Pesëmbëdhjetë vjet më parë si sot, bomba e Alfred P. Murrah Building në Oklahoma City mori jetën e 168 burrave, grave dhe fëmijëve. Ajo ishte, deri më 9 / 11, sulmi më i ashpër terrorist në historinë e Shteteve të Bashkuara. Por ajo që u shfaq në vijim të saj - dhembshuria, kujdesi dhe dashuria që amerikanët të panumërt nga të gjitha sferat e jetës treguan për viktimat dhe familjet e tyre - ishte një dëshmi e fuqishme në të mirë të Amerikës. Dhe mësimet e tij janë aq të rëndësishme tani sa ishin atëherë. Shumica e njerëzve të vrarë atë ditë ishin punonjës të qeverisë federale. Ata ishin burra dhe gra që kishin kushtuar karrierën e tyre për të ndihmuar të moshuarit dhe invalidët, duke mbështetur veteranët tanë dhe duke zbatuar ligjet tona. Ata ishin fqinjë të mirë dhe miq të mirë. Njëri prej tyre, një agjent i Shërbimit Sekret të quajtur Al Whicher, një burrë dhe baba i tre fëmijëve, kishte qenë në gurim presidencial të sigurisë. Nëntëmbëdhjetë fëmijë gjithashtu e kanë humbur jetën.
　
Ata që mbijetuan duruan dhimbje të tmerrshme dhe humbje. Fatmirësisht, shumë prej tyre morën këshillën e një gruaje që e dinte se si mendonin ata. Një nënë e tre fëmijëve burri i së cilës ishte vrarë në Pan Am Flight 103 më 1988 u tha atyre: "Humbja që ju ndjeni të mos paralizojë jetën tuaj. Në vend të kësaj, ju duhet të përpiqeni të nderoni të dashurit tuaj duke vazhduar të bëni të gjitha gjërat që i kanë lënë pa bërë, duke siguruar se nuk kanë vdekur më kot. "
　
Ne jemi të gjithë mirënjohës që shumë nga të mbijetuarit e sulmit e kanë bërë pikërisht këtë. Ne kurrë nuk duhet të harrojmë përgjigjen kurajoze dhe të dashur të popullit dhe të udhëheqësve të Oklahoma City dhe të shtetit të Oklahomës, si dhe zjarrfikësve e të tjerëve të cilët kishin ardhur nga e gjithë Amerika për t'i ndihmuar ata.
　
Fill pas bombardimeve, Oklahoma City bëri që Kongresi të miratojë shumicën e propozimeve të paraqitura për të zhvilluar një qasje më të fortë dhe më sistematike për të mbrojtur vendin tonë dhe qytetarët e tij kundër terrorizmit, një përpjekje që vazhdon edhe sot, siç e pamë me takimin mbresëlënës ndërkombëtar të presidentit Obama javën e fundit për të siguruar të gjitha burimet e materialeve bërthamore që mund të bëhen bomba.
　
Së fundi, ne kurrë nuk duhet të harrojmë atë që nxiti sulmuesit, dhe si ata justifikuan veprimet e tyre tek vetja e tyre. Ata dolën në ekstremin final tek një ide e mbrojtur në muajt dhe vitet para bombardimeve nga një pakicë gjithnjë e më zëshme: besimin se kërcënimi më i madh për lirinë amerikane është qeveria jonë, dhe se nëpunësit publikë nuk i mbrojnë liritë tona, por abuzojnë me to. Në atë 19 prill, në përvjetorin e dytë të sulmit të kompleksit Branch Davidian pranë Waco-s, thellësisht tjetërsuar dhe shkyçur amerikanët përcaktuan se vrasja ishte një goditje ndaj lirisë.
　
Amerikanët kanë më shumë liri dhe të drejta se qytetarët e pothuajse çdo kombi tjetër në botë, duke përfshirë aftësinë për të kritikuar qeverinë e tyre dhe zyrtarët e tyre të zgjedhur. Por ne nuk kemi të drejtë të përdorim dhunën - ose kërcënimin për dhunë - kur ne nuk ia dalim në rrugën tonë. Themeluesit tanë ndërtuan një sistem të qeverisë në atë mënyrë që arsyeja të mund të mbizotërojnë mbi frikën. Oklahoma City vërtetoi edhe një herë se pa ligj nuk ka liri.
　
Kritika është pjesë e gjakut të jetës të demokracisë. Askush nuk ka gjithnjë të drejtë. Por ne duhet të kujtojmë se ka një dallim i madh në mes të kritikuarit të një politike apo një politikani dhe demonizimit të qeverisë që garanton liritë tona dhe nëpunësit publik që i zbatojnë ligjet tona.
Ne jemi duke u përballur përsëri me vështirësitë e kohe kundërthënëse, partizane. Ne jemi më të lidhur se kurrë më parë, jemi më shumë në gjendje për të përhapur idetë tona dhe besimet tona, zemërimit tonë dhe frikën. Teksa ne ushtrojnë të drejtën për të mbrojtur pikëpamjet tona, dhe teksa nxitim mbështetësit tanë, ne duhet të marrim të gjithë përgjegjësinë për fjalët tona dhe veprimet e para se ato të hyjnë në një hapësirë me jehonë të madhe dhe të arrijnë tek ata sa të rënda dhe në kllapi, aq të lidhura dhe të hallakatura.
　
Virtyti qytetar mund të përfshijnë kritika të ashpra, protestë, madje edhe mosbindje civile. Por jo dhunë ose mbrojtje të saj. Kjo është vija e ndritshme që mbron lirinë tonë. Ajo ka mbajtur për një kohë të gjatë, qëkur Presidenti Xhorxh Uashington thirri 13.000 trupa në përgjigje të Rebelimit Whiskey. Pesëmbëdhjetë vjet më parë, linja u kalua në Oklahoma City. Në klimën e tanishme, me kaq shumë kërcënime kundër presidentit, anëtarëve të Kongresit dhe nëpunësve të tjerë publikë, iu kemi borxh viktimave të Oklahoma City, dhe atyre që mbijetuan dhe u përgjigjën aq me guxim, të mos kalohet ajo përsëri.
-
Bill Klinton, themeluesi i Fondacionit William J. Clinton, ka qenë presidenti i 42 i Shteteve të Bashkuara./Elida Buçpapaj
--
April 19, 2010
Op-Ed Contributor
What We Learned in Oklahoma City
By BILL CLINTON
FIFTEEN years ago today, the bombing of the Alfred P. Murrah Building in Oklahoma City claimed the lives of 168 men, women and children. It was, until 9/11, the worst terrorist attack in United States history. But what emerged in its aftermath "” the compassion, caring and love that countless Americans from all walks of life extended to the victims and their families "” was a powerful testament to the best of America. And its lessons are as important now as they were then.
Most of the people killed that day were employees of the federal government. They were men and women who had devoted their careers to helping the elderly and disabled, supporting our veterans and enforcing our laws. They were good neighbors and good friends. One of them, a Secret Service agent named Al Whicher, a husband and father of three, had been on my presidential security detail. Nineteen children also lost their lives.
Those who survived endured terrible pain and loss. Thankfully, many of them took the advice of a woman who knew how they felt. A mother of three children whose husband had been killed on Pan Am Flight 103 in 1988 told them, "The loss you feel must not paralyze your own lives. Instead, you must try to pay tribute to your loved ones by continuing to do all the things they left undone, thus ensuring they did not die in vain."
We are all grateful that so many of the attack's survivors have done exactly that. We must also never forget the courageous and loving response of the people and leaders of Oklahoma City and the state of Oklahoma, as well as the firefighters and others who came from all across America to help them.
In the wake of the bombing, Oklahoma City prompted Congress to approve most of the proposals I submitted to develop a stronger and more systematic approach to defending our nation and its citizens against terrorism, an effort that continues today, as we saw with President Obama's impressive international summit meeting last week to secure all sources of nuclear material that can be made into bombs.
Finally, we should never forget what drove the bombers, and how they justified their actions to themselves. They took to the ultimate extreme an idea advocated in the months and years before the bombing by an increasingly vocal minority: the belief that the greatest threat to American freedom is our government, and that public servants do not protect our freedoms, but abuse them. On that April 19, the second anniversary of the assault of the Branch Davidian compound near Waco, deeply alienated and disconnected Americans decided murder was a blow for liberty.
Americans have more freedom and broader rights than citizens of almost any other nation in the world, including the capacity to criticize their government and their elected officials. But we do not have the right to resort to violence "” or the threat of violence "” when we don't get our way. Our founders constructed a system of government so that reason could prevail over fear. Oklahoma City proved once again that without the law there is no freedom.
Criticism is part of the lifeblood of democracy. No one is right all the time. But we should remember that there is a big difference between criticizing a policy or a politician and demonizing the government that guarantees our freedoms and the public servants who enforce our laws.
We are again dealing with difficulties in a contentious, partisan time. We are more connected than ever before, more able to spread our ideas and beliefs, our anger and fears. As we exercise the right to advocate our views, and as we animate our supporters, we must all assume responsibility for our words and actions before they enter a vast echo chamber and reach those both serious and delirious, connected and unhinged.
Civic virtue can include harsh criticism, protest, even civil disobedience. But not violence or its advocacy. That is the bright line that protects our freedom. It has held for a long time, since President George Washington called out 13,000 troops in response to the Whiskey Rebellion.
Fifteen years ago, the line was crossed in Oklahoma City. In the current climate, with so many threats against the president, members of Congress and other public servants, we owe it to the victims of Oklahoma City, and those who survived and responded so bravely, not to cross it again.
-
Bill Clinton, the founder of the William J. Clinton Foundation, was the 42nd president of the United States.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
