Aktori Roland Trebicka
Pas më shumë se një viti mungesë, rrëfehet aktori.
Nga zbulimi i sëmundjes, te kurimi në Paris e shpresa për t'u kthyer në skenë
në shtator.
Çdo ditë ora 10-10 e pak e gjen në Teatrin Kombëtar. U bënë vite që e ndjek
këtë ritual e tani, pas një viti mungese, ka nisur t'i rikthehet sërish.
Kafen e pi te një bar aty përbri teatrit, ku gjen zakonisht punonjësit e TK-së,
të Galerisë Kombëtare të Arteve apo edhe Ministrisë së Brendshme. E ndajnë
vetëm pak metra, por gjatë kësaj distance të shkurtër janë të shumtë njerëzit
që e ndalojnë, e pyesin... Kjo ndoshta është pjesa më e vështirë. Të dyja palët
nuk dinë si të sillen. Por ka nga ata që janë të papërmbajtur. E puthin dy
herë, katër herë... "Njerëzit të duan, të duan!", i thotë një koleg i tij, që
gati i ngatërrohen fjalët kur takon aktorin. Por ai ka të drejtë. Njerëzit e
duan Roland Trebickën dhe në momentet e tij më të vështira, kur duhej të
luftonte për jetën, dashuria që ata mund t'i jepnin në këmbim, ishte më e
pakta. Ia kanë borxh aktorit gjithë ato buzëqeshje që u ka falur dhe energjinë
pozitive që përçonte përmes çdo roli. Roland Trebicka nuk do kishte dashur të
fliste kurrë për vdekjen, por të flasësh për sëmundjen qenka edhe më e
vështirë. Por qenka pjesë e jetës, ndonjëherë duhet të bashkëjetosh me të dhe
duhet të jesh i guximshëm ta mposhtësh.
Kur më shumë se një vit më parë filloi të qarkullonte lajmi se Roland Trebicka
ishte i sëmurë rëndë, shumë nuk e besuan dhe e morën për një nga shakatë e
shumta të aktorit. Por ishte e vërtetë, aktorit i ishte zbuluar një masë
tumorale në mushkëri, për kurimin e së cilës fluturoi me urgjencë në Francë. Aq
i papritur sa edhe të afërmve e publikut, i erdhi kjo sëmundje edhe vetë
aktorit.
I papërgatitur për sëmundjen
"Më besoni, unë jam një njeri që nuk e kam njohur kurrë sëmundjen. Më kujtohet
kam marrë vetëm 9 ditë raport, kur isha 23 vjeç dhe po luaja në pjesën "Shtëpia
në bulevard". Teksa po trukohesha, pashë se isha mbushur me njolla të kuqe dhe
kisha ethe. Më kishte zënë fruthi. Dhe prej asaj kohe unë nuk mbaj mend të kem
marrë më raport. Nuk kishim nisur ende me shfaqjen "Tabloja absurde", kur nisa
të ndihesha jo fort mirë. Një ditë kur u ktheva në shtëpi, ndjeva ethe dhe
kisha kollë. Mendova të lë duhanin. Kisha tentuar kaq herë dhe thashë, përse të
mos e lë tani. Kam pirë kaq shumë duhan! Po puna jonë e tillë është, sidomos në
proces tavoline, kur je nën tension, kur je në kërkim të vazhdueshëm... Por ishte
një gjendje që nuk më pëlqente dhe vendosa të vizitohem. Duke qenë që nuk jam
kuruar kurrë, as e dija se ku të drejtohesha dhe me një mikun tim të teatrit
shkuam në dispanseri. Më thanë se ishte diçka e vjetër, jo shqetësuese dhe mora
disa mjekime. Ndërkohë nisëm "Tablonë absurde" të Ferdiand Hysit, madje do të
shkonim në Indi. Ishte udhëtim i gjatë dhe i lodhshëm. Kur u ktheva, u drejtova
tek një mjek tjetër që qëlloi një shok fëmijërie. E kuptova menjëherë se ç'kisha sa pashë fytyrat e
tyre. Ai u trondit shumë, po ashtu infermieret përreth. Sado që u munduan ta
fshihnin, ishte e pamundur. Nuk më duhej të prisja biopsinë", tregon aktori. U
tha familjarëve dhe dukej se në këtë mes më i forti ishte ai. "E mora si diçka
që më ndodhi dhe që duhej të përballesha me të. Ime bijë që ka vite që jeton në
Francë, kishte rregulluar gjithçka dhe të nesërmen preva biletën e u nisa për
atje".
Francë-Shqipëri
Kaloi 2 muaj në Paris. Nuk mendoi se do të qëndronte aq shumë. "Shkova të bëja
një vizitë dhe të merrja ndonjë kurë, por jo të operohesha", tregon Roland
Trebicka. Por ja që ashtu si me "mashtrim" e futën në sallë të operacionit.
Filli diku i humbi një ditë pas operacionit të parë. Teksa priste mikun e tij
të vjetër Dhimitër Pecanin, i ndodh një komplikacion dhe kur zgjohet pas ditësh
në koma artificiale dhe narkoze, nuk e kuptonte se përse ndodhej sërish në
Francë. Nën një kurim intensiv, nën vëzhgimin e njërit prej mjekëve më të mirë
të fushës, kaluan dy muaj. "Ishte e pamundur. U mërzita. Nuk mund të qëndroja
më atje, edhe pse mjekët donin të më mbanin. Për mua kujdesej ime bijë dhe ime
shoqe, por për shkak të distancës së madhe nga spitali, e kishin të pamundur të
vinin disa herë gjatë ditës. Kërkova të kthehesha. Doja të flisja me njerëz,
nuk mund të qëndroja më aty, pavarësisht se kujdesi ishte shumë i mirë. Deri në
avion më ka shoqëruar ambasadori ynë në Francë Ylljet Aliçkaj, i cili është
treguar i jashtëzakonshëm. U ktheva dhe gjeta atë që më mungonte. Shtëpia ishte
gjithnjë plot me njerëz, aq sa nuk i nxinin dyert. Por edhe gjatë kohës që isha
atje, ishin pa fund mesazhet dhe telefonatat, aq sa ime bijë atje, por edhe kjo
këtu, nuk i përballonin dot. Por këtu gjeta atë që prisja", thotë aktori.
Rolet e humbura dhe kthimi
Që prej diagnostikimit të sëmundjes e deri më sot, kanë kaluar muaj shumë të
vështirë. Operacione, kurime, 12 seanca kimioterapi... Tashmë ndihet më mirë. Ka
filluar të dalë, të vijë në Teatër, ku kalon disa orë. Mjekët e kanë
rekomanduar që të lëvizë. Këtë do edhe ai. E nëse gjithçka ecën mbarë, në
shtator ai do të jetë i gatshëm t'u hyjë projekteve të reja. Peng e ka që gjatë
kësaj periudhe iu desh të refuzonte disa propozime të rëndësishme, bashkëpunime
me Teatrin e Durrësit, me regjisoren Driada Dervishi, me Teatrin e Korçës, me
regjisorin Gëzim Kame, por mbi të gjitha një rol që kishte kohë që e mbante në
duar. Bëhet fjalë për "Doktor Shusterin", që gati 3 vjet më parë dëshironte ta
ngjiste në skenë regjisori Alfred Trebicka, por pa arritur. Kur Spiro Duni nisi
punën për "Doktor Shusterin", ia dha atij më parë rolin. "Do të të jap një
pjesë që do të të pëlqejë shumë, më tha Spiro. E pashë dhe i them, ndërsa unë
do të të jap një pjesë që do të të pëlqejë edhe më shumë dhe i tregova pjesën
që e kisha në shtëpi. Por nuk munda. Kur mësova që rolin do ta luante Robert
Ndrenika, u gëzova pa masë. Kthimi i tij pas 5 vjetësh ishte një lajm shumë i
mirë. Nuk
kam mundur ta shoh, por e kam marrë në telefon dhe e kam uruar. Shpresoj të kem
sërish mundësi të ngjitem në skenë", thotë aktori. "Po më afron mosha e
pensionit dhe mund të dal edhe në pension, por me energjitë që kisha, mendoja
se do të vazhdoja edhe më tej. Dua të largohem me dinjitet nga skena. E kam
mësuar nga më të vjetrit e këtij teatri se skena është e shenjtë. Dhe është
vërtetë e tillë, jo kushdo mund të ngjitet në të. Ndaj dhe unë doja të bëja një
largim si duhet nga skena", thotë Trebicka, i cili do kishte dashur shumë të
fliste për projektet e reja dhe jo për tema të trishta, që ndoshta trishtojnë
edhe lexuesin.
Mbështetja nga shteti
Kurimi në Francë e ndjekja më tej e kurave në Shqipëri nuk ishte e thjeshtë për
t'u përballuar. Me sinqeritet aktori Roland Trebicka thotë se nuk do ta kishte
arritur kurrë, nëse nuk do të kishte pasur edhe mbështetjen financiare nga ana
e qeverisë shqiptare. "Jam ndier i privilegjuar, pasi kanë bërë për mua atë që
nuk e kanë bërë për artistë të tjerë të mëdhenj", thotë Trebicka, teksa shton
se çdo ditë për shëndetin e tij interesohej një këshilltare e Kryeministrit.
"Jam prekur shumë, kur në Francë më vjen një buqetë e madhe me lule nga
ish-ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Ferdinand Xhaferi. Një
gjest i vogël, por shumë domethënës", thotë ai. Një vit më parë, me propozimin
e Ministrisë së Shëndetësisë, Këshilli i Ministrave miratoi një shtesë fondi në
buxhetin e kësaj Ministrie, në masën 4,7 milionë lekë, për përballimin e shpenzimeve
për kurimin e aktorit në Francë. Aktori e di fare mirë se kush ka ndërhyrë për
të, por që nuk ia kanë kujtuar kurrë, ndaj dhe u është mirënjohës. Ashtu siç u
është mirënjohës të gjithë atyre mjekëve dhe infermierëve që u kujdesën dhe
vazhdojnë të kujdesen për shëndetin e tij.
40 vite karrierë
Roland Trebicka lindi në Korçë, në vitin 1947. Karriera e tij si aktor fillon
me rolin e Kostës, në filmin "Debatik", më 1961-shin. Ndoshta që këtu e ardhmja
e tij ishte vendosur. Humori spontan, i cili i buron dhe në momentet më të
vështira u shqua qysh në në kohën e shërbimit ushtarak, ku shërbeu si aktor në
Estradën profesioniste të SHQUP (Shtëpia Qendrore e Ushtrisë Popullore), e
njohur si "Estrada e Ushtarit". Vitet në këtë trupë profesioniste ishin për Trebickën
stazhi i nevojshëm që i hapi më pas rrugën drejt Teatrit Popullor, sot Teatri
Kombëtar. U bë anëtar i trupës së Teatrit Kombëtar më 1971-shin dhe punoi aty
deri në vitin 1999. Pas një përvoje trevjeçare me kompaninë "Publimedia", u
kthye në Teatrin Kombëtar. Shumë e identifikojnë me rolin e Jovan Bregut në
komedinë "Pallati 176", por rolet e Trebickës në teatër janë të shumta. Në 40
vite karrierë ka realizuar një mori rolesh si atë të Xhenarinos te "Magjia e
madhe", Zganarelit te "Don Zhuani", Hlestakovit te "Inspektori" ("Revizori"),
për të ardhur më afër në kohë me pjesë si "Si e mposhta Musolinin", "Pleshti në
vesh", "Magjia e verës së kuqe", "Berberi i Seviljes", "Dadot", etj. Në vitin
2002, për rolin e Rojës te "Mbreti po vdes", Trebicka ishte kandidat për çmimin
"Aktori më i mirë mbështetës" në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit
Eksperimental në Kajro. Ka luajtur edhe në disa filma, ndër të cilët vlen të
përmenden "Ëndërr për një karrige" dhe "Koncert në vitin 1936". Është nderuar
me titullin "Artist i merituar". (Panorama)