Medet!, sivjet (sivjet, medet!) falë muajve aq të lagësht të qershorit dhe korrikut, deri diku edhe gushtit, stinori i zjarreve në hapësirën tonë shqiptare, si kudo tjetër në Ballkan por edhe në Apenin dhe Iberik, u shty për fundin e gushtit, ndoshta për të zgjatur edhe në muajt e vjeshtës.
Në atdhe mediat e ndryshme zjarret i kanë shtënë në rubrikën "Stina e zjarreve". Një emërtim i tillë është sa kufizues edhe i pasaktë e i padrejtë. Shtrirja vjetore e zjarreve nuk mund të përkojë vetëm gjatë verës, stinës së paragjykuar si më e thata e vitit. Siç po e kundrojmë sivjet, ajo mund të kapërcejë fare mirë në vjeshtë, nganjëherë, pse jo, edhe në dimër. Jo rrallë edhe vetë dimri ia merr hua verës thatësirën.
Zjarret (përkatësisht zjarrvëniet) janë shndërruar kështu në stinor, një term që gjen përdorim në sport (kampionat), në art, në media, në modën e lartë, në politikë, në turizëm e gjetkë: stinor sportiv, stinor kinematografik, stinor televiziv, stinor turistik, stinor parlamentar e stinorë të tjerë që përkojnë mes tyre, përfshihen ose përjashtohen mes tyre.
Autorësia e rënies (vënies) së zjarreve shpesh e gjen shfajësimin tek banorët që dashkan të shtojnë kullotat ose dashkan të ndryshojnë strukturën e kullotave. Shpërpjesëtimet mes kullotave, pyjeve, shkurrnajave janë dukuri që vihen re kohë pas kohe në vendet që trashëgojnë dhe shtojnë e zhvillojnë pasuri të tilla natyrore. Këto shpërpjesëtime rregullohen mbi bazën e studimeve të posaçme e të kujdesshme përkatëse, asgjë nuk li lihet në dorë stihisë. Edhe gjendjet më të egra të natyrës, dihet, meritojnë dhe e kanë të dmosodoshme vëmendjen dhe rolin e njeriut, në kuptimin e tij institucional.
Nëse kullotat janë dëmtuar nga shkurrnajat, atëherë merren masa të përcaktuara institucionalisht, përdoren mjete të lejueshme ligjërisht dhe të autorizuara shkencërisht. Nëse kullotat janë dëmtuar nga pyjet, merren masa të tjera të përshtatshme. Nëse shpërpjesëtimet ndodhin në dëm të shkurrnajave apo pyjeve, varësisht nevojave të mjedisit, nevojave turistike, nevojave të tjera ekonomike apo të mirëfillta strategjike, atëherë ndërhyrjet bëhen në favor të pyjeve apo të shkurrnajave.
Në këtë kontekst shikohen edhe shpërpjesëtimet mes tokave bujqësore dhe tokave jobujqësore, midis tokave ara, atyre pemëtore, vreshtnajave, ullishtave e tjerë. Një rëndësi të madhe strategjike në këtë kontekst marrin edhe sipërfaqet ku rriten vetë (në gjendje të egër) apo mbarështrohen bimët e ndryshme mjekësore.
Zjarret (zjarrvënia) janë dukuri e tranzicionit. E vërteta është se shfajësimet e zjarreve (zjarrvënieve) për hir të shtimit të hapësirave kullosore apo përmirësimit të tyre tashmë janë të vjetërurara, janë krejt të tejkaluara në kohë. Arsyet e këtyre dukurive tashmë janë shumë më të ndërlikuara dhe ndërlikohen përherë e më tepër. Edhe parandalimi i kësaj dukurie të egër mund të bëhet nëpërmjet ligjit. Kjo, natyrisht, kërkon kohë, kërkon shumë burokraci, kërkon shumëçka tjetër, prandaj gjendet rruga më e shkurtër, më e shpejtë, më e dëmshme, më e pandreqshme.
Pak më vonë në hapësirat e deridjeshme të pyjeve, kullotave, shkurreve vijnë betonet. Pra, dalin në skenë autorët dhe autorësitë e zjarreve (zjarrvënieve). Nëse shoqëritë përkatëse nuk gjejnë në vetvete mundësi për t'i ndalur këto dukuri, nga të vetmet që nuk bëhen në mënyrë të nëndheshme, por nën qiell të hapur dhe në mënyrë të mediatizuar, atëherë betonizimi i skajshëm nuk do të kursejë nga kjo stihi e stinorëve të zjarreve (zjarrvënieve) asgjë dhe askënd.
Stinori i sivjetëm, të cilit po ia kushtojmë këtë sinopsis (histori të shkurtër), përkon gjithsesi me temperatura të larta të motit. Edhe në ekrane të vogla, kur i shikon, këto zjarre të krijojnë ndjesi vape e zagushie. Prandaj do të ishin të lutur kolegët në mediat e ndryshme në atdhe (Tiranë, Prishtinë, Shkup e tjerë) t'i ruajnë këto krijesa kaq estetike sa më të gjalla për stinët e lagështa, sidomos për stinët e ftohta, në mënyrë që t'i ngrohim duart edhe ne nga larg dhe kështu të bëhen jo vetëm estetikisht të dobishme.©
PRESIDENTI BILL KLINTON ËSHTË NJERIU QË MORI VENDIMIN EPOKAL PËR ÇLIRIMIN E KOSOVËS
Ribotohet me rastin e 65 vjetorit të lindjes së presidentit të 42-të të SHBA
Nga SKËNDER BUÇPAPAJ
ZËVENDËSKRYEMINISTËR PËR GJUHËN SHQIPE
Nga SKËNDER BUÇPAPAJ
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
