VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - ARBËRESHJA NGA ZARA, DANIJELA PETANI - KUR NJERIU I NJEH RRËNJËT E TIJ, LEHTË DO TË UDHËTOJË NË ARDHMËRIIntervistoi: SYLEJMAN MORINA

"Çdo arritje e arbëreshëve në fusha të ndryshme, më gëzon dhe më bën të njehëm mirë dhe krenare, sidomos sukseset e familjes së gjerë Petani, siç ishte rasti me kampionin botëror në zhytje në thellësi me një frymëmarrje Bozhidar Petani, si dhe personalitete Tjera", kështu u shpreh profesoresha e gjuhës kroate Danijela Petani.

Ajo është lindur në Zarë më 1973, nga prindërit arbënesh. Megjithëse jeton në qytet ajo pati fatin që vetëm 5 vite t'i kaloi në Arbënesh (Arbanas), afër sheshit të "Zonjës Loret ", të katundit të dikurshëm, tani paralagje e Zarës.

Pak gjëra i kanë mbetur në kujtesë zonjës Petani, të cilat nuk do t'i harroj asnjëherë ato momente të kaluara në Arbanas. Shkollimin fillor të mesëm dhe fakultetin filozofik i ka mbaruar(2000) në qytetin e Zarës.

Ndërsa në vitin 2011, ka diplomuar në bibliotekari në fakultetin e filozofik të Zagrebit në degën, shkenca informative dhe komunikim. "Disa vite kam punuar si mësuese e gjuhës dhe letërsisë kroate, ndërkaq në pesë vitet e fundit punoj si bibliotekiste në dy shkolla fillore", ka thënë Petani duke shtuar se, orarin e punës e plotëson duke punuar në dy institucione shkollore: në shkollën fillore "Juraj Barakoviq" në Razhancë si dhe në shkollën fillore "Voshtarica" në Zarë.

Ajo është e kënaqur që punon në dy shkolla e kolektive të ndryshme që ia mundësojnë të punoj në mënyra të ndryshme. Shkolla "Juraj Barakoviq" në të cilën nxënësit i vijojnë mësimet gjerë në klasën e tetë e cila gjendet 20 km. larg qytetit të Zarës.

Sipas Danijelës, gjatë viteve të fundit roli i bibliotekave shkollore në Kroaci ka pësuar ndryshime, dhënia e librave lexuesve është vetëm një pjesë e punës së bibliotekave bibliotekat nëpër shkolla janë pikat qendrore në të cilat organizohen punëtori të ndryshme, grupet teatrore i zhvillojnë ushtrimet, nxënësit shoqërohen dhe lexojnë aty.

Ndërsa sa i përket shkollës fillore "Voshtarica" në Zarë, e cila dallon nga shkollat tjera në nivel të Zhupanisë së Zarës, sepse për fëmijët me aftësi të kufizuar (probleme zhvillimore) është organizuar ndryshe puna e bibliotekës.

Materialet e bibliotekës në të shumtën i shfrytëzojnë, nxënësit, mësuesit,edukatorët, rehabilituesit, kurse biblioteka shfrytëzohet edhe për aktivitete të ndryshme: ushtrime, biseda, punëtori etj. Kjo shkollë nxjerr edhe gazetën shkollore shumë të pasur me materiale me titull: "Mendula" të cilën e redakton Danjela, njëherit paraqitet me shkrime, si punëtorët tjerë dhe nxënësit. Pos temave të ndryshme që i paraqesin në gazetë, janë të përfshira të gjitha zhvillimet dhe aktivitetet e ndodhura në shkollë.

Ishim të interesuar ta dimë se prof. Danijela a din të flasë arbënisht? ajo është përgjigjur, "Mjerisht, fare pak fjalë i di arbnisht edhe pse të ndjerët babai e gjyshi flisnin atë". Baba im ishte shumë i lidhur me Arbneshin, çdo pas dite shkonte atje për t'u takuar me shokët e tij. Pos shëtitjes edhe të luaj me letra që arbënesht kanë krijuar një traditë në këtë lojë. Zakonisht mëngjesi i së dielës ishte gjithherë i rezervuar për meshën e së dielës, në kishën "Zonja jon" (Zonja Loret) të Arbneshit. Por, gjithmonë më është dukur interesante arbnishtja ajo përzierje gjuhësore, të cilën e përbën gjuha arbëneshe, por me ëndje i kam dëgjuar si flisnin ata mes vedi. I ndjeri babai im, gjithherë na sillte libra të cilat flisnin për arbreshët e Zarës, dhe gjithherë ka tentuar neve fëmijëve, mua dhe vëllezërve të mi, e që tani njëri është tregtar e tjetri marinar të na japin dituri mbi historinë e arbneshëve të Zarës.

Por, se sa i përcjell krijimtarinë letrare të shkrimtarëve arbënesh, dhe organizimin e komunitetit arbënesh në tërësi?

Daniejela u përgjigj: me vëmendje e përcjell krijimtarinë e shkrimtarit talentuar arbnesh Ivica Mateshiq -Jeremija, ndërsa komunitetin arbënesh e konsideron si mirë të organizuar duke përmend: Shoqërinë e Arbëneshëve të Zarës, ekipet sportive, shkollën e re fillore me një objekt shumë të bukur, bibliotekën, shumë moderne dhe të pajisur e cila në tabelën informuese gjithherë i njofton arbëreshët me aktivitetet e lidhura në bashkësinë e tyre. Edhe pse aktualisht nuk jetoj në Arbanas, ndihem sikur po më ikin ngjarjet që po ndodhin atje,por asnjëherë nuk e humbas festën e arbëreshëve kushtuar "Zonjës Loret" që mbahet çdo vit më 10 qershor, që nga fëmijëria gjithherë ka qenë një moment i veçantë kur kalonte procesia rrugëve të Arbëneshit, që me pa durim pritej momenti i kalimit nën statujën e "Zonjës Loret" dhe njëherit t`i luteshim për diçka.

Arbëneshët e kanë shëtitoren shumë të bukur përgjatë detit, pastaj Karma që për mua paraqet vendin më të dashur për larje dhe rrezitje, prof. Danijelën e pyetem se a ka pasur probleme për shkak këtij mbiemri arbëresh?

Danijela u përgjigj, kategorikisht se asnjëherë nuk ka pasur probleme për shkak mbiemrit, përkundrazi ajo që nuk është e zakonshme dhe shpesh shumica e njerëzve duke komentuar "çfarë mbiemri të bukur keni?". Natyrisht se zarasit po sa të dëgjojnë këtë mbiemër e dinë që jam arbëreshe dhe thonë, "ju jeni nga Arbanasi".

Po a kishte dëshirë ta vizitonte vendin nga janë të parët e saj, e pyeta Danijelën?

Megjithëse shumë më pëlqen udhëtimi, si dhe shfrytëzoj çdo mundësi për të udhëtuar. Natyrisht, me kënaqësi e kisha vizituar vendin e të parëve të mi. Mendoj,se kishte me qenë shumë interesante t`i vizitosh ato vende nga të cilat të parët tanë dikur moti (1726) ia kishin mësyrë në drejtim të Zarës, u shpreh ajo.

Në fund Danijela e kishte mesazhin e sajë duke u shprehë: "Mendoj që është tipike për secilin arbëresh dhe arbëneshe që të jetë jashtëzakonisht krenar me trashëgimin e tyre, si dhe në bazë të mundësive të ruaj dhe kultivoj atë". Kur njeriu i njeh rrënjët e tija, gjegjësisht të kaluarën e tij, lehtë do të udhëtojnë ardhmëri.