Nga e majta: V.Kona e M.Gecaj (Tiranë, shkurt, 2013)
Vizitat në një vend mik, janë gjithnjë mbresëlënëse dhe cilido vizitor e ndjen
detyrim që të shprehet për to, në mënyrën e tij, për gjithçka që sheh, për
njerëzit që takon e për mjedisin. Ndërsa, më pas, si pa kuptuar, nis e "zhytet"
në jetën dhe botën e atij vendi, më saktë të njerëzve që jetojnë, punojnë dhe e
zhvillojnë veprimtarinë e tyre atje.
Prof. Murat Gecaj, duke qenë i ftuar nga Qendra Kulturore Shqiptare "Migjeni"
në Boras të Suedisë, në festimet e 5-vjetorit të krijimit të revistës "Dituria"
dhe të 4-vjetorit të radios "Dituria", është nxitur të shprehet ndjeshëm, me
respekt dhe me shumë dashuri, për ato festime dhe për aureolën, që i ka
shoqëruar ato, në Shqipëri dhe në Suedi. Kur i lexon, varg njëri pas tjetrit,
shkrimet e librit të krijojnë përshtypjen e një buqete me lule të shumëllojshme
dhe të freskëta, të lidhura me "fjongon" e miqësisë shqiptare suedeze. Ato u
dhurohen dhjetëra mijëra bashkëkombësve shqiptarë me banim në Suedi, por dhe
mikpritësve suedezë, këtij populli me ndjeshmëri të lartë njerëzore, që iu
gjendën pranë vëllezërve tanë nga Kosova, në ditët e tyre më të vështira, kur
mbi ta veproi me egërsinë më të madhe gjenocidi serb.
Në shkrimet e këtij libri, pasqyrohen dhe vlerësohen dukuri, episode dhe
ngjarje, veprimtari miqësore shqiptare - suedeze dhe ndjenja atdhedashurie, për
vendlindjen Kosovë dhe Shqipërinë. Por shprehen edhe meditime rreth asaj çfarë
prof.Gecaj ka përjetuar e ka ndjerë në ato ditë të qëndrimit dhe të vizitave në
Suedinë mike. Gjithçka është parë dhe shkruar nga këndvështrimi i një
publicisti të sprovuar, që nuk lë t`i shpëtojë gjë; që vlerëson, studion,
analizon, shprehet me fjalën e sinqertë dhe mendimin e pastër e të çiltër dhe,
e plotëson këtë, më tej, me imagjinatën krijuese. Me këtë libër, mendoj se
autori ia arrin t`i shprehë natyrshëm mbresat dhe emocionet, që provoi në ato
ditë të shënuara, por edhe t`i përjetojë dukuritë dhe ngjarjet me ndjenjën e
thellë të atdhetarizmit, t`i vlerësojë ato si ngjarje të rëndësishme historike
dhe me theks njerëzor.
Me penën e artë të publicistit, autori gjen rastin të shprehet bindshëm,
argumentues dhe bukur për Suedinë e zhvilluar dhe të përparuar, ndër shtetet
dhe kombet europianë. Njëherazi, shkruan me një gjuhë zemre të ngrohtë edhe për
ato vlera thellësisht njerëzore, që e shquajnë popullin suedez, dashurues të
shpirtit të bukur e të lirë të njeriut.
Cilido lexues i vëmendshëm vëren se ngjarjet, episodet, shënimet, përshtypjet,
skicat, reportazhet dhe e tërë ngrehina publicistike e paraqitur mjeshtërisht
në faqet e librit, ka një bosht, rrezaton një subjekt: jetën e suedezëve dhe të
shqiptarëve me banim në Suedi; jetën aktuale, marrëdhëniet e natyrshme dhe
tepër njerëzore e miqësore të krijuara mes tyre, për një ardhmëri të sigurt,
për fëmijët, familjet dhe vazhdimësinë e jetës. Libri pikëzon dhe veçon episode
dhe ngjarje, portretizon tipa dhe karaktere njerëzish, shqiptarë dhe suedezë,
të moshave dhe profesioneve të ndryshme; vë në dukje dhe vlerëson e gjithçka e
bën në mënyrë tepër shprehëse, figurative dhe emocionuese.
Boras-Suedi (14 prill 2012). Nga e majta(lart): V.Kona, B.Latifi, M.Gecaj,
P.Ketissen, S.Demaku; (poshtë, nga e majta): K.Hoxha e K.Gurmani
Libri nisë me lajmin e udhëtimit për në Suedi, nëpërmjet ftesës së veçantë të
Qendrës Kulturore Shqiptare "Migjeni" në Boras; me udhëtimin ajror drejt Veriut
të Europës, në vendin e dikurshëm të vikingëve, kurse sot të suedezëve të
zhvilluar, të përparuar dhe shpirtmirë, me botë të pasur njerëzore. Vijon libri
me shkrime për brendinë e festimeve të 5-vjetorit të revistës "Dituria" dhe të
4-vjetorit të radios "Dituria"; me përqafime të ngrohta dhe të përmallshme mes
vëllezërish dhe miqësh; me bashkëbisedime mbresëlënëse dhe fjalë të zjarrta, të
mbajtura në kuvendin e njerëzve të kulturës. Ndërsa shohim më tej fotografi të
panumërta dhe autografe librash, me shprehje ndjenjash të respektit vëllazëror
e miqësor...
E, në vazhdim, pasqyrohen vizitat në Borasin e njohur për tekstilin, për
veçoritë dhe karakteristikat qytetare perëndimore të tij; për historinë dhe
kulturën, për njerëzit e mirë, të dashur, të ditur dhe mikpritës; për bukuritë
dhe pastërtinë e mjedisit; kujdesin ndaj kulturës, traditës, librit, veprave të
artit; respektin për vlerat njerëzore kudo, ku ato shfaqen dhe plot shembuj të
tjerë, që përfaqësojnë, konfigurojnë e paraqesin në mënyrë bindëse një qytet
europian, me përmasa dhe parametra modernë.
Shkrimet e librit, shprehin ngrohtësisht e mjaft bukur edhe vizitën në
Goteborg, qytet i dytë i Suedisë për nga madhësia, i quajtur ndryshe dhe
"Londra e vogël" ose "Amsterdam i ri"; vijojnë me përshkrimet mbresëlënëse të
vizitave dhe shëtitjeve në atë qytet-port, me histori dhe mjedise interesante e
befasuese për cilindo vizitor. Libri ndalet në portretizimin e karaktereve
njerëzorë, tregimin e ngjarjeve të llojllojshme, duke pasqyruar thellësinë e
ndjenjave të atdhedashurisë së shqiptarëve, të cilët kanë gjetur strehë të
ngrohtë dhe të sigurt në Suedinë mike, por që vazhdimisht mendjet dhe rrahjet e
zemrave të tyre, përhapin në hapësirë fllade malli dhe dashurie të zjarrtë për
vendlindjen e shtrenjtë, Kosovën dhe Shqipërinë.
Kopertinat e librit të ri
Prof. Murat Gecaj, si edhe në shkrime të tjerë të tij, zhvillon dhe vlerëson
ngjarjet nisur nga ideja se, ajo që e bën të bukur dhe mbresëlënës një vend,
një qytet, një shtet, një popull, është vlera shpirtërore e njeriut, sesi ai
paraqitet në veprimtarinë e jetës së përditshme, çfarë qëndrimi mban ndaj të
resë, përparimtares; sesi ai ndërton "urat" e bashkëpunimit me popuj të tjerë,
si nderon dhe respekton civilizimin dhe qytetërimin. Dëshiroj të theksoj me
bindje të plotë, si bashkudhëtar dhe dëshmitar i mjaft episodeve dhe ngjarjeve
të përshkruara në këtë libër, që Suedia dhe banorët e saj, qofshin vendës, shqiptarë
ose të ardhur nga kombe të tjerë, e manifestojnë cilësisht shkëlqyeshëm
qytetarinë, mirësinë dhe dashurinë njerëzore.
Autori e respekton Suedinë dhe suedezët si komb, duke vënë në dukje se ata i
kanë dhënë botës dhe njerëzimit personalitete të mëdhenj historikë dhe të të
gjitha fushave: politikës, kulturës, shkencës, artit, letërsisë. Por, ndërkohë,
ky vend dhe ky popull emeton stuhishëm dhe me rrezatim gjithëpërfshirës,
energji të pamata njerëzore, ashtu si dielli jetëdhënës shpërndan kudo, pa kursim,
pa hatër dhe anësi, rrezet e tija të ngrohta, kusht kryesor për ekzistencën e
njeriut në planetin, ku ne jetojmë.
Nëpër faqet e librit kalojnë emra njerëzish të moshave e profesioneve të
ndryshme, shqiptarë e suedezë, fëmijë, nxënës shkollash, mësues e mërgimtarë të
thjeshtë, personalitete të artit e kulturës, miq dhe dashamirës të Shqipërisë e
Kosovës, autoritete vendëse, gazetarë, shkrimtarë, artistë, studiues... Emrat e
tyre bëhen të njohur nga autori me respekt e dashuri, ata portretizohen dhe
paraqiten bukur me të veçantat e tyre, me vlerat dhe me mesazhet që përcjellin,
nëpërmjet tregimeve, ndodhive, bashkëbisedave të ngrohta e të sinqerta. Nga
njëra faqe në tjetrën, lexuesi miqësohet me ta, si me miq që ka mall e dëshirë
t`i takojë e t`i njohë më nga afër.
E bënë tërheqës librin, fakti se ai është shkruar me një gjuhë të pastër
letrare e drejtshkrimore, me larmi, ngjyrime e nuanca emocionale, me stil
tërheqës e origjinal. Gjithashtu, e bën edhe më të plotë librin, pajisja me
fotografi njerëzish, vendesh, peisazhesh dhe pamjesh, nga vizitat në Suedinë e
bukur.
Kam bindjen se, cilido që do ta lexojë këtë libër, jo vetëm do të marrë një
informacion të pasur dhe të plotë për popullin suedez dhe shqiptarët me banim
në Suedi, por edhe do të krijojë përshtypje, të atij lloji, që të mbeten të
ngulitura thellë në kujtesë dhe që pasohen me shfaqjen e emocioneve, për çdo
faqe dhe shkrim të librit.
Një hyrje libri, ka për detyrë të japë natyrshëm një informacion, por edhe të
nxisë dëshirën dhe kureshtjen e lexuesit për atë që, libri, përfaqëson, paraqet
dhe trajton, për mesazhet që përcjell dhe mënyrën, sesi i shprehë ato.
Gjithësesi, sado pasqyruese që të jetë një hyrje, ajo nuk mundet kurrsesi të
bëhet zëdhënëse e plotë dhe shteruese e mesazheve, emocioneve dhe bukurive të
një vepre të ndjerë publicistike. Do të jetë vetë lexuesi, ai që do ta bëjë
vlerësimin. Por dëshiroj të nënvizoj me bindje se, te faqet e këtij libri,
rrahin si krahë pëllumbash në fluturim, fllade të ngrohta atdhedashurie e
miqësie, të çiltëra, transparente dhe të sinqerta, të atilla, që mund t`i
krijojnë vetëm zemrat e bukura.
Tiranë, shkurt 2013
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
