NGA ËNDËRRA TRALLISËSE E ALBERTINËS NË AVENTURAT E PËRËNDËRRTA TË FRIDOLINIT
U zgjua nga gjumi në shtatë të mëngjesit nga kamarierja që trokiti lehtas në portë. Ia lëshoi vrik një shikim Albertinës. Nganjëherë, jo gjithnjë, ato trokitje në derë e zgjonin edhe Albertinën. Sot ajo flinte ende, e palëvizshme, tepër e palëvizshme. Fridolini u përgatit me nxitim. Para se të dilte deshi ta shikonte të bijën. Flinte e qetë në shtratin e saj të vogël të bardhë, duart e bëra grusht, siç ndodh rëndom me fëmijët. E puthi në ballë. Në majë të këmbëve hyri prapë në dhomën e gjumit, ku Albertina prehej e palëvizshme si më parë. Pastaj doli. Merrte vete, palosur mirë në çantën e tij të mjekut, gunën dhe kapelën e tij prej pelegrini. E kishte përgatitur me kujdes, madje me një rreptësi tejet të madhe programin e ditës. Para së gjithash duhej të kalonte për të vizituar, bash pranë shtëpisë së vet, një djalosh avokat të sëmurë rëndë. Bëri një vizitë të përkyer, pa se i sëmuri ishte përmirësuar mjaft, u gëzua çiltërsisht dhe plotësoi recetën e rëndomtë të përhershme Repetatur. Pastaj shkoi menjëherë të kërkonte lokalin ku Nachtigall-i i shfrenuar kishte luajtur në pianofort mbrëmjen pararendëse. Lokali ishte ende i mbyllur, megjithatë arkëtarja e kafesë e dinte se Nachtigall-i banonte në një hotel të vogël në Leopoldstadt. Një çerek ore më vonë karroca e Fridolini do të ndalej para një bujtinë e mjerë. Në korridor ndihej era e shtetërve të zhbërë, e dhjamit të prishur dhe e kafesë së elbët. Një portier me pamje të mëdyshur, me sytë e vëngër dhe të skuqur, mësuar të merrej në pyetje nga policia, i dha informacione pa ngurimin më të vogël. Zotëri Nachtigall kishte rihyrë në hotel në pesë të mëngjesit në shoqëri të dy zotërinjve të cilët i ishin bërë pothuaj të panjohur, ndoshta qëllimisht, duke i mbajtur këpucët para fytyrave. Teksa Nachtigall ishte ngjitur në dhomën e tij, zotërinjtë e tij paguar shpenzimet e tij të muajit të shkuar; meqë ai pas një gjysmë ore nuk kishte zbritur poshtë, njëri nga zotërinjtë kishte shkuar personalisht për ta marrë, pastaj ishin nisur të gjithë për në stacionin Veriu. Nachtigall i ishte dukur shumë i pezmatuar, dhe pastaj pse të mos ia them krejt të vërtetën një zotërie që ngjall aq shumë besim? kishte tentuar t'ia jepte një letër fshehtas portierit, por dy zotërinjtë menjëherë ia kishin ndaluar. Letrat që i kishin ardhur më vonë zotërisë Nachtigall shtoi portieri ishin marrë nga një person tjetër i autorizuar për këtë. Fridolini u përshëndet, tek po dilte u ndje i kënaqur që kishte me vete çantën e tij të mjekut; së paku nuk e kishin marrë për ndonjë frekuentues të këtij hoteli, por për ndonjë funksionar. Për Nachtigall-in, hë për hë ai nuk mund të bënte asgjë. Ishte treguar tepër i kujdesshëm dhe kishte mjaft arsye për të qenë i tillë.
Ia mbajti atëherë për në magazinën e kostumeve. Doli për t'ia hapur derën vetë zotëri Gibiser. "Ta kam risjellë kostumin," tha Fridolini "dhe dua të di sa të detyrohem". Gibiser kërkoi një shumë tejet të vogël, i mori paratë, e regjistroi në një libër të madh llogarie dhe, ende i ilur prapa tavolinës së shkrimit të zyrës së tij, e ngriti tejet të mrekulluar shikimin e tij drejt Fridolinit që nuk jepte shenja se po donte të dilte.
"Jam këtu, mes të tjerash, » tha Fridolini me tonin e një juristi hetues « për të ndërruar ndonjë fjalë me ju lidhur me vajzën tuaj."
Vrimat e hundës së zotëri Gibiser fishkëlluan lehtas; pezmatim, zënie në befasi apo tërbim? Nuk ishte e lehtë ta përcaktoje.
"Si thoni, zotëri?" e pyeti ai me një ton në dukje të papërcaktueshëm.
"Kini thënë dje," vazhdoi Fridolini, njërën dorë të mbështetur me gishta të hapur mbi tavolinën e shkrimit, "se vajza juaj nuk është krejt e shëndoshë mendërisht. Situata në të cilën ju kemi kapur më bëri të besoj se është vërtetë kështu. Pastaj rasti më ka bërë të marr pjesë ose të paktën të jem i pranishëm në atë skenë të veçantë, jua këshilloj të flisni me një mjek, zotëri Gibiser."
Gibiser, duke sjellë nëpër dorë një penë të gjatë tej çdo mase, e përvëloi Fridolinin me një shikim të çartur.
"Dhe zotëri doktori do të kishte mirësinë edhe ta merrte nën përkujdesje?"
"Ju lutem të mos i vini në gojën time fjalë të cilat nuk kam pasur kurrë ndërmend t'i shqiptoj," iu përgjigj Fridolini me një zë therës, por paksa të lodhur.
Në atë grimcë çasti dera që i ndante dhomat e brendshme u hap, u shfaq një djalosh me kapetën e hapur tek fraku. Fridolini e kuptoi se nuk mund të ishte tjetërkush veçse njëri nga gjyqtarët e Vemes të natës së shkuar. Nuk kishte dyshim, ai vinte nga dhoma e Pjeretës. U duk i befasuar tek pa Fridolinin, por e mori veten menjëherë, e përshëndeti shkitaz Gibiserin me një shenjë të dorës, pastaj ndezi një cigare me një shkrepse që ndodhej mbi tavolinën e shkrimit, dhe doli.
"Ah, na qenka kështu," nënvizoi Fridolini duke i përdredhur fort buzët i dëshpëruar, ndërkohë që ndjente një shije të hidhur në gjuhë.
"Si po thoni, zotëri," e pyeti Gibiseri me një indiferencë absolute.
"Pra, ka hequr dorë, zotëri Gibiser," dhe me një ndjenjë epërsie e kaloi shikimin nga dera e jashtme, prej nga kishte dalë gjyqtar i Vemes, "pra, ai nuk ka ndërmend ta lajmërojë policinë."
"Jemi marrë vesh në një mënyrë tjetër, doktor," theksoi Gibiseri dhe u çua, athua se kishte mbaruar një pritje. Fridolini shpejtoi që të dalë andej, Gibiseri ia hapi derën njerëzishëm dhe i tha pa e prishur fare terezinë: "Në doktori ka nevojë prapë...Nuk është e thënë që të vishet patjetër me uniformë kishëtare."
Fridolini doli duke përplasur derën. Kjo punë ka mbaruar, mendoi ai me një ndjesi zemërimi që iu duke edhe e tepërt. I zbriti rrëmbyeshëm shkallët, shkoi pa ndonjë ngutje të veçantë në Poliklinikë dhe telefonoi para së gjithash në shtëpi për të marrë vesh a kishte pasur ndonjë telefonatë nga ndonjëri prej të sëmurëve të tij, a kishte ardhur posta, me një fjalë, a kishte ndonjë risi. Kamarierja sapo iu ishte përgjigjur atyre pyetjeve dhe ia la telefonin Albertinës e cila shpejtoi të përshëndetej me të shoqin. I përsëriti të gjitha ato gjëra të cilat tashmë kamerierje ia kishte thënë, pastaj i tregoi e sfilitur se ishte zgjuar nga gjumi vetëm në atë çast dhe se donte të hante mëngjesin bashkë me të bijën. "Jepja një puthje nga ana ime," tha Fridolini, dhe "paçi oreks të mirë."
I kishte dhënë kënaqësi dëgjimi i zërit të saj, dhe pikërisht për këtë arsye e kishte ndërprerë shpejt bisedën. Në të vërtetë ende donte ta pyeste Albertinën çfarë kishte ndërmend të bënte atë mëngjes, po ç'rëndësi kishte ajo gjë? Në thellësi të shpirtit të tij kishte mbyllur punë me Albertinën, pavarësisht çfarëdo drejtimi të kishte marrë jeta e tyre. Infermierja bjonde e ndihmoi ta hiqte xhaketën, ia dha një bluzë të bardhë dhe i buzëqeshi një grimë, ashtu siç bënte me të gjithë, kishte të bënte apo nuk kishte të bënte me të.
Pak minuta më vonë ishte prapë në pavion. Kryemjeku kishte bërë të ditur se ai duhej të kishte arritur qëkur për shkak të një konsulte, ndihmësit mund të vazhdonin me vizitat pa ndërhyrë ai. Fridolini u ndie pothuaj i lumtur kur, shoqëruar nga studentët, kaloi nga një shtrat i të sëmurëve tek tjetri, i vizitoi, ua përpiloi recetat, diskutoi probleme specialiteti me ndihmësmjekët dhe me infermieret. Kishte risi të çfarëdo lloji. Shegerti i farkës Karl Rödel kishte vdekur gjatë natës. Autopsia: pasdite, në katër e gjysmë. Në pavionin e grave ishte liruar një shtrat, tani ishte zënë prapë. Gruan e shtratit numër shtatëmbëdhjetë ishte dashur të transferohet në repartin kirurgjik. Gjithsesi flitej edhe për probleme të personelit. Emërimi i ri i drejtorit të repartit okulistik duhej të vendosej të pasnesërmen; Hügelmann, atë kohë profesor në Marburg, katër vjet më herët ende ndihmësi i dytë i Stellwag, kishte mundësitë më të mëdha të emërohej. Karrierë marramendëse, mendoi Fridolini. Nuk do të më marrin kurrë në konsideratë për drejtimin e një reparti, edhe pse nuk kam e kam titullin e duhur të mjekut. Tepër vonë. E pse pastaj? Bëhej fjalë vetëm të rifillonte punën shkencore ose t'i merrte më me seriozitet disa kërkime të filluara. Ushtrimi i profesionit në mënyrë private ia linte gjithsesi të lirë një pjesë të mjaftueshme të kohës.
Iu lut doktor Fuchstaler-it të merrej me vizitat e të sëmurëve nëpër shtëpitë dhe ia hapi zemrën se parapëlqente më mirë të rrinte në klinikë atë ditë se të shkonte në Galitzinberg. Gjithsesi ishte e domosdoshme për të. Nuk ndiente ndonjë detyrim përballë vetvetes që të hetonte edhe më tej mbi çështjen; kishte ende mjaft gjëra më të ngutshme për të sot. Dhe kështu vendosi, për çdo rast, t'ia besonte doktor Fuchstaler-it edhe vizitat mbrëmësore. Vajza e shtratit të fundit e dyshuar për bronkit të thellë i qeshi. Ishte e njëjta që këto ditë, gjatë një vizite, ia kishte fërkuar gjirin tek faqja e tij. Fridolini e priti me pamje serioze buzëqeshjen e asaj vajze dhe u largua me ballë të mrrolur. Merr njërën dhe përplase për tjetrën, mendoi ai idhtas, dhe Albertina është si të gjitha të tjerat është më e keqe se të gjitha. Do të ndahem prej saj. Nuk mund të jetë kurrë më si dikur.
Në shkallët ndërroi edhe ca fjalë me një kolege të repartit kirurgjik. Atëherë, nga çfarë vuante në të vërtetë gruaja që ishte transferuar në repartin kirurgjik gjatë natës? Nga ana e tij nuk ishte aq i bindur për domosdoshmërinë e atij operacioni. Gjithsesi, ia kishin sjellë atij rezultatin e analizave të saj të plota?
"Natyrisht, koleg."
Në anë të rrugës e priste karroca. Ia hodhi një sy bllokut të tij të shënimeve, një komedi qesharake para syve të karrocierit, a thua se vetëm atëherë po e merrte vendimin. "Shkojmë në Ottakring," tha pastaj Fridolini, "merre rrugën Galitzinberg. Do t'ju them unë se ku do të ndalemi."
Në karrocë prapë u përfshi nga një pezmatim midis dhimbjes dhe mallit, ndihej pothuaj fajtor pse gjatë orëve të fundit nuk kishte menduar mjaft për shpëtimtaren e tij të bukur. A do të arrinte t'ia gjente shtëpinë? Hëm, nuk duhet të jetë edhe aq e vështirë. I vetmi problem ishte: çfarë do të bënte pastaj? Do të bënte kallëzim në polici? Një vendim si ky mund të kishte pasoja pikërisht për gruan që ishte sakrifikuar për hir të Fridolinit. Ose të paktën ishte deklaruar e gatshme të sakrifikohej. Apo duhej të gjente një hetues provat? Kjo zgjidhje iu duk se binte mjaft erë të ligë dhe jo aq e denjë për Fridolinin. Por çfarë rrugëdaljeje tjetër i kishte mbetur atij? Nuk i kishte as kohën dhe ndoshta as talentin e duhur për t'i kryer mirë hetimet. Një shoqëri e fshehtë? Gjithsesi po, patjetër kishte diçka sekrete. Po a njiheshin vallë midis tyre? Ishin aristokratë apo mirëfilli anëtarë të oborrit mbretëror? E priste që nga kryeprincër të tillë të bëheshin lojëra të tilla. Po gratë? Ka të ngjarë...të mbledhura nëpër lokalet e qejfit. Megjithatë ky përcaktim nuk ishte i sigurtë. Me një fjalë, ishte mall i zgjedhur. Po gruaja që u sakrifikua për Fridolinin? Pastaj pse ai dëshironte të vazhdonte të besonte se bëhej fjalë vërtetë për një sakrificë! Një komedi. Kuptohet, ka qenë e tëra një komedi. Tekembramja ai duhej të ishte i kënaqur që ia kishte dalë siç ia doli në atë farë tregu. Por e kishte ruajtur kontrollin mbi vetveten. Kalorësi sigurisht e kishin vënë re se nuk kishin të bënin me këdo. Edhe ajo e kishte kuptuar këtë gjë. Ndoshta e parapëlqente Fridolinin mes gjithë atyre kryeprincërve dhe oborrtarëve.
Në fund të Liebhartstadt, ku rruga përfundimisht fillonte të përpjetën e fortë, zbriti dhe për syçeltësi qëndroi pas karrocës. Qielli ishte i kaltër i zbehtë dhe përshkohej nga re të vogla të bardha, dielli ishte i nxehtë si në pranverë. Vështroi mbrapa nuk dalloi asgjë të dyshimtë. Asnjë karrocë, asnjeri në lëvizje. Filloi të ngjitet përpjetë ngadalë. Palltoja kish filluar t'i rëndonte; e hoqi dhe e hodhi mbi supe. Arriti në pikën ku duhej të merrte djathtas për në rrugicën që të çonte në shtëpinë misterioze; nuk mund të gabonte; ishte teposhte, por jo aq eposhte sa kishte kujtuar gjatë natës kur kishte kaluar me karrocë. Një rrugë e qetë. Në një kopsht të vogël para një shtëpie ishte një trëndafilishtë e ruajtur me kujdes duke e mbuluar me kashtë, në rrugën vijuese ishte një karrocë e vogël, një vogëlush i veshur krejt në të leshta blu vraponte andej-këndej; nga dritarja e katit përdhes një nuse e vështronte Fridolinin duke i buzëqeshur. Pastaj vazhdonte një hapësirë ku nuk ishin bërë ndërtime, një kopsht i braktisur e i papunuar, një vilë e vogël, një livadh, dhe në fund, s'kishte dyshim, ndodhej shtëpia të cilën ai e kërkonte. Në fakt nuk dukej e madhe e luksoze, ishte një vilë njëkatëshe e stilit të thjeshtë perandorak dhe dukej se ishte rinovuar jo shumë kohë më parë. Grilat jeshile ishin të gjitha të mbyllura, asgjë nuk të bënte të mendoje se villa banohej. Fridolini pa rrotull. Në rrugë nuk shihej askush; vetëm pak më poshtë udhëtonin duke u larguar dy djem me libra poshtë sqetullave. Gjendej para derës së kopshtit. Si t'ia bënte? Thjeshtë të kthehej mbrapsht? Kjo ide iu duk mirëfilli qesharake. Kërkoi të gjente zilen elektrike. E nëse ia hapnin derën, çfarë duhej të thoshte ai? Hëm, shumë thjeshtë...do të pyeste a ishte e mundur ta merrte me qiràpër stinën e verës atë vilë të mrekullueshme! Ndërkaq dera e shtëpisë hapej dhe prej andej dilte një shërbëtor plak në veshje të rëndomtë të mëngjesit i cili e përshkoi ngadalë shtegun e ngushtë deri te kangjelat e kopshtit. Ai kishte në dorë një letër dhe ia zgjati atë pa folur asnjë fjalë prapa hekurave Fridolinit, i cili tani po e ndiente zemrën t'i trokiste dhunshëm në kraharor.
"Është për mua?" pyeti ai ngurues. Shërbëtori pohoi me kokë, u kthye, u largua dhe dera e vilës u mbyll prapë pas shpinës së tij. Çfarë do të thotë kjo gjë? e pyeti veten Fridolini. Letra e një gruaje? Apo ndoshta është bash AJO pronare e shtëpisë...U kthye nxitueshëm mbrapsht, vetëm atëherë u kujtua se mbi zarfë ishin shkruar gërmat e ndritshme dhe të mrekullueshme të emrit të tij. Sapo arriti te këndi i rrugës, e hapi zarfin dhe lexoi: "Braktisi hetimet tuaja të cilat janë krejt të padobishme dhe merri këto fjalë si një paralajmërim të dytë. Shpresojmë se është në interesin tënd të mos ketë nevojë për parlajmërime të tjera." E mbylli leximin.
Porosia e zhgënjente tej çdo parashikimi; ngado që ta merrje ajo ishte e ndryshme nga porosia që në mënyrë budalllaqe ai e kishte pritur. Megjithatë toni i letrës ishte absolutisht i përmbajtur, nuk ishte aspak i mbrapshtë. Linte të kuptohej se njerëzit që ia dërgonin atë porosi nuk e ndjenin veten të sigurt.
Paralajmërimi i dytë...? Si është e mundur vallë? Ah, po, natën e shkuar e kishte marrë paralajmërimin e parë. Po pse I DYTI dhe jo i fundit? Donin ta vinin prapë në provë guximin e tij ? Duhej të kalonte një provim ? E ku e kishin mësuar emrin e tij? Hëm, pikërisht për këtë arsye nuk kishte pse të habitej, ka të ngjarë ta kenë detyruar Nachtigall-in t'ua tregonte. E ndërkaq- buzëqeshi pavullnetshëm për hutimin e tij në astarin e peliçes së tij ishin qepur nistoret e emrit dhe mbiemrit si dhe adresa e saktë e tij.
Por, edhe nëse hetimet mbeteshin aty ku kishin arritur, ajo letër në tërësi e kishte qetësuar, pa mundur ta kuptonte arsyen. Në veçanti ishte bindur se gruaja për fatin e së cilës ndodhej në ankth, ishte gjallë ende dhe varej vetëm prej atij nëse e gjente apo jo, nëse vepronte me kujdes dhe me ngulmim.
Kur arriti në shtëpi, mjaft i lodhur, por me shpirt çuditërisht të lehtësuar, çka iu duk, ndër të tjera, e papërfytyrueshme, Albertina dhe fëmija kishin darkuar tashmë, por e shoqëronin Fridolinin teksa ai hante. Ajo e cila natën e shkuar e kishte kryqëzuar në mënyrën më gjakftohtë i qëndronte atij përballë, me një shikim engjëllor, me pamje amësore dhe të një gruaje shtëpiake; por Fridolini, pavarësisht nga habitja, nuk e urrente aspak të shoqen. Hëngri me uri; ndihej paksa i pezmatuar, por në realitet ishte në gjendje të mirë shpirtërore dhe, si e kishte zakon, foli në mënyrë shumë të përzemërt për imtësitë e vogla profesionale të asaj dite, sidomos rreth problemeve të personelit mjekësor për të cilat ai e kishte zakon ta informonte hollësishëm Albertinën. Përmendi se emërimi i Hügelmann ishte pothuaj i sigurtë dhe foli për qëllimin e tij që të rifillojë me seriozitet më të madh punën shkencore. Albertina i njihte mirë ato farë gjendjesh shpirtërore, e dinte se nuk mund të zgjatnin për shumë kohë, dhe një buzëqeshje e përciptë i tradhtoi dyshimet e saj. Fridolini ishte si në ethe dhe Albertina ia përshkoi dorën e saj nëpër flokët atij si për ta qetësuar. Pastaj ai filloi të ndjehet disi i lehtësuar dhe u muar me vajzën, duke iu shmangur tashmë ledhatimeve të tjera të padëshirueshme të së shoqes. E mori në krahë vogëlushen dhe donte ta kolovitt mbi gjunjët e tij, kur amvisa e shtëpisë ia bëri të ditur se ishin disa të sëmurë të cilët e prisnin. Fridolini u çua me një ndjesi çlirimi, tha prapë si rrëshqitas se Albertina dhe vajza mund ta shfrytëzonin atë pasdite të bukur me diell për të dalë në natyrë, dhe hyri në studion e tij.
Gjatë dy orëve pasuese Fridolini u gjend përballë gjashtë të sëmurësh të vjetër dhe dy të rinjve. U tregua shumë i vemendshëm për secilin prej rasteve, i vizitoi, mbajti shënime, bëri receta mjekësore dhe ishte i kënaqur tek ndjehej mrekullisht kaq i freskët dhe i kthjellët pas dy netësh të fundit gati pa gjumë.
Në përfundim kaloi, si e kishte zakon, për ta parë edhe një herë tjetër gruan e fëmijën dhe vuri re, jo pa kënaqësi, se Albertinës sapo i kishte vajtur për vizitë e ëma, ndërsa vajza po mësonte frëngjisht me edukatoren. Vetëm tek po ngjitte shkallët konstatoi sërish se gjithë ai rregull, ajo harmoni, ajo siguri e ekzistencës së tij nuk ishin tjetërgjë veçse cipa e jashtme e një turpi të mirëfilltë.
Ndonëse kishte lajmëruar se nuk do të shkonte në vizitat e pasdites, ai ndjeu një tundim të papërballueshëm që të kthehej në spital. Ishin dy raste veçanërisht interesante për një punë shkencore së cilës kishte ndërmend t'i përkushtohej, dhe për njëfarë kohe u muar më ngulmueshëm se ishte marrë deri tani. Pastaj e vizitoi prapë një të sëmurë në qendër, dhe kështu kishte arritur ora shtatë e mbrëmjes kur ai u gjend para shtëpisë së vjetër në Schreyvogelgasse. Vetëm kur e çoi shikimin tek dritarja e Marianës, përfytyrimi i saj, i cili deri në atë çast ishte shuar plotësisht, iu ringulit në mendje me kthjelltësi më të madhe se çdo femër tjetër. Ja- tani nuk mund të humbte rastin. Këtu mund të fillonte hakmarrjen e tij pa asnjë mundim të veçantë, këtu nuk ndeshtte vështirësi as rreziqe; dhe ideja, e cila ndoshta do t'i kishte zbrapsur të tjerët, se ajo po e tradhton kështu të fejuarin, për Fridolinin ishte pothuaj një nxitës më shumë. Po, të tradhtonte, të mashtronte, të gënjente, të bënte komedira, pra, para Marianës, para Albertinës, para doktorit babaxhan Roediger, para botës së tërë; të bënte kështu një jetë të dyfishtë, të ishte mjek i vlefshëm dhe i besuar me të ardhme premtuese, burrë i mirë e baba familjar dhe në të njëjtën kohë një njeri i shthurur, një gruar, një shpirtlig që luante me njerëzit, me burrat dhe gratë sipas tekave dhe trilleve të tij e gjithë kjo iu duk në atë çast shumë dëfryese; por më dëfryes ishte mendimi se një ditë të bukur; kur Albertina kishte arritur bindjen e plotë për një jetë tashmë të mbrojtur nga siguria e një jete bashkëshortore e shtëpiake pa tronditje, ia kishte shpalosur me një buzëqeshje të ftohtë të gjitha fajet e saj, duke e shpërblyer kështu me idhtësinë dhe çnderimin që ia kishte shkaktuar atij me ëndërrën e saj.
Në hyrje u gjend përballë doktor Roedriger, i cili ia dha dorën me një përzemërsi krejt të çiltër. "Si është zonja Marianë?" e pyeti Fridolini. "Është qetësuar pakëz."
Doktor Roedriger i tundi supet. "Ishte tashmë e përgatitur prej kohësh për përfundimin. Vetëm kur sot aty nga mesdita kur e kanë nxjerrë nga shtëpia kufomën..."
"Ah, tashmë ka ndodhur?"
Doktori Roedriger pohoi me kokë. "Nesër pasdite në orën tre do të bëhen shërbimet mortore..."
Fridolini kishte tashmë hallin e vet. "Duhet të jenë, natyrisht, të afërmit me zonjushën Marianë?"
"Jo më," iu përgjigj doktori Roedriger, "tani ajo është vetëm. Mariana sigurisht do të jetë e kënaqur t'ju shoh prapë. Nesër nëna ime dhe unë do ta shoqërojmë në Mödling" dhe me një shikim njerëzisht hetues drejtuar Fridolinit: "Prindërit e mi kanë atje një shtëpi të vogël. Mirupafshim, doktor. Kam ende plot gjëra për të rendur. Çfarë të bëjë më parë njeriu në një...rast të tillë! Shpresoj se do t'ju takoj prapë këtu sa të kthehem. » Dhe duke thënë këto fjalë doli nga dera e madhe në rrugë.
Fridolini nguroi për një çast të shkurtër, pastaj u ngjit dalëngadalë nëpër shkallët. I ra ziles; doli t'ia hapë derën vetë Mariana. Ishte e veshur përzishëm, kishte në qafë një gjerdan me diamant të zi që nuk ia kishte parë kurrë. U skuq lehtas.
"Më ke lënë të pres kaq gjatë," tha ajo me një buzëqeshje të dobët.
"Më fal, zonjusha Marianë, sot kam pasur një ditë veçanërisht sfilitëse."
I shkoi pas, duke kaluar nëpër dhomën e të ndjerit, shtrati i të cilit ishte bosh tashmë, në dhomën pranë ku ditën e mëparshme kishte shkruar certifikatën e vdekjes së këshilltarit bashkiak nën petkun e zyrtarit të shëndetësisë. Mbi tavolinë vazhdonte që digjej një qiri i vogël, teksa dhoma ndodhej në gjysmëterr. Mariana i tha të ulet në divanin me lëkurë të zezë, ndërsa ajo iu ul përballë, pas tavolinës së shkrimit.
"Pak më parë, duke hyrë, e takova doktorin Roedriger. Kështu që ju do të shkoni nesër në fshat?"
Mariana e vinte re pothuaj me habi tonin e ftohtë me të cilin ai i bënte pyetjet, dhe e përkuli kokën kur ai pothuaj me zë të ashpër vazhdoi: "Më duket një vendim shumë i qëlluar." Dhe i përmendi ftohtësisht argumentet rreth përparësive që sillte ajri i mirë dhe mjedisi i ri për shëndetin e saj.
Ajo rrinte ulur, pa lëvizur, faqet të lagura nga lotët që i rridhnin. Fridolini e shikonte pa i bërë përshtypje, madje me siklet; dhe mendimi se ndoshta pas një çasti ajo mund të qëndronte prapë tek këmbët e tij dhe t'ia rrëfente ato që ia tha dje, e mbushte me frikë. Dhe teksa ajo heshtte, ai u çua me vërtik. "Më vjen shumë keq, zonjusha Marianë, por..." Nxori nga xhepi orën.
Mariana ngriti kokën, e vështroi Fridolinin ndërsa lotët vazhdonin t'i rridhnin faqeve. Ai do t'ia kishte thënë me gjithë shpirt një fjalë trimëruese, por nuk gjeti kurrkund forcë për ta bërë një gjë të tillë.
"Do të qëndrosh ca ditë në fshat," filloi të flasë pa dëshirë. "Shpresoj se do të mbash me lajme rreth teje...veç tjerash, doktor Roedriger më ka thënë se së shpejti do të vijë martesa juaj. Më lejoni t'ua bëj urimet e mia që tani."
Mariana nuk lëvizi, a thua se nuk donte t'ia dinte për urimet e atij, për dhimbsurinë e tij. Fridolini ia dha dorën, të cilën ajo nuk e shtrëngoi, dhe, pothuaj me ton qortues i tha asaj: "Pra, shpresoj shumë se do të më dërgosh lajme për shëndetin tuaj. Mirupafshim, zonjusha Marianë." Ajo rrinte si e bërë gur. Fridolini doli, mbajti pak hapin tek dera, pothuaj sa për t'ia lejuar asaj mundësinë e fundit që ta ftonte të rikthehej, por ajo duket se ia kishte kthyer tashmë shpinën atij, atëherë ai e mbylli derën prapa vetes. Një çast tek ecte anës së rrugës ndjeu njëfarë pendese. Një çast tjetër mendoi të kthehej te ajo, por e bëri hesap se një veprim i tillë do të ishte, veç gjithë tjerash, shumë qesharak.
Po çfarë të bënte atëherë? Të shkonte në shtëpi? E ku tjetër! Sot nuk mund të bënte tashmë asgjë prej gjëje. Po nesër? Çfarë? Si? Ndihej i turbullt, i pasigurtë, gjithçka i rrëshqiste nëpër duar; gjithçka shndërrohej në ireale, deri edhe shtëpia, deri edhe gruaja, deri edhe e bija, deri edhe profesioni, po, deri edhe vetja e tij. Shumë shkitas, jo në mënyrë të qëllimshme, i erdhi ideja të ndalej në cilindo stacion më të afërt, të nisej për kushedi ku, të mos iu dilte më para sysh askujt nga ata që i kishte njhour deri atëherë, të shkonte në ndonjë vend të huaj dhe të fillonte një jetë të re me identitet të ri.
Iu kujtuan raste të tilla të sëmurësh të cilat i njihte nga librat e psikiatrisë, të njerzëve me jetë të dyfishtë: njeriu shkëputej pa pritur e pa kujtuar krejtësisht nga jeta normale, shpallej i zhdukur, rikthehej pas muajsh apo vitesh, pa mbajtur mend se ku kishte qenë gjatë gjithë asaj kohe, derisa në vijim ndokush me të cilin ai ishte takuar diku, në ndonjë vend të largët, e njihte, por ai vetë nuk mbante absolutisht mend asgjë. Raste të tilla verifikohen, natyrisht, tepër rrallë, por megjithatë ishin vërtetuar. Dhe në forma më të lehta mund të prek secilin nga ne. Për shembull, a keni parë një ëndërr? Natyrisht, ajo na kujtohet...Por është e qartë se ka plot ëndërra që harrohen krejt, nga e cila nuk mbetet asgjë, përveç një gjendjeje të pashpjegueshme shpirtërore, një shurdhërimi të brendshëm misterioz. Ose ato na kujtohen vetëm më vonë, shumë më vonë, dhe nuk dimë të dallojmë më se bëhet fjalë për një përvojë të jetuar vërtetë apo për një ëndërr që vetëm e kemi parë në gjumë. Vetëm...!Vetëm!
Dhe ndërsa vazhdonte të ecte, duke e marrë pa dashjen e tij rrugën e shtëpisë, u gjend në afërsi të asaj rruge të errët dhe disi të përçudnuar në të cilën diç më pak se njëzet e katër orë të shkuara kishte shkuar pas një gruaje të humbur në banesën e saj të mjerë, por mjaft mikpritëse. E Humbur gruaja? E Përçudnuar rruga? Sa e vërtetë është që njeriu iu dorëzohet gjithnjë joshjes së fjalëve dhe gjykohen e emërtohen rrugët, fatet, thjeshtë për forcë të zakonit. Ajo vajzë nuk ish tekembramja, me një fjalë nuk ishte më e kulluara mes gjithë atyre të tjerave që ndërthurjet e çuditëshme të natës së shkuar kishin bërë që ai t'i takonte? Provoi një mallëngjim jo të pakët duke menduar për të. Dhe në atë çast iu kujtua, fjala vjen, e djeshmja; i vendosur hyri në në dyqanin e parë dhe bleu gjëra të shijshme; dhe tek kalonte me paketën në dorë përgjatë rrugëve pranë mureve të shtëpive, ndjehej mirëfilli i lumtur, i bindur se do të arrinte të kryente një aksion domosdo të arsyeshëm, madje edhe të denjë për lëvdata. Gjithsesi e ngriti jakën tek hyri nëpër derën e madhe, u gnit shpejt shkallëve, zilja e apartamentit prodhoi një tingull bajat e gërvishtës; dhe kur e hapi një femër me pamje të nënkuptimtë se zonjusha Mizzi nuk ishte në shtëpi, mori frymë i lehtësuar. Por ende para se ajo të merrte në dorëzim paketën e dhuratave, hyri në paradhomë një tjetër grua, bukur e re dhe jo pak e pashme, e mbështjellë në njëfarë peshqiri banjoje dhe tha: "Kë kërkon zotëria? Zonjushen Mizzi? Ajo nuk do të kthehet aq shpejt në shtëpi."
E vjetra ia bëri me shenjë asaj të pushojë; por Fridolini, pothuajse i etur për të marrë një pohim të cilin në njëfarë mënyre e kishte nuhatur, thjeshtë shtoi këto fjalë: "Ndodhet në spital, vërtetë?"
"Hëm, po, zonja e di këtë gjë...Por ne të tjerat jemi shëndosh, faleminderit Zotit," thirri ajo hareshëm dhe e mësyu Fridolinin me buzët gjysmë të hapura, duke e përdredhur tundueshëm trupin e saj të zhdërvjellët, teksa mbulesa e hedhur mbi trup u lëshua në dyshme. Fridolini tha në mënyrë të thatë: "Po kaloja këndej dhe u ngjita për të sjellë diçka për Mizzi."- dhe për një çast shëmbëlleu me një gjimnazist. Pastaj pyeti me një ton të ndryshuar, konkret: «Në cilin repart është shtruar?"
Vajza përmendi emrin e një profesori në klinikën e të cilit Fridolini kishte qenë ndihmës para disa vjetësh. Pastaj shtoi përzemërsisht: "Ma jepni mua gjithsesi paketën, do t'ia çoj nesër. Besomë, nuk do të prek asgjë. Do t'ia dërgoj edhe përshëndetjet tuaja dhe do t'i rrëfej se ju nuk e keni tradhtuar."
Por në të njëjtën koh ajo iu ngjit pranë dhe e shikoi drejt e në sy duke qeshur. Por ngaqë ai u zbraps lehtas, ajo hoqi dorë menjëherë dhe shtoi me ton ngushëllues: "Doktori ka thënë se pa gjashtë javësh, e shumta tetë, ajo do të kthehet prapë në shtëpi."
Kur doli në rrugë, ndjeu një lëmsh në grykë; por e dinte se nuk bëhej fjalë aq fort për emocione sesa për një dobësim të shkallëshkallshëm të nervave të tij. Në mënyrë të qëllimshme përftoi një gjendje tjetër shpirtërore dhe një sjellje tjetër që të përshtatej me atë gjendje tjetër shpirtërore. Duhej, a thua, ta konsideronte atë aventurë një shenjë përfundimtare se gjithçka kishte dështuar? Pse? Fakti që i kishte shpëtuar një rreziku kaq të rëndë mund të merrej edhe si një shenjë e mirë. Por kjo a ishte bash gjëja më e rëndësishme: shmangia e rreziqeve? Kushedi sa rreziqe të tjera e prisnin ende. Nuk mendonte fare për t'i braktisur kërkimet për gruan e mrekulleshme të natës së shkuar. Natyrisht, tani nuk kishte më kohë. Dhe pastaj ishte e domosdoshme të mendohej thellë se në çfarë mënyre duheshin vazhduar hetimet. Po, nëse do të kishte pasur me dikë që të këshillohej! Por nuk njihte askënd që do të përfshihej me dëshirën e tij në avnturat e natës së shkuar, Prej shumë vitesh nuk ishte në mirëbesim vërtetë me ndokënd, përveçse me gruan e tij, dhe me atë shumë vështirë mund të këshillohej për këtë rast, ashtu si mund të këshillohej në çfarëdo rasti tjetër. Çfarë, me atë nuk mund ta hapte atë bisedë: natën e shkuar ajo pothuaj e kishte kryqëzuar Fridolinin.
Tani e kuptoi pse hapat e tij, në vend që ta çonin drejt shtëpisë, po e çonin verbërisht gjithnjë e më larg, në drejtim të kundërt. Në ato çast nuk mund të shkonte, nuk mund të dëshironte të shkonte te Albertina. Gjëja më e mirë ishte të darkonte jashtë, diku nga të mundej, pastaj të kthehej në spital, të kujdesej për dy rastet e reja të tij dhe të shmangte me çdo kusht e mënyrë vajtjen në shtëpi "në shtëpi!" para se të ishte i sigurtë se do ta gjente në gjumë tashmë Albertinën.
Hyri në një kafe, një nga ato të veçantat dhe të qetat afër bashkisë, telefonoi në shtëpi që të mos e prisnin për darkë dhe e mbylli telefonin shumë shpejt, ashtu që të shmangte se mos vetë Albertina i dilte në telefon, pastaj u ul afër një dritareje dhe e uli perden. Në një kend të largët po zinte vend në atë çast një zotëri me pardesy të zezë, në tërësi me një pamje shumë të çuditëshme. Fridolini u kujtua se e kishte parë diku tjetër, përgjatë ditës, atë lloj çehreje. Natyrisht, kjo mund të ishte thjeshtë një rastësi. Mori një gazetë të mbrëmjes dhe e lexoi aty- këtu disa rreshta, ashtu siç kishte bërë mbrëmë në një kafe tjetër: lajme për ngjarjet politike, teatër, art, letërsi, lajme për incidente të mëdha e të vogla të çdo lloji. Në një qytet të Amerikës, emrin e të cilit nuk e kishte dëgjuar kurrë, ishte djegur një teatër. Oxhakfshirësi Peter Korand ishte hedhur nga dritarja. Fridolinit iu duke në njëfarë mënyrë e habitshme se edhe oxhakfshirësit ndodh që bëjnë vetëvrasje, dhe e pa dashje i lindi pyetja nëse oxhakfshirësi ishte larë mirë para se të hidhej apo ishte hedhur ashtu siç e kishte zëne puna, krejt i zhgjyer zi. Në një hotel zotërinjsh në qendër herët në mëngjes ishte helmuar një grua, njüe zonjë e cila pak ditë më parë kishte zënë vend në atë hotel me emrin baronesha D., nje zonjë me bukuri të jashtëzakonshme. Fridolini u ndje përnjëherësh i përfshirë në atë ngjarje dhe plot me parandjenja. Zonja kishte hyrë në katër të mëngjesit e shoqëruar nga dy burra të cilët ishin ndarë nga ajo te dera e madhe. Në orën katër. Pikërisht ora kur edhe ai ishte kthyer në shtëpinë e tij. Dhe në mesditë ajo ishte gjetur në shtrat pa ndjenja kështu vazhdonte gazeta me shenjat e një helmimi të rëndë. Një grua e re me bukuri të jashtëzakonshme... Tekembramja kishte sa të duash gra të reja me bukuri të jashtëzakonshme...Nuk kishte asnjë arsye që të arrinte në përfundimin se baronesha D., më mirë me thënë zonja që kishte zënë vend në hotel me emrin baronesha D., dhe ajo tjetra, tek e cila e kishte mendjen Fridolini, të ishin i njëjti njeri. E megjithatë...i rrihte zemra dhe fleta që mbante në dorë i dridhej nëpër duar. Në një hotel qytetës zotërinjsh...në cilin? Pse ishte gjithçka kaq misterioze? Pse kaq pak informacione?...
E vuri gazetën në tavolinë dhe pa se njëkohësisht zotëria në këndin e largët përballë e kishte afruar nga ana e tij fytyrën te një gazetë, ishte një gazetë e madhe e ilustruar, si një çadër e mirëfilltë. Edhe Fridolini e rimori menjëherë gazetën e tij në dorë, dhe në atë çast përllogariti se ishte e pamundur që baronesha D. mund të ishte një njeri tjetër, një grua e ndryshme nga ajo e mbrëmshmja...Në një hotel zotërinjsh në qendër...Nuk ishin pastaj aq të shumtë hotelet që mund të merreshin në konsideratë...për një baronesha D. Dhe tani çfarëdo gjëje mund të ndodhte...mjaftonte të ndiqte atë gjurmë. E thirri kamerierin, pagoi dhe doli. Te porta ktheu kokën prapë për të vështruar atë zotërinë e dyshuar. Por habitshëm ai tjetri ishte zhdukur tashmë.
Helmim i rëndë...Por jetonte...Në çastin kur e kishin gjetur të helmuar, ajo jetonte ende. Dhe, fundja, nuk ishte asnjë arsye pse të mos mendohej se ishte shpëtuar. Pra, jetonte ajo apo kishte vdekur, ai do ta kishte gjetur. Dhe do ta kishte parë...patjetër...gjallë apo vdekur. Do ta kishte parë; askush në botë nuk mund ta ndalonte për ta parë gruan që për shkak të tij, po, PËR ATË kishte përballur vdekjen. Ai ishte fajtor për vdekjen e saj...vetëm ai...në qoftë se ishte ajo. Po, ishte ajo. Kthyer në hotel në orën katër të mëngjesit e shoqëruar nga dy zotërinj! Me sa duket po ata të cilët pak orë më vonë e kishin shoqëruar Nachtigall-in në stacion. Nuk kishin një ndërgjegje aq të pastër ata zotërinj.
Gjendej në sheshin e madh, të gjerë përballë bashkisë dhe e vërtiste shikimin nga të katër anët. Kalonin vetëm pak njerëz, zotëria i dyshuar i kafesë nuk ishte midis tyre. Po edhe nëse ai do të ishte...ata zotërinj kishin frikë, ndërsa Fridolini ishte në anën e forcës. Fridolini i përshpejtoi tashmë hapat, tek Ring mori një karrocë, fillimisht u nis drejt hotelit Bristol dhe kërkoi informime nga portieri, sikur Fridolini të ishte i autorizuar apo i deleguar, nëse baronesha D., e cila, siç dihet, ishte helmuar në mëngjes, kishte banuar në atë hotel. Portieri nuk u duk i kënaqur nga ajo pyetje, mendoi se Fridolini ishte ndonjë funksionar i policisë apo ndonjë zyrtar tjetër shtetëror, por gjithsesi u përgjigj në mënyrë të sjellëshme se ngjarja e trishtë nuk kishte ndodhur atje, por në hotelin Erzherzog Karl...
Fridolini ia mësyu rrufeshëm drejt hotelit të përmendur dhe mori vesh se baronesha D. Ishte transportuar në Poliklinikë menjëherë pasi ishte gjetur e helmuar; Fridolini pyeti si e kishin zbuluar përpjekjen për vetëvrasje. Çfarë i kishte shtyrë të shikonin tani nga mesdita për një zonjë e cila kishte hyrë në hotel vetëm në orën katër të mëngjesit? Hëm, shumë e thjeshtë: dy zotërinj (pra ende këta dy zotërinj) e kishin kërkuar portierin në orën njëmbedhjetë. Për derisa zonja nuk iu ishte përgjigjur thirrjeve të përsëritura telefonike, kamarierja kishte trokitur në portë; për derisa edhe kjo përpjekje kishte qenë e kotë dhe dera ishte e mbyllur nga brenda, ishin detyruar ta hapnin derën me forcë, dhe kështu e kishin gjetur baroneshën mbi shtrat pa ndjenja. E kishin njoftuar menjëherë urgjencën dhe policinë.
"Po të dy zotërinjtë?" pyeti Fridolini prerazi, dhe iu duke vetja si një agjent me uniformë zyrtare.
Po, të dy zotërinjtë ndërkohë ishin zhdukur pa lënë asnjë gjurmë, çka natyrisht të bënte të mendoheshe. Tjetërgjë absolutisht nuk mund të dihej fjalë për njëfarë zonja Dubieski, emër me të cilin ajo ishte regjistruar në hotel. Ishte hera e parë që shkonte në atë hotel dhe nuk ekzistonte në të vërtetë ndonjë familje me atë mbiemër, në çfarëdo rasti ai nuk ishte mbiemër i një familjeje fisnike.
Fridolini falënderoi për informacionet dhe u largua mjaft përngutshëm, meqë një nga përgjegjësit e hotelit, duke u afruar në ato çast, po fillonte ta nguliste në mendje me një kureshtje jo të mirë; hypi prapë në karrocë dhe kërkoi ta dërgonin në spital. Pak minuta më vonë, në sallën e pranimit, mori vesh se jo vetëm që zonja Dubieski ishte shtruar në klinikën e dytë të brendshme, por edhe se, pavarësisht nga të gjitha përkujdesjet mjekësore, kishte vdekur pa ardhur fare në vete në orën pesë të pasdites.
Fridolini mori frymë i qetësuar, por kjo ishte vetëm një përshtypje e atij, meqë në realitet i doli një ofshamë e fortë. Nëpunësi i shërbimit e shikoi me një habi të madhe. Fridolini e mblodhi veten menjëherë, u përshëndet sjellshëm dhe pas një minute ishte tashmë në natyrë të hapur. Kopshti i spitalit ishte thuajse krejt i shkretë. Në një rrugëz pranë një infermiere në bluzë me vijëza të bardha e të kaltëra dhe me një kapulec të bardhë kaloi atë çast pranë një mjedre. "E vdekur" tha Fridolini me vete. Nëse është ajo. Po nëse nuk është ajo? Po nëse jeton ende, si mund ta gjej?
Ku mund të ndodhej në atë çast trupi i pajetë i gruas së re ishte e lehtë ta merrje me mend. Meqë kishte vdekur vetëm pak orë më parë, duhej që patjetër të ndodhej në dhomën mortore, vetëm pak hapa larg që andej. Si mjek ai nuk do të ndeshte ndonjë vështirësi të shkonte atje kur të donte. Gjithsesi...çfarë të kërkonte ai në atë dhomë? E njihte vetëm trupin e saj, fytyrën nuk ia kishte parë kurrë, kishte pasur vetëm një përfytyrim të përcipët natën e shkuar në grimcën e çastit kur ai ishte larguar sallën e ballos ose, më mirë me thënë, kur e kishin përzënë. Megjithatë fakti që ai nuk e kishte marrë deri atëherë në konsideratë këtë rrethanë vinte për shkak se gjatë gjithë kohës së rrjedhur nga çasti prej kur e kishte lexuar lajmin në gazetë për atë të vetëvrarën, fytyra e së cilës ishte e panjohur, me format trupore si ato të Albertinës dhe që, i kishte përftuar atij vetëm drithërima, ai kishte pasur para syve të tij gjithnjë përfytyrimin e gruas së tij, duke e njëjtësuar gruan e vet me atë tjetrën të cilën po e kërkonte. Edhe një herë ai e pyeti veten se çfarë do të kërkonte ai në dhomën mortore. Po, nëse do ta kishte gjetur të gjallë, sot, nesër apo edhe në largësinë e viteve, në çfarëdo vendi apo rasti ishte i bindur se do ta kishte njohur, pa as dyshimin më të vogël apo luhatjen më të vogël, nga mënyra e sjelljeve të saj, por edhe nga zëri i saj. Por tani ai do të kishte mundësinë të shikonte vetëm trupin e saj, trupin e një gruaje të vdekur dhe fytyrën së cilës ai nuk ia njihte sytë...sytë tashmë të fikur. Po, ata sy i njihte dhe ato flokë, të cilat në grimcën e çastit kur po e përzinin nga salla ia kishin zbuluar teksa ia kishin mbuluar trupin nudo. Por a do të mjaftonte kaq gjë për ta qartësuar se kush ishte ajo?
Dhe me hap të ngadaltë e të pasigurtë u nis drejt institutit të anatomisë patologjike përmes oborreve që ai i njihte mirë. E gjeti derën e madhe të hapur dhe nuk ishte nevoja që t'i binte ziles. Dyshemeja e gurtë iu bënte jehonë hapave të tij ndërsa ai përshkonte koridorin e ndriçuar fare dobët. Një erëmim familjar, në njëfarë mënyre shtëpiak, përbërë nga lëndë kimike gjithfarëshe, i mbulonte duhmat e vetë asaj ndërtese, përsiati Fridolini. Trokiti në portën e kabinetit të analizave, ku parakuptohej se mund të gjendej ende ndonjë punonjës i laboratorit. Pas një "hyr" paksa të vrazhdë, Fridolini hyri në sallë nëpërmjet tavanit të lartë dhe të ndriçuar gjithsesi bollshëm, në qendër të të cilit, sapo hiqte syrin e tij nga mikroskopi, ashtu si Fridolini e kishte përfytyruar, u ngrit nga karrikja e tij doktor Adler, kolegu i tij i vjetër i viteve të studimeve dhe punonjës në laborator.
"Oh, koleg i dashur," e përshëndeti doktor Adler gjithnjë pakëz i pezmatuar, por njëkohësisht i befasuar, "çfarë nderi, në një kohë kaq të pazakonshme?"
"Më falni për shqetësimin," tha Fridolini. "E shikoj se jeni deri në fyt me punë. »
« Pikërisht, » ia mori fjalën nga goja Adleri me tonin e prerë që e dallonte prej kohës kur ishin studentë, dhe shtoi pak më qetë: «Çfarë mund të bëja tjetër në mesnatë në këto salla të shenjta? Por natyrisht ti nuk më shqetëson aspak. Çfarë mund të të shërbej?"
Dhe ngaqë Fridolini nuk iu përgjigj menjëherë: "Ai Addison që na e keni dorëzuar sot gjendet ende aty i pacënuar. Autopsia: nesër në orën e tetë e gjysmë."
Dhe pas një shenje mohimi të Fridolinit: «Ah, kuptoj...tumroi në pleura! Epo...analizat kanë vërtetuar një sakromë të padiskutueshme. Edhe për këtë nuk kanë asnjë arsye pse t'iu thinjen flokët."
Fridolini e tundi prapë kokën. "Nuk bëhet fjalë për një çështje pune."
"Hëm, aq më mirë," tha Adleri, "po filloja të besoja se do të kishte qenë ndonjë ndërgjegje e papastër që të ka sjellë këtu në këtë kohë të pakohë."
"Bëhet fjalë gjithsesi për ndërgjegje të papastër ose për ndërgjegje të mirëfilltë," iu përgjigj Fridolini.
"Oh!"
"Me pak fjalë," kërkoi të marrë një ton të thatë dhe të pafaj, «do të doja të kisha informacione për një grua të vdekur sot pasdite në klinikën e dytë pas një helmimi me morfinë dhe e cila tani duhet të gjendet këtu, njëfarë baronesha Dubineski.» Dhe pastaj vazhdoi më përngutshëm: «Kam përshtypjen se kjo gjoja baroneshë Dubieski të jetë një grua të cilën unë e kam njohur rreshqitazi disa vite më parë. Dhe tani do të doja të dija nëse hamendja ime është e saktë.»
«SUICIDIUM?» pyeti Adler.
Fridulini pohoi me kokë. «Po, vetëvrasje," përktheu pothuaj plot dëshirë që t'ia jepte ngjarjes natyrën e mirëfilltë private.
Adler e drejtoi përqeshës gishtin kundër Fridolinit. "Dashuri e pafat e Zonjës suaj të Stërshkëlqyer?"
Fridolini mohoi me një pamje krejt të ftohtë: "Vetëvrasja e baroneshës Dubieski nuk ka të bëjë fare me mua personalisht."
"Më fal, më fal, nuk doja të hyja në punët e tua. Mund ta sqarojmë këtë gjë menjëherë. Për sa di unë, sonte nuk ka ardhur asnjë kërkesë nga mjekësia ligjore. Gjithsesi..."
Prova nekroskopike ligjore: i lundroi nëpër mendje Fridolinit. Ndoshta mund të ketë ardhur ndërkohë urdhëri. Kushedi nëse vetëvrasjen ajo e kishte bërë me dëshirën e saj? I shkoi mendja prapë te ata dy zotërinjtë që ishin zhdukur në mënyrë të rrufeshme nga hoteli pasi kishin marrë vesh përpjekjen për vetëvrasje. Ngjarja ende mund të shndërrohej në një rast kriminal të bujshëm. E kushedi nëse ai Fridolini- nuk do të thirrej madje për të dëshmuar...tashmë, por a nuk ishte detyra e tij që të paraqitej vetë në polici?
E ndoqi doktor Adlerin nëpër korridor deri te dera e madhe, e cila ishte gjysmë e hapur. Salla, me tavanë të lartë, ishe e ndriçuar dobët nga flakët paksa të ulura të një llampadari dykrahësh me gaz. Nga dymbëdhjetë apo katërmbëdhjetë tavolinat anatomike të sallës vetëm pak prej tyre ishin të zëna. Disa trupa ishin nudo, mbi të tjerët ishin hedhur çarçafët.
Fridolini iu afrua tavolinës së parë, bash aty afër derës së madhe, dhe e ngriti me shumë kujdes çarçafin nga fytyra e të vdekurit. Një rreze verbuese drite shpërtheu vrik nga llampa e xhepit e doktor Adlerit. Fridolini pa një fytyrë të verdhë të një burri me mjekër gri dhe e mbuloi menjëherë me çarçaf. Mbi tavolinën aty pranë prehej trupi nudo dhe i trashë i një djaloshi. Doktor Adleri u drejtua tek një tavolinë tjetër: "Një midis të gjashtëdhjetave dhe të shtatëdhjetave, as kjo nuk është ajo që kërkoni."
Por Fridolini, si i tërhequr nga një forcë e atypëratyshme, shkoi në fund të sallës ku vezullonte trupi i pajetë i gruas. Koka ishte pak si mënjanë; kaçurela të gjata të zeza binin pothuaj deri në tokë. Instinktivisht Fridolini e zgjati dorën për t'ia rregulluar pozicionin e kokës, pastaj me një drojë të rrallë për një mjek si ai, nguroi. Ndërkohë ishte afruar doktor Adleri dhe duke bërë me shenjë tek trupat prapa shpinës së tij, theksoi: "Me një fjalë askush nga ato që të interesojnë nuk është ajo grua?" Dhe e ndriçoi me llampën e xhepit kokën e asaj gruaje, të cilën Fridolini, duke triumfuar mbi drojën e tij, e kishte marrë në duart e tij dhe e kishte rregulluar paksa. Një fytyrë e bardhë me sytë gjysmë të hapur e pa me ngulm. Nofulla rrinte lirshëm, buza e sipërme e vogël dhe e ngritur linte të shiheshin mishrat e kaltëremë të dhembëve dhe një varg dhëmbësh të bardhë. A kishte qenë ndonjëherë e bukur ajo fytyrë, apo ndoshta ishte ende e bukur një ditë më parë? Fridolini nuk mundi ta thoshte këtë gjë ishte një fytyrë krejtësisht e pakuptim, boshe, një fytyrë e vdekur. Mund t'i përkiste fare mirë një tetëmbëdhjetëvjeçareje ashtu si një tridhjetëvjeçareje.
"Është ajo?" pyeti doktor Adleri.
Fridolini instinktivisht iu afrua më shumë së vdekurës pothuajse aq sa, duke mprehur shikimin, të mund të shkëpuste një përgjigje nga ato linja të ngurtësuara. Dhe në të njëjtën kohë e kuptoi: edhe nëse ajo përpara tij ishte fytyra e SAJ dhe ATA sy ishin të njëjtët sy që mbrëmë ishin ngulur ashtu të nxehtë nga jeta në sytë e tij, kurrë nuk do ta merrte vesh ndoshta në të vërtetë ai nuk e kishte dashur. E vuri përsëri lehtas kokën e saj në tavolinë dhe e hodhi shikimin nëpër trupin e saj, shoqëruar nga drita e fortë e llampës së xhepit të doktori Adlerit. Është bash trupi i saj?... ai trup i mrekullueshëm, lulëzues, vetëm dej aq tërmetshëm i dëshiruar? Pa një qafë të verdhëreme, të vyshkur, pa dy gjinj të vegjël vajze dhe, mbi të gjitha, të njomë, midis të cilëve, si një shenjë e fillimit të kalbjes, dërrasa e kraharorit dallohej me një qartësi mizore nën lëkurën e zbehtë, pa rrumbullakësinë e kafejtë të fundit të barkut, pa si nga një hije e errët, tashmë krejt pa sekrete dhe pa kuptim, hapeshin, kotsëkoti, këmbët me forma të përkryera, gjunjtë paksa të larguar, kërcinjtë e njomë dhe këmbët e vogla me gishtërinjtë e kthyer nga brenda. Pastaj gjithçka u zhyt prapë në errësirë të verbër, sepse koni ndriçues i llampës së xhepit u kthye prapa dhe pastaj u kthye luhatshëm duke qëndruar mbi fytyrën e gruas. Pavetëdijshëm, pothuaj i detyruar e i drejtuar nga një forcëe padukshme, Fridolini i preku me duar ballin, faqet, shpatullat, krahët e së vdekurës; pastaj i ndërthuri gishtat e tij me gishtat e saj në një lojë dashurie, dhe ndonëse ashtu e ngurosur, atij iu duke sikur ajo po kërkonte të lëvizte dhe të ndërronte pozicion; pati deri edhe përshtypjen se nën qepallat gjysmë të mbyllura një shikim i habitshëm dhe i shuar ishte duke kërkuar shikimin e tij; dhe si i tërhequr në mënyrë magjike, u përkul drejt saj.
Në atë grimëz çasti ai dëgjoi te veshët pëshpëritjen: "Po çfarë do të bëni?"
Fridolini e mboldhi veten menjëherë. I shthuri gishtat e vet nga gishtat e asaj, i mori duart e saj të holla me duart e tij, pothuaj me saktësi të plotë, krahët e saj të akullt i afroi pranë trupit të saj. Dhe iu duk se ajo grua kishte vdekur vetëm në atë çast. Pastaj u largua, u nis drejt derës së madhe dhe, duke i përshkuar koridorin që kumbonte nën hapat e tij, hyri në kabinetin e analizave prej nga ai kishte dalë pak çaste më parë. Doktori Adler i shkonte pas në heshtje dhe e rimbylli derën.
Fridolini shkoi tek duarlarësja. "Më lejo," tha, dhe i lau duart e tij ngulmueshëm me ujë dhe sapun. Ndërkaq doktor Adleri duket se donte të vazhdonte menjëherë punën aty ku e kishte ndërprerë. Kishte ndezur prapë dritën përkatëse, lëvizi vidat mikrometrike dhe filloi të shikojë në mikroskop. Kur Fridolini iu afrua për ta përshëndetur doktor Adleri ishte zhytur sërish në punën e tij.
"A dëshiron t'ia hedhësh një sy substancës?" e pyeti doktor Adleri. "Pse?" iu përgjigj Fridolini krej pa interes.
"Hëm, vetëm për ta qetësuar ndërgjegjën tënde," ia ktheu doktor Adleri; a thua se në thelb donte të pranonte se vizita e Fridolinit kishte vetëm një qëllim të mirëfilltë shkencor-mjekësor.
"Po orientohesh?" e pyeti ai, teksa Fridolini shikonte në mikroskop. "Bëhet fjalë për një metodë ngjyrimi mjaft të re."
Fridolini pohoi me kokë pa e larguar syrin nga instrumenti. "Në të vërtetë, metodë ideale," theksoi ai, "një përfytyrim me ngjyrime të hatashme, do të thoja unë."
Dhe kërkoi informacione për anë të veçanta të teknikës së re.
Doktor Adleri ia dha sqarimet e dëshiruara dhe Fridolini qe i mendimit se ajo metodë e re do të kishte qenë me sa duket shumë e dobishme për një punë të cilën ai kishte në mendje ta ndërmerrte në të ardhmen e afërt. Pyeti se a mund të vinte prapë të nesërmen dhe të pasnesërmen për të pasur shpjegime të mëtejshme.
"Jam gjithnjë i gatshëm për ty," tha doktor Adleri, e shoqëroi Fridolinin nëpër koridoret e ftohta të gurta deri te dera e madhe e cila ndërkohë ishte mbyllur, dhe e hapi atë me çelësin e tij.
"Do të vazhdosh të rrish ende?" pyeti Fridolini.
"Po natyrisht," iu përgjigj doktor Adleri, "këto janë orët më të mira për të punuar aty nga mesnata deri në mëngjes. Të paktën kështu jemi mjaft të sigurtë se nuk na shqetëson askush në këto orë."
"Hëm," belbëzoi Fridolini, me një buzëqeshje të lehtë dhe si për të treguar sa ishte i vetëdijshëm se kishte qenë i padëshiruar.
Doktor Adleri e mbështeti dorën e tij mbi krahun e Fridolinit për ta siguruar se nuk kishte qenë aspak i padëshiruar, pastaj e pyeti fshehtas: "Pra...ishte ajo?"
Fridolini ngruoi për një çast, pastaj pohoi me kokë në heshtje, pothuaj pa i dhënë rëndësi se ai pohim mund të ishte një gënjeshtër. Në realitet një gjë ishte e qartë: edhe nëse ajo grua e kishte kërkuar, dëshiruar dhe ndoshta dashuruar përgjatë një ore ndoshta jetone dhe cilado të ishte jeta e saj e ardhshme, edhe nëse ajo që ndodhej tani në sallën mortore ishte e njëjta e cila para njëzet e katër orëvee kishte shtrënguar, nudo, midis krahëve nën tingujt e vrazhdë të pianofortit të Nachtigall apo një tjetër, një e panjohur, një dokushdo e patakuar ndonjëherë më parë trupi që prehej prapa shpinës së tij në sallën atje, nën dritën e llapmadarëve dhe të llampave të vajgurit me flakë drithëruese, hije mes hijeve e si ato të errëta, pa ndjenja dhe pa sekrete, nuk përfaqësonte për Fridolinin, as mund të përfaqësonte tashmë, tjetërgjë veçse një trup pa jetë, krejt të zbehtë, të një nate të shkuar, e përcaktuar tashmë pakthyeshëm që të kalbej. 
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
