Pas përmbysjes së komunizmit, zgjedhjet e 23 qershorit 2013 janë pa dyshim
ngjarja më e rëndësishme në historinë e pluralizmit politik në Shqipëri.
Megjithatë, këto zgjedhje nuk duhen shikuar si "˜Mbërritje'; ky është thjesht
një fillim premtues. Demokracia jonë nuk u poq këtë verë; ajo sapo ka filluar
të jap shenja se po hedh rrënjë të shëndosha.
Tani për tani, e majta shqiptare duket sikur ka fituar. Kushdo që të jenë
fituesit, shpresoj që festimet të jenë sa më modeste dhe të mos zgjasin shumë
pasi puna që i pret është marramendëse.
E djathta duket e shpartalluar aktualisht por kjo nuk duhet te na çudisë pasi,
në shumë pika, Partia Demokratike ka vite që ishte shëndëruar në një
shëmbëlltyre të frikshme të Partisë së Punës ku, me sa dukej, për gjithçka mendonte
dhe vendoste Sali Berisha. Veçanërisht kohët e fundit, Berisha u rrethua nga
një tufë servilësh (siç ndodh pothuajse me të gjithe drejtuesit e enteve
politike në Shqipëri dhe Kosovë të cilët i konsiderojnë partitë që kanë
trashëguar apo themeluar si pronë personale) të cilët, për hir të interesave
personale, e mbulonin me lavde deri në çmenduri këtë udhëheqës "˜të lavdishëm',
ashtu siç bënin dukur sejmenët me Zogun dhe militantët me Enverin.
Gabimi më i madh i së djathtës shqiptare, dhe në këtë drejtim ata nuk janë të
vetmit mëkatarë, është se kujtuan se populli është një tufë delesh që mund ta
drejtonin për nga lumi kurdo që donin të mos u lageshin këmbët.
Populli yne është gënjyer dhe zhgënjyer shpesh nga të ashtuquajturit prijësa
largpamës në këta 100 vite të shtetit shqiptar. Megjithëse tani nuk jemi të
pushtuar, dhe deri diku të pavaruar nga të huajt, ne shqiptarët akoma nuk jemi
çliruar nga prangat e vetvetes.
Po ta lemë mënjanë patriotizmin folklorik për shpirtin e lirë të shqiptarit,
inercia dhe indiferentizmi ynë ndaj shtetit mund të spjegohet deri diku me
faktin që, më përjashtim të disa periudhave të shkurtëra, që nga pushtimi romak
në shekullin e dytë para Krishtit, ne kemi qenë pothuajse gjithmonë nën
sundimin e të huajve. Sindroma e pushtimit të pafund ka lënë pasoja në psikozën
tonë, pasoja të cilat, edhe në demokraci, nuk mund të kurohet menjëherë, aq më
tepër në një demokraci të cilën e shkulim më rrënjë sa herë që mbjellim fidane.
Kjo është arsyeja që çdo idealist apo aventurier që është angazhuar në
politikën shqiptare në 100 vitet e fundit e ka pasur të lehtë të vetë-shpallet
monark apo të konsiderohet nga pasuesit si i tillë në një kohë kur monarkizmi u
shpërbë apo vazhdon të vegjetojë si anakronizëm në demokracitë perëndimore.
Është fatkeqësi që të tre figurat dominuese në shekullin e parë të shtetit
shqiptar Zogu, Hoxha dhe Berisha nuk patën sensin e frenimit të vetvetes në
çastet e duhura në mënyrë që kontributi që dhanë në momente të caktuara të
karierës së tyre politike në dobi të atdheut të mos ventitej nga veprimet e
tyre të dënueshme dhe me pasoja për politikën shqiptare dhe kohezionin
shtetëror dhe kombëtar.
Rezultatet e 23 qershori nuk janë meritë thjesht e së majtës; e majta do të
ketë kohë të dëshmoj nëse e justifikon mandatin i popullit. Tani për tani, më
tepër se një votëbesim për të majtën, 23 qershori është një protestë ndaj një
klike që e bëri markë të sajën ligjerimin hipokrit dhe konjuktural për një
numër çështjesh sa sensitive po aq edhe të parelizueshme tani për tani si në
planin shtetëror ashtu dhe atë kombëtar, me të vetmin qëllim që të përjetësonte
qëndrimin e saj në pushtet.
Kjo klikë i dha nje konotacion negativ dhe thellësisht zvetnues vetë konceptit
"˜demokraci' të cilin ajo e përvetësoi eksklusivisht. Kjo është një ndër arsyet
kryesore që demokracia për ne shqiptarët akoma vazhdon të mbetet një ideal
amatoresk. Ska si të jetë ndryshe kur deri tani tërheqim këmbët zvarrë për të
ndërtuar atë që do të na shërbej të gjithëve: një shtet funksionues juridik në
të cilin askush nuk duhet të jetë mbi ligjin.
23 qeshori shënon fundin e një neo-diktature shqiptare deri diku me nota
fashiste. Shteti shqiptar në dy dekadat e fundit, veçanërisht që nga zgjedhjet
e vitit 2005, është bërë fortesa e bajraktarizmit parochial ku mbretëron
mendësia fisnore, arroganca neveritëse dhe një tendencë e rrezikshme për të
rishkruar historinë. Ne pothuajse jemi mësuar ta konsiderojmë si normale
anormalen, dhe kemi humbur shpresën se kriminelët, kushdo qofshin, do të
gjykohen dhe ndëshkohen sipas ligjeve.
E djathta shqiptare vërtet tani është në krizë por ky duhet të jetë edhe një
moment zgjimi për pjesën e shëndoshe dërmuese në rradhët e saj që të
distancohet nga elemetë të papërgjegjshëm dhe kriminel. Elemente të tillë
aktualisht gjenden edhe në radhët e së majtës, disa nga të cilët fatkeqësisht
edhe mund të marrin poste në qeverinë e re. Politika shqiptare është akoma një
pellg i ndotur në të cilin, edhe për disa vite, elementë të korruptuar do të
vazhdojnë të hiqen me paturpësi si engjëj ndërsa të ndershmërit do të përlyhen
pa dashur ose me dashakeqësi me të pakorigjueshmit.
Tani që zgjedhjet përfunduan, do të jetë me interes të mësojmë se sa deputetë
do të begendisin të shkojnë në zonat e tyre për tu takuar me elektoratin rregullisht
çdo javë dhe çdo muaj siç bëjnë kolegët e tyre në perëndim, sa deputetë do ta
tregojnë me fakte se janë përfaqësues të të gjithë banorëve të zonave që
përfaqësojne dhe jo vetëm të atyre që simpatizojnë të majtën apo të djathtën,
sa deputetë do ta ngrenë zërin në Parlamentin e ri për të kërkuar investime për
zonat e tyre, veçanërisht për krahinat e largëta që janë lënë kaq shumë pas
dore sa nuk dallohen nga zonat më të varfëra të Afrikës, dhe sa deputetë do të
kenë kurajon t'iu thonë drejtuesve të shtetit dhe partive të tyre se, po qe se
nuk mbahen premtimet elektorale, ata do te japin dorëheqje.
Më 23 qershor, me vullnetin e tij të lire, elektorati i dhe një mësim të mirë
të djathtës që uroj të shërbej si një paralajmërim i hershëm edhe për të majtën.
Është në dorën e klasës politike shqiptare që të nxjer sa më herët mësimet e
duhura nga ky termet elektoral.
Katër vite kalojnë shpejt dhe populli shqiptar, që ka kujtesë të gjatë, po
çlirohet dalë nga dalë nga vargojtë e vetvetes.