Disa prej nesh që kanë kaluar vite duke argumentuar kundër masave të
parakohshme shtrënguese fiskale kanë pasur tashmë një dyjavësh të mirë.
Studimet akademike që gjoja justifikonin masat shtrënguese e kanë humbur
kredibilitetin; partizanët e vijës së ashpër në Komisionin Europian dhe gjetkë
e kanë zbutur retorikën e tyre. Toni i bisedës ka ndryshuar përfundimisht.
Ndjesia ime, megjithatë, është se shumë njerëz ende nuk e kuptojnë se çka është
e vërteta e mirëfilltë. Pra, kjo duket si një kohë e mirë për të ofruar një
lloj oksigjeni në natyrën e problemeve tona ekonomike, dhe pse kjo mbetet një
kohë shumë e keqe për shkurtimin e shpenzimeve.
Le të fillojmë me atë që mund të jetë gjëja më e rëndësishme për të kuptuar:
ekonomia nuk është si një familje individuale.
Familjet fitojnë aq sa munden, dhe shpenzojnë aq sa që ata mendojnë se është e
udhës; mundësitë shpenzuese dhe fituese janë dy gjëra të ndryshme. Në ekonominë
si një e tërë, megjithatë, të ardhurat dhe shpenzimet janë të ndërvarura:
shpenzimi im prek të ardhurat tua, dhe shpenzimi yt prek të ardhurat e mia.
Nëse të dy ne i zvogëlojmë shpenzimet në të njëjtën kohë, të ardhurat tona do
të bien shumë.
Dhe kjo është ajo që ndodhi pas krizës financiare të vitit 2008. Shumë njerëz
papritur shkurtuan shpenzimet, ose për shkak se ata zgjodhën vetë ta bënin këtë
ose sepse kreditorët e tyre i detyruan ata për ta bërë këtë, ndërkohë, shumë
njerëz nuk ishin në gjendje apo të gatshëm të shpenzojnë më shumë. Rezultati
ishte një rënie në të ardhurat që shkaktoi gjithashtu një rënie në punësim,
duke krijuar depresionin që vazhdon sot e kësaj dite.
Përse shpenzimet ranë? Kryesisht për shkak të një hovi flluskë të strehimit dhe
një rritje e borxhit të sektorit privat - por nëse ju pyesni mua, njerëzit
flasin shumë për atë që shkoi keq gjatë viteve të bumit dhe jo aq për atë që ne
duhet të bëjmë tani. Sepse sado të zbeta ekseset e së kaluarës, nuk ka asnjë
arsye të mirë që ne duhet të paguajmë për to vit pas viti të papunësisë masive.
Pra, çfarë mund të bëjmë për të zvogëluar papunësinë? Përgjigja është, kjo
është një kohë e për shpenzime mbinormale qeveritare, për të mbështetur
ekonominë derisa sektori privat është i gatshëm të shpenzojë përsëri. Pika kyçe
është se në kushtet aktuale, qeveria nuk është, e përsëris, nuk është në
konkurrencë me sektorin privat. Shpenzimet e qeverisë nuk do të devijojë
burimet larg nga përdorimet private; kjo i vë në punë burimet e pashfrytëzuara.
Huamarrja e qeverisë nuk grumbullohet nga investimet private, ajo mobilizon
fonde të cilat përndryshe do të mbeteshin të papërdorura.
Tani, thjesht të jem i qartë, ky nuk është një rast për shpenzime më të mëdha
dhe për më shumë deficite buxhetore të qeverisë nën çdo rrethanë - dhe mëtimi
se njerëz si unë gjithmonë duan deficite të mëdha është vetëm fals. Sepse
ekonomia nuk është gjithmonë si kjo - në fakt, situata si kjo ku ne jemi janë
mjaft të rralla. Me të gjitha mjetet, le të përpiqemi për të reduktuar
deficitet dhe për të ulur borxh qeveritar në nivelin normal të kushteve dhe
ekonomia nuk është më në depresion. Por tani për tani ne jemi ende duke u
përballur me pasojat e një krize njëherësh të tre brezave financiare. Kjo nuk
është koha për kursim.
Mirë, unë kam dhënë vetëm një histori, por pse duhet ta besoni atë? Nuk ka, pas
të gjithave, njerëz të cilët insistojnë se problemi i vërtetë është në anën e
furnizimit të ekonomisë: se punëtorëve iu mungojnë aftësitë që ata kanë nevojë,
ose se sigurimi i papunësisë ka shkatërruar dëshirën për të punuar, apo se
kërcënim kanosës i kujdesit shëndetësor universal është duke parandaluar
punësimin, ose çfarëdo tjetër. Si e dimë ne se ata janë të gabuar?
E pra, unë mund të shkoj më në gjatësi mbi këtë temë, por vetëm shikoni
parashikimet që të dyja palët në këtë debat kanë bërë. Njerëzit si unë
parashikonin që nga fillimi se deficitet e mëdha buxhetore do të kenë pak efekt
mbi normat e interesit, që në shkallë të gjerë "shtypja e parave" nga
Thesari (nuk është një përshkrim i mirë i politikës aktuale të Thesarit, por
mos e zër në gojë) nuk do të jetë inflacioniste , se politikat shtrënguese do
të çojnë në rënie të tmerrshme ekonomike. Ana tjetër thërriste, duke
këmbëngulur se normat e interesit do të ngrihen në qiell dhe se shtrëngesat në
fakt do të çojnë në zgjerimin ekonomik. Pyetni tregtarët e obligacionit apo
popullsite e vuajtura të Spanjës, Portugalisë dhe kështu me radhë, si doli kjo
në fakt.
A është historia vërtet kaq e thjeshtë, dhe a do të jetë vërtet aq lehtë për
t'i dhënë fund plagës së papunësisë? Po - por njerëz të fuqishëm nuk duan ta
besojnë këtë. Disa prej tyre kanë një ndjesi të buruar së brendshmi se vuajtja
është e mirë, se ne duhet të paguajmë një çmim për mëkatet e kaluara (edhe në
qoftë se mëkatarët atëherë dhe vuajtësit tani janë grupe shumë të ndryshme të
njerëzve). Disa prej tyre e shohin krizën si një mundësi për të çmontuar
rrjetin e sigurisë sociale. Dhe bash pothuaj gjithkush në elitën e politikës
merr në shenjë një pakicë të pasur që në të vërtetë nuk është duke ndier shumë
dhimbje.
Çfarë ka ndodhur tani, megjithatë, është se nxitja për masat shtrënguese ka
humbur gjethen e saj intelektuale të fikut, dhe qëndron e ekspozuar si
shprehje e oportunizmit, paragjykimit dhe interesit të klasës, siç ishte
gjithmonë. Dhe ndoshta, vetëm ndoshta, ky ekspozim i papritur do të na japë një
shans për të filluar të bëjmë diçka rreth depresionit në të cilin ndodhemi./Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ
---
April 28, 2013
The Story of Our Time
By PAUL KRUGMAN
Those of us who have spent years arguing against premature fiscal austerity
have just had a good two weeks. Academic studies that supposedly justified
austerity have lost credibility; hard-liners in the European Commission and
elsewhere have softened their rhetoric. The tone of the conversation has
definitely changed.
My sense, however, is that many people still don't understand what this is all
about. So this seems like a
good time to offer a sort of refresher on the nature of our economic woes, and
why this remains a very bad time for spending cuts.
Let's
start with what may be the most crucial thing to understand: the economy is not
like an individual family.
Families earn what they can, and spend as much as they think prudent; spending
and earning opportunities are two different things. In the economy as a whole,
however, income and spending are interdependent: my spending is your income,
and your spending is my income. If both of us slash spending at the same time,
both of our incomes will fall too.
And that's what happened after the financial crisis of 2008. Many people
suddenly cut spending, either because they chose to or because their creditors
forced them to; meanwhile, not many people were able or willing to spend more.
The result was a plunge in incomes that also caused a plunge in employment,
creating the depression that persists to this day.
Why did spending plunge? Mainly because of a burst housing bubble and an
overhang of private-sector debt "” but if you ask me, people talk too much about
what went wrong during the boom years and not enough about what we should be
doing now. For no matter how lurid the excesses of the past, there's no good
reason that we should pay for them with year after year of mass unemployment.
So what could we do to reduce unemployment? The answer is, this is a time for
above-normal government spending, to sustain the economy until the private
sector is willing to spend again. The crucial point is that under current
conditions, the government is not, repeat not, in competition with the private
sector. Government spending doesn't divert resources away from private uses; it
puts unemployed resources to work. Government borrowing doesn't crowd out
private investment; it mobilizes funds that would otherwise go unused.
Now, just to be clear, this is not a case for more government spending and
larger budget deficits under all circumstances "” and the claim that people like
me always want bigger deficits is just false. For the economy isn't always like
this "” in fact, situations like the one we're in are fairly rare. By all means
let's try to reduce deficits and bring down government indebtedness once normal
conditions return and the economy is no longer depressed. But right now we're
still dealing with the aftermath of a once-in-three-generations financial
crisis. This is no time for austerity.
O.K., I've just given you a story, but why should you believe it? There are,
after all, people who insist that the real problem is on the economy's supply
side: that workers lack the skills they need, or that unemployment insurance
has destroyed the incentive to work, or that the looming menace of universal health
care is preventing hiring, or whatever. How do we know that they're wrong?
Well, I could go on at length on this topic, but just look at the predictions
the two sides in this debate have made. People like me predicted right from the
start that large budget deficits would have little effect on interest rates,
that large-scale "money printing" by the Fed (not a good description of actual
Fed policy, but never mind) wouldn't be inflationary, that austerity policies
would lead to terrible economic downturns. The other side jeered, insisting
that interest rates would skyrocket and that austerity would actually lead to
economic expansion. Ask bond traders, or the suffering populations of Spain,
Portugal and so on, how it actually turned out.
Is the story really that simple, and would it really be that easy to end the
scourge of unemployment? Yes "” but powerful people don't want to believe it.
Some of them have a visceral sense that suffering is good, that we must pay a
price for past sins (even if the sinners then and the sufferers now are very
different groups of people). Some of them see the crisis as an opportunity to
dismantle the social safety net. And just about everyone in the policy elite
takes cues from a wealthy minority that isn't actually feeling much pain.
What has happened now, however, is that the drive for austerity has lost its
intellectual fig leaf, and stands exposed as the expression of prejudice,
opportunism and class interest it always was. And maybe, just maybe, that
sudden exposure will give us a chance to start doing something about the
depression we're in.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
