Regjizori vizionar Paul Kurti sjell për publikun botëror filmin "Right To Love"
(E drejta për të dashuruar". Filmi pati një sukses të jashtëzakonshëm në
premierat në New York në dhjetor 2012 dhe janar 2013. Me 2 mars 2013 filmi do
shfaqet dhe në Moskë, Rusi. Flitet për personalitet famoze dhe vipat që do
marrin pjesë në këtë premierë.
Skenari u shkrua nga aktorja dhe producentja e njohur Amina Zhaman, me origjinë
Çerkeze, nga Kaukazi Verior. Filmi është i pari produksion rus i një filmi
amerikan në anglisht. Filmi ka dhe dialog në shqip dhe shumica e aktorëve janë
emra të njohur të kinematografisë shiptare dhe të huaj. Pavlina Mani, Luan
Bexheti, Omar Chaparro, Karina Ivanova dhe Theodore Buloukos interpretojnë në
këtë film me regji të Paul Kurtit. (Reklama e Filmit:
http://www.youtube.com/watch?v=gHvAE53J-yA&feature=player_embedded).
"Më kontaktoi Amina pasi kishte dëgjuar dhe parë filmat e mi të shkurtër. Ajo
kishte shkruar njëskenar dhe muzikën për një film, një histori mjaft personale
për të. Një nga personazhet kryesore të filmit është shqiptaro-amerikan dhe
meqe dhe une jam nga Shqipëria mund ta kuptoja më mirë këtë kulturë," shpjegon
regjizori Paul Kurti.
Paul Kurti është një regjizor shqiptaro-kanadez. Nipi i aktores shqiptare Tinka
Kurti, ai rritet me një interes të thellë në forma shprehëse vizuale, duke
përfshirë vizatimin, arkitekturën dhe filmin. Ka studiuar regji në New York
Film Academy. Ka krijuar disa video muzikë dhe filma të shkurtër, duke
përfshirë fimin "Restless Wanderer" me tëcilin ka fituar cmimin YOBI
Film. Filmat e tij janë shfaqur nëfestivale si WILDsound (Kanada), Dreambox
(Japoni), Tirana International Film Festival (Shqiperi) etj. Nëvitin 2012
drejton filmin e tij tëparë me metrazh të gjatë "E Drejta per te Dashuruar",
i cili përfshin një grup të larmishëm e ndërkombëtër aktorësh.
Një pasion tjetër i tij është udhëtimi, ka udhëtuar në mbi 25 vende, për të
njohur kultura, pejsazhe dhe njerëz të ndryshëm. Ndikimi i tij më i madh në
fushën e filmit është regjizori gjerman Werner Herzog. Ai beson në krijimin e
imazheve dhe tregimeve që nxisin diskutimin dhe shqyrtojnë nivelet më të thella
të së vertetës.
Cila është historia e filmit "Right to Love" (E Drejta Për të Dashuruar)?
Paul Kurti: Filmi tregon historinë e Aminës (Amina Zhaman), një aktore
Çerkeze-muslimane, e cila shkon në New York me ambicie për të interpretuar në
skenat e Broadway. Ajo bie në dashuri me Tonin (Shpend Xani), një biznesmen
Shqiptaro-Katolik, por familja e tij nuk e pranon dhe mundohet ta prishë
lidhjen e tyre.
Në sipërfaqe duket si një histori moderne e Romeo dhe Xhulietës, por ka shumë
elemente që e bëjnë këtë histori të veçantë dhe unike. Filmi bën shumë pyetje -
sa jemi ne të gatshëm të sakrifikojmë për të ndjekur ëndrrat tona? Do
sakrifikonim familjen, karrierën, dashurine tonë? Pse disa njerëz vazhdojnë të
gjykojnë të tjerët në bazë të kombësisë dhe të fesë së tyre? A është një mentalitet
grupi apo ndryshon në çdo individ në bazë të përvojes së tyre? Do ndryshojnë
ndonjëherë këto paragjykime?
Historitë që më interesojnë mua janë ato të cilat nuk japin përgjigje, por
bëjnë pyetje. Unë përpiqem të analizoj një histori nga të gjitha pikpamjet e
personazheve, madje edhe atyre që s'janë pozitive. Më pas është në dorë të
publikut të formulojë mendime në bazë të çfarë u paraqit në ekran. Nëse filmi
nxit bisedime, atëherë për mua ka arritur sukses.
Ku është xhiruar filmi?
Paul Kurti: Filmi u xhirua nëNew York gjatë verës së vitit 2012. U deshën
përafërsisht 2 muaj përgatitje, 6 javë filmime dhe 5 muaj montazh. New Yorku
është qyteti ku personazhi kryesor vjen me ëndrrën për të interpretuar në
Broadway, dhe është gjithashtu njëqytet që është ndërtuar mbi ëndrrat dhe punën
e brezave të shumtë të emigrantëve nga prejardhjet e kombësi të ndryshme. Ky
qytet është i përshtatshëm për këtë film.
Flisni për zgjedhjen e aktorëve
Paul Kurti: Amina Zhaman shkroi historinë dhe gjithashtu interpreton rolin kryesor.
Në audicionet për rolin e Tonit, provuam disa aktore të ndryshëm, por kur pamë
Shpend Xanin, menduam se ishte zgjedhja më e përshtatme per rolin. Interpretimi
i Shpendit është ndryshe nga Toni i skenarit, ai ka një prani shumë më
intensive nëekran. Megjithatë, mendova se ishtë një ide interesante për
personazhin, dhe kam kaluar mjaft kohëme Shpendin duke folur dhe përpunuar
Tonin.
Theodore Buloukos luan rolin e John Fisher, producenti që ndihmon Aminën të
interpretojë në skenë. Ai eshte njëaktor me shumë përvojë dhe mjaft profesional
dhe ishte një kënaqësi të punoja me të. Aktorë të tjerë janë Luan Bexheti, Omar
Chaparro, Ariot Myrtaj, Karina Ivanova dhe shumë të tjerë. Meqë ishte një film
indipendent, dhe koha dhe buxheti ishin të kufizuar, shpesh nuk kemi pasur
shume kohëpër prova. Por të gjithë aktorët e filmit e kuptuan këtë sfidë
shfaqën gjithë aftësitë e tyre para kamerës.
Çfarë momentesh të veçanta të filmit ju kanë lënë mbresa?
Paul Kurti: Skena kur Toni ballafaqohet me nënën e tij Maviola, më ka ngelur në
mendje. Kam qenë me fat sepse kam pasur mundësi të punoj me Pavlina Manin, një
aktore e madhe qëkam parë dhe admiruar në televizor. Mendoj se Pavlina Mani dhe
Shpend Xani interpretojnë marrëdhënien nënë-bir në një mënyrë shumë të fuqishme
dhe të ndershëm. Mendoj se përvojat e tyre personale i kanë ndihmuar gjatë
interpretimit të kësaj skene. Ështënjë skenë intensive, ku publiku herëe përbuz
dhe herë e mëshiron personazhin e Maviolës. Kjo ishte njënga skenat e pakta që
kam shkruar dhe jam shumë krenar për rezultatin përfundimtar.
Cilë është pjesa juaj e preferuar e regjisë?
Paul Kurti: Deri mësot, mendoj se akoma s'kam gjetur diçka tjetër që më bën të
ndihem vetvetja aq sa kur po bëj një film. Regjia ështe si të gjesh elementet e
përshtatshme për të zgjidhur njëmister, ama të gjithat elementet duhet t'i
përshtaten skenarit dhe filmit. Kjo përfshin vendet, aktorët, dialogun,
lëvizjen e kamerës etj. Gjithashtu besoj se filmi është i përbërë nga ato
momente të papritura dhe të paplanifikuara që ndodhin gjatë xhirimeve. Mund të
jetë një ide, një fjali e re, një vend interesant, etj. Një regjizor duhet të
jetë i aftër t'i kuptojë këto momente dhe t'i përdorë për të mirën e filmit.
Mua më peëlqejnë mjaft këto sfida. Megjithatë, sado që më pëlqen filmimi,
mendoj se montazhi është vendi ku krijohet "magjia" e filmit, dhe gjithmonë e
pres me padurim perjudhën e montazhit.
Çfarë projektesh keni për të ardhmen?
Paul Kurti: Kam shkruar dy filma me metrazh të gjatë, dhe jam duke kërkuar
financime për t'i xhiruar. Tregojnë histori njerëzish që për arsye të ndryshme
janë disi të izoluar nga shoqëria. Ne të gjithe njohim njerëz të tillë, mund të
jetë ai fqinji i çuditshëm që banon në kat të fundit, me tëcilin nuk i kemi
folur kurrë, por unë besoj se çdo person ka një histori interesante qe ja vlen
të tregohet. Kjo është gjithashtu arsyeja pse më interesojnë dhe filmat
dokumentare, dhe ndoshta një ditë me një subjekt dhe histori të përshtatshme,
do mund të bëj një dokumentar (http://paulkurti.com). Ëndërra ime më e madhe
ama është që një ditë të bëj një film me gjyshen time.