Zequa vinte nga goxha background familjar, pasi kishte patur edhe një vëlla të rënë dëshmor gjatë kohës së luftës, paçka se një dajo që kishte qenë me Ballin e kishte mohuar, dmth e kishte bërë hasha. E se mos ishte Zequa i pari - të tjerët kishin mohuar edhe babanë në kësi rastesh, për një copë karrike. Se ç'kishte firmosur edhe nja dy ekspertiza letrare, e kështu na qe bërë edhe deputet në parlamentin e asaj kohe. Mbahej si personalitet e si shkrimtar dhe gazetar me emër. Për të tillë e njihte partia, lagja, rrethi shoqëror e së fundi edhe familja. Thonë se edhe në shumë vepra e fjalime të merhumit Hoxha kishte dorë edhe pena e tij. Pra një jetë të tërë me laps e letër në dorë i biri botës, por edhe kot nuk e mbante merhumi xhanëm rreth oborrit për afro të gjysmës së shekullit. Qerratai Zeqo shkonte e nga shkonte, por ama kokën linte për udhëheqësin shpirtëror. Edhe kur vdiq ai, thonë se u vesh pis në të zeza, e qau e qau si çilimi për një periudhë të gjatë kohe. Tre muaj qëndroi i mbyllur pa dalë nga shtëpia.
***
- Po ti ç'ke kështu e pyeti një ditë e shoqja - se je matufjepsur fare duke qëndruar i mbyllur brenda - i gjalli me të gjallin e i vdekuri me të vdekurin.
- E di, që e ke mirë ti Lulkë (ashtu e thërriste nganjëherë me përkëdheli të shoqen, Zymbylkën) mjaft qëndrova i mbyllur në shtëpi, por më bëj gati kostumin e zi, këmishën e zezë, kollaren e zezë, këpucët e zeza, e të vete t'i hedh një tufë me lule tek varri të ndjerit.
- U të martë e mira more burrë, po akoma do t'i mbash këto të shkreta të zeza, se na plase shpirtin, i mërzite edhe fëmijët, sikur ta kishe baba?- vazhdoi e sëkëlldisur ajo.
- Pusho grua, posi baba e kisha i përgjigjet së shoqes duke shtrënguar rreth vetes ushkuarin e pizhameve të zeza, që mbate veshur gjatë ditës nëpër shtëpi.
- E po vishet tjeri me të zeza, sikur të jetë grua, ty të kam parë, do na tallin edhe bota. Po mirë more Zeqo, sa baballarë ke zotrote, po Kiçon e harrove, që e ke akoma gjallë, apo nuk është yt atë, e të ka gjetur rrugëve? i thotë Lulka e shqetësuar.
- Pusho grua të thashë, se udhëheqesi nuk ishte vetëm babai im, por i yti, e i të gjithë kombit. Gjithë këto të mira që kemi moj grua nga i kemi, nga ai i kemi, punën, deputetllëkun tim, shkollën e fëmijëve, apo i harrove. Shokët e mi që nuk shkruan e brohoritën për të, ti e di shumë mirë se çfarë pësuan në jetë. E ti më thua mos qaj, e mos u vish me të zeza. Të qaj, e të qaj, sa të pëlcas dhe pak e kam.
- Po dynjaja që do të shohin kur të dalësh në rrugë pas tre muajsh, si do t'u thuash - e pyet ajo përsëri.
- Shkrimtari ka tre muaj leje krijimtarie, e unë i harxhova të gjitha në shtëpi për një vepër madhore. Ja kështu do t'u them të tjerëve, që edhe ty të ha meraku i tyre. Prandaj shko e më bëj rrobat gati e të dalë se u bëra vonë për në varreza, e mos harro edhe borselinën e zezë që të dukem një çikë i kapardisur si deputet që jam.
Zymbylka pasi mblodhi gjithë garderopën që i kërkoi i shoqi, kthehet e i a tregon. Por kur Zequa shikon që në vend të kollares se zezë ajo i kishte sjellë kollaren e kuqe, i hypën gjaku në kokë.
-Po ç'më ke sjellë moj grua, ç'më ke sjellë, ç'është kjo kollare e kuqe, sikur do të vete në ballo, të zezën, të zezën të thashë.
-Po ti gjithë jetën të kuqe e ke mbajtur kollaren more Zeqo, tani na e do të zezë, do na vishesh si fashistët që moti kërcen e i thotë Zymbylka e besdisur mbrapa derës së dollapit.
-Po lëri fashistët tani moj grua, ç'na kujton kohën e luftës, nuk thua shyqyr që e hodhëm matanë atë te flamosur lufte vetëm me një dëshmorë në familje, se për pak ikëm të gjithë si qeni në rrush... se kur njeriu është në zi edhe rrobat e zeza do t'i veshë i përgjigjet Zequa duke vështruar veten në pasqyrë.
* * *
Pasi u vesh, u rua e u pastrua mirë e mirë Zequa, gruaja po priste që ai të dilte e kjo të shkonte tek gjitonia përballë.
-Hë Zeqo, gati je, dil tani, se do të vete të pi një kafe tek Santhipja, se ka kohë që s'ma ka parë filxhanin, e mos kemi ndonjë haber të mirë për ty.
-Jo, tani nuk dal i a kthen Zequa i mërzitur edhe pse ishte veshur e bërë gati për të shkuar për qokë.
-Pse mo ç'pate, mos je gjë sëmurë, se sikur je zverdhur ca.
-Jo, moj jo, por mua kujtua artikulli që shkruajta mbrëmë, kur zotrote më gërhinje për shtatë palë qejfe, e që akoma nuk i kam vendosur një titull. Ti e di, që kur unë shkruaj një material, apo një reportazh e kam të vështirë të shkretin ti vë një titull.
-E po ç'na gjeti me ty more Zeqo, e ke bërë zakon të keq këtë punë, se edhe kur lindën fëmijët pas tre muajve me gjobë ua ngjitëm emrat e tyre. Ti edhe nuk e ke sefte të shkruarën, je me goxha emër e me goxha bagazh në kokë, si shkrimtar, shkruan çdo ditë nga dy faqe gazete, e kur vjen puna tek titulli çmend dynjanë e stopohesh në vend.
-Po hë moj grua, ja si thua ti edhe tani që vendosa të dalë e t'i hedh një tufë me lule të ndjerit, s'më le meraku i titullit të materialit që më duhet nesër patjetër për në gazetë. Më beson, gjumi i natës nuk më zë për atë të ngratë titull, aq shumë më mundon.
-Në do të më pyesësh mua, lëre pa gjë fare. Ja ashtu pa kokë i bie shkurt Zymbylka.
-Je në vete, si pa gjë fare, pse ç'u bë materiali - statujë, që mund ta le pa kokë. Nuk shkon ashtu, le që nuk ma boton njeri, sidomos në këtë situatë, që ka vdekur edhe udhëheqësi ynë i ndritur, do ma marin për gabim politik. Eshtë punë armiqësore do më thonë, e ta ha edhe unë për një titull thua ti.
-Prandaj grua vrisni mendjen edhe ti edhe fëmijët, që kur të kthehem në shtëpi t'i keni venë një titull artikullit tim.