Ndalni, zotёrinj deputetё tё PDIU-sё !...
Keni deklaruar, nÑ‘qoftÑ‘se nuk do tÑ‘ aprovohej Rezoluta Çame, ju do tÑ‘
largoheshit nga Parlamenti. Do tÑ‘ vinit kusht pÑ‘r RezolutÑ‘n Çame nÑ‘ shkÑ‘mbim tÑ‘
votave. Dhe nÑ‘se Qeveria dhe parlamenti do të hezitonte nga presioni i qeverisë
dhe i Kishës greke, atëhere ju do braktisnit Parlamentin... Mbani premtimin nÑ‘se
nuk doni tÑ‘ jeni tÑ‘ mallkuar pÑ‘r gjithÑ‘ jetÑ‘n si tradhtarë.
Prof. Repishti shkruan: "UnÑ‘ e shoh kÑ‘tÑ‘ akt (Rezoluta Çame shÑ‘n im) si njÑ‘
nevojё ekzistenciale pёr dinjitetin e Kombit shqiptar, dhe e pёrkrah pa
hezitim... Aty ku dёshton "shteti"shoqёria civile e kulturueme ngren zanin dhe
mbush zbrastinё e pajustifikuar."1)
NdÑ‘rsa Pof. Dr. Eshref Ymeri shkruan: "PÑ‘r fatkeqÑ‘sinë tonÑ‘ kombÑ‘tare, kombi
shqiptar nё Europёn Jugёlindore ёshtё komb pa zot. Turpi e mbuloftё nё jetё tё
jetёve klasёn politike shqiptare nё tre-kёndёshin Tiranё- Prishtinё- Shkup,
kёtё klasё mercenare tё grekosllavёve. Me kёtё qёndrim tё turpshёm qё mbajtёn
ndaj vÑ‘llezÑ‘rve tanÑ‘ tÑ‘ LuginÑ‘s sÑ‘ PreshevÑ‘s, kjo klasë politike i vuri njÑ‘
njollё tё rёndё mbarё kombit shqiptar dhe u bё palё me shovenizmin sёrbomadh, i
cili, me shkuljen e lapidarit kushtuar dёshmorёve tё Preshёvёs, tregoi faqe
botÑ‘s se Ñ‘shtÑ‘ vazhduese dhe mbrojtÑ‘s i veprÑ‘s gjakatare tÑ‘ Milosheviçit nÑ‘
raport me kombin shqiptar. (2). Kurse pÑ‘r ÇamÑ‘rinÑ‘, kanë shtatÑ‘ dekada qÑ‘
tallen. Parlamenti shqiptar e tradhÑ‘toi dy herÑ‘ rezolutÑ‘n çame, njollÑ‘ e rÑ‘ndÑ‘
kjo pёr kombin, aq sa brezat e ardhshёm zor ta besojnё, se Tirana ёshtё Athina
sot. Koço Danaj, kryetari i listÑ‘s pÑ‘r çÑ‘shtjen kombÑ‘tare, ka shprehur
domosdoshmÑ‘rinÑ‘ e miratimit tÑ‘ RezolutÑ‘s pÑ‘r ÇamÑ‘rinÑ‘ nga Parlamenti i
Shqipёrisё. Duke i bёrё thirrje PD dhe PS pёr tё votuar kёtё projekt tё
rendёsishёm, Danaj u shpreh se mos aprovimi i rezolutёs, do tё thotё tё
ringjallish Napolon ZervÑ‘n. ÐshtÑ‘ rezolutÑ‘ dhe thjeshtÑ‘ tregon dinjitet. NÑ‘
radhÑ‘ tÑ‘ parÑ‘, ÇamÑ‘ria Ñ‘shtÑ‘ çÑ‘shtje territori, nuk Ñ‘shtÑ‘ çÑ‘shtje pronash,
pronat janё tё individёve, territori ёshtё i shqiptarёve, ёshtё pjesё e kombit
shqiptar. Ligji i LuftÑ‘s, ShqipÑ‘ri Greqi, do të thotë, jo kÑ‘to tÑ‘ dyja nÑ‘
NATO, pasi janё nё gjёndje lufte ... Dy janё mundёsitё, o ne nё NATO, o Greqia nё
NATO, tё dy nё NATO nuk mund te jemi, se jemi nё gjendje lufte! A e di shtabi i
NATO-s nё Bruksel njё gjё tё tyllё? Sigurisht e di, por nuk bёn zё sepse nuk e
ngrenё politikanёt shqiptarё. Si
mund te jemi ne edhe nё NATO edhe nё gjёndje
lufte me Greqin?!... Sepse lidhet edhe me çÑ‘shtjen e territoreve shqiptare tÑ‘ ÇamÑ‘risÑ‘. (3).
E tradhÑ‘tuan ÇamÑ‘rinÑ‘ tÑ‘ parÑ‘t janÑ‘ drejtuesit e partive Çame, tÑ‘ ngritur edhe nÑ‘ pasuri nga agjentÑ‘t grekÑ‘ si Fatos Nano dhe Sali Berisha. Nuk e ka pÑ‘r turp Topalli qÑ‘ mashtron ÇamÑ‘t, nuk e boton rezolutÑ‘n e 2004 nÑ‘ Fletoren Zyrtare, pas presioneve tÑ‘ AthinÑ‘s. Mes presionit nÑ‘ rritje tÑ‘ AthinÑ‘s zyrtare dhe provÑ‘s sÑ‘ patriotizmit, kryeministri Sali Berisha pÑ‘r tÑ‘ mbajtur PDIU nÑ‘ koalicion rriktheu rezolutÑ‘n e vitit 2004, e cila asokohe u rrÑ‘zua, ndonëse Berisha e konsideron tÑ‘ miratuar. PDIU, partia e themeluar pÑ‘r çÑ‘shtjen çame, e mirÑ‘priti kÑ‘tÑ‘ zgjidhje, ndÑ‘rsa kÑ‘rkoi botimin e rezolutÑ‘s nÑ‘ Fletoren Zyrtare, meqÑ‘nÑ‘se qÑ‘nka miratuar. Por, kjo manovÑ‘r, e BerishÑ‘s po kthehet nÑ‘ bumerang. NdÑ‘rsa Jozefina Topalli, nuk guzon ta botojÑ‘ rezolutÑ‘n e pa miratuar nÑ‘ Fletoren Zyrtare, sikundÑ‘r edhe premtoi, pasi do tÑ‘ acaroheshin marÑ‘dhÑ‘niet me GreqinÑ‘. Berisha urdhÑ‘roi kryeparlamentaren Topalli qÑ‘ rezolutÑ‘n çame tÑ‘ 2004 ta shpalle si tÑ‘ miratuar dhe tÑ‘ bindte çamÑ‘t se do te botohet sÑ‘ shpejti nÑ‘ Fletoren Zyrtare. Por Topalli po mashtron çamÑ‘t, pasi ka kaluar afati "15 ditor" pÑ‘r ta hedhur nÑ‘ Fletoren Zyrtare, nga dita kur PDIU mori konfirmimin
se rezoluta e 2004 ёshtё
miratuar. Pra, ështÑ‘ thjeshtÑ‘ njÑ‘
mashtrim i radhёs, tё
cilin edhe vete Shpёtim Idrizi e ka tё qartё.
Por interesat e pushtetit tÑ‘ lejojnÑ‘ tÑ‘ bÑ‘sh "njÑ‘ sy qorr dhe njÑ‘ vesh shurdh". Kryeministri i vendit do ta kishte tÑ‘ pa mundur tÑ‘ miratonte rezolutën, pasi interesat e ngushta me
AthinÑ‘n zyrtare nuk do ta lejonin. Berisha pÑ‘r hir tÑ‘ interesave tÑ‘ tij me shtetin helen dhe pÑ‘r tÑ‘ siguruar njÑ‘ mandat tÑ‘ tretÑ‘, mashtroi sÑ‘rish çamÑ‘t. KÑ‘shtu rezoluta ka dÑ‘shtuar pÑ‘r herÑ‘ tÑ‘ dytÑ‘. Votimi nÑ‘ 2004.
Eneida Jaçaj shkruan: "Nga proçes verbali i votimit rezulton se Rezoluta Çame
fatkeqёsisht ёshtё rrёzuar nё 2004, me kontributin e drejtёpёrdrejtё tё Sali Berishёs dhe Josepina Topallit, qё braktisёn seancёn. Rezoluta ka marrё 53 vota pro, 44 vota tё deputetёve PS tё larguar me urdhёr telefonik nga nga zyra e partisё sё kryetarit tё tyre Fatos Nano, 4 kundra dhe shtatё deputetё kanё qёnё tё pranishёm nё seance, por nuk kanё marrё pjesё nё votim. (Ne parlament ishin 108
deputetÑ‘, votuan pro RezolutÑ‘s Çame 53 dhe kundra 57 deputetÑ‘). KÑ‘shtu rezoluta
nuk mori mё shumё se gjysma e deputetёve qё kanё qёnё tё pranishёm nё seance.
Kanё votuar pro edhe deputetёt Dedja, Brokaj, Pepa dhe Prifti. Kundёr kёsaj
rezolute kanё votuar Dule, Goxhi, Karamelo Vangjel Tavo dhe socialistёt e
larguar para votimit, atëherë Berisha me tÑ‘ vetÑ‘t kanë ikur. (4).
Kryetari i Komisionit tё Jashtёm, Fatos Beja, kishte nxjerrё nga arkivi i Kuvendit
votimin e datёs 8 prill 2004, duke bёrё diversion para deputetёve tё kёtij
komisioni se, kjo rezolutё ёshtё miratuar, por nuk ёshtё botuar nё Fletoren
Zyrtare, pasi kreu i parlamentit nё atё kohё, Servet Pёllumbi kishte deklaruar
se kjo rezolutё nuk ishte miratuar.
Rezoluta e 2004.
Rezoluta Çame e vitit 2004 parashikonte forcimin e marÑ‘dhÑ‘nieve me GreqinÑ‘ si
dhe zgjidhjen nÑ‘ mÑ‘nyrÑ‘ pÑ‘rfundimtare tÑ‘ çÑ‘shtjes Çame, ngarkonte qeverinÑ‘ e
Repeblikёs sё Shipёrisё qё kёtё rezolutё t'ua bёnte tё njohur qeverive dhe
istitucioneve ndёrkombёtare qё mund tё kontribuonin nё zgjidhjen e problemit tё
ÇamÑ‘risÑ‘.
Kjo Rezolutё, do tё ishte kundёrshtarja e fortё e rezolutёs greke dёrguar nё
atÑ‘ kohÑ‘ në O.K.B. dhe E.B. se ÇamÑ‘ria nuk ekziston. Ne do tÑ‘ kishim portat tÑ‘
hapura nÑ‘ arenÑ‘n ndÑ‘rkombÑ‘tare dhe çamet do tÑ‘ ishin nÑ‘ trojet e tyre. Kjo
ёshtё fatkeqёsia e jonё e madhe, kur kemi njё qeveri armike tё kombit shqiptar.
Prof. Dr. Ymeri thotё: "Ky fakt dёshmon pёrsёri e pёrsёri se ngjarjet e vitit
1999, me sa duket, janё prapa derёs.
PAK HISTORI.
Prej kohёsh ёshtё ndjerё nevoja, qё opinioni botёror tё njohё tё vёrtetёn e
dekomentuar mbi çÑ‘shtjen e ÇamÑ‘risÑ‘ dhe banorÑ‘ve tÑ‘ saj. Libri "The Çam
Albanians of greece A Documentary Story" (ShqiptarÑ‘t ÇamÑ‘ tÑ‘ greqisÑ‘ tregim
i dokumentuar ), i cili edhe nga titulli shihet qartazi, se shpalos tё
dokumentuar tragjedinÑ‘ çame, Ñ‘shtÑ‘ pÑ‘rgjigje adekuate. PÑ‘rmbajtja e librit e
informon opinionin ndёrkombёtar mbi krimet qё ushtroi Greqia ndaj shqiptarёve
tÑ‘ ÇamÑ‘risÑ‘, rreth një shekull mÑ‘ parÑ‘ dhe nÑ‘ vazhdim. Libri mbart njÑ‘ vlerÑ‘ tÑ‘
madhe edhe pёr vetё opinionin shqiptar, pasi shёrben pёr t'u kujtuar tё
shkuarёn e hidhur tё kombit shqiptar dhe pёrcjell porosinё pёr tё mos e harruar
kÑ‘tÑ‘ tragjedi e cila nuk Ñ‘shtÑ‘ mbyllur akoma, paçka asaj qÑ‘ pretendon Greqia.
Duke folur mbi tematikёn e librit, historiani i njohur dhe antari i Akademis
MbretÑ‘rore Britanike, Dr. Noel Malcolm thekson se: "fati i shqiptarÑ‘ve çamÑ‘,
ёshtё njё nga sekretet mё tё errёta tё historisё bshkёkohore europiane". Malcolm
bёn me dije se libri ёshtё njё koleksion i dokumentave tё rёndёsishme, qё
hedhin dritёn e nevojshme mbi temёn e trajtuar.
Libri ndahet nё tre kapituj kryesorё, qё pёrfshijnё periudhёn e kohёs sё
sundimit otoman, periudhёn e marёveshjes sё Lozanёs dhe periudhёn pas Luftёs sё
Dytё Botёrore. Libri ilustrohet me harta tё ndryshme dhe me fotografi tё
tragjedisÑ‘ çame, tÑ‘ nxjerra nga arkivi i UNRRA-s. RrÑ‘fimi i tragjedisÑ‘ fillon
me kalimin e ÇamÑ‘risÑ‘ nÑ‘ anÑ‘n greke tÑ‘ kufirit, veprim ky qÑ‘ u realizua sipas
vendimit tё Komisionit tё Kufijve dhe protokollit tё Firences nё vitin 1913.
Territori i ÇamÑ‘risÑ‘, me madhÑ‘si pÑ‘rafÑ‘rsisht tÑ‘ ngjajshme me territorin qÑ‘ ka
sot Kosova, u bё poligon i ushtrimit tё dhunёs sё egёr greke kundёr shqiptarёve
tÑ‘ ÇamÑ‘risÑ‘... Plani grek ishte qÑ‘ shqiptarÑ‘t ortodoksÑ‘ tÑ‘ asimiloheshin ndÑ‘rsa
ata myslimanÑ‘ tÑ‘ dÑ‘boheshin jashtÑ‘ GreqisÑ‘ ose tÑ‘ shfaroseshin nÑ‘ çfarÑ‘do
forme. (5).
Ku jemi sot?... TÑ‘ dy partitÑ‘ Çame tÑ‘ udhÑ‘hequra nga ShpÑ‘tim Idrizi PDIU dhe nga
Artur Dojaka "Aleanca Popullore", janё bёrё palё me dy partitё kryesore PD dhe
PS, qÑ‘ vazhdojnÑ‘ srategjinë e tradhÑ‘tarit Ramis Alia. TÑ‘ transformuara nÑ‘ njÑ‘
Athinё tё dytё nё Tiranё, u lidhёn nё kualicion votash, pa vendosur kusht pёr
RezolutÑ‘n Çame. Fjala ÇamÑ‘ri, Ñ‘shtÑ‘ dhimbje koke pÑ‘r grekun, prandaj duhet
fshirÑ‘ edhe nÑ‘ ShqipÑ‘ri. A Ñ‘shtÑ‘ kjo thikÑ‘ pÑ‘r ÇamÑ‘rinÑ‘?
Në kÑ‘tÑ‘ artikull, dua tÑ‘ dal para lezuesit, me figurÑ‘n e ndritur tÑ‘ Dr. Noel
Malcolm, antari i Akademisё Mbretёrore Britanike, qё shkruan me respekt pёr
ÇamÑ‘rinÑ‘ dhe per qeverin shqiptare qÑ‘ po pÑ‘rpiqet ta varrosÑ‘ ÇamÑ‘rinÑ‘. Ta dine
kÑ‘ta mohues tÑ‘ kombit shqiptar, se "Zgalemi" po lajmÑ‘ron afrimin e fortunës.
Referencat:
1. Sami Repishti, "Pёrse e pёrkrah...". "Illyria", 24-12-2012, f. 28.
2. Eshref Ymeri, "Pёrfaqesin kombёtare, ...", intenet 20- 1- 2013.
3. Koço Dano, "TÑ‘ mos votosh rezolutÑ‘n...", intern. 30-3-2013.
4. Eneida Jaçaj, "Topalli mashtron çamÑ‘t...", internet,
5. Daut Dauti, "Noel Malcolm , ÇamÑ‘...", Illyria, 22-4-2013, f. 26
Rasim Bebo Addison Çikago, 13 maj 2013. (Dielli)