që mungon është një president që është i gatshëm të përballet në të njëjtën kohë me Rusinë, të përplaset me Kinën, t'u tregojë irakianëve ne nuk jemi duke e lënë vendin e tyre, t'ia tërheqë vëmendjen botës myslimane duke e përshtatur politikën tonë arabo-izraelite me atë të kryeministrit të Izraelit, të japë dritën e gjelbër për të bombarduar Iranin Izraeli - dhe për të rritur buxhetin e mbrojtjes, teksa ul taksat dhe eliminon deficitin.

Kjo është e gjithë "mënyra", - pa një aluzion se si ne mund t'i bëjmë ndoshta të gjitha këto gjëra kontradiktore në të njëjtën kohë, ose njohja e thjeshtë se dy luftëra dhe një prerje gjigante tatimore sipas Xhorxh W. Bush ka kufizuar aftësinë tonë për të bërë madje edhe gjysmën e tyre.

Le të shikojmë botën ku ne jemi aktualisht duke jetuar. Kjo është një botë që është bërë aq shumë e ndërvarur sa që kur miqtë tanë dështojnë (si Greqia) tani mund të na dëmtojnë njëlloj si armiqtë tanë kërcënues, dhe kolapsi i rivalëve tanë (si Kina) mund të na dëmtojë po aq sa rritja e tyre. Kjo është një botë ku një video e lirë e YouTube e bërë nga një individ çfarëdo mund të na shkaktojë probleme më shumë se fushata miliona-dollarëshe e propagandësë së një konkurrenti superfuqi. Kjo është një ekonomi e globalizuar, në të cilën Dhoma Amerikane e Tregtisë, lobi më i madh i biznesit të Amerikës, ka kundërshtuar shtysën e Romneyt të përshkruajë Kinën si një manipulator të monedhës dhe është duke trysnuar Kongresin të heqë kufizimet tregtare të kohës së luftës së ftohtë ndaj Rusisë, një vend të cilin Romney e ka etiketuar "Armiku gjeopolitik Nr. 1 i Amerikës". Kjo është një botë ku, në disa raste, duke u tërhequr prapa - dhe duke u fokusuar në rindërtimin e forcës sonë në shtëpi - është iniciativa më kuptimplotë e politikës së jashtme, që ne mund të ndërmarrë për shkak se kur Amerika është më mirë së kurrë - institucionet e saj, shkollat "‹"‹dhe vlerat - kjo mund të frymëzojë rivalitet, ndërsa Rusia dhe Kina ende duhet të mbështeten në transaksione ose me ngacmime për t'i bërë të tjerët për t'i ndjekur. Është ende një botë ku përdorimi i forcës, ose kërcënimi i forcës, kundër armiqve të paepur (Irani) është e nevojshme, por një botë ku një shtytje e lehtë në kohën e duhur dhe vendin e duhur mund të jetë efektive.

Shtoni të gjitha këto dhe na del se është një botë ku Amerika do të ketë përgjegjësi më të madhe (për shkak se aleatët tanë evropianë dhe japonezë tani janë ligështuar ekonomikisht) dhe më pak burime (sepse ne kemi për të shkurtuar buxhetin e mbrojtjes) për të menaxhuar një grup më kompleks të aktorëve (sepse janë kaq shumë shtete me të cilët ne duhet të merremi, ngaqë janë demokraci të reja me fuqi që buron nga njerëzit e tyre dhe jo vetëm të një njeriu - si Egjipti - apo shtetet e dështuara si Pakistani), ku roli ynë në fuqitë e tjera të mëdha është i kufizuar (për shkak se të ardhurat masive të naftës dhe gazit i japin Rusisë pavarësi më të madhe dhe për çdo luftë që ne do të duam ta bëjmë në Azi, do të duhet të marrim para hua nga Kina).

Ky kompleksitet nuk është argument për izolimin. Ai argumenton përdorimin e fuqisë tonë me maturi dhe në një mënyrë të nuancuar. Për shembull, në qoftë se ju do të kishit dëgjuar Romnin duke kritikuar Obamën për dobësi pas sulmit mbi konsullatën amerikane në Bengazi, Libi, ju do të kishit menduar se, po të kishte qenë Romney president, ai do të kishte urdhëruar menjëherë disa kundërgoditje. Por, sapo të kishim bërë ne kështu, kjo do të kishim dështuar në atë që ishte një përgjigje shumë më kuptimplote: Libianët vetë duke dalë në rrugë nën flamurin e "Revolucioni ynë nuk do të vidhet" dhe duke hyrë me forcë në selinë e milicive islamiste që vranë ambasadorin amerikan. Kjo ju tregon se sa ky kompleksitet mund të jetë i papritur për ju.

Një fushë ku Romney mund ta sfidonte me të vërtetë Obama në politikën e jashtme ishte vendimi i keq i presidentit për të dyfishuar praninë në Afganistan. Por Romney nuk mund ta sfidojë, sepse Partia Republikane donte ta trefishont atë. Pra, ne nuk po kemi debat rreth si ta nxjerrim veten nga rrëmuja e madhe e politikës tonë të jashtme dhe nga një debat karikaturë - "Unë jam i ashpër, ai nuk është" - rreth gjithçkaje tjetër. Në këtë kuptim, politika e jashtme ngjan shumë si politikë e brendshme. Mëngjesin pas zgjedhjeve, ne do të përballemi me një shkëmb "të madh": Si të merremi me Afganistanin, Iranin dhe Sirinë, pa udhëzime nga kandidatët ose pa një mandat nga votuesit. Votuesit do të duhet të shkojnë me mendjen e tyre se secili nga kandidatët ka ndjesinë më të mirë për lundrimin e kësaj bote. Obama ka treguar se ai e ka diçka të tillë. Romney nuk e ka./Skënder Buçpapaj
--
September 29, 2012
The World We're Actually Living In
By THOMAS L. FRIEDMAN

FOR the first time in a long, long time, a Democrat is running for president and has the clear advantage on national security policy. That is not "how things are supposed to be," and Republicans sound apoplectic about it. But there is a reason President Obama is leading on national security, and it was apparent in his U.N. speech last week, which showed a president who understands that we really do live in a more complex world today "” and that saying so is not a cop-out. It's a road map. Mitt Romney, given his international business background, should understand this, but he acts instead as if he learned his foreign policy at the International House of Pancakes, where the menu and architecture rarely changes.

Rather than really thinking afresh about the world, Romney has chosen instead to go with the same old G.O.P. bacon and eggs "” that the Democrats are toothless wimps who won't stand up to our foes or for our values, that the Republicans are tough and that it is 1989 all over again. That is, America stands astride the globe with unrivaled power to bend the world our way, and the only thing missing is a president with "will." The only thing missing is a president who is ready to simultaneously confront Russia, bash China, tell Iraqis we're not leaving their country, snub the Muslim world by outsourcing our Arab-Israel policy to the prime minister of Israel, green light Israel to bomb Iran "” and raise the defense budget while cutting taxes and eliminating the deficit.

It's all "attitude" "” without a hint at how we could possibly do all these contradictory things at once, or the simplest acknowledgment that two wars and a giant tax cut under George W. Bush has limited our ability to do even half of them.

Let's look at the world we're actually living in. It is a world that has become much more interdependent so that our friends failing (like Greece) can now harm us as much as our enemies threatening, and our rivals (like China) collapsing can hurt us as much as their rising.
It's a world where a cheap YouTube video made by a superempowered individual can cause us more trouble than the million-dollar propaganda campaign of a superpower competitor. It is a globalized economy in which the U.S. Chamber of Commerce, America's largest business lobby, has opposed Romney's pledge to designate China as a currency manipulator and is pressing Congress to lift cold war trade restrictions on Russia, a country Romney has labeled America's "No. 1 geopolitical foe." It is a world where, at times, pulling back "” and focusing on rebuilding our strength at home "” is the most meaningful foreign policy initiative we can undertake because when America is at its best "” its institutions, schools and values "” it can inspire emulation, whereas Russia and China still have to rely on transactions or bullying to get others to follow. It is still a world where the use of force, or the threat of force, against implacable foes (Iran) is required, but a world where a nudge at the right time and place can also be effective.

Add it all up and it's a world in which America will have greater responsibility (because our European and Japanese allies are now economically enfeebled) and fewer resources (because we have to cut the defense budget) to manage a more complex set of actors (because so many of the states we have to deal with now are new democracies with power emanating from their people not just one man "” like Egypt "” or failing states like Pakistan) where our leverage on other major powers is limited (because Russia's massive oil and gas income gives it great independence and any war we'd want to fight in Asia we'd have to borrow the money from China).

This complexity doesn't argue for isolationism. It argues for using our power judiciously and in a nuanced fashion. For instance, if you had listened to Romney criticizing Obama for weakness after the attack on the U.S. consulate in Benghazi, Libya, you'd have thought that, had Romney been president, he would have immediately ordered some counterstrike. But, had we done so, it would have aborted what was a much more meaningful response: Libyans themselves taking to the streets under the banner "Our Revolution Will Not Be Stolen" and storming the headquarters of the Islamist militias who killed the U.S. ambassador. It shows you how much this complexity can surprise you.

The one area where Romney could have really challenged Obama on foreign policy was on the president's bad decision to double-down on Afghanistan. But Romney can't, because the Republican Party wanted to triple down. So we're having no debate about how to extricate ourselves from our biggest foreign policy mess and a cartoon debate "” "I'm tough; he's not" "” about everything else. In that sense, foreign policy is a lot like domestic policy. The morning after the election, we will face a huge "cliff": how to deal with Afghanistan, Iran and Syria, without guidance from the candidates or a mandate from voters.
Voters will have to go with their gut about which guy has the best gut feel for navigating this world. Obama has demonstrated that he has something there. Romney has not.


Përktheu: Skënder Buçpapaj


Copyright © 2005-2008 Nulled by [x-MoBiLe]. All rights reserved.