E Shtunë, 10.12.2024, 12:23am (GMT+1)

Ballina Linqe Stafi Kontakt
 
 
::| Fjala:       [Advance Search]  
 
Gjithë lajmet  
LAJMI I FUNDIT
OPINONE-EDITORIALE
ZVICRA
INTERVISTË-PRESS
SHQIPTARËT
LAJME NDËRKOMBËTARE
POLITIKË
DIASPORA NË ZVICËR DHE BOTË
PERSONAZH
ART KULTURË
DOSSIER
KËNDI I SHKRIMTARIT
HOLLYWOOD
AFORIZMA
GOSSIPE
SPORT
::| Newsletter
Emri juaj:
Emaili juaj:
 
 



 
OPINONE-EDITORIALE
 

LAMTUMIRË GERONIMO

Nga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times


E Enjte, 05.05.2011, 01:56pm (GMT+1)

Ka vetëm një gjë të mirë në faktin se Osama bin Laden shpëtoi për gati 10 vjet pas vrasjes masive në Qendrën Botërore të Tregtisë dhe në Pentagon, të cilën ai e organizoi. Dhe që kjo është kohë e mjaftueshme për të parë kaq shumë të rinj arabë të hedhin poshtë ideologjinë e tij. Ai jetoi mjaft për të parë arabët nga Tunizia në Egjipt, në Jemen, në Siri tek ngrihen në mënyrë paqësore të fitojnë dinjitetin, drejtësinë dhe vetësundimin, për të cilat Bin Laden deklaronte se mund të merren vetëm me anë të dhunës vrastare dhe me anë të një kthimi në Islam puritan.

Ne e bëmë pjesën tonë. Ne vramë Bin Ladenin me një plumb. Tani populli arab dhe mysliman kanë një shans për ta bërë pjesën e tyre - të vrasin Bin Ladenizmin me një votë - çka do të thotë, me zgjedhje reale, me kushtetutë reale, parti politike reale dhe politika progresive reale.

Po, të ligjtë kanë marrë një goditje në të gjithë botën arabe gjatë disa muajve të fundit - jo vetëm al-Kaida, por galeria vagabonde e gjithë diktatorëve, fanatizmi i mirëfilltë përbuzës i të cilëve për njerëzit e tyre e kishte mbajtur botën arabe prapa. Pyetja tani, megjithatë, është: A mundet që forcat e mirësjelljes të organizohen, të zgjidhen dhe të fillojnë ndërtimin e një të ardhmeje të ndryshme arabe? Kjo është pyetja më e rëndësishme. Çdo gjë tjetër është zhurmë.

Për ta kuptuar këtë sfidë, ne duhet të kujtojmë përsëri se prej nga erdhir Bin Ladenizmi. Ai doli nga një ujdi e djallit midis vendeve konsumuese të naftës dhe diktatorëve arabë. Ne të gjithë - Evropa, Amerika, India, Kina - i trajtuam vendet e botës arabe si një koleksion të stacioneve të mëdha të gazit, dhe të gjithë ne iu dërguamtë njëjtin mesazh bazë të petrodiktatorëve: Lereni naftët të rrjedhë, mbajini çmimet e ulëta dhe mos u mërzitni shumë për Izraelin mërzit. Dhe mund të trajtoni njerëzit tuaj si t'ju pëlqen, nga ana tjerët, ne nuk do të shikojmë gjë. Bin Laden dhe pasuesit e tij ishin një produkt i të gjitha patologjive që janë lejuar të rriten në errësirën përkatëse - duke i dëmtuar deficitetet e lirisë, fuqizimin e grave dhe arsimin në të gjithë botën arabe.


Këto deficite ushqyen një ndjenjë të thellë të poshtërimit në mesin e arabëve se sa poshtë ata kishin rënë, një uri të thellë për të kontrolluar të ardhmen e tyre dhe një ndjenjë të përhapur të padrejtësisë në jetën e tyre të përditshme. Kjo është më e habitshmja në lidhje me revoltat arabe në Egjipt dhe Tunizi në veçanti. Ato ishin pothuajse apolitike. Ato nuk ishin për ndonjë ideologji. Ato ishin të nxitura nga dëshirat më themelore të njeriut për drejtësi, dinjitet dhe për të kontrolluar jetën e vet.

Mos harroni, një nga gjërat e para që bënë egjiptasit ishte sulmi ndaj stacioneve të tyre policore - instrumenteve të padrejtësisë së regjimit. Dhe gjersa miliona arabë kanë të njëjtën ndjenjë për drejtësinë, dinjitetin dhe lirinë, këto revolucione nuk do të ndalen.


Për dekada me radhë, megjithatë, udhëheqësit arabë ishin shumë të aftë ta zbrapsnin të gjithë këtë shpërthim zemërimi dhe ta drejtonin atë kundër Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit. Po, sjellja e Izraelit gjatë kohës ushque ndjenjën arabe të poshtërimit dhe pafuqisë, por kjo nuk ishte shkaku kryesor. Pa e marrë parasysh. Ndërsa autokratët kinezë i thanë popullit të vet: "Ne do t'ua heqim lirinë tuaj dhe, në shkëmbim, ne do t'ju japim një arsim në rritje të qëndrueshme dhe standarde jetese," autokratët arabë thanë: "Ne do t'ju heqim lirinë tuaj dhe do t'ju japim konfliktin arabo-izraelit. "

Ky ishte "terreni" toksik, nga u shfaq Bin Laden. Një psikopat i shtrembëruar dhe mesi i rremë, ai predikoi se vetëm përmes dhunës - vetëm me shkatërrimin e këtyre regjimeve arabe dhe mbështetësve të tyre amerikaneë - mund që populli arab t'i japë fund poshtërimit, të rivendosur drejtësi dhe të ndërtojnë kalifatin mitik të pakorruptuar.


Shumë pak arabë e përkrahën në mënyrë aktive Bin Ladenin, por ai fillimisht tërhoqi mbështetje të rëndësishme pasive për grushtin e tij në fytyrën e Amerikës, regjimeve arabe dhe Izraelit. Por, si Al Kaeda e kishte vënë në qendër dhe drejtuar shumicën e energjive të saj duke vrarë myslimanë të tjerë të cilët nuk gishtin linjën e saj, madje edhe mbështetjen e saj pasive e largoi tutje (me përjashtim të udhëheqjesë së çmendur të Hamasit).


Në këtë zbrazëti, pa shpresë se dikush tjetër ka për t'i shpëtuar, duket - në mënyrën krejtësisht të paparashikueshme si ndodhën - që publiku arab në Tunizi, Egjipt, Jemen e gjetiu flaku jashtë frikën e tij dhe vendosi që ai vetë do të ndryshojë çfarë kishte ndodhur dhe të marrë mbi vete çfarë do të ndodhte.

Dhe, më mbresëlënësja, ata vendosën për të bërë atë nën flamurin e një fjale që ju e dëgjoni më shpesh sot midis rebelëve të Sirisë: "Silmiyyah." Kjo do të thotë paqësore. "Ne do ta bëjmë këtë në mënyrë paqësore." Ajo është vetëm e kundërta e Bin Ladenizmit. Janë arabët ata që e thonë atë në mënyrën e vet: Ne nuk duan të jemi dëshmorë për Bin Ladenin apo pengje për Mubarakun, Assadin, Gadafin, Ben Aliun dhe të gjithë të tjerët. Ne duam që të jemi "qytetarë". Jo të gjithë e bëjnë, natyrisht. Disa i preferojnë më shumë identitetet fetare dhe ato sektare. Këtu do të përqëndrohet edhe lufta.


Ne nuk mund ta parashikojmë rezultatin. E gjitha çfarë ne mund të shpresojmë është se këtë herë vërtet do të jetë një luftë e ideve - se në një rajon ku ekstremistët thyejnë qafën dhe të moderuarit kanë tendencën që të shkojnë vetëm larg, këtë herë do të jetë e ndryshme. Moderuarit do të jetë aq të pasionuar dhe të përkushtuar sa ekstremistët. Nëse kjo ndodh, si Bin Ladeni edhe Bin Ladenizmi do të prehen në fund të oqeanit./Skënder Buçpapaj

--

May 3, 2011

 

Farewell to Geronimo

 

By THOMAS L. FRIEDMAN

There is only one good thing about the fact that Osama bin Laden survived for nearly 10 years after the mass murder at the World Trade Center and the Pentagon that he organized. And that is that he lived long enough to see so many young Arabs repudiate his ideology. He lived long enough to see Arabs from Tunisia to Egypt to Yemen to Syria rise up peacefully to gain the dignity, justice and self-rule that Bin Laden claimed could be obtained only by murderous violence and a return to puritanical Islam.

We did our part. We killed Bin Laden with a bullet. Now the Arab and Muslim people have a chance to do their part "” kill Bin Ladenism with a ballot "” that is, with real elections, with real constitutions, real political parties and real progressive politics.

Yes, the bad guys have been dealt a blow across the Arab world in the last few months "” not only Al Qaeda, but the whole rogues' gallery of dictators, whose soft bigotry of low expectations for their people had kept the Arab world behind. The question now, though, is: Can the forces of decency get organized, elected and start building a different Arab future? That is the most important question. Everything else is noise.

To understand that challenge, we need to recall, again, where Bin Ladenism came from. It emerged from a devil's bargain between oil-consuming countries and Arab dictators. We all "” Europe, America, India, China "” treated the Arab world as a collection of big gas stations, and all of us sent the same basic message to the petro-dictators: Keep the oil flowing, the prices low and don't bother Israel too much and you can treat your people however you like, out back, where we won't look. Bin Laden and his followers were a product of all the pathologies that were allowed to grow in the dark out back "” crippling deficits of freedom, women's empowerment and education across the Arab world.

These deficits nurtured a profound sense of humiliation among Arabs at how far behind they had fallen, a profound hunger to control their own futures and a pervasive sense of injustice in their daily lives. That is what is most striking about the Arab uprisings in Egypt and Tunisia in particular. They were almost apolitical. They were not about any ideology. They were propelled by the most basic human longings for dignity, justice and to control one's own life.

Remember, one of the first things Egyptians did was attack their own police stations "” the instruments of regime injustice. And since millions of Arabs share these longings for dignity, justice and freedom, these revolutions are not going to go away.

For decades, though, the Arab leaders were very adept at taking all that anger brewing out back and redirecting it onto the United States and Israel. Yes, Israel's own behavior at times fed the Arab sense of humiliation and powerlessness, but it was not the primary cause. No matter. While the Chinese autocrats said to their people, "We'll take away your freedom and, in return, we'll give you a steadily rising education and standard of living," the Arab autocrats said, "We'll take away your freedom and give you the Arab-Israel conflict."

This was the toxic "out back" from which Bin Laden emerged. A twisted psychopath and false messiah, he preached that only through violence "” only by destroying these Arab regimes and their American backers "” could the Arab people end their humiliation, restore justice and build some mythical uncorrupted caliphate.

Very few Arabs actively supported Bin Laden, but he initially drew significant passive support for his fist in the face of America, the Arab regimes and Israel. But as Al Qaeda was put on the run, and spent most of its energies killing other Muslims who didn't toe its line, even its passive support melted away (except for the demented leadership of Hamas).

In that void, with no hope of anyone else riding to their rescue, it seems "” in the totally unpredictable way these things happen "” that the Arab publics in Tunisia, Egypt, Yemen and elsewhere shucked off their fears and decided that they themselves would change what was going on out back by taking over what was going on out front.

And, most impressively, they decided to do it under the banner of one word that you hear most often today among Syrian rebels: "Silmiyyah." It means peaceful. "We will do this peacefully." It is just the opposite of Bin Ladenism. It is Arabs saying in their own way: We don't want to be martyrs for Bin Laden or pawns for Mubarak, Assad, Gaddafi, Ben Ali and all the rest. We want to be "citizens." Not all do, of course. Some prefer more religious identities and sectarian ones. This is where the struggle will be.

We cannot predict the outcome. All we can hope for is that this time there really will be a struggle of ideas "” that in a region where extremists go all the way and moderates tend to just go away, this time will be different. The moderates will be as passionate and committed as the extremists. If that happens, both Bin Laden and Bin Ladenism will be resting at the bottom of the ocean.

(http://www.nytimes.com)

Përktheu Skënder Buçpapaj


Rating (Votes: )   
    Comments (0)        Dërgoja shokut        Printo


Other Articles:
ARTURO UI! OSE MBËRRITËN KËRCËNIMETNga ARTUR ZHEJI (05.05.2011)
PSE DUHET TË JEMI NE SOT ME ARJAN ÇANIN?Nga ELIDA BUÇPAPAJ (05.03.2011)
DITA BOTËRORE E LIRISË SË SHTYPITNga FRANK SHKRELI (05.01.2011)
URIMET MIRËSEARDHËNNga SKËNDER BUÇPAPAJ (04.30.2011)
ÇFARË NA DETYRON NE T'I SHIKOJMË UILLIAMIN DHE KEITINNga ANNE APPLEBAUM, Washington Post (04.28.2011)
BALADË E NËNAVE TË KOSOVËS QË PRESIN FËMIJËT E ZHDUKURNga ELIDA BUÇPAPAJ (04.27.2011)
PUNË TË MBARË, ZONJA PRESIDENTENga FRANK SHKRELI (04.26.2011)
NË VEND PËRKUJTIMI PËR GAZETARIN, PUBLICISTIN DHE ATDHETARIN NAZMI LUKAJO MIKU IM, ATË NATË ÇDO FJALË RRIDHTE LOT...!Nga Prof. SEJDI BERISHA (04.25.2011)
PRANVERA ARABE ËSHTË 2011, JO 1989Nga JEAN-MARIE GUÉHENNO, New York Times (04.24.2011)
TEK RUDINA XHUNGA GJUETI SHTRIGASH DHE ANTIAMERIKANIZËMNga ELIDA BUÇPAPAJ (04.19.2011)



 
::| Lajme të fundit
::| Kalendari
Tetor 2024  
D H M M E P S
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    
 
::| Hot News
PËRMBYTJET NË SHQIPËRI - QEVERIA THOTË SE GJENDJA ËSHTË KRITIKE, KËRKON NDIHMË NGA BRUKSELI
ARVIZU - PRESIM QË DREJTËSIA SHQIPTARE TË DËNOJË TRAFIKANTËT E NJERËZVE
NATO NUK MUND TË NDIHMOJË NË KRIJIMIN E USHTRISË NË KOSOVË
GJERMANIA, FRANCA, BRITANIA E MADHE, HOLLANDA DHE DANIMARKA KUNDËR STATUSIT TË VENDIT KANDIDAT PËR SHQIPËRINË
THAÇI PARALAJMËRON ZGJEDHJEN E PRESIDENTIT GJATË JAVËS SË ARDHSHME
MISIONI MISHELËNga MICHELLE OBAMA, Newsweek
BABAI E NJEH MË MIRËNga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times
NATO dhe BE borxhlinj ndaj Kosovës ?Nga Elida Buçpapaj

 
VOAL
[Shko lart]