VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - MANDELA DHE OBAMANga BILL KELLER, New York Times

Duke mbledhur materialet e lamtumirës për Nelson Mandelën, ndërsa ai u venit në një spital të Pretorias një ditë më parë, erdha tek një libër i vogël i quajtur "Mënyra e Mandelës". Në këtë vëllim të vitit 2010, Rick Stengel, shkrues i autobiografisë së Mandelës, vërehen atje "mësimet për jetën, dashurinë dhe guximin" që ai kishte nxënë nga tri vitet e zhytjes në jetën e Mandelës.

Stengel, i cili është kryeredaktor i revistës Time, nuk mund të rezistojë së krahasuari heroin e tij me një tjetër bir shtatlartë, të qetë, shpresëdhënës të Afrikës: Barack Obaman.

"Vetëdisiplina e Obamas, vullneti i tij për të dëgjuar dhe për të ndarë besim, përfshirja e rivalëve në administratën e tij, dhe besimi i tij se njerëzit duan që gjërat të shpjegohen, e tëra duket si një version i shekullit të 21-të i vlerave dhe personalitetit të Mandelës," shkroi ai . "Çfarëdo që Mandela mund ose mund të mos mendojë për presidentin e ri amerikan, Obama është në shumë mënyra pasardhësi i tij i vërtetë në skenën botërore."

Ca si shumë kjo? E pra, Stengel ishte tejet vetëm asokohe së dhëni Presidentit amerikan një shtaturë që ai me zor kishte filluar ta fitonte. Komiteti Nobel, i cili ia kishte akorduar çmimin e tij të paqes Mandelës për dhënien fund të aparteidit të trupshëm, ia bëri të njëjtin nder Obamas më tepër ngaqë nuk ishte George W. Bush.

Burra të ndryshëm, vende të ndryshme, kohë të ndryshme. Ndoshta edhe Mandela - i cili ishte çlirimtari më i suksesshëm i Afrikës së Jugut pastaj qeverisës i saj - nuk mund të ketë patur pritje të mëdha ndaj Obamas. Por është interesante të imagjinohet se si presidenca e Obamës mund të ishte ndryshe në qoftë se ai në fakt do ta kishte bërë atë në mënyrën e Mandelës.

Mandela, në kohën e tij në skenën politike, ishte një njeri i pothuajse asketik i vetëdisiplinuar. Por ai gjithashtu e kuptoi si të vendosë autoritetin e tij moral në gjeste të mëdha teatrore. Duke u përballur me akuzat kapitale se përpiqej për të përmbysur shtetin në gjyqin Rivonia, ai hyri në sallën e gjyqit në Pretoria i veshur në një pelerinë tradicionale lëkure leopardi Xhosa Leopard për të dramatizuar se ai ishte një afrikan duke hyrë në juridiksionin e një njeriu të bardhë. Dhe pastaj ai në thelb pranoi krimin.

Në vitin 1995, Mandela, i sapozgjedhur president i një vendi ende thellësisht të ndarë, pa vonuar e ktheu Kupën e Botës Rugby - ngjarjen sportive më të bardhë në Afrikën e Jugut, objektiv i bojkotimeve antiaparteid për një kohë të gjatë - në një festival të harmonisë interraciale. Ai ishte, me pak fjalë, e kundërta e "jo dramës".

Ndjenja e Obamës e teatrit politik arriti kulmin në ceremoninë e parë përuruese të tij. Ai rrallë pozicionon realitetin nxitës se është njeriu i parë i zi që e merr këtë detyrë. Siç vëren kolegu im i Times, Peter Baker, "barra e Obamës si ai e sheh atë, ndryshe nga Mandela, është për ta bërë fakt se të jesh i zi nuk ka ndonjë gjë. Vetëm atëherë zbulimi i tij do të jetë me të vërtetë kuptimplotë. "Megjithatë, unë mendoj se Mandela do të ketë kërkuar një mënyrë për të bërë një lidhje më emocionuese qytetare ndaj krenarisë që kaq shumë amerikanë e mendonin në këtë moment historik.

Mandela kuptoi se politika nuk është kryesisht një sport cerebral. Ajo është një biznes i hijeshisë, krenarisë, gjesteve simbolike, e dëgjimit të etur dhe e favoreve të pakta. Ajo është mbi të gjitha një biznes i empatisë. Për të ndihmuar të fitojë mbi afrikanët, ai mësoi dialektin e tyre holandez dhe mbajti himnin e tyre kombëtar. Për John Boehnerin, ai do të kishte mësuar golf dhe do të bëhej pijës i Merlotit. "Ju mos iu adresoni trurit të tyre," i këshilloi Mandela kolegët e tij, dhe me siguri do ta këshillonte Obamën. "Ju adresojuni zemrave të tyre."

Mandela ishte një negociatori i përkryer. Sa herë shkonte në tryezën e bisedimeve, ai nuk dilte kurrë duarbosh. Ai ishte një ekspert për të kuptuar se sa larg mund të shkojë çdo palë. Ai ishte i durueshëm. Ai ishte oportunist, duke përdorur çdo krizë me efekt të mirë. Ai e kuptoi se gjysma e betejës ishte të bindësh palën tënde se një koncesion mund të jetë një fitore. Dhe ai ishte i gatshëm për të marrë një rrezik. Unë nuk ia kam zili Obamës që merret me republikanët e papajtueshëm ose bazën e tij të kërkuar, por Mandela u muar vesh me militantët afrikanë, nacionalistët zulu dhe qeverinë e bardhë që e kishte burgosur atë për 27 vjet. Nga krahasimi, është një Tea Party, po, një parti çaji.

Mandela zakonisht duket të ketë pasur kohën e jetës së tij. Ndoshta kjo është për shkak se (fatkeqësisht për familjen e tij), lëvizja ishte jeta e tij. Ai shtrëngoi çdo dorë sikur kishte zbuluar një mik të ri dhe mirëmbajti një vezullim në sy të tij që thoshte: kjo është e bukur. Ne kemi pasur presidentë të gëzueshëm - Bill Clinton, Ronald Reagan. Obama më shumë duket se e konsideron këtë gjë si një detyrim.

Mandela, mbi të gjitha, kishte një kuptim të qartë të parimeve të tij kryesore: liria, barazia, sundimi i ligjit. Ai ndryshoi taktikat, i zhvendosi aleancat (një ditë Partia Komuniste, një ditë tjetër oligarkët e biznesit), por kurrë nuk e ka humbur nga vëmendja qëllimin përfundimtar. Të themi të drejtën për Obamën, Mandela kishte një shkak për të tejkaluar qartësinë morale. Presidenti amerikan kaq rrallë është i bekuar me probleme, fjalë për fjalë, e zezë dhe e bardhë. Dhe në qoftë se Obama lë pas kujdesin shëndetësor universal dhe reformën e emigracionit - dy nisma që kanë mposhtur vazhdimisht presidentët e mëparshëm - nuk do të ketë një trashëgimi të vogël. Por më thoni, keni ju një kuptim të qartë se cili qëllim moral drejton presidentin tonë?/Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ
--
June 29, 2013
Mandela and Obama
By BILL KELLER

GATHERING valedictory material on Nelson Mandela as he faded in a Pretoria hospital the other day, I came across a little book called "Mandela's Way." In this 2010 volume, Rick Stengel, the ghostwriter of Mandela's autobiography, set out to extract "lessons on life, love and courage" he had learned from three years of immersion in Mandela's life.

Stengel, who is the managing editor of Time magazine, could not resist comparing his hero to another tall, serene, hope-bearing son of Africa: Barack Obama.

"Obama's self-discipline, his willingness to listen and to share credit, his inclusion of his rivals in his administration, and his belief that people want things explained, all seem like a 21-century version of Mandela's values and persona," he wrote. "Whatever Mandela may or may not think of the new American president, Obama is in many ways his true successor on the world stage."

A bit much, yes? Well, Stengel was hardly alone back then in awarding the American president a stature he had scarcely begun to earn. The Nobel Committee, which had awarded its peace prize to Mandela for ending the obscenity of apartheid, bestowed that honor on Obama merely for not being George W. Bush.

Different men, different countries, different times. Perhaps even Mandela "” who was more successful liberating South Africa than governing it "” could not have lived up to the inflated expectations heaped on Obama. But it is interesting to imagine how Obama's presidency might be different if he had in fact done it Mandela's way.

Mandela, in his time on the political stage, was a man of almost ascetic self-discipline. But he also understood how to deploy his moral authority in grand theatrical gestures. Facing capital charges of trying to overthrow the state in the Rivonia Trial, he entered the formal Pretoria courtroom dressed in a traditional Xhosa leopard-skin cape to dramatize that he was an African entering a white man's jurisdiction. And then he essentially confessed to the crime.

In 1995, Mandela, newly elected president of a still deeply divided country, single-handedly turned the Rugby World Cup "” the whitest sporting event in South Africa, long the target of anti-apartheid boycotts "” into a festival of interracial harmony. He was, in short, the opposite of "no drama."

Obama's sense of political theater peaked at his first inaugural. He rarely deploys the stirring reality that he is the first black man to hold the office. As my Times colleague Peter Baker notes, "Obama's burden as he sees it, different from Mandela's, is to make the fact that he's black be a nonissue. Only then will his breakthrough be truly meaningful." Still, I think Mandela would have sought a way to make a more exciting civic bond out of the pride so many Americans felt in this milestone.

Mandela understood that politics is not mainly a cerebral sport. It is a business of charm and flattery and symbolic gestures and eager listening and little favors. It is above all a business of empathy. To help win over the Afrikaners, he learned their Dutch dialect and let them keep their national anthem. For John Boehner, he'd have learned golf and become a merlot drinker. "You don't address their brains," Mandela advised his colleagues, and would surely advise Obama. "You address their hearts."

Mandela was a consummate negotiator. Once he got you to the bargaining table, he was not going to leave empty-handed. He was an expert at deducing how far each side could go. He was patient. He was opportunistic, using every crisis to good effect. He understood that half the battle was convincing your own side that a concession could be a victory. And he was willing to take a risk. I don't envy Obama's having to deal with intransigent Republicans or his own demanding base, but Mandela bargained with Afrikaner militants, Zulu nationalists and the white government that had imprisoned him for 27 years. By comparison, the Tea Party is, well, a tea party.

Mandela usually seemed to be having the time of his life. Perhaps this is because (sadly for his family) the movement was his life. He shook every hand as if he was discovering a new friend and maintained a twinkle in his eye that said: this is fun. We've had joyful presidents "” Bill Clinton, Ronald Reagan. Obama more often seems to regard the job as an ordeal.

Mandela, above all, had a clear sense of his core principles: freedom, equality, the rule of law. He changed tactics, shifted alliances (one day the Communist Party, another day the business oligarchs) but never lost sight of the ultimate goal. In fairness to Obama, Mandela had a cause of surpassing moral clarity. The American president is rarely blessed with problems so, literally, black and white. And if Obama leaves behind universal health care and immigration reform "” two initiatives that have consistently defeated previous presidents "” that will be no small legacy. But tell me, do you have a clear sense of what moral purpose drives our president?