E Premte, 10.11.2024, 12:25am (GMT+1)

Ballina Linqe Stafi Kontakt
 
 
::| Fjala:       [Advance Search]  
 
Gjithë lajmet  
LAJMI I FUNDIT
OPINONE-EDITORIALE
ZVICRA
INTERVISTË-PRESS
SHQIPTARËT
LAJME NDËRKOMBËTARE
POLITIKË
DIASPORA NË ZVICËR DHE BOTË
PERSONAZH
ART KULTURË
DOSSIER
KËNDI I SHKRIMTARIT
HOLLYWOOD
AFORIZMA
GOSSIPE
SPORT
::| Newsletter
Emri juaj:
Emaili juaj:
 
 



 
OPINONE-EDITORIALE
 
HISTORIKISHT REVOLUCIONI I EGJIPTIT ËSHTË MË SE I NJËJTI
Nga JONATHAN ADELMAN, Reuters

E Martë, 07.09.2013, 08:11pm (GMT+1)



Historia e revolucioneve na tregon një fakt të trishtuar: Egjipti po kalon nëpër një periudhë të gjatë të dhunës, kaosit dhe trazirave para se të fillojë për të hyrë në Tokën e Premtuar e të demokracisë.

Shumë politikanë dhe komentatorë perëndimorë shprehën habi dhe madje alarm për revolucionin e Egjiptit, kur ushtarakët rrëzuan presidentin Mohamed Mursi nga pushteti. Megjithatë, duke shqyrtuar historinë e revolucioneve del se këto përmbysje zakonisht shkatërrojnë më shumë se ndërtojnë - dhe, gjatë 400 viteve të fundit,  rrallë kanë krijuar demokraci të qëndrueshme.

Që një revolucion të ketë sukses dhe të çojë në demokraci, pesë faktorët kyç janë të nevojshëm: një bazë të fortë ekonomike për të mbështetur politikën demokratike, një publik të arsimuar, një mjedis mbështetës rajonal, tolerancë për kundërshtimin e ideve dhe një lider frymëzues kombëtar. Kur një vend nuk i posedon të gjitha ose shumicën e këtyre cilësive, nuk ka gjasa që një revolucion mund të çojë në demokraci afatgjatë.

Dështimi i tanishëm revolucionar në Egjipta është i kufizuar në aspektet unike të regjimit Mursi apo është me pasojë më të gjerë? Historia e revolucioneve moderne dhe rrjedha e mundshme e ngjarjeve në vitet që vijnë ofrojnë një udhëzues të rëndësishëm për të ardhmen.

Një problem i madh, shumë komentues tani pohojnë, është se Egjipti ka pasur dy revolucioneqë nga viti 2011. Megjithatë, revolucione të shumëfishta janë historikisht normë, jo përjashtim.

Kini parasysh, revolucioni anglez i 1641-1649 çoi në fund të fundit në Revolucionin e e suksesshëm të Lavdishëm më 1688. Revolucioni Francez i vitit 1789 u pasua nga revolucionet në 1830, 1848 dhe 1871. Revolucioni rus i shkurtit 1917 u pasua nga Revolucioni bolshevik në atë tetor. Revolucioni kinez në vitin 1911 u pasua nga 38 vitet e kaosit, lufta civile, pushtimi japonez dhe sundimi militarist deri kur Revolucionit kinez më 1949 solli komunistët në pushtet.

Dhe rruga drejt demokracisë ishte e vështirë dhe e komplikuar. Revolucioni anglez i 1640s, për shembull, nuk krijoi një shtet të qëndrueshëm demokratik derisa Ligji i Reformës së Dytë të Madhe i vitit 1863 i dha shumicës së meshkujve të drejtën e votës. Revolucioni francez i viti 1789, i "Liris, barazi, vëllazërimit" nuk krijoi një demokraci të qëndrueshme deri në Republikën e Tretë më 1871. Dhe pastaj ndodhi vetëm për shkak se shumica monarkiste nuk mundi të vendosë se cila prej tre dinastive franceze -, Burbonë, Bonapartistë apo Orleansë - i takonte pushteti.

Revolucioni Amerikan i 1776, cituar si bastion i lirisë, mori shumë vite për të prodhuar një demokraci të fortë. Qeverisë së pari iu desh të evoluojë, teksa Etërit Themelues zëvendësuan Nenet e Konfederatës me një Kushtetutë të re më 1789. Kjo demokraci e kufizuar iu lejoi më në fund gati të gjithë meshkujve të bardhë të drejtën për të votuar më 1828. Skllavëria mbeti deri në 1863, gratë nuk kishin të drejtë vote deri në vitin 1920 dhe shumica e afrikano-amerikanëve në Jug në fund fitoi ekskluzivitetin në Ligjin e të Drejtave e Votimit më 1964.

Revolucionet e mëdha të shekullit të 20 ishin edhe më autokratike. Revolucionet ruse të vitit 1917 krijuan një Bashkim Sovjetik totalitar që zgjati deri në vitin 1991. Revolucioni kinez i viti 1911 çoi në Revolucionin e kinez të vitit 1949, i cili në 64 vjet ka bërë progres të kufizuar drejt demokracisë.

Revolucioni iranian i vitit 1979 çoi në një Republikë Islamike shtypëse me një demokraci të dështuar.

Pse revolucionet nuk çojnë në demokraci? Ato shpesh shpërthejnë në vende ku mungojnë pesë parakushtet kyçe për demokracinë.

Revolucionet zakonisht shpërthejnë në shtete paraindustriale në fazat e hershme të zhvillimit ekonomik (Anglia në vitet 1640s, Franca në vitin 1789, Kina në vitin 1911/1949, Rusia në vitin 1917). Me bazën ekonomike në tranzicion, këto revolta zakonisht ishin kryengritje të cilva iu desh të përsëriten përpara se të zënë rrënjë. Cila mund të jetë e vërteta për Egjiptin sot.

Rajoni përreth duhet të jetë mbështetës. Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, për shembull, çliroi vendet mesatarisht të zhvilluara të Bllokut Lindor - përfshirë Poloninë, Çekosllovakinë, Gjermaninë Lindore, Rumaninë, Hungarinë dhe Bullgarinë - që të integroheshin në Bashkimin Evropian demokratik. Por ish-shtetet sovjetike aty rrotull pa ato atribute - Bjellorusia, Ukraina dhe Republikat e Azisë Qendrore - mbetën autokratike.

Toleranca është gjithashtu çelësi, sepse pa atë tolerancë opozita është parë si tradhti.

Dhe në fund udhëheqësit e mëdhenj - nga George Washington tek Nelson Mandela - kanë rëndësi.

Revolucionit të dështuar Egjiptian i mungonin të gjitha parakushtet për një demokraci. Egjipti është një shtet i varfër me një produkti kombëtar bruto për frymë prej $ 2,500, gati 5 për qind të nivelit amerikan. I mungon një klasë e madhe të mesme e arsimuar - më shumë se 40 për qind e grave dhe 20 përqind e meshkujve janë analfabetë. Një 88 për qind mahnitëse e familjeve egjiptiane nuk kanë libra, përveç atyre që fëmijët i sjellin në shtëpi nga shkolla. Lindja e Mesme është kryesisht e përbërë ende prej shteteve të varfra autokratike - Libia, Sudani, Siria, Jordania.

Përkundër faktit se 8 milionë të krishterët jetojnë në Egjipt, toleranca është kaq e pakët sa në një 2013 studim nga Forumi për Fenë dhe Jetën Publike i Qendrës Kërkimore Pew, 74 përqind e myslimanëve egjiptianë favorizojnë vendosjen e ligjit të sheriatit.

Sa për udhëheqjen, Mursi ka treguar se ai është një politikan i pavend - arrogant, politikisht i shurdhër, agresiv. Ai rregullisht ka shkelur premtimet që ia bëri popullit.
Dështimet e përsëritura të Egjiptit revolucionar nuk janë unike, por pasqyrojnë modele të gjera historike në historinë e gjatë të revolucioneve globale. Ato janë një kujtesë e kthjelltë se sa e vështirë dhe e zgjatur është lufta për demokraci - madje edhe në shekullin e 21-të./Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ
---
 

Fishekzjarre shpërthejnë mbi protestuesit që janë kundër rrëzimit të presidentit egjiptian Mohamed Mursi që mbajnë flamuj dhe thërrasin parulla në sheshin Tahrir në Kajro, 7 korrik 2013. REUTERS / Amr Abdallah Dalsh


Pamje nga sulmi në Hotel de Ville gjatë Thermidor, më 26 korrik 1984 Wikimedia Commons


Fotografia e portretit të Xhorxh Uashingtonit nga Charles Willson Peale. REUTERS / Courtesy e Bibliotekës së Kongresit
-
Jonathan Adelman është profesor në Shkollën Josef Korbel për Studime Ndërkombëtare në Universitetin e Denverit
--
Historically, Egypt's revolution is more of the same

July 8, 2013 @ 11:33 am

By Jonathan Adelman

[1]

The history of revolutions tells us one sad fact: Egypt is in for a long period of violence, chaos and upheaval before it even begins [2] to enter into the Promised Land of democracy [3].

Many Western politicians and commentators expressed surprise and even alarm over Egypt's revolution, as the military ousted President Mohamed Mursi from power. Yet, examining the history of revolutions shows that these upheavals usually destroy more than they build and, over the last 400 years, have rarely created durable democracies.

For a revolution to succeed and lead to democracy, five key factors are needed: A strong economic base to support democratic politics, an educated public, a supportive regional environment, tolerance for opposing ideas and an inspiring national leader. When a country does not possess all or most of these qualities, it is unlikely that a revolution can lead to long-term democracy.

[4]Is current revolutionary failure in Egypt limited to the unique aspects of the Mursi regime or is it of broader consequence? The history of modern revolutions and the probable course of events in years to come offer an important guide to the future.

One big problem, many commentators now assert, is that Egypt has had two revolutions since 2011. However, multiple revolutions are historically the norm, not the exception.

Consider, the English Revolution of 1641-49 ultimately led to the successful Glorious Revolution in 1688. The French Revolution of 1789 was followed by revolutions in 1830, 1848 and 1871. The Russian Revolution of February 1917 was followed by the Bolshevik Revolution that October. The Chinese Revolution in 1911 was followed by 38 years of chaos, civil war, Japanese invasion and warlord rule until the 1949 Chinese Revolution brought the Communists to power.

And the road to democracy was difficult and complicated. The English Revolution of the 1640s, for example, did not create a viable democratic state until the Second Great Reform Act of 1863 gave the majority of males the vote. The 1789 French Revolution, of "liberte, egalite, fraternite," did not create a viable democracy until the Third Republic in 1871. And then that happened only because the monarchist majority could not decide on which of three French dynasties "” Bourbon, Bonapartist or Orleans "” belonged in power.

[5]The American Revolution of 1776, cited as the bastion of liberty, took many years to produce a strong democracy. The government first needed to evolve, as the Founding Fathers replaced the Articles of Confederation with a new Constitution in 1789. This limited democracy finally allowed nearly all white males the right to vote in 1828. Slavery remained until 1863, women had no vote until 1920 and most African-Americans in the South finally gained the franchise with the Voting Rights Act of 1964.
The great 20th century revolutions were even more autocratic. The 1917 Russian revolutions created a totalitarian Soviet Union that lasted until 1991. The 1911 Chinese Revolution led to the 1949 Chinese Revolution, which in 64 years has made limited progress towards democracy.
The 1979 Iranian Revolution led to a repressive Islamic Republic of Iran with a faux democracy.
Why don't revolutions lead to democracy? They often break out in countries lacking the five key prerequisites for democracy.
Revolutions generally erupt in pre-industrial states in the early stages of economic development (England in the 1640s, France in 1789, China in 1911/1949, Russia in 1917). With the economic base in transition, these revolts were usually uprisings that had to recur before they took root. Which could be true for Egypt today.

The surrounding region has to be supportive. The dissolution of the Soviet Union in 1991, for example, freed the middle developed Eastern Bloc nations "” including Poland, Czechoslovakia, East Germany, Romania, Hungary and Bulgaria "” to integrate into the democratic European Union. But the former Soviet states in the Near Abroad without those attributes "” Belarus, Ukraine and Central Asian Republics "” remain autocratic.

Tolerance is also key, for without it opposition is seen as treason.

And finally great leaders "” from George Washington to Nelson Mandela "” matter.

The failed Egyptian Revolution lacked all the prerequisites [6] for a democracy. Egypt is a poor state with a gross national product per capita of $2,500, barely 5 percent of the American level. It lacks a large educated middle class "” more than 40 percent of women and 20 percent of men are illiterate. A stunning 88 percent of Egyptian households have no books, save those that children brought home from school. The Middle East is largely still composed of poor autocratic states "” Libya, Sudan, Syria, Jordan.

Despite the fact that 8 million Christians live in Egypt, tolerance is in such short supply that a 2013 survey by the Pew Research Center's Forum on Religion & Public Life [7] that 74 percent of Egyptian Muslims favor the establishment of sharia law.

As for leadership [8], Mursi has demonstrated that he is an inept politician "” arrogant, politically tone-deaf, aggressive. He regularly violated the promises he made to the people.

Egypt's recurrent revolutionary failures [2] are not unique but reflect broader historical patterns from the long history of global revolutions. They are a sobering reminder of how difficult and protracted the struggle for democracy is "” even in the 21st century.

Përktheu: SKËNDER BUÇPAPAJ


Rating (Votes: )   
    Comments (0)        Dërgoja shokut        Printo


Other Articles:
E PAZËVENDËSUESHME - IDEOLOGJIA KOMBËTARISTE NË POLITIKËN SHQIPTARENga SHENASI RAMA (07.09.2013)
ASIMETRIA NË MARRËDHËNIET SHQIPËRI SERBISERBIA SPONSORIZON NJË LOB TË FUQISHËM SERB NË TIRANËNga SHABAN MURATI (07.08.2013)
SHËNJTËRIMI I NJË PAPE TË MADH, MIK I GJITHË NJERËZIMIT - E VEÇANËRISHT I SHQIPTARËVENga FRANK SHKRELI (07.08.2013)
SEVDALLINJTË MANJAKË TË PARTIVE - DIVERSION EDHE KUNDËR MEDIAVE ONLINENga SKËNDER BUÇPAPAJ (07.07.2013)
A DO TË FUNKSIONOJË MARRËVESHJA PËR VERIUN E KOSOVËS?Nga QAZIM TEPSHI (07.07.2013)
KOVA ME VRIMA - GJASHTË RRJEDHJET E FRIKSHME TË VJESHTËS 2013Nga SHENASI RAMA (07.05.2013)
NJË VLERËSIM PËR PRAGUN E REPUBLIKËS SË PESTËNga ROMEO GURAKUQI* (07.04.2013)
DASHURIA E MADHE MIDIS PARTISË DEMOKRATIKE TË SHQIPËRISË DHE PARTISË KOMUNISTE TË KINËSNga SHABAN MURATI (07.03.2013)
101... E TUTJENga ALBINOT MALOKU (07.02.2013)
PËRVJETORI I MASAKRËS SË ÇAMËVENga FRANK SHKRELI (07.02.2013)



 
::| Lajme të fundit
::| Kalendari
Tetor 2024  
D H M M E P S
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    
 
::| Hot News
PËRMBYTJET NË SHQIPËRI - QEVERIA THOTË SE GJENDJA ËSHTË KRITIKE, KËRKON NDIHMË NGA BRUKSELI
ARVIZU - PRESIM QË DREJTËSIA SHQIPTARE TË DËNOJË TRAFIKANTËT E NJERËZVE
NATO NUK MUND TË NDIHMOJË NË KRIJIMIN E USHTRISË NË KOSOVË
GJERMANIA, FRANCA, BRITANIA E MADHE, HOLLANDA DHE DANIMARKA KUNDËR STATUSIT TË VENDIT KANDIDAT PËR SHQIPËRINË
THAÇI PARALAJMËRON ZGJEDHJEN E PRESIDENTIT GJATË JAVËS SË ARDHSHME
MISIONI MISHELËNga MICHELLE OBAMA, Newsweek
BABAI E NJEH MË MIRËNga THOMAS L. FRIEDMAN, New York Times
NATO dhe BE borxhlinj ndaj Kosovës ?Nga Elida Buçpapaj

 
VOAL
[Shko lart]