VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - KRIZA E EUROKRATËVENga PAUL KRUGMAN

Një shekull më parë, Evropa pa veten në atë që ishte, për një kohë, e njohur si Lufta e Madhe - katër vjet të vdekjes dhe të shkatërrimit në një shkallë të paparë. Më vonë, natyrisht, konflikti u riemërua Lufta e Parë Botërore - për shkak se një çerek shekulli më vonë Europa e bëri të njëjtën gjë përsëri.

Por kjo ishte shumë kohë më parë. Është e vështirë të imagjinohet luftë në Evropën e sotme, e cila është bashkuan rreth vlerave demokratike dhe ka marrë edhe hapat e parë drejt bashkimit politik. Në të vërtetë, teksa unë shkruaj këtë, zgjedhjet po mbahen në të gjithë Evropën, jo për zgjedhur qeveritë kombëtare, por për të zgjedhur anëtarët e Parlamentit Evropian. Për të qenë të qartë, Kuvendi ka kompetenca shumë të kufizuara, por ekzistenca e tij është thjesht një triumf për idenë evropiane.

Por këtu është gjë: Një pjesë tejet alarmuese e votave pritet të shkojë për ekstremistët e krahut të djathtë armiqësore ndaj vlerave që i kanë bërë të mundshme zgjedhjet. Vështroje në këtë mënyrë: Disa nga fituesit më të mëdhenj në zgjedhjet e Evropës ndoshta do të jenë njerëzit që janë duke marrë anën e Vladimir Putinit në krizën e Ukrainë.

E vërteta është se projekti evropian - paqe e garantuar nga demokracia dhe prosperiteti - është në vështirësi të thella; Kontinenti ka ende paqen, por është në rënie të shpejtë të prosperitetit dhe, në mënyrë të ndjeshme, të demokracisë. Dhe, në qoftë se Evropa çalon, do të jetë një gjë shumë e keqe jo vetëm për vetë Evropën, por për botën si një e tërë.

Pse është Evropa në telashe?

Problemi kryesor është performanca e dobët ekonomike. Euro, monedha e përbashkët e Evropës , është dashur të jetë hapi i kulmuar në integrimin ekonomik të kontinentit. Në vend të kësaj, ajo u kthye në një kurth. Së pari, ajo krijoi një vetëkënaqësi të rrezikshme, ndërsa investitorët kanalizuan shuma të mëdha të parave të gatshme në Evropën jugore, të pavëmendshëm ndaj rrezikut. Pastaj, kur bumi u kthye përmbys, vendet debitore gjetën veten të prangosur, të paaftë për të rimarrë konkurushmërinë pa vitet e papunësisë të nivelit të Depresionit.

Problemet e pandara të euros janë rënduar nga politika e keqe. Udhëheqësit evropianë këmbëngulin dhe vazhdojnë të këmbëngulin, të zënë ngusht nga provat, se kriza është mbi të gjitha nga papërgjegjshmëria fiskale, dhe kanë imponuar kursim të egër çka e përkeqëson një situatë të tmerrshme.

Lajm i mirë, gjithsesi, është se pavarësisht nga të gjitha këta hapa të gabuar euro është ende duke u mbajtur, çka habit shumë analistë - përfshirë veten time - që mendonin se mund edhe të binte. Pse ky elasticitetit? Një pjesë e përgjigjes është se Banka Qendrore Evropiane ka qetësuar tregjet duke premtuar për të bërë "gjithçka që duhet" për të shpëtuar euron, deri në dhe duke përfshirë blerjen e obligacioneve të qeverisë për të mbajtur normat e interesit që të mos rriten tepër shumë. Përtej kësaj, megjithatë, elita Evropiane mbetet e angazhuar në projekt, dhe, deri tani, asnjë qeveri nuk ka qenë e gatshme për të dobësuar radhët.

Por kostoja e këtij kohezioni të elitës është një distancë në rritje midis qeverive dhe të qeverisurve. Duke shtrënguar radhët, elita në fuqi ka siguruar se nuk ka zëra të moderuar kundërshtues nga ortodoksia e politikës. Dhe kjo mungesë e mospajtimit të moderuar ka fuqizuar grupet si Fronti Kombëtar në Francë, kandidat kryesor i të cilit për Parlamentin Evropian denoncon një "elitë teknokratike në shërbim të oligarkisë financiare amerikane dhe evropiane ".

Ironia e hidhur këtu është se elita e Evropës nuk është në të vërtetë teknokratike. Krijimi i euros ishte kërkesë e politikës dhe ideologjisë, jo një përgjigje e analizave të kujdesshme ekonomike (i cili sugjeronte që në fillim që Europa nuk ishte gati për një monedhë të vetme. E njëjta gjë mund të thuhet për kursimin e detyruar: Të gjitha hulumtimet ekonomike të cilat gjoja justifikonin këtë, janë diskredituar, por politikat nuk kanë ndryshuar.

Dhe zakoni i elitës Evropiane për të maskuar ideologjinë si ekspertizë , i pretendimit se çfarë dëshiron të bëjë është ajo që duhet bërë, ka krijuar një deficit të legjitimitetit. Ndikimi i elitës mbështetet në supozimin e ekspertizës së lartë; kur pretendimet e ekspertizës janë provuar të gabuara, ajo nuk ka si drejtohet për ndihmë.

Deri tani, siç thashë, elita ka qenë në gjendje për t'i mbajtur gjërat së bashku. Por ne nuk e dimë se sa kohë kjo mund të zgjasë, dhe ka disa njerëz shumë të frikshëm duke pritur anash.
Në qoftë se ne jemi me fat - dhe nëse zyrtarët në Bankën Qendrore Evropiane, të cilët janë më afër për të qenë teknokratë të vërtetë sesa pjesa tjetër e elitës, të veprojnë me guxim të mjaftueshëm kundër rritjes së kërcënimit të deflacionit - ne mund të shohim disi rimëkëmbjen reale ekonomike pas disa vitesh. Kjo mund, nga ana tjetër, të ofrojë një hapësirë "‹"‹frymëmarrjeje, një shans për të vënë projektin europian si një e tërë në rrugë të mbarë.

Por rimëkëmbja ekonomike në vetvete nuk do të jetë e mjaftueshme; elita e Evropës duhet të kujtojë se me çfarë projekti ka të bëjë me të vërtetë. Është e tmerrshme të shohësh kaq shumë evropianë të hedhin poshtë vlerat demokratike, por të paktën një pjesë e fajit iu takon zyrtarëve të cilët duken më të interesuar ndaj stabilitetit të çmimeve dhe ndershmërinë fiskale se ndaj demokracisë. Evropa moderne është ndërtuar mbi një ide fisnike, por ajo ide ka nevojë për më shumë mbrojtës./Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ
--
Crisis of the Eurocrats

MAY 22, 2014
Paul Krugman
A century ago, Europe tore itself apart in what was, for a time, known as the Great War "” four years of death and destruction on an unprecedented scale. Later, of course, the conflict was renamed World War I "” because a quarter-century later Europe did it all over again.

But that was a long time ago. It's hard to imagine war in today's Europe, which has coalesced around democratic values and even taken its first steps toward political union. Indeed, as I write this, elections are being held all across Europe, not to choose national governments, but to select members of the European Parliament. To be sure, the Parliament has very limited powers, but its mere existence is a triumph for the European idea.

But here's the thing: An alarmingly high fraction of the vote is expected to go to right-wing extremists hostile to the very values that made the election possible. Put it this way: Some of the biggest winners in Europe's election will probably be people taking Vladimir Putin's side in the Ukraine crisis.

The truth is that the European project "” peace guaranteed by democracy and prosperity "” is in deep trouble; the Continent still has peace, but it's falling short on prosperity and, in a subtler way, democracy. And, if Europe stumbles, it will be a very bad thing not just for Europe itself but for the world as a whole.

Why is Europe in trouble?

The immediate problem is poor economic performance. The euro, Europe's common currency, was supposed to be the culminating step in the Continent's economic integration. Instead, it turned into a trap. First, it created a dangerous complacency, as investors funneled huge amounts of cash into southern Europe, heedless of risk. Then, when the boom turned to bust, debtor countries found themselves shackled, unable to regain lost competitiveness without years of Depression-level unemployment.

The inherent problems of the euro have been aggravated by bad policy. European leaders insisted and continue to insist, in the teeth of the evidence, that the crisis is all about fiscal irresponsibility, and have imposed savage austerity that makes a terrible situation worse.

The good news, sort of, is that despite all these missteps the euro is still holding together, surprising many analysts "” myself included "” who thought it might well fall apart. Why this resilience? Part of the answer is that the European Central Bank has calmed markets by promising to do "whatever it takes" to save the euro, up to and including buying government bonds to keep interest rates from rising too far. Beyond that, however, the European elite remains deeply committed to the project, and, so far, no government has been willing to break ranks.

But the cost of this elite cohesion is a growing distance between governments and the governed. By closing ranks, the elite has in effect ensured that there are no moderate voices dissenting from policy orthodoxy. And this lack of moderate dissent has empowered groups like the National Front in France, whose top candidate for the European Parliament denounces a "technocratic elite serving the American and European financial oligarchy."
The bitter irony here is that Europe's elite isn't actually technocratic. The creation of the euro was about politics and ideology, not a response to careful economic analysis (which suggested from the beginning that Europe wasn't ready for a single currency). The same can be said of the turn to austerity: All the economic research supposedly justifying that turn has been discredited, but the policies haven't changed.

And the European elite's habit of disguising ideology as expertise, of pretending that what it wants to do is what must be done, has created a deficit of legitimacy. The elite's influence rests on the presumption of superior expertise; when those claims of expertise are proved hollow, it has nothing to fall back on.
So far, as I said, the elite has been able to hold things together. But we don't know how long this can last, and there are some very scary people waiting in the wings.

If we're lucky "” and if officials at the European Central Bank, who are closer to being genuine technocrats than the rest of the elite, act boldly enough against the growing threat of deflation "” we may see some real economic recovery over the next few years. This could, in turn, offer a breathing space, a chance to get the European project as a whole back on track.

But economic recovery by itself won't be enough; Europe's elite needs to recall what the project is really about. It's terrifying to see so many Europeans rejecting democratic values, but at least part of the blame rests with officials who seem more interested in price stability and fiscal probity than in democracy. Modern Europe is built on a noble idea, but that idea needs more defenders.