Duket se intervista e Koço Kokëdhimes botuar pak ditë më parë në një të
përditëshme shqiptare, i ktheu me « kembe ne toke » ngjarjet e viteve te fundit
ne Himare, atje ku marrezia kolektive e nje grushti interesaxhinjsh, e
xhambazesh politike, shpalos ide dhe nje flamur te « leckosur » me nje shekull
e gjysem jete, te shtetit fqinj. Duke bere anatomin e fshatit te tij te
lindjes, Qeparoit, intelektuali Kokedhima sjell disa te verteta te medha qe
kane te bejne me historine dhe jeten e asaj krahine, qe eshte ne dinamike.
Sjellja ne kohe e levizjeve dhe gjeografise se Himares, e cila eshte shquar
nder vite, per rrezistencen dhe shpirtin kryengrites ndaj çdo okuptaori,
deshmon edhe nje here tjeter per hipokrizine dhe lojen e qarqeve te caktuara
antishqiptare te mireorkestruara sot, qe thjesht per nje perfitim personal, dhe
xhepit te tyre, tragjizojne duke neperkembur dinjitetin jo vetem te banoreve
fisnike autoktonë qe jane te ngulur aty me shekuj, por edhe te bashkombeseve te
tyre, tashme sot ne nje shoqeri demokratike e te lire.
Gjate ketyre viteve te fundi, Himara dhe çeshtja, e saj eshte perfshire para se
gjithash edhe ne nje lufte te forte mediatike, ku edhe politika ne skakieren e
saj eshte angazhuar maksimalisht. Per kete te fundit, dua qe te pohoj nje te
vertete te madhe, se qeverite shqiptare te periudhes se trazicionit, nuk i kane
kushtuar aspak kujdes retorikave te forta nacionaliste qe vijne vazhdimisht dhe
kurdohere nga Greqia, sa here kesaj i duhet qe per qellime te brendeshme te saj
qe kane te bejne me elektoratin atje, instrumentalizojne ngjarje dhe banalitete
te zakonshme qe ndodhin perditeshmerisht ne nje krahine si Himara, qe eshte e
mbarsur deri ne ekstrem nga shovinizmi. Nderkohe qe eshte spostuar edhe
mediatikisht nje histeri e papare, ku megaliidheja e sheqerosur, shfryn kete
radhe nepermjet disa artikullshkrues me origjine nga kjo zone, te cilet bejne
kujdes ta paraqisin Himaren si toke e prone greke. Natyrisht qe keta
interesaxhinj qe besdisin te tjeret kryesisht ne mediat elektronike, nxitojne
te na prezantojne reralitete qe aspak nuk perkojne me te verteten historike te
kesaj treve ,qe eshte konsideruar me te drejte keshtjelle lirie. Por edhe duke
u rregulluar biografine lloj-lloj grekomaneve arriviste qe kane terrorizuar
kete zone, mbi baza jo shkencore dhe historike. Ky fakt te terheq menjehere
vemendjen, sa here ketij soji, u duhet qe te afishohen perpara atyre qe mbajne
dhe japin para nga taksapaguesi grek, por edhe per te bere nje lloj presioni
publikisht, per llogari te qarqeve antishqiptare me prapavije te thekur
politike. Ne kete lloj llumhane perfshihen edhe banore te kesaj krahine qe
marrin nje rroge ne Athine dhe qe per shkak te parase njohin si perendi,
greqine.. Por kombi dhe origjina nuk zgjidhen. Ato jane dhe behen pjese e jetes
tende qe ne momentin kur te renon koka ne kete dhe, ashtu si edhe prinderit,
vellezerit, motrat, te afermit e kushurrinjte.
Nuk e di pse si per ironi, e gjithe historia e kesaj treve qe greqizisht quhet
dhe konsiderohet si martire, sa here qe shkelin e vene kembet depute te shtetit
fqinje, nuk perkon aspak me deshirat e tyre te çmendura deri ne ekstaze, kur
ndesh ne pjesen me te madhe te mbiemrave bashkime me emra krejtesisht katolike,
si Ndre, Gjin, Pal,Gjoke, Gjon, Nike, ...pa permendur ketu ato fjale qe kane
teresisht kuptim vetem ne gjuhen shqipe si: koke, ball....
Kjo shpjegon me se miri tezen e historianeve tane, se kjo popullsi eshte
krejtesisht e ardhur dhe e ngulur aty nga veriu, kryesisht pas luftrave qe beri
kombi yne me turqit, periudhe kjo, ku greket dhe serbet benin « dashuri » dhe i
peruleshin deri ne ekstrem okupatorit. Ky i fundit ne nje traktat te fshehte me keto kombe u
la si shperblim ortodoksine e lire, gje qe e vendosi Sulltan Mehmeti sapo hyri
ne Kostandinopoje ne 1453 shin.
Levizjet
brenda krahines e ngulmimet ne kreshtat e Himares shpjegohen me faktin per te
mos u turqizuar ne emra. Ky eshte nje fakt i pamohueshem qe ka baza shkencore e
historike ne rradhe te pare, dhe qe flet me se miri se rreligjoni i pastert
shqiptare, nuk ka qene dhe nuk eshte varur asnjehere nga ortodoksizmi i fqinjit
tone grek. Ne se do te kemi ketu parasysh edhe raportet e kesaj krahine me
papatin e Romes, dhe influeca e saj ne këtte treve, kuptohet qarte se sa larg
kjo popullsi eshte dhe ka te beje me vete ortodoksine greke. Por keta te fundit
kane oreks dhe ego te madhe shoviniste. Deshira per te gllaberuar popuj dhe
troje te pamerituara shkon larg, deri sa edhe vete heroin tone kombetar ta
greqizojne.. nderkohe qe ai historikisht ka mbajtur mardhenie me katoliçizmin
romak, i ndihmuar sistematikisht, por edhe ngarkuar te kryesoje kryqezata anti
turke si « Atlet te krishterimit »
Natyrisht, qe ne kete treve historia por edhe dimensioni jetesor ka sjelle ne
keto troje, edhe njerez si hallexhinj nga kombe te tjera qe kane gjetur strehe,
per arsyet qe i kane detyruar ata, ashtu si edhe plot arberore kane levizur
historikisht drejt jugut per shkaqe hitorike te ngjarjeve te medha. Nuk ka
asgje te prere me thike. Popujt japin e marrin me njeri tjetrin, kryesisht fqinjet,
por edhe vlerat qe mbartin. Por
per hir te sakrifices se tyre, tani te aneksojme troje e banore sikur te ishin
bageti ne shiteblerje, dhe ti emertojme duke vendosur flamuj te vendeve nga
kane ardhur duket me teper se sa paradoks. E pamoralshme. Ne se do te
ndodhte kjo, shqiptaret do te kishin sot edhe Morene, peloponezin, ku jane
strehuar ne shekujt e fundit. Si komb kemi vleresuar mikpritjen, dhe jemi te
vetmit qe mikun e konsiderojme si « perendi » E ruajmë dhe e mbrojme me gjakun
tone.
Koço Kokedhima ne rrefimin e tij e beri detyren, ashtu si nje tjeter bij i
Himares, Petro Marko vite me pare me librin e tij biografik, « Njerez dhe gure
». Kokedhima e sjell ne nje moment e nje kohe te mbarsur, per te thene te
vertetat. Rrefimi per te vertetat e Himares i ben mire çdo himarioti.
Pa marre persiper qe te bej historianin ne kete mes, dua qe te keshilloj gjithe
shpurren e artikullshkruesit mediatik, qe marrin persiper te « flasin » ne emer
te kesaj krahine dhe treve teresisht shqiptare, qe per interesat e tyre
krejtesisht personale, mbeshtesin dhe i fryjne errerave te megalidhese, e
shovinizmit te komshinjve tane, te mos helmojne klimen e shendoshe qe ekziston
midis ne vete shqiptareve si komb, raporteve e mardhenieve vellazerore,
harmonine dhe paqen e perhershme ne troje historikisht autoktone, qe jane me te
vjetra se sa te atyre qe qendrojne nga pas si prapavije. Te mos sjellin e
perplasin tek ne krizen shpirterore, sociale, ekonomike, si dhe çoroditjen e
nje kombi qe kerkon ekspansion, per shkak te dinjitetit e gjenezes se tyre te
humbur historikisht. Dhe kjo kur nuk kane aspak asnje baze shkencore dhe
historike. Te mos marrin persiper gjera qe nuk kane takat ti mbajne ne
shpatulla. dhe ti interpretojne ato nga pozita aspak serioze. Na leni qe te jetojme ne paqe e ne miresi me cilindo,
qofte edhe fqinjet tane shekullore. Jetojme kohe tjeter, ku qe te gjithe
kerkojne qe ti atazhohen me vlerat e tyre Europes, duke pare nga e ardhmja, per
te lene pas te shkuaren qe na ndante.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
