VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - Ramiz Alia: Studentëve duhet t'ua këpusni dy gishtat

Botohet për herë të parë e pacensuruar, një prej ngjarjeve kryesore post-komuniste. Bëhet fjalë për takimin e studentëve me Ramiz Alinë në 9 dhjetor 1990.

Cilët ishin ata studentë që shkuan e u përballën me Ramiz Alinë? Çfarë i thanë ata njeriut më të pushtetshëm në Shqipëri pas Enver Hoxhës, pa ardhur ende pluralizmi në Shqipëri? Cilat ishin debatet e para, mungesa e njohurisë, por edhe guximi i të rinjve që shkuan dhe debatuan për katër orë e gjysëm në zyrë me Ramiz Alinë?

Gazeta Shqiptare, falenderon ish kryeministrin dhe ndër të parët themelues të Partisë Demokratike, Aleksandër Meksin, që disponon të plotë gjithë materialin, jo vetëm të regjistuar, por edhe tashmë të hedhur në letër, duke e sjellë këtë material për lexuesit tanë, ashtu sikurse ka qenë atëherë, pa deformime, shtrembërime, apo ovacione për Ramiz Alinë në atë kohë.

Në fakt, biseda prej katër orësh është shumë e gjatë. Aleksandër Meksi, do ta botojë atë të plotë siç është në librin e tij që do të botojë në fillim të vitit tjetër "Dhjetor '90-Dokumente e Materiale", me ngjarje, kujtime, shënime, por më së shumti siç thotë Meksi, me dokumente të faktuara, të cilat nuk lejojnë në asnjë rast shtrembërimin e historisë.

Nga pjesa e parë që do të lexoni sot në gazetë, do të kuptoni sesa të rëndësishme ishin bisedat e para të studentëve me Ramizin, cilët ishin ata që kishin më shumë kurajo në atë kohë, kur në fakt, gjendeshin gjithmonë përballë presionit se "mund të futeshin edhe në burg". Pasi demokracia, ende nuk ishte shpallur.

Ramiz Alia: Si jeni ju mirë jini? Tashti të filloj unë një çikë, do më dëgjoni mua njëherë dhe pastaj të shikojmë të flisni juve. Se desha t'ju njoftoj përpara se sot kishte një mbledhje të Pleniumit të Komitetit Qendror të Partisë dhe prandaj desha t'ju njoftoj se çfarë ka vendosur Pleniumi i Komitetit Qendror.
Pleniumi i Komitetit Qendror shqyrtoi gjendjen aktuale dhe rekomandoi masat përkatëse për përmirësimin e saj. Lidhur me sa më sipër u vendos:
E para Në qershor të vitit 1991 të mblidhet kongresi i 10-të i zakonshëm i Partisë
E dyta Më 26 dhjetor të këtij viti, dmth mbas dy javësh, të mblidhet në Tiranë Aktivi Kombëtar i Partisë për të përcaktuar platformën elektorale të partisë dhe për të aprovuar listën e kandidatëve të saj për deputetë në Kuvendin Popullor.
E treta Pleniumi liroi nga funksioni anëtarët e Byrosë Politike shokët Muho Asllani, Simon Stefani, Lenka Çuko, Foto Çami dhe Hajredin Çeliku, dhe shokët Qirjako Mihali dhe Pirro Kondi nga detyra e kandidatit të Byrosë Politike të Komitetit Qendror të Partisë
E katërta Ju rekomandua Kryetarit të Këshillit të Ministrave që në përputhje me situatën e tanishme ti propozojë Presidiumit të Kuvendit Popullor ndryshimet e nevojshme në Qeveri.
E pesta Pleniumi shprehu mendimin se është në dobi të demokratizimit të mëtejshëm të jetës së vendit dhe pluralizmit krijimi i organizatave politike të pavarura në përputhje me ligjet në fuqi. (salla duartroket gjatë).
Tani desha t'ju them edhe disa fjalë të tjera se ky ishte vendimi. Të them unë tashi disa. Unë personalisht dhe gjithë udhëheqja e kemi ndjekur çdo hap tuajin gjatë këtyre ditëve. Qysh në fillim unë jam shprehur për dialog, për bisedime, për diskutime me juve. Bile qysh të shtunën nuk refuzova, por përkundrazi, në orën 1.30, pas mesnate, u takova me një delegacion tuajin, ndërsa të nesërmen prita në zyrë edhe Mimozën, dhe biseduam gjërë e gjatë me njëri-tjetrin.
Ju ftova të tërëve për qetësi, në mënyrë që shqetësimet dhe kërkesat tuaja, të drejta të zgjidheshin vetëm në rrugën e diskutimit normal dhe demokratik. Edhe tani që po takohem me ju, jam i të njëjtit mendim, që çdo gjë, e theksoj se çdo gjë të zgjidhet me qetësi, me mirëkuptim, në interes të atdheut dhe të të gjithë popullit. Në çdo rast duhet t'i pritet rruga ndërhyrjes së elementëve keqdashës ose provokator, që nuk ja duan të mirën, as popullit, as rinisë, as zhvillimit të vendit, as lirisë së atdheut as demokratizimit të vërtetë të popullit e të atdheut tonë. Rruga drejt demokratizimit nuk është bulevard. Këtë duhet ta kemi parasysh të tërë të rritur e të rinj. Nevojitet kulturë, nevojitet tolerancë, nevojitet rregull edhe durim. Demokracia nuk pranon as kushte, as imponime, as detyrime. Prandaj edhe unë nuk ju kam vënë as kushte, as nuk u jam imponuar dhe as nuk ju kam detyruar. Ajo kërkon dialog, kërkon argumentin, kërkon logjikë, në interesin e përgjithshëm kërkon respekt për shokun, respekt për të drejtën. Demokracia kërkon norma mirësjelljeje dhe të etikës. Në qoftë se nuk respektohen këto rregulla të lojës, i hapet rruga anarshisë, gjë që është e rrezikshme e dëmshme për të gjithë. Këtë duhet ta kenë parasysh të gjithë njerëzit tanë, sidomos kur flitet për pluralizëm, qoftë për pluralizëm mendimi, qoftë për pluralizëm organizimi, atë që quhet pluralizëm partiak. Çdo njeri tek ne, çdo qytetar i ndershëm i vendit tonë, duhet të ketë në plan të parë interesat e atdheut, interesat e popullit. Mund të kesh vërejtje për të kaluarën ose për të sotmen. Mund të kesh mendime për një çështje ose një tjetër, për socializmin ose për partinë, por çdo gjë duhet të vihet në kandarin e fateve të atdheut, të lirisë dhe pavarësisë së tij. Të mos harrohet se për Shqipërinë gjithnjë qëndron rreziku i lirisë dhe i pavarësisë. Situatat politike i dini i ndiqni. Mos i merrni si shakara. Prandaj ne na lypset uniteti, neve na lypset të ecim të bashkuar, ne na duhet të punojmë krah për krah me njëri-tjetrin. Unë shpreh besimin tim të patundur dhe bindjen time të plotë te rinia jonë, te gjithë rinia jonë, edhe te rinia studenteske, në rradhë, që është pjesa më e mençur, më me kulturë, që është një pasuri e madhe e popullit tonë. Shpreh bindjen tek klasa punëtore, te tërë populli ynë, që luftën për demokratizim që ka ndërrmarë partia ne do ta çojmë përpara pa u ndalur. Procesi i demokratizimit kërkon kontributin e secilit, të madh e të vogël, punëtorë, fshatar, studentë, por asgjë nuk bëhet brenda një dite. Për më tepër duhen pasur parasysh traditat tona. Drejt Evropës ne duhet të shkojmë, por duhet të shkojmë me pasurinë tonë kulturore. Të mos harrojmë, ne duhet të shkojmë me traditën tonë, duhet të shkojmë me origjinalitetin tonë dhe jo si kopje e keqe e të tjerëve. Pikërisht për këtë arsye duhet të punojmë të tërë më vëmendje, duhet të masim hapat që hedhim, duhet të jemi të kujdesshëm, pa u ndalur aspak në rrugën tonë që kemi nisur, që është rruga e interesave të atdheut, të socializmit, të popullit tonë. Këto kisha t'ju thoja kështu në fillim. Tashti do dëshiroja të dëgjoja në qoftë se keni juve dhe çfarë keni juve.

Arben Demeti: Kam një pyetje.
Ramiz Alia: Urdhëro. Posi Kush jeni ju?

Arben Demeti: Unë quhem Arben Demeti, asistent petagog në inxhinerinë elektrike jam dhe komunist.
Ramiz Alia: E mirë vazhdo, nuk ka rëndësi ajo. Për mua ka rëndësi kush je.

Arben Demeti: Pse Pleniumi i Komitetit Qendror mori këto masa, ku u mbështet, diçka më të hollësishme, sidomos lirimin e anëtarëve të Byrosë Politike?
Ramiz Alia: Pleniumi i Komitetit Qendror diskutoi, e para se jemi përpara zgjedhjeve që do të bëhen, së dyti, kjo që ndodhi me studentët është padyshim një shqetësim për partinë, që është e domosdoshme të shikonte këtë situatë kupton apo jo, sepse situatat mund të zhvillohen në rrugë të ndryshme, këtë e kuptoni? Gjithmonë ka dy rrugë, në çdo fenomen.

Arben Demeti: Ose më shumë
Ramiz Alia: Më pak, dy ka. Të tjerat eleminohen, ngelen dy, rryma pozitive rryma negative (qesh), meqë je i elektrikës ti. Prandaj në këtë çështje, kupton, Komiteti Qendror diskutoi, kupton, edhe natyrisht, gjykoi të nevojshme që të mblidhesh aktivi kombëtar i partisë, për çështjen e platformës për zgjedhjet sepse partia do të dalë me kandidatët e vet dhe duhet të ketë platformë elektorale. Për kongresin e partisë, gjithashtu, duhet sipas normave dhe rregullave të bëhesh. Përsa i përket lirimit të këtyre shokëve të Byrosë Politike, lirimi i tyre është i lidhur, kupton, edhe me të kaluarën, me të meta, dobësi në punë në të kaluarën e tyre, kupton, është i lidhur përgjithësisht edhe me situatën aktuale. Ka pasur vërejtje, kemi pasur neve vërejtje, edhe nga partia, edhe nga rinia, edhe nga masat. Kanë shprehur, po pse mbeten në byro, ta zëmë u hoq prej këtej Muho Asllani, u shkarkua nga sekretar i Durrësit, por mbeti në Byronë politike, ose ku di unë, shoku Simon Stefani u hoq nga ministri i brendshëm por mbeti në byronë politike. Tani i rishikuam edhe njëherë këto, si i thonë fjalës kupton, muri s'luan, burri luan.

Arben Imami: Pika e fundit, vendimi i fundit, ajo që ka lidhje me pluralizmin politik. A mund të shpjegoni diçka më qartë dhe më gjatë, d.m.th ç'kupton partia me këtë?
Ramiz Alia: Tashti, pluralizmin politik ne e kuptojmë në bazë të këtij vendimi që përveç subjekteve të emërtuara në ligjin për zgjedhjet mundet të paraqiten edhe subjekte të tjera, të cilat natyrisht duhet të respektojnë normat ligjore që ekzistojnë. Subjekte të tjera mund të jeni, juve kërkoni të jeni një subjekt i pavarur për shembull, edhe rinia studenteske mund të jetë një subjekt i pavarur kupton ti, në qoftë se dëshiron brenda Organizatës së Bashkimit të Rinisë, ose në qoftë se nuk dëshiron jashtë Organizatës së Bashkimit të Rinisë. Pra si një subjekt i pavarur politik. Kjo është.

Arben Imami: Çfarë e pengon aktualisht partinë tonë që ti propozojë Kuvendit Popullor formimin e partive të reja?
Ramiz Alia: Nuk e pengon kjo.
Skënder Gjinushi: Kushtetuta e lejon.

Arben Imami: Kushtetuta nuk e lejon në një pikëpamje, që thuhet se, ai ligj kushtetues që ju vetë propozuat për t'u abroguar në të ardhmen.
Ramiz Alia: Cili ligj?

Arben Imami: Ligji për udhëheqjen dhe rolin e vetëm udhëheqës së partisë. Përderisa ne nuk kemi rol të vetëm udhëheqës të partisë, ose shpresojmë së afërmi të mos kemi. Përderisa ne nuk kemi një ligj, mesa di unë, se njohuritë tona janë të kufizuara.
Ramiz Alia: Edhe ajo është., mungojnë edhe njohuritë tuaja.

Arben Imami: Përgjithësisht na mungon informacioni. Pra ne nuk kemi një ligj ku shprehimisht të thotë ndalohet...
Ramiz Alia: S'ka asnjë ligj ku shprehimisht të thuhet ndalohet një parti politike.

Arben Imami: Atëherë për ç'arsye pengohet, nuk e kam fjalën pengohet, por nuk është e mendimit Partia e Punës, që krahas saj mund të jepnin kontributin e tyre edhe parti të tjera, që do të punonin dhe do të luftonin me pikëpamjet e tyre për atdhe, për Shqipëri.
Ramiz Alia: Shiko lidhur me këtë çështje pikëpamja e partisë tonë në rradhë të parë është nisur dhe niset nga tradita e vendit tonë, në kuptimin që mbi të tëra, ne shikojmë çështjen e unitetit të popullit. Nuk duhet të harrojmë, kupton, që ne jemi një vend i vogël. Nuk duhet të harrojmë kupton, që juve jeni të tërë të rinj, kupton, por populli jonë ka luftuar, ka luftuar ashpër. (ndërhyrje nga salla: ka luftuar ashpër)

Ndërhyrje nga salla: Vazhdon të luftojë
Ramiz Alia: Po po, po ka luftuar ashpër. Ka derdhur gjak të madh. Unë që jam një çikë më plak dhe jo një çikë por shumë më shumë se juve, se jam babai juaj, më kupton, por 28 mijë dëshmorë është 3 përqind e popullsisë së Shqipërisë. Të mos ta harrojmë se 1 milion ishte Shqipëria. Në ndërtimin e vendit, kupton, vendi i rrafshuar për tokë ka qenë, moçalet e Shqipërisë vinin deri në Lushnje. 38 vjet jetonte shqiptari, jo larg por në vitin 1945, kaq ishte mosha mesatare, tani është 72 vjet mosha mesatare. Pra në tërë këto rretahana, kupton, populli ynë fitoi pikërisht pse ishte i bashkuar. Kundër vendit tonë dërgoheshin banda diversantësh. Ju si keni jetuar këto.

Arben Imami: Këtë e dimë ne
Ramiz Alia: Ju i keni lexuar. Është ndryshe me lexu. Ti je artist, aktor. Kur i luan mundohesh të futesh në rol dhe kështu sa herë që keni një pjesë mundohesh të futesh në rol. Bëni përpjekje kolosale, studioni, futeni në rol etj, etj. Edhe me siguri futeni në atë rol, mbasi njiheni mirë e mirë, kupton, por një realitet objektiv është ky kupton se është bërë një luftë shumë e madhe kjo. Për ne në kushte të caktuara historike një nga faktorët që ne kemi fituar ka qenë ky unitet i madh i popullit tonë rreth një ideali, rreth një qëllimi. Ky ideal, ky qëllim përfaqësohej nga partia, përfaqësohej nga të gjitha organizatat shoqërore. Tani, nuk dua të përmend, që ideali ynë, ky ideal i unitetit kombëtar ka qenë, kupton, ka qenë promotori i lëvizjes së Shqipërisë përpara. Tashi neve po theksojmë, kupton, çështjen e demokratizimit të vendit. Në demokratizimin e vendit çështja e pluralizmit është një çështje themelore. Në çkuptim? Në kuptimin e demokracisë së mendimit, të shprehjes së lirë të mendimit të njerëzve. Shprehja e lirë e mendimit të njerëzve, ne mendojmë kupton, që në kushtet tona, në realitetin shqiptar, kupton, që kemi gjithë këto lloj organizatash të ndryshme, nuk pengohet, që mendimi i lirë i njerëzve të shprehet në forma nga më të ndryshmet. Sigurisht nuk do të kishte kuptim demokratizimi në qoftë se ne themi se ky mendim ka qenë ekselent i shprehur. Tani përkundrazi po themi se duhet më tepër. Juve më keni dëgjuar disa herë që unë kam ngritur të hapen gojët. Ëëë, e keni parasysh?

Salla: Po, po.
Ramiz Alia: E keni parasysh! Asnjë fjalim nuk është mbajtur të mbyllen gojët. Fjalimet që kam mbajtur unë, kanë qenë të hapen gojët. Unë po flas për atë çka unë kam thënë dhe gojët duhet të hapen. Tani gojët duhet të hapen, por të mos harrojmë se duhet në interes të popullit, në interes të atdhehut, në interes të lirisë, pavarësisë së tij. Këtë duhet të kemi kujdes të tërë.

Reagim nga salla: Pa dyshim
Ramiz Alia: Mirë, mirë, unë jam i bindur që padyshim, por kini kujdes se ka edhe me dyshim. Ka mendime të tjera, është logjike që të ketë edhe mendime të tjera. Në vendimin e pleniumit të Komitetit Qendror sot, natyrisht partia nuk jep urdhëra për këtë punë, shprehu mendimin që në këto kushte mundet të ndihmojë në demokratizimin e mëtejshëm të vendit edhe paraqitja e organizatave të veçanta, kupton, pluraliste në sistemin tonë.

Blendi Gonxhe: D.m.th nuk ka kufij?
Ramiz Alia: Unë nuk them dot, unë nuk them asnjë kufij, them, derisa flitet organizim pluralist ai nënkupton çdo gjë, çdo gjë nënkupton. Tashi në këtë çështje, natyrisht ka ligje, sepse nëse një parti kërkon të paraqitet me një program fashist në bazë të ligjit nuk lejohet. Në ligj ka disa pika.

Tefalin Malshyti: Ne kemi ardhur këtu t'ju takojmë si President dhe jo si sekretar i Partisë, sepse në letrën tonë kërkojmë takim me presidentin Ramiz Alia dhe si president flasim me ju. Këto janë vendimet e partisë, vendimet e pleniumit. Janë shumë të sakta, shumë të drejta dhe për këtë nuk ka asnjë dyshim. Megjithatë siç e thatë edhe ju vetë, ky është një vendim dhe nuk dihet se kur do të shpallet një ligj dhe këtë e ka në dorë Kuvendi Popullor dhe jo partia. Prandaj ne duhet të diskutojmë në këtë plan, dhe jo në planin e partive. Pra duhet të diskutojmë në planin presidencial si të thuash, shtetëror, dhe që këto të bëhen vendim, këto pika, këtë gjë duhet të sqarojmë.
Ramiz Alia: E di ti Kushtetutën?

Tefalin Malshyti: Kushtetutën me aq sa kemi lexuar
Ramiz Alia: E ke lexuar nenin 54 të Kushtetutës?

Tefalin Malshyti: Jo nuk e kam lexuar
Ramiz Alia: Ashtu, domethënë s'je në korrent. Nenin 54 të Kushtetutës kush e ka lexuar?

Zef Brozi: Shoku Ramiz, unë e kam lexuar. Jam jurist.
Ramiz Alia: Je jurist?

Zef Brozi: Në nenin 54 të kushtetutës thuhet se shteti përkrah shtetasve (ndërhyn Ramiz Alia disa herë), se unë nuk po e them fjalë për fjalë, u lejohet të krijojë ( ndërhyn Ramiz Alia: shteti u lejon të krijohen shoqata, organizata politike, kulturore, shoqërore, shkencore etj etj) shoqata, organizata politike, kulturore, shoqërore, shkencore etj etj, të cilat vazhdon etj, etj, dhe ndalesa është kjo: "nuk lejohet krijimi i shoqatave dhe partive me karakter fashist, anti-demokratik, luftënxitës, racist etj.

Ramiz Alia: E kuptove ju këtë?

Zef Brozi: Unë duke interpretuar këtë nen...
Ramiz Alia: Këtë nen interpretoj dhe unë mendoj se ky vendim i Komitetit Qendror nuk ka nevojë për asnjë interpretim tjetër mjaft është ai nen i kushtetutës.

Zef Brozi: Ligji e lejon
Ramiz Alia: Ligji e lejon. E dyta, ligji elektoral të cilin ju duhet ta keni lexuar thotë se subjekte politike janë Partia e Punës së Shqipërisë, Organizata Sindikale, e çfarë janë këto me rradhë, dhe shoqata të tjera të njohura me ligj.

Shinasi Rama: Çështja që shtrohet këtu për pluralizmin është një çikë e mangët.
Ramiz Alia: Si është?

Shinasi Rama: Ju thatë që për një arsye të ndjekim traditat e mira të popullit. Dua t'ju kujtoj se gjithmonë në momentet më kyçe të historisë së popullit tonë ka pasur pluralizëm. Po të doni po ju sjell një shembull që nga lashtësia, por po ndalem në Kuvendin e Lezhës qysh në kohën e Skëndërbeut. Ai ishte pluralizmi më i saktë dhe më i parë i sanksionuar i fisnikëve shqiptarë. Po të vazhdoj edhe më mbrapa, ju mund të qeshni, por këto që po them unë janë argumente.
Ramiz Alia: Nuk qesh. Unë dëgjoj me vëmendje të madhe dhe me respekt çdo të ri që shpreh mendimet e tija, edhe kur këto janë të gabuara. Unë jam mësuar të bisedoj me gjithë farlloj njerëzish. Edhe me ato që kanë të drejtë edhe me ato që s'kanë të drejtë. Dhe kam durim shumë dhe ty do të dëgjoj deri në fund. E fillove me princat në kohën e Skëndërbeut, që s'kishte parti në atë kohë, por s'prish punë vazhdo.

Shinasi Rama: Shiko pluralizmi nuk fillon tek partia. Pluralizmi fillon tek e drejta me mendu ndryshe.
Ramiz Alia: Shumë e drejtë.

Shinasi Rama: Pra ishin princa ose fshatar ato ishin njerëz dhe kishin mendimet e tyre. Pra nuk po flasim për partitë, por për pluralizmin. Po të kthehemi tek Lidhja e Prizrenit 1878 do të shohim që po ashtu pati një pluralizëm mendimesh, me një qëllim të përbashkët, çlirimin e Shqipërisë, autonominë e saj, në qoftë se ju preferoni saktësinë e termave. Po ashtu po të kthehemi edhe në kohën e Ismail Qemalit në atë qeveri të krijume me aq urgjenc u ruajt pluralizmi i mendimeve dhe ideve, sepse kryeministër ishte imzot Kaçorri, nënkryeministër ishte Imzot Kaçorri dhe në të njëjtën kohë nënkryeministër ishte Aqif Pashë Elbasani dhe Mullai i Madh. Pluralizmi në Shqipëri vazhdon me një traditë të mrekullueshme, të cilën mund ta lexojmë në të gjitha regjistrimet e parlamentit, në bisedimet e parlamentit. Kjo është një periudhë shumë e ndritur, të paktën për demokracinë në vendin tonë, është një periudhë e tillë kur një libohovas si Avni Rustemi, shkon ven kandidaturën e vet në prefekturën e Kosovës edhe nji Ekrem Bej Libohova detyrohet me ngel pa vend për deputet dhe shkon e ven ate në çiflikun e gruas. Pra populli injorant ose painjorant.
Ramiz Alia: Kush është injorant? Jo injorant mos i thuaj popullit.

Shinasi Rama: Nji minut ju lutem,
Ramiz Alia: Mos i thuaj popullit injorant.

Shinasi Rama: Unë nuk dua të bëj insinuata unë po flas, se jam një çikë i ngjirur. Po ju them, një gjë se është folur që populli ynë ishte 80 përqind analfabet. Fjala analfabet dhe fjala injorant, d.m.th i paditur. Pra në qoftë se do ta shohim në sensin e padijes do të themi këtë padije kulturore, të ashtëquajtur kulturore, popullit tonë i mungonte. Të vazhdojmë me pluralizmin e partisë popullore dhe të opingës në kohën e Fan Nolit. Ashtu siç jeni ju i ndërgjegjshëm, siç jam edhe unë, që në një bankë ka rastis me u ul edhe nji satrap si Zogu edhe nji demokrat si Fan Noli. Megjithatë korrektesa ka kenë korrektesë deri në një farë mase. Pra pluralizëm ka pas. Nuk do përmendim rastet e mëpërparshme, kërkesat e veçanta. Të vazhdojmë ma nje ma. Asht thanë që në periudhën e Ahmet Zogut që nuk ka pas pluralizëm. Kjo është e vërtetë dhe është periudha e satrapit të madh, despot, njeriu që e shpuri vendin tonë në mjerimin më të zi. Për këtë ne jemi gjithë të ndërgjegjshëm. Por megjithatë, i shtyrë nga nevojat e tij personale, në vitin 1936, nën flamurin e neo-shqiptarizmës, u krijua një e ashtëquajtura partia e të rinjve, e cila iu kudërvu të vjetërve. Pra në rastin më negativ që ishte shërbëtori i një mbreti, pluralizmi u shfaq edhe këtë herë në Shqipëri. Gjatë luftës Nacional Çlirimtare është bërë nga udhëheqja e partisë dhe për këtë jemi në dijeni të gjithë. Por mesa di unë, mesa di unë të paktën, në gazetë shënohej të paktën, që për një periudhë të gjatë kohe partia ka qenë ilegale, sepse ai që ka udhëheq luftën e popullit tonë për një periudhë kohe ka qenë në Franc. Ju keni qenë në atë kohë gjeneral, jeni gjeneral.
Ramiz Alia: Nënkolonel. Asnjëherë nuk ka qenë xheneral. Mos më ngatërro.

Shinasi Rama: Lërë atë punë se unë kam lexue dokumentat. Ti ke qenë kolonel.
Ramiz Alia: Nënkolonel kam qenë, nënkolonel.

Shinasi Rama: Kolonel keni qenë dhe unë e kam pa të shkrume. Po ja u them unë kolonel. Komisar i Divizionit të 7-të.
Ramiz Alia: Tashi ti do me më tregue edhe çfarë kam qenë. Nënkolonel kam qenë.

Shinasi Rama: Tani të vazhdojmë me pluralizmin.
Ramiz Alia: Vazhdo.

Shinasi Rama: Pra tradita e pluralizmit në Shqipëri është një traditë, e cila nuk është preh asnjëherë deri në vitin 1946. Pse nuk është pre dhe ç'pasojash pat premja? Jam me mendimin tuaj, e shpretë dhe e formuluat shumë saktë. Që në "˜20-"˜30 vitet e para partia i vuri gjoksin punës dhe bëri të pamundurën dhe ashtu është.
Ndërhyn Salla: Populli, edhe populli.
Ramiz Alia: Si?

Shinasi Rama: Nji minut, unë po flas, partia i vuri gjoksin...
Ramiz Alia: Mirë e ke ti.

Shinasi Rama: Partia i vuri goksin por populli i dha jetën partisë dhe partia i dha në të njëjtën kohë, atë që ju thoni se partia është truri dhe mendja e popullit, por mesa duket, me këto të rejat po na dalin ndryshe. Të mos bëjmë insinuata, unë nuk kam ndërmend me fol ashtu.
Ramiz Alia: Kjo që po thua ti djalë i mbarë është tamam insinuatë. Kjo s'duhet bërë, kjo s'duhet bërë. Me ca po del këtu, s'ka qenë kështu. Është kështu?

Shinasi Rama: Mos u kapni mbas fjalëve të mija.
Ramiz Alia: Jo jo jo. Një minut. Unë jo rastësisht mora fjalën i pari që t'ju shpjegoj se demokracia kërkon edhe durim, edhe tolerancë edhe mirësjellje. Unë po përpiqem të respektoj mirësjelljen, tolerancën, durimin. Edhe pse? Sepse vlerësoj mendimin e të tjerëve, qoftë edhe kur s'jam dakord prapë e vlerësoj. Fol moj Mimoz nuk është kështu? Edhe bashkë biseduam. Prandaj them se duhet ashtu, folur drejtë, më mirë thojeni drejt mendimin që keni. Të thashë unë kam dëgjuar gjithë farlloj gjërash. Kam një eksperiencë personale, politike, domethënë qysh në moshë fare të re.

Arben Imami: Padyshim që ju e keni këtë
Ramiz Alia: Kam më shumë eksperiencë, por nuk e them për të imponuar mendimin tim ju lutem, e them...

Salla: E kemi kuptuar këtë, dhe ne ju duam
Ramiz Alia: Shumë mirë atëherë kjo më gëzon që ju keni respekt dhe më doni. Ju faleminderit shumë.

Salla: Duartrokitje të gjata
Ramiz Alia: Ju falemnderit shumë. Prandaj unë bisedoj me zemër të hapur me juve sepse edhe unë kam dëshirë të dëgjoj mendimet tuaja. Mendimet tuaja mi thoni ashtu si i keni, edhe mundësisht sa më të përmbledhura.

Shinasi Rama: Kërkesa jonë është kjo, që të formulohet qartë pluralizmi politik.
Ramiz Alia: Kjo ide që keni ju është formuluar shumë qartë në këtë vendim.

Shinasi Rama: Më duket se është një frazë...
Ramiz Alia: Nuk ka rëndësi hiç kjo. E ke gabim ti, e ke gabim dhe po ta shpjegoj se pse. Ky fakt që shprehu mendimi se është në dobi të demokratizimit të jetës së vendit dhe pluralizimit, krijimi... (ndërhyrje nga salla). Si the ti? Ne sot po bisedojmë, ti thua s'është në rregull. Me këtë mbaron ky muhabet. Kuptoni është qartë kjo. A është e qartë kjo?

Zef Brozi: Po është e qartë. Po që ju jeni dakord me pluralizmin.
Ramiz Alia: Po jam dakort, edhe Komiteti Qendror i Partisë shprehu këtë mendim.

Një vajzë: Shoku Ramiz më falni, kisha një pyetje direkte për ju.
Arben Imami: Lëre tani
Azem Hajdari: Desha t'ju sqaroj për një çështje këtu. Nji herë në rradhë të parë dua t'ju flas në emër të organizatës të intelektualëve të rinj që është krijuar këto ditë. Dua t'ju siguroj që kjo lëvizje...
Ramiz Alia: Duhet të shkoni atje njëherë, në Ministrinë e Drejtësisë, e keni parasysh këtë (qesh)

Azem Hajdari: Kjo lëvizje ka qëllime demokratike në mbështetje të reformave të ndërrmara nga vetë ju si president. Nuk është një lëvizje e imponuar, as e blerë, as e shitur dhe as ashtu si mund të jetë interpretuar.
Ramiz Alia: Se ka interpretuar asnjëherë shtypi

Nga salla ndërhyn një vajzë: Shtypi e interpretoj shoku Ramiz, si një lëvizje që bie në kundërshtim me politikën e partisë.
Azem Hajdari: S'është e vërtetë, s'është e vërtetë.
Ramia Alia: Shiko e keni gabim, e keni gabim. Ju ftoj se, shiko, që kur të hyni në dialog të jeni të informuar mirë dhe saktë se ndryshe humbim kohën kot. Se themi fjalë që nuk janë thënë. Nuk ka thënë askush nuk e ka thënë këtë. Është tjetër problem minimizimi, është tjetër problem, keqinterpretimi është tjetër. (ka ndërhyrje nga salla)

Azem Hajdari: Neve shoku Ramiz, kemi paraqitur një program në emër të kësaj lëvizjeje, dhe ky program është i paraqitur nga ne duke pasur parasysh ndjenjat kombëtare dhe asnjë gjë tjetër, dhe demokracinë e cila ka hyrë në një rrjedhë të pëlqyeshme për popullin, por kemi mendimin se mund të ishte edhe më e përshpejtuar. Faktikisht kemi menduar që, se ashtu siç the edhe ti që demokracia nuk është bulevard, ka pasur pengesa. Këto pengesa për mendimin tim, dhe po ju shpreh edhe mendimin e shokëve të Lëvizjes së Intelektualëve të Rinj, këto pengesa për popullin tonë në këtë periudhë që jemi, janë të vështira. Gjithashtu. edhe për Ju. ( ka ndërhyrje nga salla)
Azem Hajdari: Shiko, unë fol edhe në emrin tuj.
Ramiz Alia: Fol more vëlla fol, të ndigjojmë. Të shikoj se çfarë do thuash.

Azem Hajdari: Prandaj, neve jemi të kënaqur që pranuat dialogun, pavarësisht se u krijuan disa vështirësi për me ardh tek dialogu.
Ramiz Alia: Vështirësitë ju i krijuat.

Azem Hajdari: Vështirësitë mund t'i quajmë në përgjithësi, edhe objektive, edhe subjektive. (ndërhyn Zef Brozi: s'ka rëndësi kjo, gjëra të kaluara. Të vazhdojmë). A është kjo siguria nga ana jonë që kjo nuk është një lëvizje si mund të jetë interpretuar jo nga shtypi, por nga persona të veçantë. Nuk kam parasysh atë mendimin zyrtar, por atë që është thënë, atë mendimin që është thënë, se është rebelim, është turp. Rinia studentore, mendoj unë, është e domosdoshme ta mbështesni Ju si President, Presidiumi i Kuvendit Popullor, në këto reforma dhe Partinë si iniciatore të parë, në këto reforma demokratike. Kjo është një ndihmë e madhe.
Ramiz Alia: Kjo duhet mbështetur me të gjitha forcat.

Azem Hajdari: Me të gjitha forcat.
Ramiz Alia: Demokratizimi i jetës së vendit është alfa dhe omega e zhvillimit tonë. Këtë të tërë duhet ta kemi të qartë.

Azem Hajdari: Prandaj, ne me këtë program...
Ramiz Alia: Më fal që të ndërpreva, më fal se jam më plak unë ëëë, vetëm duhet pasur parasysh një gjë, duhet pak durim, se nuk bëhen punët aq kollaj.

Azem Hajdari: Neve nuk është se s'jemi për durim.
Ramiz Alia: Ashtu. Unë do ju shpjegoj faktikisht pse duhet durim.

Azem Hajdari: Jemi për durim, po durimi duhet të jetë. Po në rast se hyjmë në procese demokratike, kjo është e mira e gjithë popullit tonë, dëshira e gjithë popullit tonë, ne në këto procese duhet të jemi këmbëngulës. I them këto, sepse neve në këtë program që kemi paraqit dhe kemi miratue pikë për pikë mendimin e gjithë studentëve, është parashtruar me gjithë studentët dhe neve si përfaqësues këtu jemi të autorizuar nga ata që ta mbrojmë këtë program me; të hyjmë në dialog për këtë program, të paraqesim ato argumentet tona për çdo pikë të programit. Shokët studenta...
Ramiz Alia: Mua do mi paraqisni këto?

Ndërhyrje nga salla: Popullit shoku Ramiz.
Ramiz Alia: Mua nuk më duhen këto gjëra. Programin duhet ju, para së gjithash ta paraqisni, kupton, në Ministrinë e Drejtësisë.

Salla: Nuk është program, janë kërkesa.
Ramiz Alia: A më fal, po tha programin ky.

Salla: E ka gabim ai.
Ramiz Alia: A e ka gabim aaaa. Dakord, dakord, dakord.

Azem Hajdari: Kërkesa, kërkesa, jo program.
Ramiz Alia: A, janë kërkesa? Po tha program ky, prandaj thashë.

Azem Hajdari: Kjo lëvizje demokratike, këtu siç e sheh jemi përfaqësues nga çdo fakultet, duke përfshirë këtu Institutin Bujqësor, Institutin e Lartë të Arteve edhe Institutin 'Vojo Kushi'. Gjithashtu, kemi edhe disa pedagogë, të cilët përfaqësojnë pedagogët e rinj, që bëjnë pjesë në këtë lëvizje intelektualësh. Prandaj, ne kemi ardh t'i shprehim këto kërkesa nëpërmjet kësaj përfaqësie dhe ju sigurojmë për bindjen tonë për këto kërkesa. Kërkesa e parë, siç dihet, është mbështetja juaj në reformat demokratike, besoj që kjo do t'ju dihet. Ndërsa për kërkesa të tjera, ti programin e njeh, tani mund të flasë ky shoku që ka programin. Jo programin, kërkesat. Shokët studenta më kanë thënë që t'ju kërkoj, sipas mundësive të juaja, që ky dialog, duke pasur parasysh, të inçizohet dhe ta transmetojmë dhe ta ndigjojnë studentët.
Ramiz Alia: Është inçizuar, dhe do transmetohet. Të gjitha.

Azem Hajdari: Është e mira jonë, e mira e studentëve, dhe e mira e të gjithë atyre që duan ta fusin në kanale të tjera këtë...
Ramiz Alia: Jo e keqja e tyre.

Azem Hajdari: E keqja e tyre (Ramizi qesh, qesh edhe salla).
Ramiz Alia: E keqja e tyre, se po të ishte e mira...

Dikush nga salla: Ju lutem, ta falni Azemin se është jashtëzakonisht i lodhur. Ka mbajtur mbi supe peshën e katër, mbase pesë ditëve, dhe mbase nuk shprehet në kohën e duhur. Ju lutem ta falni.
Ramiz Alia: Shiko, nuk jam mësues gjuhe unë. Nuk i vë re ato. Unë vura re idetë që tha, se ato lapsuset s'janë gjë hiç, tani s'ka rëndësi kjo. Tani ju lutem, shumë shkurt dhe në gjëra konkrete, në gjëra konkrete që me të vërtetë ia vlen barra për të diskutuar.

Arben Imami: Meqenëse Ju keni bërë një plenium partie, i cili avancon në pozitat e mëparshme të PPSH, ajo me të cilën ne kemi ardhur të bisedojmë do të ndryshojë, d.m.th relativisht kërkesa jonë ndryshon, kërkesa e studentëve edhe e pedagogëve të cilët janë bashkuar me lëvizjen studentore, e cila është një lëvizje intelektuale, e cila nuk dëshiron për asnjë moment të ndodhin eksese në këtë lëvizje, që nuk dëshiron që të fusin hundët e tyre në këtë lëvizje ultra të djathtët apo ultra të majtët.
Ramiz Alia: Vetëm një gjë do jua them, mos ma merrni për keq. Nuk më erdhi mirë që nuk m'u bindët. Ju thashë të vini në mësim dhe ta diskutojmë.

Tefalin Malshyti: Shoku Ramiz, thatë pa kushte, thatë pa kushte.
Ramiz Alia: Po, po, pa kushte, por në bisedim.

Azem Hajdari: Shoku Ramiz, unë kam qenë atë natë kur na pritët juve. Dhe, doja t'ju sqaroj diçka.
Ramiz Alia: Lëre, mos e sqaro, hiç fare mos e sqaro.

Azem Hajdari: Është për t'u sqaruar, se këtu zë zanafillë problemi.
Ramiz Alia: Jo, jo. Lëre Azem tashti, lëri tani historitë. Çfarë ke ti?

Arben Imami: Lëvizja Studentore nuk kërkon organizata të cilat shpallen subjekte elektorale etj, etj. Përse Partia ose Kuvendi jonë ka frikë, ose Kuvendi jonë ta përcaktojë qartë dhe saktë parti politike. Atëherë interpretimet do të ishin të pamundura, dhe për këtë juve si president do na ndihmonit, dhe do të ndihmonit gjithë forcat demokratike.
Ramiz Alia: Tashti...

Arben Imami: Një minutë ju lutem. Sepse, për sa kohë është organizatë, apo është shoqatë, apo parti politike, atëherë forcat e djathta që aktualisht kanë potencial në shtetin tonë...
Ramiz Alia: Në shtetin tonë?

Arben Imami: Forcat e majta, më falni më falni, pardon, pardon. Forcat e majta. Burokrati që do të mbahet në atë mënyrë në karrige për mua është i majtë, është e majta ekstreme.
Ramiz Alia: Është e djathta.

Arben Imami: Për ne është i majtë.
Ramiz Alia: Si është i majtë? Është i djathtë.

Arben Imami: Varet si e shikon. Për ne, ju jeni në qendër (Ramizi qesh, edhe salla). Për ne janë e majta ekstreme, unë kështu e perceptoj. Megjithëse e majta e djathta varet nga e shikon.
Ramiz Alia: E mirë, mirë...

Arben Imami: Duhet ta nisim nga kategoritë bazë në qeveri. Neve nuk kemi kohë për t'u marrë me këtë punë.
Një vajzë nga salla: Kush është burokrat e pengon këtë gjë? Jeni me ne apo jo?
Ramiz Alia: Jo në këtë situatë, por në çdo periudhë të shoqërisë, burokratizmi është frenim i zhvillimit. Edhe këtu është e njëjta gjë.

Arben Imami: Shoku Ramiz, shoku President, njëkohësisht edhe për forcat e djathta që ekzistojnë këtu, në qoftë se ekstremistë të djathtë që duan të përfitojnë nga kjo situatë, lëvizje revolucionare e rinisë, dhe ndoshta t'i japin edhe drejtime të tjera dhe ndoshta kanë bërë edhe provokime, që këta shokë, sidomos ato që kanë qenë në krye të kësaj pune nuk i kanë lejuar ose janë munduar të mos i lejojnë. Themelimi, mundësia e partive të tjera, ato do t'i linte jashtë partive. Sepse, ata duke qenë të djathtë dhe me idera fashiste, ata nuk do të kishin mundësi të paraqisnin programet e tyre.
Ramiz Alia: Nuk del njeri me idera fashiste.

Arben Imami: Atëherë, në qoftë se nuk do të dali, pavarësisht...
Ramiz Alia: Mos u bëj, se je goxha djalë, mos u bëj naiv.

Arben Imami: Këtë e di. Pavarësisht, në qoftë se ata nuk dalin, ata do të militojnë brenda një organizate, brenda një partie politike të caktuar, dhe pavarësisht nga bindjet e tyre, ata do të zbatojnë atë program. Nëse zbatojnë programin dhe paguajnë kuotat ata janë në rregull me partinë e tyre, le të themi socialdemokratë, i vëmë edhe katër emra mbrapa, nuk ka rëndësi se çfarë partie. Por, ata nuk mund të peshkojnë në këtë ujë të turbullt. Ky është mendimi im. Situata është shumë e turbullt, shoku Ramiz. Unë jam pedagog. Jap regjizurë në shkollë. Pardje e mora vesh, dje vajta në vend dhe nuk mund të rrija pa vajtur për të parë se çfarë ndodh dhe pse s'ndodh. Ndenja gjithë ditën dhe, edhe këta djem e kanë të pamundur ta mbajnë situatën të tërë nën kontroll. Nuk e kontrollojnë dot.
Ramiz Alia: Pse? Sepse, kanë ardhur forca të tjera?

Arben Imami: Jo se kanë ardhur forca të tjera. Jo, jo, jo. (ndërhyn salla: jo, jo). Nuk mund të mbahet totalisht nëse nuk plotësohen këto kërkesa.
Ramiz Alia: Po mirë pra, me këtë...

Arben Imami: Unë jam i mendimit se kjo kërkesa nuk plotëson atë që shtrojnë studentët.
Ramiz Alia: Ajo e plotëson plotësisht.

Tefalin Malshyti: Nuk e plotëson plotësisht.
Ramiz Alia: Pse?

Tefalin Malshyti: E para është sepse ne në këto kushte, në qoftë se mund t'i lexoj... Për shembull, një pikë e kësaj kërkese është se ne jemi përkrahës të reformave demokratike. (ndërhyn Ramiz Alia: lërë këtë, vazhdo më poshtë). Kalojmë tek pika tjetër.
Ramiz Alia: Kalo tek ajo organizata që thua ti.

Tefalin Malshyti: Prit se janë kështu. Kërkojmë pluralizëm politik si shkalla më e lartë e demokracisë së sotme.
Ramiz Alia: Po bukuri, mirë.

Tefalin Malshyti: Si pasojë, të lejohet krijimi i organizatës së pavarur politike të studentëve dhe intelektualëve të rinj.
Ramiz Alia: Po, e krijojmë.

Tefalin Malshyti: Statutin e së cilës ne do e paraqesim në Ministrinë e Drejtësisë.
Ramiz Alia: Shumë bukur. Paraqiteni përpara Ministrisë së Drejtësisë statutin thuaj, si organizatë, siç thoni ju. S'ka asgjë këtu, paraqiteni dhe pikë.

Tefalin Malshyti: A është e vërtetë që mund të na lejohet që nesër?
Ramiz Alia: Po, që nesër. Paraqiteni para Ministrisë së Drejtësisë.

Tefalin Malshyti: Që nesër, se në bazë të këtij legjislacioni nuk ka një pikë e tillë që e pranon këtë, që e pranon këtë.
Ramiz Alia: Paraqitemi në bazë të asaja.

Zef Brozi: Ju shokë studentë do ta konsideroni një organizatë shoqërore, padyshim kërkon miratimin e Ministrisë së Drejtësisë.
Ramiz Alia: A është politike edhe kjo?

Zef Brozi: Problemi është nëse është organizatë politike.
Ramiz Alia: Atëherë paraqiteni para Ministrisë së Drejtësisë programin dhe Ministria e Drejtësisë do të japë mendimin për...

Zef Brozi: Kam një mëdyshje nëse do të konsiderohet vërtetë me atë emërtesën organizatë politike, edhe politike?
Ramiz Alia: Quhet politike, parashikohet organizatë politike.

Zef Brozi: Atëherë do të konfirmohet edhe nga ndonjë organ partiak?
Ramiz Alia: Jo, s'ka nevojë.

Zef Brozi: Mendoj se po, sepse Kushtetuta nuk e lejon një gjë të tillë...?
Ramiz Alia: Nuk e kërkon Kushtetuta. Prandaj juve paraqisni para Ministrisë së Drejtësisë programin tuaj. Kërkoni aprovimin sipas rregullave dhe normave që ka Ministria e Drejtësisë për organizatat shoqërore, politike, dhe ajo duhet ta aprovojë. Kështu që kjo iku. Çfarë ka tjetër.

Tefalin Malshyti: Jo, ne kishim këtu, me një fjalë.
Ramiz Alia: Prit, prit, prit. Ça ka ndonjë gjë (ndërhyrje nga salla: këtë pikë shoku Ramiz). Kjo pikë është e qartë, s'ka asnjë problem.

Arben Imami: Prit se nuk është e qartë shoku Ramiz, se këtu thuhet kërkojmë pluralizëm politik (reagime nga salla).
Arben Meçe: Në qoftë se ne nesër duam të fillojë aktivitetin kjo organizatë?
Ramiz Alia: Organet e Drejtësisë do ju japin përgjigje.

Arben Meçe: A na pengojnë organet e Drejtësisë për këtë gjë?
Ramiz Alia: Medoemos duhet të presësh vendimin për krijimin e kësaj organizate.

Arben Meçe: Pra, duhet të presim? Gjendja është shumë e elektrizuar atje, dhe ne duhet të vemi sot t'u japim përgjigje, përgjigjen tuaj.
Ramiz Alia: Juve do veni, shiko shokë studentë, unë po ju drejtohem ju që të paraqitni programin e organizatës tuaj përpara Ministrisë së Drejtësisë, e cila sipas rregullave dhe normave do t'ju japë menjëherë përgjigje për këtë çështje. Urdhëro, ja, ia transmetova studentëve.

Arben Meçe: E dyta, shumë familje nëpër rrethe janë të dezinformuara për çështjen këtu. Rrugët nuk i dihet. Televizioni ynë e ka dhënë ashtu si e mendoi, organ kompetent për atë punë. Nuk e ka dhënë ai dezinformimin, e ka dhënë tjetërkush. E kanë dhënë elementët armiq, me qëllim që të shqetësohen edhe shokët tanë, edhe prindërit tanë, dhe gjithçka që kemi ne, miqtë tanë. Dhe, kjo pasqyrohet në telefonatat që bëjnë ata, ku insistojnë veçanërisht për shëndetin. A nuk do të ishte e mirë nga ana e shtypit tonë që sot të njoftonte për këtë organizim dhe kjo do të ishte...
Ramiz Alia: Ike nga ajo. Ç'po them unë këtu. Kjo që po bisedojmë ne këtu do të transmetohet. Do transmetohet në emisionet e televizionit.

Dikush nga salla: Të mos trajtohet si e dorës së dytë.
Ramiz Alia: Do të transmetohet në emisionet e televizionit. E dorës së dytë apo e dorës së parë, nuk jam unë redaktori i lajmeve. Unë propozoj që kjo bisedë që po bëjmë tashti të shkojë në qytetin e studentit, dhe kështu siç është e regjistruar të transmetohet.

Blendi Gonxhe: Shoku Ramiz, ju besojmë plotësisht.
Arben Meçe: Shoku Ramiz, më fal. Për këtë problem që jemi mbledhur ne këtu sot, ju mblodhët një Plenium të tërë.

Ramiz Alia: Jo vetëm për këtë...
Arben Meçe: Ky ka qenë problemi kryesor, ju vetë e thatë. A duhet që edhe shtypi ta shtyjë këtë për një emision të veçantë? Më duket zvarritje.

Ramiz Alia: Për cilën?
Arben Meçe: Këtë sot që po mblidhemi ne.
Ramiz Alia: Shtypi ka dhënë sqarime ditën e parë. Për konsekuencë, edhe sot në gazetë, që thoshte që juve u mblodhët, bëtë kërkesat tuaja, kërkuat takim me presidentin, presidenti...

Ndërhyn një vajzë nga salla: Po thanë 400 veta.
Ramiz Alia: Nuk janë dhënë 400 veta, dhe prapë je informuar keq. Asnjë shifër nuk është dhënë. Prandaj, shiko, juve vë re se nuk jeni mirinformuar.
Redaktori i TV: Shiko, shiko, më falni shoku Ramiz. Unë jam redaktori i televizionit dhe nuk janë thënë gjëra të tilla. Të paktën televizioni nuk ka dhënë një lajm të tillë, që janë 400 vetë apo s'janë 400 vetë, që janë armiq apo s'janë armiq. (ndërhyrje nga salla: jemi quajtur armiku i klasës).
Ramiz Alia: Jo, jo, jo, s'ka thënë gjë.

Salla: I keni quajtur trazira (debate në sallë).
Arben Demeti: Televizioni i ka thënë trazira.
Ramiz Alia: Jo, jo, jo, të lutem. Jo trazira, janë quajtur çrregullime. Dëgjoni këtu. Po i drejtohem studentëve të Universitetit të Tiranës, nuk është thënë trazira. Juve dezinformoni. Është thënë fjala çrregullime. Nuk është thënë 400, as 200, as 100 veta. Juve duke përdorur shifra të tilla, dezinformoni. Prandaj unë i lutem, i lutem të gjithë studentëve që janë seriozë, dhe unë i dua pse janë seriozë, të jenë seriozë në çdo gjë. Kjo është e mira e atdheut, është e mira e studentëve.

Arben Lika: Shoku Ramiz, më falni.
Ramiz Alia: Ta mbaroj kush e nisi këtë? A mbarove. Kush tha më falni atje.

Arben Lika: Unë, unë. Ishte fjala nuk është thënë trazira, por çrregullim.
Ramiz Alia: Po lëre tashti...

Arben Lika: Jo, jo, vetëm një diçka. Në fund të fundit, çfarë ndryshimi ka çrregullimi nga trazirat?
Ramiz Alia: Tashti ju thashë unë, mos merremi me rregulla gjuhësore. Çrregullim ishte, sepse në veprimet që janë bërë ka pasur çrregullime, si s'ka pasur çrregullime?

Blendi Gonxhe: Zoti President, ju lutem që ju shqetësuam pak, po na dëgjoni edhe njëherë. Kemi ardhur këtu nga Qyteti Studenti dhe le t'i themi gjërat siç janë dhe konkretisht. Të na falni se ju morëm kohë më shumë se ç'duhet, sepse jeni shumë i zënë në këtë kohë. Kemi ardhur që atje, dhe atje ka mbi 2000 ose 3000 veta që presin, tiranas, të afërmit tanë, të rinj e të reja. (ndërhyn Ramiz Alia: po prandaj është mirë të shkoni). Kemi ardhur që andej dhe jemi ndarë me këto fjalë, autobusin desh e shqyhen, duke na kërkuar demokraci dhe duke na kërkuar që t'i përfaqësojmë shokët drejtë për ato që na çuan. Duke brohoritur edhe në emrin tuaj. Kishte ndonjë dorë që është me dy gishta, por ulej prapë. Po nuk ka problem, i ulëm edhe ato.
Ramiz Alia: Atyre duhet t'ia këpusni gishtat, sepse ajo shenjë është një çik... komprometon të tjerët. (ndërhyrje nga salla). Jo, jo, duhet të keni kujdes, prandaj unë ju drejtohem të gjithëve.

Blendi Gonxhe: O çuna, o çuna ju lutem. Që të jemi të sinqertë deri në fund. Meqë ata do na dëgjojnë neve dhe meqë ata kanë shpresën e madhe tek ju, Ju lutemi studentëve, meqë ata do na dëgjojnë, që të na kuptojnë, sepse ne kishim marrë një detyrë tjetër këtu... Kishim marrë detyrë që të vinim të paraqisnim kërkesat tona dhe të iknim në rast se ju nuk do na i pranonit, dhe në rast se Ju do na i pranonit, të jepnim sihariqin. Meqë ne këtu erdhëm dhe ju na i dhatë sihariqin pa ardhur mirë, neve duhet t'i themi studentëve që qëllimi ynë ndryshoi deri diku, sepse Partia Komuniste Shqiptare, (ndërhyrje nga salla: Partia e Punës së Shqipërisë), njohu më në fund parimin që të ketë parti të tjera politike. Do bëhet apo s'do bëhet kjo, është gënjeshtër apo jo kjo, kjo nuk dihet.
Ramiz Alia: Do bëhet. Nuk është gënjeshtër kjo. Unë po ju them do bëhet.

Blendi Gonxhe: Pra, ne kemi marrë fjalën e Presidentit Ramiz Alia këtu, dhe kjo do realizohet.
Ramiz Alia: Unë po e them se vendimi i Pleniumit të Komitetit Qendror të Partisë për këtë çështje është një vendim që do të zbatohet. Organet e Drejtësisë, organet e shtetit duhet të zbatojnë ligjet. Unë nga ana ime, si President, meqë s'po më ashtu, s'po më mendoni për ashtu, por vetëm kështu, (qesh).

Blendi Gonxhe: Vetëm ashtu kemi respekt për ju.
Ramiz Alia: S'e ke mirë. Dakord, dakord. (ndërhyrje nga salla). Faleminderit shumë (qesh). Unë po ju them që edhe Kushtetuta, edhe ligjet tona nuk ndalojnë zbatimin e kësaj që thuhet. Unë kam thënë në Pleniumin e 12-të të Komitetit Qendror, kam thënë mendimin për pluralizmin. Ky vendim i Pleniumit të 13-të të Komitetit Qendror avancon në këtë ide, që pranon pluralizmin edhe partiak, organizimin pluralist, jo vetëm si të thuash.

Arben Imami: Po termi partiak, ç'problem krijon?
Ramiz Alia: Asnjë problem nuk krijon.

Arben Demeti: Po sikur nesër ne si organizatë rinore e rinisë ta quajnë, meqë është edhe shoku Lisien Bashkurti këtu, Partia e Rinisë Shqiptare? Mund ta quajmë Partia?
Lisien Bashkurti: Atë do e vendosë rinia.
Ramiz Alia: Dëgjo, dëgjo. Po mirë krijojeni.

Arben Demeti: Do e krijojnë studentët?
Ramiz Alia: Pse nuk do marrësh pjesë ti aty?

Arben Demeti: Jam në organizatën e rinisë. Mund ta quajmë dot partia?
Ramiz Alia: E kanë quajtur këta, e kanë quajtur këta.

Arben Demeti: Juve jeni para mikrofonit, pohojeni?
Ramiz Alia: Mund ta quajnë si të duan, parti mund ta quajnë, shoqatë mund ta quajnë, kupton. Vetëm duhet të respektojë ligjet.

Salla duartroket gjatë për Ramizin.
Ramiz Alia: Vetëm duhet të respektojë ligjet dhe të mos shkojë ndesh me interesat e popullit. Këtë e kini kujdes.

Arben Meçe: Po ndesh me interesat e Partisë, mund të shkojë?
Ramiz Alia: Mund të shkojë, varet se deri ku janë interesat e Partisë dhe deri ku i kap ligji këto interesa. Ligji nuk është i Partisë. (ndërhyrje nga salla).

Zef Brozi: Ka norma ligjore të përcaktuara. Po për partinë, a duhet të ketë kërkesa të tjera? Nuk duhet të ketë kushtëzim nga programi juaj?
Ramiz Alia: Me ligjin është tjetër problem, s'ka pse të futesh këtu.

Zef Brozi: Për Partinë, a duhet të ketë kërkesa të tjera, se duhet të ketë kërkesa të tjera për Partinë?
Ramiz Alia: Ai mund të mos jetë hiç, por duhet të keni kujdes edhe në këto çështjet e programeve. Do tërhiqja vëmendjen tuaj në atë çështjen ekonomike që e keni atje në program. Do të dëshiroja që të jeni pak në dijeni, se nuk jeni mirë në dijeni, dhe natyrisht mund të krijoni edhe mendime të ndryshme...
Fund
(Marrë nga libri që do të dalë në botim i Aleksandër Meksit, "Dhjetor '90-Dokumente e materiale")

(http://www.balkanweb.com)