Refugjatët e rinj po mësojnë gjermanisht përmes klasikëve
të letërsisë. Versionet e modifikuara dhe të modernizuara të veprave të Gëtes u
japin kurajo dhe vetëbesim për të qenë pjesë e një shoqërie të re dhe të huaj.
"Vetëm një idiot mendon se djalli është milioner." Mefistofeli nuk e
tha kurrë këtë fjali në veprën "Fausti" të Gëtes. Por kur Dialo nga Guinea
e tha këtë me një gjermanishte të çrregullt, ai u kthye në një Mefistofel shumë
të duartrokitur nga publiku. Dialo dhe 20 refugjatë të tjerë vunë në skenë një
version të improvizuar dhe të modernizuar të tragjedisë madhështore gjermane.
Deri vonë, asnjë prej aktorëve nuk fliste ndonjë fjalë në gjermanisht. Por
koncepti i krijuar nga organizata e ndihmës In Via me qendër në Këln rezultoi e
suksesshme. Grupi zbuloi klasikët gjermanë dhe bëri të tyret këto role.
Projekt teatri në shoqatën In Via në Köln: refugjatët vënë në skenë Faustin e
Gëtes
Refugjatët vënë në skenë Faustin e Gëtes
Gëte nuk ka qenë ndonjëherë më parë kaq shumë-kultural. Aktorët e rinj, disa
prej të cilëve ende të mitur, janë nga e gjithë bota: Afganistan, Etiopi,
Guinea, Iran, Irak dhe Kinë. Ata kanë ardhur në Gjermani si refugjatë dhe shumë
prej tyre kanë më pak se një vit këtu. Para se të vinin, lufta ose persekutimi
bënte pjesë në jetën e tyre të përditshme.
Një portë drejt shoqërisë
Tashmë refugjatët e rinj shkojnë në shkolla gjermane, ose ndjekin kurse të
trajnimit profesional. Aktrimi është për ta një mënyrë për të mësuar
gjermanishten, dhe u jep vetëbesim duke folur përpara një publiku.
Në shumë qytete gjermane ka programe që refugjatët të marrin pjesë në teatër,
përderisa kjo është një mënyrë që ata të përfaqësohen në publik nëpërmjet një
mjedis jo-politik. Përmes teatrit, ata mund të marrin role të tjera dhe të
përfshihen në diskutime shoqërore.
Përgjatë 10 viteve të shkuara, projekti In Via nën udhëheqjen e Hans-Peter
Speicher, e ka përdorur skenën si një mjet për t´u integruar. Me refugjatët e
rinj, Speicher ka vënë në skenë vepra të Shekspirit, Shilerit dhe Wedekind.
Gjermanët "në" skenë dhe "jashtë" saj
Vënia në skenë e veprës së Gëtes është e para për të. Rezultati përfundimtar
ishte diçka si potpuri me role dhe elementë të ndryshëm nga veprat e Gëtes, të
cilat u krijuan nga vetë aktorët. "Unë shkruajta një version të shkurtër
të pjesës dhe i lashë aktorët të punonin me të," shpjegon Speicher.
"Ata i shtuan zhargonin rinor, kërcimin dhe rrymën muzikore hip-hop. Dua
që të nxis talentet e tyre."
Projekt teatri në shoqatën In Via në Köln: refugjatët vënë në skenë Faustin e
Gëtes
Gjatë provave ...
Koncepti është dinamik, pa ndonjë strukturë strikte, dhe ndonjëherë
pjesëmarrësit thjesht shtojnë disa lëvizje vallëzimi dhe tinguj muzike. Por
subjekti dhe rima metrike i përmbahen veprës së Gëtes, thotë Speicher.
Speicher është i bindur se një kryevepër e tillë e letërsisë gjermane nuk është
një problem për nxënësit e gjuhës gjermane. "Edhe jashtë teatrit ata i
flasin njëri-tjetrit me gjuhën e veprës."
Një jetë frike
Grupi është i lidhur ngushtë; eksperienca të ngjashme jetësore i kanë lidhur
ata më shumë me njëri-tjetrin. Por shumë nga pjesëmarrësit nuk janë të gatshëm
që të flasin rreth arsyeve që i çuan për të braktisur vendin. Morteza ngul
vështrimin në tokë, por më pas fillon të flasë vetë.
Ai erdhi në Gjermani dy vite më parë nga Afganistani, duke ndaluar më parë në
Greqi. Atje, ai flinte rrugëve dhe poshtë urave. Familja e tij u zhduk, ose
vdiq. Ai nuk e thotë këtë, ose ndoshta nuk e di. Frika e ndjek vazhdimisht.
"Kam parë kaq shumë luftëra," thotë ai. "Tani nuk shikoj dot as
oficerët policorë." Morteza po ndjek shkollën për herë të parë në jetën e
tij, si shumë të tjerë të grupit. "Jam kaq i lumtur, po bëj shumë
përparime," thotë ai. "Kam zënë shumë miq të rinj, nga vende dhe
besime fetare të ndyshme."
Atij i pëlqen të luajë teatër dhe do të vazhdojë të luajë, jo vetëm sepse kjo i
ka rritur besimin në vetvete, por edhe shanset për të mësuar gjuhën gjermane
dhe të ndjekë shkollën.
Stafi në prapaskenë
Kështu ka ndodhur edhe me Xiaovao nga Kina. Ajo erdhi vetëm në Gjermani vitin e
kaluar, duke lënë pas familjen dhe miqtë. Statusi i saj zyrtar rezidencial
është "e toleruar", që do të thotë se ajo nuk do të deportohet
menjëherë, por që nuk ka një leje zyrtare qëndrimi. Ajo është një nga 163
refugjatët nën moshë që erdhën në qytetin e Këlnit në vitin 2011.
Portë drejt shoqërisë gjermane - refugjatët fitojnë vetëbesim përmes mësimit të
gjuhës dhe aktrimit
Në programin e teatrit, Xiaovao mund të harrojë problemet e saj. Kur del në
skenë, ndrojtja e saj zhduket. Ajo nuk kishte dëgjuar më parë për Gëten, por
tashmë ajo luan rolin e Lotes, nga vepra e Gëtes "Vuajtjet e djaloshit
Verter".
Xiaovao-s i pëlqen roli i saj. "Lotte nuk është kaq e ndrojtur sa jam
unë," tha ajo. Në çdo rast Speicher ka një kast të dytë aktorësh, sepse ai
e di se aktorët e tij të rinj kanë shpesh probleme me autoritetet, për shkak të
situatave të pasigurta me vizat.
Në fund të muajit shtator, grupi, me Xiaovao-n në rolin e Lotes dhe Dialon në
rolin e Mefistofelit, do të performojnë për herë të fundit në Javën
Interkulturore në Këln. Por edhe pas kësaj, pjesëmarrësit janë të vendosur për
të vazhduar pasionin e tyre të ri.(dw)