I shqetësuar thellë për goditjet dhe fyerjet ndaj së vërtetës shkencore dhe një populli të tërë nga ana e Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë, i brengosur rëndë për synimet dhe insinuatat e akademikëve të caktuar dhe publikimit të së ashtuquajturës Enciklopedi për shtrembërimin dhe degjenerimin e të dhënave shkencore që synojnë nxitjen e krizave e asesi sistemimin shkencor, kam vendosur që t'ia kthejë mbrapa Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë, Çmimin "˜Shkencëtari më i mirë i ri' për vitin 2007,përderisa nuk tërhiqet nga qarkullimi publikimi i Enciklopedisë qesharake.
Me një kënaqësi dhe mburrje të veçantë e kisha pranuar këtë çmim në shkurt të vitit të kaluar sepse ishte një mirënjohje edhe për mua, por edhe për një brez të tërë të rinj studiuesish shqiptarë, meqë për herë të parë pas disa dekadave u arrit që të thyhet akulli që të merret një çmim i tillë për një shqiptar dhe u dha një sinjal inkurajues për hapjen e dyerve dhe për një pranim të realiteteve të reja. Mirëpo, sot ndjenja është krejt e kundërt dhe tejet keqardhëse.
Me një indinjatë të thellë ia kthej mbrapa këtë Çmim Akademisë, sepse ky Çmim ishte i ndarë për të arritura shkencore dhe hulumtuese nga një institucion që është i autorizuar që të merret me çështje shkencore, e asesi nga një institucion i transformuar në shtrembërues faktesh; degjenerues të shkencores; dhe në gjenerator e synues të krizave. Prandaj, e ndjejë obligim moral, profesional, kombëtar dhe civilizues që t'ia kthej mbrapa këtë Çmim Akademisë e cila fatkeqësisht akoma mbetet e pareformuar me shumë koka retrograde dhe në shërbim dhe/apo nën ndikim të politikës ditore e jo qëndrueshmërisë shkencore.
Derisa nuk tërhiqet nga qarkullimi e ashtuquajtura "˜Enciklopedi', Çmimi "˜Shkencëtar më i mirë i ri për vitin 2007' për mua mbetet vetëm një copëz letre pa pikë vlere.
Nuk m'u desh shumë kohë për të vendosur për të marrë këtë vendim sepse nuk m'u desh shumë kohë për të studiuar dhe lexuar të ashtuquajturën Enciklopedi. Që në shfletimet e para e kuptova se brenda materies së atij publikimi qesharak gjithçka mund të ketë por vetëm shkencë jo. Lloj- lloj frazash boshe e formulimesh propagandistike mund aty të gjeni, por nuk mund të hasni në studim shkencor në asnjë moment. Dhe të gjithë e dimë se shkenca nuk bazohet në spekulime dhe ofendime e as pretendime për të nxitur zënka të mëtejshme mes komuniteteve.
Është shqetësuese kur në një shoqëri multietnike e shoqëruar tradicionalisht me tensione e kriza, një Akademi shkencash dhe artesh bën nxitje të mëtejshme dhe në vend se të merret me interpretime shkencore të fakteve dhe konstatime teorike prodhon bastardime, njollosje, goditje te ulëta e nxitje të rënda.
Është alarmante kur në shoqëritë e tilla një akademi prodhon insinuata e ofendime dhe shtrembëron të vërtetat shkencore, në vend se të jetë promotor i paqes e tolerancës dhe prodhimit të platformave shkencore për ndërtimin e shtetit multietnik, si dhe zgjidhjen e probleme vitale për progresin në atë shoqëri.
Nëse ndokush ka krizë identiteti dhe nuk ka as vizion, as potencial e as guxim për ta zgjidhur atë krizë identiteti, le ta ruaj dhe ta zgjidh për vete atë krize identiteti apo fundja mund të kërkojë ndihmë në mënyrë korrekte për t'ju ndihmuar në zgjidhjen e asaj krize identiteti. Se ne shqiptarët pavarësisht se si ndokush ka synim të na quaj, ne shqiptarët nuk kemi krizë identiteti. Së paku ne nuk kemi krizë identiteti.
Çdo respekt ndaj individëve të caktuar në Akademi sidomos për akademikët që janë shkencëtar të dëshmuar në lëmin e shkencave natyrore (me sa kam informacion), por me keqardhje më duhet të konstatoj se shumë akademikë gjatë sistemeve të ndryshme politike kanë luajtur dhe po vazhdojnë të luajnë rolin e zëdhënësve të defetizmit dhe instrumenteve të politikave ditore për të nxitur urrejtjen si një kompensim për të fshehur mungesën e kapaciteteve të tyre shkencore individual dhe mungesës së platformave dhe programeve kolektive.
Pavarësisht se cilat kanë qenë motivet autorëve akademikë dhe patronëve të tyre politik, nuk pijnë ujë të shqiptarët dhe janë skenarë dhe motive të pafuqishme për të arritur efektin e tyre të synuar.
Se a është motivi: "˜vardisje e Akademisë ndaj politikës ditore', apo "shërbim ndaj politikës ditore', "˜tentim për zhvendosje të vëmendjes së opinionit', "˜synim për të nxitur shqiptarët dhe për të shkaktuar radikalizime' "˜përpjekje për të defaktorizuar elementin e fuqishëm strategjik shqiptar në rajon me realitetet e reja'?!- Pavarësisht nga motivet e vërteta të kësaj iniciative të qëllimshme të Akademisë, unë jam i sigurt se hartuesit dhe financuesit e botimit nuk do t'ia arrijnë që të efektuojnë asnjërin prej këtyre motiveve potenciale, e aq me pak do t'ia arrijnë që të nxisin, apo eventualisht të radikalizojnë shqiptarët e Maqedonisë, meqë nuk bihet aq lehtë në grackat e tilla me qëllim destabilzues. Por, vetëm mund të arrihet e kundërta që të bëni shqiptarët të ndërtojnë kapacitete dhe institucione edhe më moderne edhe më të fuqishme. Fundja, shqiptarët si popull nuk kanë mungesë edhe të traditës në ngritjen edhe të institucioneve paralele, qoftë edhe atyre shkencore.
Po e marr guximin dhe të drejtën që në emër të shumë kolegëve të minj që t'i drejtohem drejtpërdrejtë akademikut Bllazhevski dhe autorëve të tjerë se tash e tutje ne më nuk do të merremi me ju sepse nuk dëshirojnë t'u faktorizojmë e as që të jemi pjesë e dëshirave të flakta për ngritje të përqindjeve nëpër sondazhe politike. Me këtë Çmim që po ua kthej mbrapa po ua bëj me dije në emër të shumë kolegëve të minj dhe qindra intelektuale tjerë shqiptarë (që besoj se pajtohem me mua që e marr këtë të drejtë të flas në emrin e tyre) se tash e tutje më ne nuk do të merremi me ju. Ky akt i imi sot, besoj se juve ju flet shumë qartë. Fundja ne kemi shumë çështje tjera më të rëndësishme me të cilat duhet të merremi dhe nuk kemi më kohë të merremi me ju dhe t'ua plotësojmë orekset dhe skenarët, prandaj tërhiqeni mbrapa të ashtuquajturën "Enciklopedi". Se besoni ne do të bëjmë çmos të pamundurën do të bëjmë që Maqedoninë ta sjellim në NATO dhe BE, dhe të përforcojmë edhe më tepër aleancat dhe partneritetin tonë me strategjik me miqtë tanë perëndimor. Me vjen keq që do t'ju dëshpëroj se ka përfunduar moti luhatja dhe dilema se nëse Republika e Maqedonisë mund të kthehej sërish kah Moska e Beogradi, sepse ky shtet ka vetëm një alternativë Perëndimin!
Dhe nëse me ju dhe patronët tuaj politik nuk përballen partitë politike shqiptare ata që janë të thirrura të përballen me ju në kuadër të skenës politike dhe nëpërmjet mjeshtërive politike dhe negocimeve, atëherë fundja ju do të përballeni me një komunitet të ri akademik dhe shkencor të shqiptarëve në Maqedoni. Do të përballeni me teoritë shkencore të shumë studiuesve dhe profesorëve shqiptar. Do të përballeni me mediat shqiptare që po ju mbajnë leksione për profesionalizmin e tyre. Ne fund do të përballeni me një shoqëri civile shqiptare në Maqedoni dhe me një opinion të fuqishëm shqiptar në Maqedoni.
Nëse ne gjendemi në një situatë politike në Maqedoni ku ka krizë të lidershipit politik shqiptar dhe mungesë të ofertës të partive politike shqiptare dhe nëse jeni mësuar vetëm në përkulje e nënshtrime të papara të tyre për interesat e tyre personale e financiare, edhe përskaj kësaj krize të mungesës së lidershipit politik shqiptar, mos mendoni se shqiptarët në Maqedoni nuk kanë potencial dhe kapacitete për të marrë në duart e tyre proceset politike; dhe mos mendoni se nuk ekzistojnë shqiptarë me vizione; dhe mos mendoni se ka mungesë edhe të kapaciteteve të shqiptarëve që zëri i tyre dëgjohet në qendra të ndryshme universitare të botës.
Ata që ju fatkeqësisht i quani "pllaninci", nëse nuk e keni ditur ata i kanë dhënë botës së civilizuar dy Nobelistë Nënë Terezën dhe Ferid Muratin. Ju siguroj se po shqiptarët e Maqedonisë në të ardhmen do t'i japin botës edhe nobelistë tjerë, do t'i japin botës një sërë inovatorësh, teoreticientësh e personalitetesh botërore. E ndokush nga ana tjetër le të vazhdojë akoma të merret më zgjidhje krizash identitetesh e shtrembërim të vërtetash.
Nëse nuk e keni ditur shqiptarët janë sot faktorë shumë të rëndësishëm politik dhe strategjik në Ballkan dhe një kohë shumë të gjatë do të mbeten të jenë si të tillë, të jeni të bindur. Më vjen keq që akoma paska koka në mesin tuaj që akoma nuk e keni kuptuar se në Ballkanin tradicionalisht të fragmentizuar populli maqedonas mund dhe duhet të ketë vetëm një partner strategjik të sinqertë- vetëm shqiptarët në Ballkan- dhe rrjedhimisht do të ishte më produktive që t'i bashkëngjiteni shqiptarëve në bashkëpunimin dhe koordinimin e politikave e jo në sfidimin e faktorizimit të tyre në rajon.
E kam të qartë se në politikën maqedonase shpeshherë u bëhen favore politikave serbe, por nuk keni nevojë që edhe të kopjoni platformat dhe qasjen e Çubrilloviqit dhe Akademisë së Shkencave të Serbisë, sepse dihet epilogu aq fatkeq për popullin serb se ku e solli në fund atë platformë që bëri NATO-n për herë të parë në historikun e vet të shkrep gjithë ato tonelata bombash mbi atë platformë të Akademisë Serbe. Prandaj, nuk është e preferueshme që të ndiqen e kopjohen modele të tilla të Akademive, por keni përvoja shumë më të mira të institucioneve akademike në Evropën Perëndimore e Amerikën Veriore që kultivojnë shkencën dhe i sjellin botës teori të reja për mirëqenien e njerëzimit.
Në vend se të merreni me prodhimin e një platforme se si të zgjidhjet kontesti i emrit me Greqinë apo të zbardhni ndonjë fakt të mirëfilltë shkencor, apo në vend se të ndihmoni me ndonjë këshill dhe kontribut shkencor që të debllokohet procesi i evro-integrimeve, më vjen keq që ju merreni me thellësim të problemeve duke synuar që të njollosni shqiptarët e të nxitni ata dhe pa nevojë të rrezikoni bashkëjetesën. Pa nevojë ju ka thënë mendja juaj kot së koti, apo ju ka sugjeruar ndokush që në të ashtuquajturën "Enciklopedi" të pretendoni që të ofendoni miqtë tanë të çmuar amerikanë dhe britanik të cilët aq shumë na ndihmuan e po na ndihmojnë si në demokratizimin e sistemit tonë politik, pastaj në rrugën e proceseve të integrimeve në NATO dhe BE, e poashtu edhe në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe arsimore të Republikës së Maqedonisë. Çdo akademik që akoma ka një vetëdije të shëndoshë e din se në shkencë porositë e tilla për njollosje nëpërmjet sajesave shkencore janë vetëm insinuata, mjete propagandistike dhe në start janë të pasuksesshme.
Më vjen keq që ka kohë nuk paskeni lexuar ndonjë punim shkencor apo qoftë edhe ndonjë libër publicistik se periudha në të cilën ne tani jetojmë është koha e integrimeve, komunikimeve, bashkëpunimit e krijimit të miqësive, e jo e kundërta siç pretendoni ju me lansimin e publikimit të fundit që pa asnjë bazë empirike e keni pagëzuar si "Enciklopedi".
Jam thellë i bindur se Akademia e Shkencave dhe Arteve e Maqedonisë nuk pat nevojë që ta shpreh këto insinuata dhe sajesa me të ashtuquajturën "Enciklopedi", sepse mjaft gabime të shtrenjta ka bërë radhazi gjatë gjithë këtyre viteve. Nuk është ky gafi i parë i Akademisë, por megjithatë ky është gabimi më trashanik dhe kulmi i serisë së gafeve dhe insinuatave. Por nga ana tjetër, ju me këtë dëshpërim aq të madh hapët sytë e të gjithë shqiptarëve dhe botës së civilizuar se ka ardhur koha që ky institucion të reformohet njëherë e përgjithmonë me një gjeneratë të re studiuesish e shkencëtarësh pa ngarkesa nacionaliste dhe me elan shkencor pa dallim përkatësisë së tyre etnike apo kulturore. Akademia edhe njëherë dëshmoi se është në krizë të thellë dhe në mungesë të një elani dhe potenciali shkencor të disa prej akademikëve (përjashtimet gjithnjë ekzistojnë) prodhon kriza dhe lejon politikën thellë të depërtojë në shkencë për të mbuluar edhe paaftësitë e zgjidhjeve dhe kreativitetit politik, e njëkohësisht edhe për të mbuluar elanin ka kohë të shterur shkencor të shumë akademikëve që qëndrojnë prapa projektit të fundit të turpshëm.
Historia e njerëzimit, por edhe shumë proceseve shoqërore e politike tregon se edhe portat më të hekurta kanë rënë dhe nuk kanë mundur të qëndrojnë përjetësisht. Edhe dyert e Akademisë do të hapen gjerësisht një ditë; nëse ju me ngulm do t'i mbroni dhe verbërisht nuk do të lejoni të hapen, ato sërish do të hapen, ato shumë shpejtë koha do t'i hap!
Shkup, 20 shtator 2009
I AM RETURNING MY AWARD!
By Dr. Veton Latifi
Because I am deeply concerned that the Macedonian Science and Art Academy went so far as to distort scientific truth and offend an entire nation with the publication of the socalled Macedonian Encyclopedia, and because I am very saddened by the motives of certain academics who were willing to corrupt the scientific process in order to incite a national crisis, I have decided to return to the Macedonian Academy my award as the "Best Young Scientist of 2007." I feel that it is essential to return the award, all the more so because the Academy has decided not to remove this ridiculous encyclopedia from circulation.
In February 2008, I accepted this award with a special pleasure and pride, as a recognition of me and a young generation of Albanian scientists and as an encouraging sign of Macedonia's "breaking the ice," opening the doors, and accepting the realities of a multiethnic society. But today I feel otherwise.
Today I am deeply offended, and I am returning this award to the Macedonian Academy because it was given by an institution authorized to engage in scientific research, but that became an institution that twists facts, corrupts science, and generates crisis. For me, I have a moral, professional, national, and civic obligation to return the award to the Macedonian Academy, which unfortunately remains unreformed (many of its representatives still cling to the old Communist mentality) and subservient to the pressures of contemporary politics, and not to the sustainability of statehood.
In addition, since the Academy is not removing the socalled encyclopedia from circulation, the award is no more than a piece of paper with no value.
Returning the award was an easy decision for me to make. I did not need much time to read this "encyclopedia" to realize that, from the very first pages, this publication was anything but an encyclopedia including scientific and proven facts. It is only a collection of propaganda devoid of science. We all know that science is based on facts and not on speculation, offensive writings, and incitements to interethnic clashes.
It is troubling to me that in a multiethnic society associated always with crisis and tensions, the Macedonian Science and Art Academy, instead of interpreting scientific facts and promoting tolerance, would incite further problems by fabricating history and publishing offending writings.
It is alarming when, in such a society, the Academy of Science and Art would produce offensive publications based on distorted scientific facts, instead of producing publications that promote peace and tolerance, providing scientific platforms for the building of a multiethnic state, and working towards arriving at solutions to serious problems that are hindering the overall progress of said society.
If some people in Macedonia are having an identity crisis, and have no vision and courage to solve their problems, they should ask for help. Albanians, whatever they might say, have no identity crisis.
I respect many academics who demonstrate their abilities in different scientific fields, but I am sorry to see that others endorse the political views of the day in order to compensate for and conceal their professional deficiencies.
Whatever the motives behind this Encyclopedia"”"the Academy wanting to be on good terms with the politics of the day," "the Academy wanting to serve the daily politics," "an effort to distract public opinion from other major issues," "aiming to push Albanians to the edge so that they would become radicalized," or "to eliminate the powerful and strategic Albanian element in the region as a credible factor under the new realty.""”I am more than convinced that its authors will never come to the realization of any of these potential motives, much less radicalizing Albanians, who I am sure would never fall into such a trap that is bound for destabilization of the country. However, the opposite result could be achieved"”making the Albanians focus on building yet stronger and more capable modern institutions of their own. In the end, Albanians do not lack prior experience in building such parallel structures"”be they political or scientific.
Today I speak on behalf of many of my academic colleagues (I believe with their agreement), when I directly address academic Risto Bllazhevski, the lead author of the Macedonian encyclopedia. I want to stress that, in returning my prize to you, I am letting you know that, along with many of my colleagues and hundreds, if not thousands, of other Albanians, we will no longer deal with you and your supporters in the future, because we would be elevating you by doing so. We will no longer support your desires by increasing (with our words and with our votes) the percentage in the polls of certain political parties. And we will no longer deflect our attention away from the more important issues that we should all be focusing on"”especially admission to NATO and EU integration. I am sorry to break the news to you that the time to remain on the side of Belgrade and Moscow is over and the only viable alternative for Macedonia is looking towards the West.
If you are accustomed to seeing a lack of leadership among the Albanian politicians in Macedonia, who would not argue with you through terms of politics about such issues, then note that there is a new generation of well educated, academic, Albanians would will face you and who are able to speak out and to have an impact in the Western world.
The Albanians that you call "Pllaninci" (the pejorative term for what you believe are uncivilized "mountain people") have given the world Nobel laureates like Mother Teresa and physicist Ferid Murati. And, and I can assure you that there will be more in the future, while you continue to distort and hide the truth.
Albanians are an important political factor in the Balkans and will remain so for a long time to come. I am sorry to see that among you there are still some that do not understand this fact and try to de-fragment the Albanians in the Balkans so that their political power would also be limited.
I have often seen Macedonian politicians favoring Serbian policies, but it is not necessary to follow a Serbian failed model, based on the platform of Cubrilovic and the Serbian Academy of Science and Art, which brought the Serbian people down to the level of the NATO bombings and ended in their profound defeat. On the other hand, one could look to the platforms for multiethnicity in Western European and North American academies that have brought genuine good to humanity.
Instead of occupying your time with solving the issue of Macedonia's name with Greece and bringing to light a real scientific problem that will prevent the country's integration into NATO and EU, instead you are contributing to more ethnic separations and also offending our Western friends, the United States and Britain that have continuously supported the progress and development of the Republic of Macedonia and especially its educational institutions. Any academic in the right state of mind would understand that such distorted scientific facts that lead to offending publications that not only cause problems and show no appreciation for those helping Macedonia move forward, but also are destined to fail right at their infancy.
I am sorry that you display no knowledge of today's trend, which is the integration, communication, cooperation, and creation of alliances and friendships among peoples, not the opposite.
It is not the first time that the Macedonian Academy has made a gross error. The current gaffe is the culmination of a series of gaffes and derogatory comments. Nevertheless, with this sign of desperation, you have opened the eyes of all Albanians and the civilized world to the fact that it is time for reforms to take place in this institution once and for all. The Macedonian Academy has shown that it is in deep crisis, a crisis that allows politics to penetrate and influence scientific thinking, and the socalled encyclopedia is proof of it.
World history has shown that even the most fortified doors can be opened. They cannot remain closed forever. It is time for the Academy to realize that, even if you blindly try to keep the doors closed, they will eventually open.
Shkup, September 20, 2009
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
