SHQIPJA KËRKON PRIJËS (Poemë e hapur. Pjesa e parÑ‘) Nga QERIM SKËNDERAJ
E Hënë, 04.06.2015, 09:15am (GMT+1)
Ka shekuj që Shqipja kërkon një prijës. Ka marrë kurorën në kthetra dhe fluturon në çdo skaj ku flitet shqip. Do tÑ‘ gjej kokÑ‘n e merituar, qÑ‘ nderon kurorÑ‘n dhe historinÑ‘ e saj. ShÑ‘nim i autorit
TÑ‘ lindi me lule, mitra lashtÑ‘si. Petalet e tyre përhapnin lavdi.
Fustanin tё kaltёr, bluzёn ngjyrё bari, kapelen tё hapur, si dёborё janari.
Flokёt vjedhur hёnёs, diellin dritё nё sy, ngjyrat e ylberit, derdhur pёrmbi ty.
Hijerёndё malet, fushat trёndelinё, perla - shtojzavallet, zbritёn yllёsinё.
Forcёn si kreshnik, bukurinё si zanё, qё ti bёje dritё, dheut, anembanё.
Ishe ndёr tё parat qё qёndise detin, vizatove arat dhe stolise mbretin.
Shpellat i braktise, ndёrtove kulturё, mbolle nёpёr vise qytete me gurё.
Lashtёsia e mirё; kur tё ndriti shtati pёr tё qenё e lirё, Iliri ta quajti!...
* * *
Rreth e rrotull teje ziliqarёt rozё, thurnin errёsirё, ngjyrosur ne bloze.
Mbushёn re tё zeza me tufan e shi, nёpёr mugёtirё tё veshёn nё gri.
Stinёt keq u mpleksёn, hiret ti shёmtonin me acar e ngrica, ngjyrat ti ndёrronin.
Trupin lis i thatё, krahёt mrete e thekur, i sulmuan gjatё, as gjallё e as vdekur.
Era gri e vjeshtÑ‘s, s'tu nda asnjÑ‘herÑ‘, mbulonte në mjegull shigjeta me vrerÑ‘.
Gjethet i rrёzoi, trungun plasariti, rrudhat t'i shumoi, dhimbja ulёriti.
Ta printe dikush nё udhёn me dritё e t'ja fshinte sytё, nga hija e hirtё.
* * *
Njё kreshnik i zjarrtё nё mesin e jetёs, i dha ngjyrё tё artё, erёs gri tё vjeshtёs.
Kish ikur i vogÑ‘l peng pÑ‘r Arbërinë dhe nÑ‘pÑ‘r mungesÑ‘, ushqeu dashurinÑ‘.
I dha krahё e jetё dhembshurisё sё rrallё, kur mbushi dyzetё, i tha: "Mё ke gjallё!"
Thanё ish ngritur Muji qё tokёn e tundi me trokun e kalit, erёn gri e shkundi.
Mjegullën e dendur me dritë e kish larë. Fundvjeshta agoi AGIMIN E PARE.
Stolitё u rikthyen, bukuria ndriu, njё simbol tё kuq, jugu dhe veriu.
Dhe nё mes tё tij njё shqiponjё e zezё qё burrat e dheut i lidhi me besё!
KÑ‘shtu, Arbëria emÑ‘r tjetÑ‘r merr, fluturon e lirÑ‘ shqipe me dy krerÑ‘.
Qё tё vigjёlojё nё furtunё, nё shi, tё mos ngrijё mё, nga akulli gri.
Bota ndali frymёn njёzetё e pesё vjet, mbreti i Shqipёrisё kreshnik i vёrtetё.
Me çelik e zjarr dhe mendim tÑ‘ ri e dÑ‘rgoi nÑ‘ varr, njÑ‘ perandori...
I pat hije mjekra, shenje fisnikërie. Koha hodhi firmën: "Burr Shqiperie".
Kurora pat gjetur kokën e vërtetë, forcën, mençurinë, madhështinë për mbret.
* * *
Xhelozia ndizej rreth e rrotull saj kur dielli e ndrinte nga skaji nё skaj.
Moti, prap u mbyll, re tё zeza nxinё, s'dukej asnjё yll ti ndrijё bukurinё.
Njё tufan i tmerrshёm nё dimrin e gjatё, goditi rrufeshёm, Shqipen pendёartё.
Kreshnikёt i ikёn dhe zanat u zbehёn, shkёlqimin e fikёn, u tretёn me erёn.
Shqipja ecёn kёrrusur me njё shall tё zi kёrkon e trishtuar, njё prijёs tё ri.
Kokёn e mban ulur nga pesha e zisё qё kur e pёrgjaku Sulltani i Azisё.
* * *
Me sytÑ‘ e thelluar, thinjur gjer nÑ‘ zemÑ‘r, dhe duke rÑ‘nkuar has një tjetÑ‘r emÑ‘r...
Njё pasha me mjekёr dhe me llullё tё gjatё, zjarrё e tym rrёzon nga kala e lartё.
Dhe guxon tё ndalё njё perandori. Nё tre popuj fqinjё, i vuri kufi.
Por njё ditё u thye kockё e tij e vjetёr; pabesisht ia hoqёn, kokёn me gjithё mjekёr.
PÑ‘r ta ndjekur pas njÑ‘ çudi e madhe, kujtesa ti flasÑ‘: Pasha me dy varre!
Nga sundimi i tij edhe pse i ashpёr, nё krahёt e Shqipes e shtoi dhe njё flatёr.
Ajo ja besoi një kurorë të nderit, por se ngrinte dot peshën e Skënderit.
Ndaj e pikëlluar ngrihet fluturim që të gjej një tjetër, të mençur e trim.
* * *
Si njё gjethe vjeshte forcat e kanё lёnё, lёkundet e dehur gati pёr tё rёnё.
Sulltani i Azisё kёcёnon e qesh: "Nga rrobat e zisё kurrё s'do tё tё zhvesh! Tё rrish buzё varrit, si kufomё e verdhё qё tё mbillet frikё edhe ndёr tё tjerё".
* * *
NÑ‘pÑ‘r erÑ‘n gri me fener nÑ‘ dorÑ‘, ndesh diku njÑ‘ çift prijÑ‘sish popullorÑ‘.
Kur e panë të zbehur e tretur urie, deri nÑ‘ palcÑ‘ ndjenë dhimbje ShqipÑ‘rie.
E marrin pÑ‘r dore dhe me lotë në sy, t'i shÑ‘rojnÑ‘ plagÑ‘t betohen tÑ‘ dy.
Dhe ushtoi njÑ‘ thirrje sa u tundÑ‘n malet: "Si "˜meze nÑ‘ pjatÑ‘', Shqipja s'mund tÑ‘ hahet. FukareshÑ‘ e gjorÑ‘ qÑ‘ nuk ka pÑ‘r vete s'mund ti japÑ‘ Sulltanit, "nizam e xhelepe". Pa shkÑ‘lqeu guximi, shkrepÑ‘timÑ‘ nÑ‘ mal, mbushur lule trimi, Poçem Kuç Hekal*.
* * *
Kur perandoria mori njÑ‘ tÑ‘ çarÑ‘, Rrapos pÑ‘rmbi rrap, ia hodhi litarÑ‘...
Shqipes dhe mÑ‘ shumÑ‘ krahÑ‘t ia shkurtoi, me guxim tÑ‘ marrÑ‘ tÑ‘ mos fluturojë.
E la tё zvarritet nёpёr errёsirё, mos ta gjente udhёn pёr tё qenё e lirё.
Sytё ju errёsuan, s'dinte nga tё shkonte, panorama gri pothuaj e verbonte.
* * *
Prin Prizereni, odë mençurie, lidhur në një besë vatra trimërie.
Lidhja zgjidhi armët, i ngjeshi në sup e gjithë Shqipëria u ngrit si një trup.
Gjithë burrat e zgjedhur, me guxim të rrallë lirinë shqiponjës ja shkruan në ballë.
Ta lexojë Evropa mbledhur në Berlin* mos ta ndaj në copa, si tortë, Shqipërinë.
Por Evropa heshti, mbylli njërin sy, dhe më vonë akoma, i mbylli të dy...
* * *
Kur mbeti pa krahë e mbahej me thonj, humbjet e mëdha gjakun ja hollojnë.
NÑ‘pÑ‘r muzg ju shfaq njÑ‘ poet i ri, nÑ‘ udhÑ‘n pa dritë i ndezi qiri.
Ashtu, zbehtÑ‘ zbehtÑ‘, qiriri ndriçoi. Tek shpÑ‘rndante retÑ‘, dhjamin e mbaroi.
Me shkronja e veshi Shqipen, skaj mё skaj, e mёsoi tё shkruaj historinё e saj.
Por prijÑ‘s nuk gjeti ta çonte mÑ‘ tej, krahÑ‘ e kthetra thyer betejÑ‘ mÑ‘ betejÑ‘.
Nёpёr udhёn gri, s'gjeti rreze tjetёr qё t'i jepte jetё dёshirёs sё vjetёr.
Tё jetoj e lirё, si njё shpend malesh, me bija e bijё, e shkarkuar hallesh.
* * *
Buza nuk i qeshi pёr shekuj me rradhё qё kur Kastrioti, i dha nur tё bardhё.
Skajuar nё Lindje, skaj nё Perёndim, njё e madhe grindje, rindezi lakminё.
Ta ndajnё nё copa, o ta zhdukin fare shpendin me dy koka e zemёr tё madhe.
Tani bukuria, thuajse, i qe shuar. Fytyrёn me vija, sytё errёsuar.
Flamuri i Skёnderit pa emёr e nder. Dergjet lotshelguar Shqipja me dy krerё.
Lotin sa njё zall, brengёn sa njё det. As vdekur, as gjallё, nё shkretinё e vetё.
* * *
UikonjÑ‘ nÑ‘pÑ‘r netÑ‘, era ulÑ‘riti. NÑ‘ vjeshtÑ‘n e tretÑ‘ shumë e lodhur mbërriti.
Fundi i asaj vjeshte, fshiu tymin gri me njё fllad tё bardhё, dritё nё kaltёrsi.
Bardhёsinё e shtuan thinjat e njё plaku, qiellit flakёroi, simboli prej gjaku.
Mjegullёn e treti, motit diell i dha. Njё pranverё e vogёl lulesh tё mёdha.
Me ngjyra gëzimi iu qëndisën sytë. Fundvjeshta agoi AGIMIN I DYTE.
Shqipёria rronte, mbesё nё Iliri rilindjen festonte veshur kuq e zi.
Këtë here si Krujën e stolisi Vlorën plaku mjekërbardhë, e nderoi kuroren.
* * *
E rrudhёn vёshtrimin sipёr tё mёdhenjtё, kur e panё qё rridhnin tё kthjellёt lumenjtё.
Dhe u ndjenё mё ngushtё, mё tё zvogёluar, shpendi dridhte vallen duke fluturuar.
Nuk u kishte ndodhur, nuk u kishte ngjarё tё ngrihej nga varri si shpend legjendar.
Kur e panё tё veshur me dritё kaltёrsie, sytё i perёnduan nёn rrudha zilie.
ShkÑ‘lqimi i fortÑ‘ dikÑ‘ e verboi me dritÑ‘n e ndezur, qÑ‘ vjeshtÑ‘n ndriçoi.
Nuk dihet nga zbriti xhelozia gri dhe krejt e veniti sfondin kuq e zi.
Plaku mbylli sytÑ‘ i prerë në besë dhe agimi dytë ra në gri të zezë.
* * *
Por beu i bardhë, sojli i nderuar, hijes i dha diell dhe i perënduar.
Per vehte u dergj muzgjeve të shkretë, gri-hijen ta çelë me dritën e vetë.
Nuk ishte dëgjuar dhe as parë ne jetë të shuhej një bej pa një lek ne xhep.
Shqipja e kuptoi kur nisi ta qaj. Pasuri e tij ish rilindja e saj.
Prandaj dhe u shua, ta shihte te lirë. Nuk zgjodhi veteveten të ngrysej vezir*.
Kurorës së rëndë i dha peshë e nder, ndërsa diplomatit mençuri e vlerë.
* * *
Fama e kaloi, detin, dhe më tej. Skenderi "˜strateg', ndersa plaku "bej".
U pat hije mjekra, derdhte drite e nur. Te vetmit qe shqipen e bene me flamur.
Kur fryma ju ndal dhe sytë ju rrëzuan, pat mbetur lavdia, por shpresat u shuan.
Shqipja kurorën me kthetra e ngriti. Cep me cep të racës me vrull e shëtiti. Të gjente një tjeter me vlerë e me mend e të t'i vendoste kuroren e rendë.
QERIM SKËNDERAJ
|