Së pari, urimet dhe ngushëllimet e mia për John Kerryn që u propozua të jetë
sekretar i ardhshëm i shtetit tonë. Askush nuk është më i mirë për këtë punë
sot dhe asnjë punë nuk është më e keqes se kjo sot. Nuk është rastësi që ne
kemi filluar matjen e sekretarëve të shtetit tonë më shumë nga miljet e
udhëtimeve se nga piketat arritura. Është tejet e vështirë për të bërë më
diplomaci të madhe.
Pse? E pra, si sekretar i shtetit sot ju keni përt t'u marrë me Vladimir
Putinin, i cili është dobiç i lindur dhe mendon se goditi në shenjë. Kjo ngaqë,
edhe pse ekonomia e Rusisë është jashtëzakonisht e korruptuar dhe aspak
inovative si duhej të ishte, Putin ulet në majë të një rezervë të madhe të
naftës dhe gazit që e bën atë të mendojë se ai është një gjeni dhe nuk ka
nevojë të dëgjojë. Kur kohët e fundit u përball me sjelljen e keqe të regjimit
të tij, instinkti i tij i parë ishte për të bllokuar prindërit amerikanë që të
adoptojnë jetimë rusë, edhe pse shumë prej tyre kanë nevojë pa masë për shtëpi.
Nëse do të kishte pasur një
anti-çmim Nobel, Putin do ta fitonte me të dyja duart.
Kur Putin nuk është i zoti për të na ngrirë ne, Kinën, së cilës i kemi borxh
një dynja dollarë, është gati të merret vesh. Këta të dy janë kombe të vërtetë,
ku ka së paku dikë që të na përgjigjet në telefon. Tjetërkund, sekretarit të
shtetit i ndodh të merret me shtete të dështuara apo shtete në dështim, si
Mali, Algjeri, Afganistani dhe Libia, qeveritë e të cilave nuk mund të merren
vesh me njerëzit e tyre, e lëre pastaj me ne. Nëse ai është duke kërkuar nga
t'ia nisë, Kerry gjithnjë mund të telefonojë aleatin tonë të një kohe të gjatë,
Egjiptin, presidenti i të cilit, Mohamed Morsi, na del se, në vitin 2010
hebrenjtë i përshkroi si "pasardhësit e majmunëve dhe të derrave". Kush
e dinte?
Pra, çfarë ka për detyrë të bëjë një sekretar i shtetit? Unë do të sugjeroja të
provojë diçka radikalisht të re: krijimin e kushteve për diplomaci ku ato tani
nuk ekzistojnë duke shmangur liderët dhe duke u marrë direkt me njerëzit. Dhe
unë do të fillojë me Iranin, Izraelin dhe Palestinën. Ne jetojmë në një moshë
të rrjeteve sociale në të cilën krerët e çdo vendi, përjashto Korenë e Veriut,
sot janë të detyruar tashmë të angazhohen në një bisedë të dyanshme me
qytetarët e tyre. Nuk ka më vetëm nga lart-poshtë. Njerëzit kudo janë duke
gjetur zërin e tyre dhe udhëheqësit janë të tmerruar. Ne kemi nevojë për ta
kthyer këtë në avantazhin tonë për të fituar kapital në diplomaci.
Le të thyhen të gjitha rregullat.
Në vend që të negociojmë me liderët e Iranit në fshehtësi - çka, deri tani, nuk
ka prodhuar asgjë dhe ua lejon udhëheqësve iranianë për të kontrolluar
opinionin dhe për t'iu përrallosur njerëzve të tyre se ata janë duke vuajtur
dënime për shkak të papajtueshmërisë me SHBA - pse nuk negociojmë me popullin
iranian? Presidenti Obama duhet të vërë një ofertë të thjeshtë në tavolinë, në
gjuhën Farsi, për ta parë të gjithë iranianët: Shtetet e Bashkuara dhe aleatët
e saj do të lejojnë që Irani të mbajë një kapacitet civil të pasurimit
bërthamor - për të cilin ai pretendon se është e gjitha që dëshiron për të
përmbushur nevojat e energjisë - me kusht që të pranojë vëzhguesit e OKB-së dhe
kufizimet që do të parandalojnë Teheranin që të prodhojë ndonjëherë një bombë
bërthamore. Ne nuk duhet vetëm ta bëjmë këtë ofertë publike, por gjithashtu t'i
themi popullit iranian sërish e sërish: "Arsyeja e vetme që monedha juaj
është duke rënë, kursimet tuaja duke u gërryer me shpejtësi nga inflacioni,
shumë nga të diplomuarit tuaj në shkolla të larta janë duke mbetur pa punë dhe
tregtia juaj globale gjen pengesa e rreziku i luftës iu rri mbi kokë, është për
shkak se liderët tuaj nuk duan të pranojnë një marrëveshje e cila do të lejojë
që Irani të zhvillojë fuqinë bërthamore civile, por jo një bombë." Irani
dëshiron që populli i tij të mendojnë se nuk ka partner për një marrëveshje
bërthamore civile. SHBA mund të dëshmojë të kundërtën.
Në Izrael-Palestinë, sekretari i shtetit duhet t'i ofrojë publikisht
presidentit Mahmoud Abbas e Autoritetit Palestinez sa vijon: SHBA do të njohë
Autoritetin Palestinez në Bregun Perëndimor si shtet të pavarur të Palestinës
mbi bazat e përkohshme të linjave të 4 qershorit 1967, do të mbështesi
anëtarësimin e plotë në OKB të saj dhe ka për të dërguar një ambasador në
Ramallah, me kusht që palestinezët të pranojnë parimin e "dy shtete për dy
popuj" - një shtet arab dhe një shtet hebraik në përputhje me Rezolutën e
Asamblesë së Përgjithshme 181 - dhe të pajtohen që kufijtë e përhershëm,
siguria dhe këmbimet e tokës do të negociohet direkt me Izraelin. Statusi i
refugjatëve do të negociohet mes Izraelit dhe Organizatës Çlirimtare të
Palestinës, i cili përfaqëson të gjithë palestinezët brenda dhe jashtë
Palestinës. Gaza, tani një entitetit de facto, do të njihet si pjesë e
Palestinës vetëm kur qeveria e saj ta njohë Izraelin, të heqë dorë nga dhuna
dhe të ribashkohet me Bregun Perëndimor.
Pse e bëjmë këtë? Sepse nuk do të ketë rrugëdalje izraelito-palestineze për sa
kohë shumicat e heshtura në të dy anët nuk do ta dinë se ata kanë një
partner - se palestinezët kanë përqafuar dy shtete për dy popuj dhe se
izraelitët kanë përqafuar shtetin palestinez. As kryeministri Benjamin
Netanyahu dhe as Presidenti Abbas nuk kanë treguar një angazhim të vërtetë për
të ushqyer këto parakushte për paqe, dhe diplomacia jonë sekrete vetëm luan
lojën e tyre. Ne kemi nevojë për të hedhur këtë hap të madh duke u përpjekur
për t'iu treguar publikisht iranianëve, izraelitëve dhe palestinezëve se ata
vërtet kanë mundësi të cilat udhëheqësit e tyre nuk duan që ata t'i shohin. (Zgjedhja
e Izraelit të martën tregoi se kampi i paqes në Izrael është ende i gjallë dhe
domethënës.) Kjo nuk mund të punojë. Udhëheqësit ende mund të bllokonjë atë ose
njerëzit nuk mund të jenë të interesuar. Por ne kemi nevojë për të filluar të
sillemi si një superfuqi dhe duke imponuar një moment të së vërtetës. Duart
tona janë plot tani, dhe ne nuk mund të humbim më katër vjet me aleatët (apo
armiqtë), të cilët mund të jenë duke u tallur me ne./ SKËNDER BUÇPAPAJ
--
January 22, 2013
Break All the Rules
By THOMAS L. FRIEDMAN
First, my congratulations and condolences to John Kerry for being nominated to
be our next secretary of state. There is no one better for
the job today and no worse job to have today. It is no accident that we've started measuring our
secretaries of state more by miles traveled than milestones achieved. It
is bloody hard to do big diplomacy anymore.
Why? Well, as secretary of state today you get to deal with Vladimir Putin, who
was born on third base and thinks he hit a triple. That is, even though Russia's
economy is hugely corrupt and nowhere nearly as innovative as it should be,
Putin sits atop a huge reserve of oil and gas that makes him think he's a
genius and doesn't need to listen to anyone. When recently confronted with his
regime's bad behavior, his first instinct was to block American parents from
adopting Russian orphans, even though so many of them badly need homes. If
there were an anti-Nobel Peace Prize, Putin would win hands down.
When Putin isn't available to stiff us, China, to whom we owe a gazillion
dollars, is ready to stand in. Those two are the real nations, where there's at
least someone to answer the phone "” and hang up on us. Elsewhere, the secretary
of state gets to deal with failed or failing states, like Mali, Algeria,
Afghanistan and Libya, whose governments cannot deliver for their people, let
alone for us. If he is looking for
a break, Kerry could always call on our longtime ally Egypt, whose president,
Mohamed Morsi, we find out, in 2010 described Jews as "descendants of apes and
pigs." Who knew?
So what's a secretary of state to do? I'd suggest trying something radically
new: creating the conditions for diplomacy where they do not now exist by going
around leaders and directly to the people. And I'd start with Iran, Israel and
Palestine. We live in an age of social networks in which every leader outside
of North Korea today is now forced to engage in a two-way conversation with
their citizens. There's no more just top-down. People everywhere are finding
their voices and leaders are terrified. We need to turn this to our advantage
to gain leverage in diplomacy.
Let's break all the rules.
Rather than negotiating with Iran's leaders in secret "” which, so far, has
produced nothing and allows the Iranian leaders to control the narrative and
tell their people that they're suffering sanctions because of U.S.
intransigence "” why not negotiate with the Iranian people? President Obama
should put a simple offer on the table, in Farsi, for all Iranians to see: The
U.S. and its allies will permit Iran to maintain a civil nuclear enrichment
capability "” which it claims is all it wants to meet power needs "” provided it
agrees to U.N. observers and restrictions that would prevent Tehran from ever
assembling a nuclear bomb. We should not only make this offer public, but also
say to the Iranian people over and over: "The only reason your currency is
being crushed, your savings rapidly eroded by inflation, many of your college
graduates unemployed and your global trade impeded and the risk of war hanging
overhead, is because your leaders won't accept a deal that would allow Iran to
develop civil nuclear power but not a bomb." Iran wants its people to think it
has no partner for a civil nuclear deal. The U.S. can prove otherwise.
On Israel-Palestine, the secretary of state should publicly offer President
Mahmoud Abbas of the Palestinian Authority the following: the U.S. would
recognize the Palestinian Authority in the West Bank as the independent State
of Palestine on the provisional basis of the June 4, 1967, lines, support its
full U.N. membership and send an ambassador to Ramallah, on the condition that
Palestinians accept the principle of "two states for two peoples" "” an Arab
state and a Jewish state in line with U.N. General Assembly Resolution 181 "”
and agree that permanent borders, security and land swaps would be negotiated
directly with Israel. The status of the refugees would be
negotiated between Israel and the Palestine Liberation Organization, which
represents all Palestinians inside and outside of Palestine. Gaza, now a de facto statelet, would be recognized as
part of Palestine only when its government recognizes Israel, renounces
violence and rejoins the West Bank.
Why do this? Because there will be no Israeli-Palestinian breakthrough unless
the silent majorities on both sides know they have a partner "” that
Palestinians have embraced two states for two peoples and that Israelis have
embraced Palestinian statehood. Neither Prime Minister Benjamin Netanyahu nor
President Abbas have shown a real commitment to nurture these preconditions for
peace, and our secret diplomacy with both only plays into their hands. We need
to blow this charade wide open by trying to publicly show Iranians, Israelis
and Palestinians that they really do have options that their leaders don't want
them to see. (Israel's election on Tuesday showed that the peace camp in Israel
is still alive and significant.) It may not work. The
leaders may still block it or the people may not be interested. But we need to
start behaving like a superpower and forcing a moment of truth. Our hands are
full now, and we can't waste four more years with allies (or enemies) who may
be fooling us.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
